1. Synapsa immunologiczna to struktura powstająca na styku komórki prezentującej antygen- APC (kom. dendrytyczne, limfocyty B, makrofagi) oraz pobudzanego limfocytu T, pojęcie to odnosi się także do oddziaływań innych komórek limfoidalnych z komórkami docelowymi. Dzięki utworzeniu synapsy obydwie komórki mogą zostać zaktywowane, przy czym ze względu na fakt, że większość sygnałów rozpuszczalnych (głównie cytokiny) jest wydzielanych do szczeliny synaptycznej, działanie takich rozpuszczalnych czynników może być ściśle ukierunkowane i w zasadzie nie dotyczy innych, znajdujących się w pobliżu komórek.

APC jeżeli prezentuje antygen endogenny (wirusy, antygen MATSA przy chorobie MAreka), to musi mieć na swojej powierzchni cząsteczki MHC I. Limfocyt T na swojej powierzchni ma receptory TCR, CD2, CD3, CD8. Jeżeli APC prezentuje antygeny egzogenne (bakterie, wirus) to musi mieć cząsteczki MHC II i antygen jest wtedy rozpoznawany zewnątrzkomórkowo.

2, Odporność nieswoista i jej mechanizmy (PAMP, PRR)

Nieswoista reakcja obronna organizmu to: rozpoznanie, zwiększenie przepuszczalności naczyń => obrzęk zapalny oraz skupienie w miejscu inwazji komórek układu odpornościowego.

Do odporności nieswoistej zaliczamy : barierę mechaniczna powłok, czynniki humoralne powłok

( lizozym, pH ), czynniki mechaniczne powłok ( ruch rzęsek, łzy, mocz, ślina), Czynniki humoralne operujące w komórkach i płynach ( lizozym, interferony, układ dopełniacza, BOF)

Układ jednojądrzastych fagocytów ( makrofagi)

Granulocyty obojętno i kwasochłonne

Niektóre drobnoustroje posiadają cząsteczki PAMP /wzorce molekularne antygenu/, które są rozpoznawane przez receptory PRR

PRR- receptory rozpoznające wzorce ( pattern-recognition receptors). Receptory wydzielane np. opsonina. Receptory powierzchniowe uczestniczące w fagocytozie, receptory aktywujące komórki.

PAMP	Drobnoustrój	PRR	Efekt
LPS	G(-)	TLR 4	zapalenie
Kwas lipotejcholowy	G(+)	Rec. dla mannozy, TLR 2	zapalenie
Dwuniciowe RNA0	Wirus	TLR3	IFN gamma
Zymosan	grzyby	TLR2	fagocytoza

3. Białka wczesnej fazy.

Są to białka wytwarzane pod wpływem IL-1, IL-6, IL-11 w wątrobie. Ograniczają proces zapalenia, przywracają stan fizjologiczny. Białka te szybko powstają ( 24 h po wtargnięciu antygenu), w surowicy utrzymują się przez 2 doby i potem ( po 96h) opadają.

Do białek tych należą: surowiczy amyloid A ( jego nadmiar odkłada się wątrobie i stawach), ceruloplazmina ( wiąże miedź ), transferyna ( wiąże żelazo i cynk ), białko C reaktywne, albuminy, fibrynogen

4. Wymień i opisz narządy obwodowego układu limfatycznego u ptaków.

Narządy obwodowego układu limfatycznego : śledziona, gruczoły Hardera, gruczoły łzowe, ciało limfopinealne, migdałki jelit ślepych, kępki Paera, zachyłek Mackelego

Śledziona (lien, splen) - znajduje się miedzy przedżołądkiem a żołądkiem, ma kształt i kolor przejrzałej wiśni, zbudowana z miazgi czerwonej i białej, ok. 55% stanowią limfocyty T, 45% limfocyty B. W miazdze białej są dwa skupiska limfocytów: PALS - strefa graziczozależna ( głównie limfocyty T), PELS - strefa grasiczoniezależna ( głównie limfocyty B)

Gruczoł Hardera (glandula Harderi) - leży w oczodole za gałka oczna , parzysty, długość ok. 2 cm, barwa ciemnobrązowa, struktura kanalikowa, centralny przewód ma ujście do worka spojówkowego. Jest zbudowany z trzonu i głowy.

Trzon Głowa

komórki nabłonkowe komórki plazmatyczne

limfocyty

makrofagi

Pełni funkcję obronną dla spojówki i górnych dróg oddechowych

Gruczoł łzowy ( glandula lacrimalis)

Znajduje się w bocznym kacie oka, odpowiada za lokalna odporność oka.

