10.Kadzidlany Szlak. Bogactwa Arabii. „Manhattany” starożytnego Wschodu. Petra i Palmira. Piśmiennictwo Arabii. Religijność i organizacja społeczna Arabii przedmuzułmańskiej. Beduini. Powstanie islamu i zjednoczenie Półwyspu Arabskiego. Koran. Pięć filarów islamu.
Kolebką Semitów był Półwysep Arabski, później wyemigrowali na teren Żyznego Półksiężyca, a następnie stawali się Babilończykami, Asyryjczykami, Fenicjanami Hebrajczykami. Półwysep ten był początkiem judaizmu, chrześcijaństwa, a następnie w średniowieczu Arabii zrodził się tam lud, który dal początek jednej z największych religii świata- ISLAM. Obecnie liczy on ok. 430 mln wiernych. Jest to 3 i ostatnia religia monoteistyczna, jest odgałęzieniem dwóch poprzednich, ponieważ wszystkie 3 są wytworem jednego życia duchowego- życia semickiego. Arabowie zachowali najwięcej charakterystycznych cech fizycznej rodziny semickiej, a ich religia jest udoskonaleniem religii semickiej. Arabia centralna z 3 stron otoczona jest wodą, a z 4 piaskiem co tłumaczy pokrewieństwo ludzi z ziemią, ponieważ historia nie mów nam o żadnych migracjach ani najazdach, na ziemie arabskie, które wywołałyby wpływ obustronny.
Semita- termin ten wywodzi się od Sema ze ST poprzez łacinę Wulgaty. Tradycyjne wyjaśnienie: semici pochodzą od najstarszego syna Noego i nie są rasowo jednolici. Semita jest raczej terminem językoznawczym niż etnologicznym.
Życie Beduińskie.
Mieszkańcy Arabii dzielą się na 2 gr.: koczownicy Beduini i lud osiadły. Nie ma konkretnego podziału tylko są etapy życia: półkoczownicze i półwiejskie. Beduin jest przykładem najlepszego przystosowania się do warunków pustyni. Wzajemne oddziaływanie ludności miejskiej i ludu pustyni są uwarunkowane interesem i instynktem samozachowawczym: najazd lub wymiana. Beduini są odporni na rozwój, w obecnych czasach żyją tak samo jak ich dawni przodkowie: w domach z włosia, wypasając owce i kozy. Głównym zajęciem Beduina jest hodowla owiec, wielbłądów, w mniejszym stopniu koni, polowanie i najazdy- i jego zdaniem są to jedyne zajęcia godne człowieka. Uwolnieniem się od wpływów swego otoczenia jest równoznaczne z tym, że przestaje być koczownikiem. Pustynia jest ich tarczą obronną przed wrogiem i strażniczką tradycji, krwi i języka. Pożywienie: daktyl, mieszanina mąki lub przypiekanego ziarna z wodą lub mlekiem. Strój: długa kozula z paskiem i luźne górne okrycie. Głowa okryta jest szalem przytrzymywanym za pomocą sznura. Cechy: wytrwałość, cierpliwość-umożliwiają przeżycie.
Najstarsze tabliczki z napisami pochodzą z Uruk z końca 4 tysiąclecia p.n.e.
Najstarszą formą pisma jest pismo ideograficzne (pismo obrazkowe), gdzie każdemu obrazkowi przyporządkowany jest jeden wyraz. Później wprowadzono mieszany system pisma - system wyrazowo-sylabiczny,czyli ideograficzno-zgłoskowego. Na etapie pisma ideograficznego znaków było bardzo dużo - ok. 2 tysięcy. Ogólnie pismo Sumerów zwane jest pismem klinowym. System liczbowy był systemem sześćdziesiętnym, z dwoma znakami podstawowymi, gdzie pionowa kreska oznaczała jednostki, a dziesiątki - kółko. Materiałem pisarskim były tabliczki gliniane suszone na słońcu lub wypalane, oprócz tego napisy wykonywane były także na kamiennych płytach, stelach, posągach, cegłach, naczyniach, itp. Pisano ostrym przeciętym rylcem wykonanym z łodygi trzciny lub ryto w przypadku użycia kamienia czy metalu. Pismo klinowe rozpowszechniło się na terenie starożytnej Azji zach.
Wykształciła się grupa zawodowa pisarzy w Sumerze, która związana była ze stanem kapłańskim, ponieważ oni jako jedyni przyswoili sobie sztukę pisania i czytania.
11.Początki chrześcijaństwa. Powody rosnącej popularności nowego wyznania. Sytuacja w cesarstwie. Chrześcijaństwo wobec judaizmu i religii Rzymu. Moralność i życie pierwszych chrześcijan. Początki instytucji kościelnych i władzy. Prześladowania chrześcijan. Męczeństwo.
Początki chrześcijaństwa
Chrześcijaństwo powstało w I wieku n.e. w łonie ówczesnego Judaizmu, jako wynik działalności Jezusa, jego nauczania, czynów, śmierci oraz zmartwychwstania, które od początku stanowiło główną tezę wiary chrześcijańskiej i motyw działania pierwszych chrześcijan.
