MIRON BIAŁOSZEWSKI
Pamiętnik z powstania warszawskiego
- jest pierwszym utworem epickim MB, wydany w 1970 roku, długo po zakończeniu powstania, które opisuje (tak bardzo oddziaływało na jego psychikę, że nie mógł o tym pisać),
- opisuje życie mieszkańców Warszawy podczas powstania, odwoływał się też do rzeczywistości przedwojennej, wojny oraz czasu powojennego,
- jest napisany prosto, bez patosu, z perspektywy zwykłego człowieka,
- ma charakter bardzo indywidualny, jest swoistą spowiedzią,
- narrator jest głównym bohaterem (jest to zresztą autor) i opowiada wydarzenie przez pryzmat własnej biografii, filozofii i emocjonalności,
- pokazuje problemy, które dotyczą wszystkich warszawiaków-cywili,
- w natłoku literatury wojennej, gdzie na piedestał wystawiano bohaterów-żołnierzy, bloki walczące i sukcesy militarne Białoszewski pokazuje zwykłego człowieka, z jego potrzebami, problemami, głodem, zimnem, brakiem dachu nad głową, itp.
- swoją narracją walczył o indywidualność, o prawdę jego życia i dzieła,
- dystans czasowy (23 lata) pozwala mu spojrzeć na nowo na wydarzenia, które przeżył,
- wyjątkowość językowa:
- rozbiera zewnętrzną konstrukcję słów,
- dominują krótkie frazy,
- wiele wyrazów dźwiękonaśladowczych, nazw smaków, zapachów, odgłosów (polisensoryczność),
- poprzez taki język historia staje się bardziej wiarygodna,
- narrator patrzy oczami cywila (którym zresztą był), który widzi zagładę swojego rodzinnego miasta, nie tak, jak większość twórców, z perspektywy powstańca, wojskowego,
- opisy scenerii i wydarzeń są bardzo szczegółowe,
- jest bardzo autentyczny, jeśli czegoś nie pamięta, otwarcie o tym mówi.