Ciało limfopinealne ( Limphopineal body)

Leży w okolicy przysadki mózgowej, jest miejscem styku dwóch układów; nerwowego i odpornościowego. Jest powiązany z grasicą , zawiera głównie limfocyty T

Migdałki jelit ślepych ( Cecal tonsils)

Skupisko tkanki limfoidalnej w jelicie ślepym. Wychwytywanie antygenów z przewodu pokarmowego oraz nadzór immunologiczny nad flora bakteryjna w jelitach.

Kępki Payera

Są to skupiska tkanki limfoidalnej w jelitach cienkich. Biorą udział w odporności lokalnej przewodu pokarmowego. Układ kępek u ptaków jest różny i tak np. u kur układają się pojedynczo wzdłuż jelit a u ptactwa wodnego tworzą wokół nich obręcze.

Zachyłek Mackelego - mieści się w miejscu połączenia jelita czczego z woreczkiem żółtkowym, wychwytuje antygeny z przewodu pokarmowego. U kur bardzo mały ( ok. 0,5 cm) u ptaków wodnych - 3 cm.

Do odwodowego układu limfatycznego należą również: woreczek żółtkowy, szpik kostny, skupiska tkanki limfatycznej w narządach wewnętrznych

5. Wymień i opisz centralne narządy układu limfatycznego u ptaków.

Do centralnych narządów układu limfatycznego należą: grasica i bursa Fabrycjusza

Grasica ( thymus ) - leży po obu stronach szyi, zbudowana z 6-7 par zrazików, każdy z nich otoczony jest tkanka łączną i zbudowany jest z dwóch części: korowej i rdzennej. W zewnętrznej części kory są limfocyty ( wokół nich komórki opiekuńcze). W rdzeniu i warstwie okołordzeniowej są limfocyty T, komórki nabłonkowe i makrofagi - tworzą skupiska tzw. Ciałka Hasala. Od 12-13 tygodnia życia grasica ulega stopniowemu zanikowi. Jeśli zanika wcześniej - może to świadczyć o chorobie Gumboro, CIA, zatruciu mykotoksynami

Bursa Fabrycjusza - znajduje się w proctodeum. U ptaków wodnych ma kształt owalny, na przekroju poprzecznym 16-17 fałdów. U ptaków wodnych ma kształt żołędziowaty, dwa fałdy są bardziej zaznaczone. U strusia jest duża, ale wąska. Ściana bursy ma warstwę surowiczą, mięśniową i śluzową. Na każdym fałdzie jest 8-12 tysięcy grudek chłonnych. Rośnie do 6 tygodnia życia, miedzy 6-8 tygodniem utrzymuje się, potem zanika. Są tu głównie limfocyty B. Jeśli zanika wcześniej to uszkodzenie układu odpornościowego przy chorobie Gumboro, CIA, zatruciu mykotoksynami.

6. Limfocyty T - ich budowa i funkcja .

Limfocyty T ( określane jako grasicozależne ) są komórkami regulującymi procesy immunologiczne . Pod wpływem stymulacji antygenowej ( kontaktu z antygenem ) uczulone limfocyty T wytwarzają znaczną liczbę `limfokin', które maja różnorodne właściwości biologiczne, np. wzmagają proces zapalny, wpływają na ruchy komórek itp. Ogólnie przyjmuje się że limfocyty te warunkują istnienie odporności komórkowej organizmu.

Limfocyty T dzielą się na:

Th - pomocnicze [CD4]

Te - efektorowy nadwrażliwości późnej

Tcs - kontrasupresyjny

Tc - cytotoksyczny

Ts - supresyjny

Tm - pamięci immunologicznej

7. Limfocyty B - ich budowa i funkcja.

Zależne są od torby Fabrycjusza. Na swojej powierzchni maja receptory BCR, receptory CD5, a limfocyty w bursie CD57. Maja zdolność przekształcania się w komórki plazmatyczne wytwarzające immunoglobuliny. Limfocyty B we krwi dzielą się na 3 grupy:

1. 60% limfocytów z Ag LT2 o krótkim okresie półtrwania, T½ = 2-3 dni

2. 35% limfocytów o T ½ = 12 dni, brak Ag LT2

3. 5% limfocytów pochodzących z obwodowych tkanek limfatycznych tzw. krótko-działających

8. Odporność swoista i jej mechanizmy.

Odporność swoista to odporność, która następuje po odporności nieswoistej. Skierowana jest ona do konkretnego antygenu. W jej obrębie działają stymulowane przez antygeny, specyficzne limfocyty i swoiste przeciwciała.

Wyróżnia się dwie odpowiedzi swoiste: typu humoralnego i komórkowego. W zapewnieniu immunitetu humoralnego biorą udział wolne przeciwciała obecne w krwi, chłonce i płynach tkankowych, a także przeciwciała ulokowane na powierzchni komórek. W wyniku kontaktu z antygenem limfocyty B po kooperacji z limfocytami T ulęgają aktywacji i proliferacji. Powstające komórki plazmatyczne intensywnie produkują przeciwciała.