Jezus przyszedł na świat na początku naszej ery w rodzinie pochodzącej od samego króla Dawida. Już jako kilkuletni chłopiec rozpoczął nauczanie Żydów, głosząc, iż jest synem jedynego Boga. W czasie swej publicznej działalności organizuje Kościół święty. Skupia przy sobie 72 uczniów. Wybiera 12 apostołów i nadaje im potrójną władzę: nauczycielską, pasterską i kapłańską. W 33 roku swojego ziemskiego życia Jezus został oskarżony przez Żydów o obrazę ich religi i skazany na śmierć przez ukrzyżowanie. Była to kara najczęściej stosowana wobec najgorszych zbrodniarzy. Według wierzeń chrześcijan, po ukrzyżowaniu Jezus zmartwychwstał i wstąpił do nieba. Ta straszna męczeńska śmierć Jezusa stała się początkiem szybkiego rozwoju religii chrześcijańskiej na obszarze zamieszkałym przez Żydów, a później niemal całego cesarstwa rzymskiego. Już w chwili Wniebowstąpienia Pana Jezusa liczba jego wyznawców wynosiła 120 osób.
Pierwsza wspólnota chrześcijańska powstała w Jerozolimie po Zesłaniu Ducha Świętego, była skupiona wokół 12 apostołów z Piotrem na czele i praktykowała chrzest, Eucharystię i życie wspólnotowe. Pod wpływem kazania św. Piotra nawraca się 3 tysiące Żydów. Liczba ta wzrasta do 5 tysięcy po uzdrowieniu żebraka.
Rzym wobec Chrześcijaństwa
Postawa mieszkańców Cesarstwa rzymskiego wobec chrześcijan ulegała przez wieki zmianom. Począwszy od prześladowań, mające swój początek po pożarze Rzymu w 64 r. n.e., kończąc na uznaniu chrześcijaństwa za religię panująca w 392 r. Wiek przed tym wydarzeniem już nie tylko kraje Palestyny były głównym ośrodkiem wyznawców na terenie Cesarstwa, ale również Półwysep Azja Mniejsza czy Grecja. Warto się zastanowić skąd wynikały przyczyny prześladowań w pierwszej fazie rozwoju religii oraz tak duża liczba zwolenników pod koniec IV wieku.
Początkowo chrześcijaństwo było religią hermetyczną (dostępną tylko dla wybranej grupy ludzi) w tym wypadku wyznawać mogli ją tylko Żydzi. Jednak Paweł z Tarsu zaczął rozpowszechniać ją poza ściśle określone ramy. Początkowo chrześcijaństwo szerzyło się łatwiej wśród biedoty miejskiej niż wśród przywiązanej do tradycji ludności wiejskiej. Dążąc ku pozyskaniu nowych wyznawców chrześcijaństwo stało się religią plebsu i biedoty, co nie wpływało pozytywnie na wizerunek religii wśród elit i władz.
Prześladowanie Chrześcijan
Agresję powodowało również potępienie i złe wypowiadanie się chrześcijan o ówcześnie panującym politeizmie, bogach Rzymu oraz nazywanie Rzymian poganami. Szczególne nasilenie prześladowań miało miejsce za panowania Nerona, który w 64 r. oskarżył chrześcijan o umyślne podpalenie Rzymu. Rezultat był natychmiastowy, zaczęło się masowe szykanowanie chrześcijan. Posługując się samym tekstem źródłowym można dowiedzieć się, że zaczęto wydawać rozliczne zarządzenia, zaostrzono prawo, karano ich torturami, zabroniono sprzedawać im wszelkie posiłki. Co więcej władze przez wymyślne kary starały się odstarszyć potencjalnie nowych wyznawców. Samą religie nazywano zabobonem i zarazą, uważano, że prowadzi ona do zguby, a jej wyznawcy nienawidzą całego rodzaju ludzkiego. W 250 r. wydano pierwszy edykt cesarski, w którym prześladowania chrześcijan miały podstawę prawną. . Prześladowania podzieliły chrześcijan na męczenników, którzy ponieśli śmierć, wyznawców, którzy odmówili złożenia ofiary ale przeżyli oraz upadłych (lapsi), którzy zostali złamani i - często w wyniku tortur i groźby śmierci - oddali cześć pogańskim bóstwom. Później w kręgach chrześcijan nastąpiła dyskusja, która doprowadziła do przyjęcia zasady ponownego przyjmowania odstępców (wbrew nowacjanom, którzy domagali się nieprzyjmowania "upadłych").
Powody rosnącej popularności nowego wyznania
Jakie były przyczyny, że w pierwszych wiekach swojego istnienia religia biedoty staje się nagle tak popularną religią elit. Odpowiedź jest bardzo prosta: chrześcijaństwo miało swoje ściśle określone zasady, co podobało się ludziom. Już sam Jezus Chrystus mówił: „Cesarzowi, co cesarski, Bogu, co boskie”. Mówiąc ściślej znaczyło to tyle, że religia nie powinna wtrącać się w sprawy świeckie, pozostając w kręgu duchowości i będąc jak najbardziej podległą władzom. Co więcej w świetle ich przekonań moc rządzenia pochodzi od Boga, tak, więc poddani nie mają prawa odejść od władcy i są winni mu posłuszeństwo. Jednym słowem chrześcijaństwo umacniało władzę cesarza i dawało mu wiernych poddanych. Kolejną przyczyną tak wielkiej popularności owej religii w IV w. Mogły być względy czysto ideologiczne Religia ta w przeciwieństwie do wiary w wielu bogów dawała więcej nadziei na zabawienie, była za razem mniej surowa, występowało w niej mniej przemocy i niedoskonałości. Zasady, którymi się rządziła również szerzyły dobro, miłosierdzie i miłość do bliźniego. Nie było tu przemocy, nierówności społecznej i nienawiści jak było w innych religiach. Każdy był taki sam i miał takie same szanse na życie wieczne w niebie. Wszystko to przyciągało coraz większą liczbę wyznawców wraz z samymi władcami.