JEZUICI
(Loyola)

• składali 4 śluby (bezwzględne posłuszeństwo papiestwu, celibat)
• przyjmowali imiona, nie mieli narodowości itp.
• zakładali zgromadzenia na tych terenach które były zagrożone reformacją np. w Braniewie
• prowadzili misje wędrowne, posługi duszpasterskie, spowiednicy królów
• Uniwersytet Wileński, Lwowski
• szkolnictwo średnie i wyższe, wzorem dobrego funkcjonowania, duże gmachy szkolne, uczyli gramatyki, retoryki
• korektor- świecki wymierzał kary uczniom
• najważniejszym przedmiotem była łacina
• W Uniwersytecie Wileńskim zachował się Teatr Jezuicki
• Piotr Skarga, Jakub Wujek, Maciej Sarbiewski

Wychowanie nowożytne

• kwintesencja kultury na dworach

JOHN LOCKE

- był półsierotą, dostał się na uniwersytet
- pensjonariusz królewski
- zdał egzamin lekarski
• twórca koncepcji poznania przez zmysły (2 źródła wiedzy: zmysły i wewnętrzna praca umysłu)
• wzór gentelmana- wychowanie:
1. zdrowie (proste pożywienie, hartowanie, spacery, mycie nóg w zimnej wodzie, żadnego alkoholu, żadnych lekarstw, poranne wstawanie)
2. honor, rozum (uświadomienie konieczności odpowiedzialności za własne postępowanie, nie kłamać, odpowiednie zachowanie)
3. wykształcenie (język ojczysty, obcy nowożytny, geografia, prawo, historie, epistolografie, księgowość)

system kar naturalnych:
pokazanie swojej dezaprobaty wobec złego postępowania dziecka, warunkiem skuteczności jest całkowity jednolity front otoczenia

brak kar fizycznych

JAN AMOS KOMEŃSKI

• metoda poglądowa
• metoda aktywizacji uczniów (nauczyciel powinien uczyć całą klasę, nie wyróżniać)
• podręczniki „Drzwi języków otworzone”- Janua (podręcznik do łaciny) „Świat w obrazach”- Orbis Victus (dodał ryciny)
• był 30 lat w Polsce, protestant
• „Wielka dydaktyka” wydał na zachodzie (dzieli się na 4 części w tym organizacja szkolnictwa)
* 0-6 szkoła macierzyńska (matka dba o rozwój dziecka, przygotowanie dziecka do podjęcia nauki szkolnej)
* 6-12 szkoła języka ojczystego (czytanie, pisanie, liczenie, nauka o handlu, przepisach)
*12-18 szkoła łacińska (łacina, historia, przedmiot związany z profilem klasy)
*18-24 studia wyższe (-nauczyciel powinien dbać o rozwój fizyczny uczniów i szachy, powinien mieć kontakt z uczniami
-uczeń powinien mieć przygotowane pomoce naukowe przed pójściem do szkoły)
• oświata powinna być powszechna

1737 w Luneville- akademia (król Stanisław Leszczyński)
szkoła wojskowa, trwała 3 lata, finansowana prze króla, warunkiem przyjęcia było szlachectwo i ukończenie 15 r.ż
obowiązkiem był codzienne czytanie dzienników (gazet)
uczniowie następnie byli wysyłani do Paryża
Stanisław Oraczewski- absolwent

Stanisław August Poniatowski

1765- szkoła rycerska (Adam Czartoryski)
wstępna, ogólna, zawodowa (prawo lub wojsko)
metoda gabinetowa
kadetów podzielono na dekurie

---