W odpowiedzi typu komórkowego z antygenem reagują bezpośrednio limfocyty T. ten typ odpowiedzi pojawia się najczęściej po ok. 24 godzinach od lokalnego podania antygenu stąd określa się go czasami jako odpowiedź późną.

Najczęściej określony antygen wywołuje jednocześnie odpowiedź immunologiczna typu humoralnego i komórkowego, a która z nich przeważa , zależy od bardzo wielu czynników.

9. Jakie klasy immunoglobulin występują u ptaków? Opisz dokładnie jedną z nich.

IgY, IgM, Iga, IgE, IgD

*Opisy w pytaniach 16-18

10. opisz Ig Y u ptaków

-krążąca

-zawartość w surowicy 300 -700 mg/100 ml u kur,

- powstaje po 5-6 dniach od zadziałania Antygenu,

-przekazywana przez matkę na potomstwo = odporność bierna naturalna,

-bierze udział w odczynie zahamowania hemaglutynacji

11. opisz Ig A

- 20-50 mg/ 100 ml w surowicy

- najwięcej najwięcej wydzielinie z nosa, dróg oddechowych, przewodzie pokarmowym , nasieniu

-Ig A wydzielnicza, ochrona błon śluzowych,

-Ig A przewodu pokarmowego - fragm. Wydzielniczy SP-Ig A,

- nie jest trawiona przez enzymy przewodu pokarmowego,

- działanie przeciwwirusowe,

-niewielka ilość ilość białku jaja.

12. opisz Ig M

-makroimmunoglobulina, pentametr - składa się z 5 połączonych cząsteczek Ig Y,

-aktywna w zwalczaniu antygenu, bo posiada dużo miejsc wiążących antygen,

- 120-250 mg/100 ml w surowicy kur,

- niewielka ilość zawiera białko jaja

13. wymień cele monitoringu serologicznego

-określić poziom przeciwciał

- ocenić technikę szczepień

-ocenić odporność poszczepienną,

-ocena stanu zdrowotnego stada,

-można precyzyjnie i wcześnie rozpoznawać choroby,

-porównywać stan zdrowotny stad,

-obniżyć wielkość konfiskat rzeźnych,

- obniżyć koszty produkcji poprzez poprawę stanu zdrowotnego.

14. wymień testy serologiczne, opisz jeden z nich

-test zahamowania hemaglutynacji

-test aglutynacji płytowej

-SN seroneutralizacji

-ELISA

-PCR

-IF

SN- wykrywa Ig Y , bardzo czuły i specyficzny, do wykrywania wszystkich zakażeń wirusowych oraz Mycoplazma galisepticum i synoviae

Drogi, pracochłonny, czasochłonny

Do badania surowice muszą być jałowe

15. zasady pobierania krwi od kur do badań serologicznych

- powinna być pobierana losowo

-odpowiednia ilość próbek, ( w kierunku chorób wirusowych- 23 próbki, choroby bakteryjne -60 próbek)

-pobrać poza hala produkcyjną

-od ptaków będących na czczo,

-wybierać do badań ptaki przeciętne,

-nie przeznaczać do badania sztuk charłaczych.

16. wymień choroby, w których odporność bierna odgrywa istotną rolę otaz takie, przy których nie odgrywa większej roli.

istotna rola- AE-zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego,

IBD-choroba Gumboro, kolibakterioza, ORT, CAV-zakaźna anemia kur, EDS' 76, Reowirusy

mniej ważna- ND,

17. wymień choroby, przeciwko którym należy szczepić brojlery

ILT zakaźne zapalenie krtani i tchawicy- szczepieni tylko gdy wystąpi (?)

MD choroba Mareka

ND rzekomy pomór drobiu

IB zakaźne zapalenie oskrzeli

IBD (?)

18 Wymień choroby, przeciwko którym należy szczepić stada reprodukcyjne.

Należy szczepić przeciwko: IBD, CIA, AE, REO, [ORT i kolibakterioza?? - nie mam pewności, może ktoś wie? ] (te głównie by przekazały na brojlery), a także przeciwko: ND, MD, IB.

(A w zależności od sytuacji epizootycznej : ILT, ospa, SHS, EDS'76, bakteryjne).

18 ???? Wymień choroby przeciwko którym należy szczepić stada reprodukcyjne kur.

• choroba Mareka MD - 1 dzień życia, iniekcja i.m. lub s.c. lub spray wielkocząsteczkowy

• rzekomy pomór drobiu ND - 1 dzień życia, iniekcja i.m. lub s.c. lub spray wielkocząsteczkowy

• zakaźne zapalenie oskrzeli kur IB - 1 dzień życia, iniekcja i.m. lub s.c. lub spray wielkocząsteczkowy

• zakażenia reowirusowe REO

• choroba Gumboro IBD

• zakaźna anemia kurcząt CIA

• zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego kurcząt AE

• TRT

• Zespół spadku nieśności EDS'76

19 Wymień choroby, przeciwko którym należy szczepić stada towarowe kur.

- obligatoryjnie IBD, NDV, MD, IB, AE, EDS, SHS

- w zależności od sytuacji epizootycznej ILT, ospa i bakteryjne

20 Przeciwko jakim chorobom bakteryjnym można szczepić kury? Podaj zasadę i sposób szczepienia przeciwko dowolnie wybranej jednostce.

- kolibakteriozie - rzadko kto szczepi

- pasterelozie - głównie jednak u indyków

- salmonellozie - stada reprodukcyjne i towarowe

- mykoplazmozie

- ornitobakteriozie

Mykoplazmoza - szczepionki żywe oparte na M. gallisepticum

- w aerozolu MG 6/85 (Intervet) - w teście Elisa nie wykrywamy Ab poszczepiennych

- do spojówki TS 11 (Merial) - w teście ELISA wykrywamy Ab poszczepienne

Szczepionki inaktywowane - Nobilis Mg inac, 104 MG

I szczep 8-12 tydz

II szczep 6-8 tyg po pierwszym szczep po 0,5 ml s.c. w grzbietową część szyi.

Ornitobakterioza - szczepionki inaktywowane, 0.25 ml s.c. grzbietowa okolica szyi lub i.m. w mięśnie piersiowe. Szczepimy stada reprodukcyjne BB, aby otrzymać odporność bierną u potomstwa. Terminy szczepień: 1 x 6-12 tydz, 2 x 14-18 tydz

21 Podział szczepionek stosowanych u drobiu.

Szczepionki dzielimy ze względu na to przeciwko jakiemu są patogenowi:

- przeciwwirusowe - IBD, IB

- przeciwbakteryjne - Salmonella, Pastorella, Mikoplazma, E. coli

- przeciwpasożytnicze - kokcydioza

Ze względu na ilość składników:

- jednoskładnikowe np. tylko wirus IB

- monowalentne (IB szczep klasyczny Mass)

- poliwalentne (IB szczep klasyczny Mass i szczep wariant D 274)

- wieloskładnikowe (przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne razem) Salmovir (Salmonella i Paramyksowiroza) Mykosalmovir (Salmovir + Mykoplazma)

Ze względu na żywotność:

- żywe

* homologiczne

* heterologiczne

- inaktywowane IBD, NDV, IB

Ze względu na drogę podania: patrz pyt 34

Ze względu na aktywność: szczepionki II generacji

- szczepionki nieaktywne - nie będą się namnażały w organizmie ptaka

Syntetyczne peptydy (proteina VP2)

Szczepionki rekombinowane z podjednostek (antygen rzęskowy i fimbrialny)

Szczepionki antyidiotypowe - z przeciwciał antyidiotypowych

- szczepionki aktywne - namnażają się w organizmie ptaka

Szczepionki rekombinowane z wektorem

Szczepy uzyskane metodą inżynierii genetycznej

22 Podaj zalety szczepionek żywych.

• Tanie (zbędny adiuwant)

• Łatwa droga podania (woda, aerozol)

• Proste przygotowanie (np. płyn owodniowo-omoczniowy, IB, ND)

• Wirus w małej ilości (namnaża się w organizmie)

• Zapewniają szybką ochronę

• Indukują wysoki poziom odporności lokalnej

• Stan „siewstwa” (doszczepianie) - to może być wada

23 Podaj wady szczepionek żywych.

• Niebezpieczeństwo przenoszenia innych wirusów lub bakterii

• Możliwość wywołania reakcji poszczepiennej - szczególnie u ptaków chorych (subklinicznie E. coli lub mykoplazma)

• Przechowywanie (narażenie na utratę aktywności)

• Mogą działać immunosupresyjnie

• Możliwość rewersji do formy zjadliwej np. ILT

24 Podaj zalety szczepionek inaktywowanych.

• Brak rewersji zarazka do formy zjadliwej

• Nie są zanieczyszczone innymi patogenami

• Mniejsze prawdopodobieństwo działania immunosupresyjnego

• Trwałe w czasie przechowywania

25 Podaj wady szczepionek inaktywowanych

• Drogie

• Wymagają indywidualnego podania

• Dodatek adiuwantu dla uzyskania wyższej odporności

• Często wymagają dwukrotnego podania

• Są słabiej immunogenne niż żywe

• Większe prawdopodobieństwo reakcji alergicznej

26 Co rozumiesz przez „protekcję” szczepionki ?

Miernikiem efektu szczepienia jest tzw. protekcja szczepionki = wartość ochronna, wyrażana w procentach. Jest to odsetek ptaków uodpornionych na zakażenie w pełni zjadliwym zarazkiem po szczepieniu danym preparatem. Protekcja szczepionek stosowanych w drobiarstwie wynosi 85-9kilku % .

27 Podaj metody szczepienia ptaków (przykłady szczepionek).

Szczepienia indywidualne:

- dospojówkowo IB, ND

- donosowo IB, ND

- do dzioba AE

- do steku ILP

- naskórnie - ospa - skaryfikacja

- do błony skrzydłowej (wing-wet) (ospa, ospa + anemia, ospa + AE)

- podskórnie - przeciwbakteryjne

- domięśniowo - ch. Mareka - podudzie lewej kończyny

- szczepienie zarodków (In ovo) ch. Mareka, ch. Gumboro, IB, MD, przeciwko kokcydiozie.

Szczepienia grupowe:

- w wodzie do picia - ch. Gumboro, IB, MD

- w aerozolu - IB, MD

- In ovo IBD, MD, ND, kokcydia

28 Szczepienie metodą In ovo - podaj zasadę i przeciwko jakim chorobom można w ten sposób prowadzić immunoprofilaktykę?

Jest to szczepienie wykonywane przez specjalny automat, który podaje igłą szczeponkę w dawce 0,02 ml do płynu omoczniowego. Po zaszczepieniu każda igła jest dezynfekowana. W ten sposób szczepi się 20-60 tys. jaj/h. Są dwie igły: przebijająca i podająca szczepionkę. Choroby: IBD, ND, MD, kokcydioza (szczepionki żywe)

29 Opisz zasadę podawania szczepionek w wodzie do picia.

pH wody powinno wynosić 6,9-7,2, a jej temp. powinna wynosić 12-15 st C. Przy szczepieniu przeciwko ND dodaje się jako stabilizatora odtłuszczonego mleka w proszku w dawce 2g.1l wody lub płynnego odtłuszczonego mleka w dawce 1l mleka/50 l wody. W wodzie nie może być chloru, metali ciężkich, bakterii, musi ona spełniać wymagania dla wody pitnej.

Przed podaniem szczepionki należy oczyścić przepływowy system pojenia, pozbyć się wody resztkowej. Ptaki przed podaniem szczepionki powinny nie pić przez około 2-4 godziny, a szczepionka powinna być wypita w ciągu 2-2,5 godziny. Ptakom poniżej 10-14 dnia życia nie powinno się tak podawać szczepionki, bo nie umieją w ten sposób pić, nie piją wystarczająco regularnie. Szczepionka przed rozpuszczeniem w wodzie powinna być otwierana pod wodą. Można dodawać barwnik dla uzyskania pewności, że ptaki piją wodę ze szczepionką.

1-40 dnia życia - tyle litrów jaki wiek ptaków (dawka na 1000 pt.)

Np. 10 000 szt - 25 dniowe = 10x25 = 250 litrów

Pow. 40 dnia życia - zawsze 40 l/ 1000 pt.

Przykłady IBD, MD

30 Opisz zasadę podawania szczepionek metodą aerozolową

Przed szczepieniem należy zamknąć system wentylacji, wyłączyć ogrzewanie, zaciemnić pomieszczenia kurnika. Należy szczepić gdy jest najniższa temperatura w ciągu dnia. Młode ptaki szczepi się szczepionkami żywymi np. przeciwko IB, IBD, ND, a wielkość kropli aerozolu musi być jak największe (pow. 100µm), natomiast ptaki dorosłe szczepione są poprzez krople o średnicy poniżej 20. Szczepionka podawana jest 40 cm nad głowami ptaków przy użyciu specjalnych urządzeń (atomizer, automatyczna wytwornica, wytwornica plecakowa). Jak za dużo wody to za długo schną , a jak za mało to się słabo uodporniają. Najpierw rozpylamy na ścianę lub szybę aby sprawdzić wielkość cząstek.

31. Co to jest reakcja anmnestyczna?

Przeciwko niektórym chorobom wskazane jest szczepienie kilkakrotne (np. rzekomy pomór drobiu, zakaźne zapalenia tchawicy). Każde kolejne szczepienie powoduje wyższe poziomy przeciwciał jest to tzw reakcja anamnestyczna - booster effect.

32. Wymień przyczyny immunosupresji u ptaków.

(żywieniowe i środowiskowe)

Przyczyny żywieniowe:

• niedobory aminokwasów (metionina, lizyna)

• niedobory witamin ( A, E, B2, C)

• niedobory mineralne ( Zn, Cu, Cl, Na, Se)

Przyczyny środowiskowe:

• temperatura

• wilgotność

• stres socjalny

• błędy w technice żywienia

(przyczyny biologiczne i chemiczne immunosupresji u ptaków.)

Przyczyny biologiczne:

• wirusy (IBD, CIA, MD, AL, REO)

• bakterie (E.coli, Mykoplasma sp., Mycobaterium sp.)

• pasożyty (Cryptosporidium sp.)

Przyczyny chemiczne:

• mykotoksyny

• amoniak, siarkowodór

• leki - antybiotyki

• metale toksyczne

35.Immunoprofilaktyka zakaźnego zapalenia krtani i tchawicy kur (ILT).

Szczepienia przeciw ILT stosować można tylko tam, gdzie ta choroba występuje stacjonarnie, gdzie jest ryzyko wystąpienia. Należy pamiętać, że we wrażliwym stadzie, poprzez pasaż wirus może się uzjadliwić. Ptaków szczepionych nie można sprzedawać, wywozić do innych ferm, gdzie są ptaki nieszczepione. Choroba długo się rozprzestrzenia, więc można zacząć szczepienia od strony „zdrowej” kurnika.

Szczepić należy z odstępem przynajmniej 10 dni od innych szczepień (przeciw chorobom układu oddechowego).

Szczepić należy dospojówkowo (eye drop), choć niektórzy szczepią do wody lub w spray'u, lecz te metody są niewłaściwe, gdyż nie są tak skuteczne i mogą dawać reakcje poszczepienne. Szczepi się szczepionką żywą!

CB - szczepi się bardzo rzadko, jeśli już to 3-4 tydzień

BB & CL - 2-krotne szczepienie: 4-6 tydz. i 14-16 tydz.

(Szczepienie nie zapobiega przed szewstwem i ojawami co do tej informcji nie mam pewności, może ktoś może ze swoich notatek to potwierdzić lub obalić?)

36.Immunoprofilaktyka zakaźnej anemii ptaków (CIA).

Szczepimy tylko BB (stada reprodukcyjne).

Tylko żywe szczepionki.

2 rodzaje szczepionek:

• silnie atenuowane IM lub S.C. (indywidualne szczepienie)

0,2 ml szczep CAV-P4 (CAA Vaccine nobilis)

6-18 tydzień życia

(można podać razem ze szczepionką atenuowaną - jako rozpuszczalnik: olej [0,5 ml])

• mniej atenuowany szczep (czyli silniejszy) w H2O do picia

CUX-1 (TAD THYMOVAC)

8-14 tydzień życia

Ta choroba w klinicznej formie jest tylko u młodych ptaków, więc szczepi się rodziców, by przekazali potomstwu. Czyli u piskląt wykorzystywana odporność bierna naturalna. (Ab bardzo szybko zanikają). Cel immunoprofilaktyki: wytworzenie u wszystkich niosek w stadzie wysokiego poziomu Ab (> 8 log 2) w momencie rozpoczęcia aktywności nieśnej, co blokuje pionową transmisję wirusa do jaja.

Podając szczepionkę w H2O jest większa szansa (niż przy szczepieniu indywidualnym), że któryś ptak nie zostanie zaszczepiony, więc jak szczepimy ok.10 tyg. (a zalecane jest szczepienie wcześniejsze czyli w 8-10 tyg) to ptaki mają czas by wytworzyć Ab i wirus jest siany do środowiska i niezaszczepione odszczepiają się wirusem ze środowiska.

37. Immunoprofilaktyka choroby Gumboro (IBD).

Szczepimy CB, BB, CL.

Szczepionki:

1. żywe

• silnie atenuowane

• średnio atenuowane (intermediante)

• silnie atenuowane (intermediante plus)

inaktywowane

Metoda szczepienia:

• 
  dospojówkowo

• w H2O do picia szczepionki żywe

• aerozolowo

• 
  IM szczepionki

• S.C. inaktywowane

Rodzaje programów:

• standardowy (szczepionki średnio atenuowane)

CB & CL - 2x szczep. żywą

BB - 2x szczep. żywą i 1x szczep. atenuowaną

• zaostrzony (szczepy średnio atenuowane)

CB & CL - 3x szczep. żywą

BB - 3x szczep. żywą i 1x szczep. inaktywowaną

• interwencyjny (szczepionki słabo atenuowane)

CB - 1x szczep. żywą

Termin szczepienia ustala się na podstawie monitoringu serologicznego.

Uzupełnienie z ćwiczeń profesora:

Wirus niszczy bursę Fabrycjusza, a więc niszczy ukł. odpornościowy, więc immunoprofilaktyka b. trudna, a celem jej jest zapobieganie zachorowaniom, upadkom i immunosupresji. Uodpornienie niosek ma na celu wytworzenie odporności, która zostanie przekazana na potomstwo. Jest b. dużo szczepów i kilkadziesiąt jest wykorzystywanych w szczepionkach.

Najwłaściwszą metodą do wyznaczenia optymalnego terminu szczepień jest wykorzystanie formuły Deventer.

UWAGA! generalnie w ćwiczeniach porofesora jest zupełnie inaczej i bardzo dużo i jak ktoś chce to udostępnię do skserowania.

38. Charakterystyka szczepów stosowanych w immunoprofilaktyce choroby Gumboro (IBD).

Szczepy:

• słabo atenuowane

STRONG STRAINS np. 228E (szczepionka pośrednia plus, przełamująca miano matczyne 500)

• średnio atenuowane

INTERMEDIANTE STRAINS np. D 78, S 706, V 877 (szczepionka pośrednia-125)

• silnie atenuowane

MILD STRAINS np. PBG 98 (te obecnie nie używane)

słabo atenuowane (STRONG STRAINS)

średnio atenuowane (INTEREDIANTE STRAINS)

silnie atenuowane (MILD STRAINS)

Test na hamowanie odpowiedzi serologicznej po zakażeniu wirusem ND polga na tworzeniu grup i mierzeniu odpowiedzi poziomem odpowiednich przeciwciał:

		Ab w teście ELISA
nr grupy	szczepienie przeciw	IBD	ND
1.	IBD	++++	-
2.	ND	-	++++
3.	IBD/ND	++++	++++
4.	kontrola (bez szczepień)	-	-

39. Zasada i metody szczepień przeciwko chorobie Mareka.

Szczepi się w zakładzie wylęgowym pisklęta jednodniowe!

Szczepionki tylko żywe!

Szczepionki podaje się w formie iniekcji! (tez można in ovo zarodki)

2 rodzaje szczepionek:

1. płynne - wirus związany z komórką (po nich znacznie lepsza odporność)

2. liofilizowane - wirus uwolniony z komórki (głównie do uodparniania brojlerów)

Szczepimy BB i CL i coraz częściej też szczepi się CB.

IM w mięśnie udowe (szczepić w podudzie lewej kończyny) lub S.C. w okolicę szyi, dawka: 0,2 ml. In ovo 0,02 ml.

Szczepionkę trzeba odpowiednio przygotować i rozcieńczyć.

Uzupełnienie z ćwiczeń profesora:

Szczepi się kury i indyki. Szczep szczepionkowy ma zablokować receptory i namnożyć szczep terenowy. Szczep terenowy jest bardziej inwazyjny, ale jeśli się dobrze zaszczepi to wrażliwość na zakażenie spada z wiekiem. Im szybciej się zaszczepi ptaki tym lepiej. Szczepiąc w 1 dniu życia mamy szansę, że zapobiegniemy zakażeniu wirusem terenowym. Protekcja szczepionki to wyrażony w % odsetek ptaków, które nie wykazywały objawów choroby po szczepieniu i zakażeniu kontrolnym. Protekcja szczepionki p/ch. Mareka wynosi > 80% (b.dobra).

Rodzaje szczepionek stosowanych w profilaktyce MDV:

	grupa I (zawierające serotyp 1)	grupa II (zawierające serotyp 2)	grupa III (zawierające serotyp 3)
opis	prep. zawierające atenuowany, łagodny szczep Rispens CVI-988 MDV	prep.zawierające naturalnie apatogenny szczep SB1	prep. zawierajace szczepy FC 126 lub PB-THV1 herpeswirusa indyczego
szewstwo	+	+	-
skuteczność p/bardzo zjadliwym	+		-

Jeżeli szewstwo występuje to efektywność szczepienia bardzo wzrasta, bo teoretycznie powinno być zaszczepione każde pisklę, ale praktycznie nawet co 4 pisklę jest źle zsszczepione.

40 i 41. Charaktery styka szczepionek płynnych i liofilizowanych stosowanych w

profilaktyce choroby Mareka.

szczepionki płynne - zawierają wirus szczepionkowy związany z komórka,. zniszczenie komórki = zniszczenie wirusa Przechowywane w ciekłym azocie (-196 º C ). Trzeba zużyć w ciągu max. 2 h od rozmrożenia. Szczepionka płynna może zawierać wszystkie trzy serotypy. Daje bardzo dobrą odporność.

Szczepionka liofilizowana - zawiera wirus uwolniony z komórki. Liofilizować można tylko szczep od indyków (wg Karpińskiej ) .wg prof. Szczepionka liof. może zawierać serotyp II i III. Przechowywanie w temp 2- 8 º C. Trzeba zużyć w ciągu 12h. Daje gorszą odporność niż płynna.

42. Immunoprofilaktyka zakaźnego zapalenia oskrzeli kur (IB).

szczepionki żywe i inaktywowane

droga podania:

- w wodzie do picia

- w aerozolu

- dospojówkowo

- donosowo

- i.m.

ptaki musza być zaszczepione szczepionka zawierającą serotyp MAS (np. H 120, H 52 )

• CB brojlery

Gdy brak zagrożenia szczepami wariantowymi

1 dzień H120 lub Ma 5 - spray wielkocząsteczkowy

24- 28 dzień - szczep klasyczny

gdy jest zagrożenie szczepami wariantowymi

1 dzień H120 lub Ma 5

10 - 14 dzień szczep 4/91 lub CR88

24- 28 dzień gdy bardzo duże zagrożenie , szczep klasyczny

CL nioski towarowe

1 dzień H120 lub Ma 5

14 dzień 4/91

8 tydz. Ma5 lub H52

10 tydz. 4/91

16 tyg. szczepionka inakt.

Szerokie spektrum odporności zapewnia stosowanie wymienne serotypów MAS i 4/91

• BB stada reprodukcyjne

1 dzień H120 lub Ma 5

14 dzień 4/91

8 tydz. Ma5 lub H52

10 tydz. 4/91

18 - 20 tydz. Inakt.

43. Immunoprofilaktyka zakażeń reowirusowych.(REO).

2 rodzaje szczepów szczepionkowych:

- klasyczne

1133- żywe

1733, 2408, Olson - inaktywowane

• wariantowe

ERS

Wszystkie szczepionki podawane w formie iniekcji.

Żywe najczęściej s.c. lub wing web

Szczepimy stada reprodukcyjne (zawsze ) i towarowe (gdy jest taka potrzeba )

Tereny o ↓ zagrożeniu-

4-7 tydz

9-11- żywa,

17-18 inaktywowane

Tereny o ↑ zagrożeniu - gdy niski poziom Ab

5-10 d.ż. i 4-7 tydz- żywa,

9-11 tydz i 17-18 tydz- Intka

44 Immunoprofilaktyka Syndromu Spadku Nieśności (EDS`76)

Szczepimy stada reprodukcyjne mięsne i nieśne, a także stada towarowe niosek.

Szczepionka inaktywowana szczepy BC14 i H127 domięśniowo powyżej 16 tyg życia

Najczęściej z innymi inaktywowanymi szczepionkami na terenie, gdzie choroba następuje stacjonarnie

45. Immunoprofilaktyka zakaźnego zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego ptaków (AE).

Żywa - szczep słabo atenuowany CALNEK 1143

Metody szczepienia:

wing-web (0,01ml)

do wody

4-10% do spojówkowo lub do dzioba a reszta się odszczepia(nie stos w PL)

Stada reprodukcyjne -przekazywana odporność bierna zabezpiecza przez 2-3 tyg, a choroba w 9 d.ż.piskląt,

Stada towarowe (nioski ) - gdy zakażenie to ↓ nieśności

Szczepienie w 10 -15 tyg. jeden raz.

46. Immunoprofilaktyka ospy kur.

szczepi się tylko na terenach gdzie występuje

szczepionki

• homologiczne Nobilis Ae + Pox -szczep GIBS

• heterologiczne Poxvac K -szczepionka dla kur, szczep od gołębi

szczepimy stada reprodukcyjne i towarowe, brojlerów nie szczepimy

metody: wing web lub skaryfikacja

dawka: 0,01 ml/ ptaka

termin: miedzy 8 a 16 tyg.

odporność po 2-3 tyg., trwa rok

mogą być odczyny poszczepienne - krosty w miejscu szczepienia

47. Szczepienie przeciwko kokcydiozie

Metody szczepienia przeciwko kokcydiozie

1. szczepionki żywe

• w wodzie do picia

• w sprayu

• in ovo

• w formie galaretki w pudełkach transportowych

2. szczepionki inaktywowane

• iniekcja

Szczepionki

Paracox 5 - brojlery CB (1-dniowe, rozpyla się na paszę)

Paracox - reprodukcja BB

Immucox C1 - CB (5-dniowe, w wodzie do picia)

Immucox C2 - BB

Livacox T - CB (7-10 dniowe, w wodzie do picia, rozpylanie nad ptakami)

Livacox Q - BB

Coxabic - szczepionka podjednostkowa, zawiera antygeny gametocytów E. maxima

Immunoprofilaktyka kokcydiozy u drobiu

IMMUNOPROFILAKTYKA

CZYNNA BIERNA

ŻYWE - SZCZEPY ZJADLIWE SZCZEPIENIE STADA RODZICIELSKIEGO

ŻYWE SZCZEPY ATENUOWANE

ŻYWE SZCZEPY OPRNE NA KOKCYDIOSTATYKI JONOFOROWE

SZCZEPIONKI PODJEDNOSTKOWE

SZCZEPIONKI REKOMBINOWENE Z WEKTOREM

Zalety szczepionek przeciwko kokcydiozie

• skuteczne zabezpieczenie przeciwko najważniejszym gatunkom kokcydii występującymi u brojlerów

• łatwe w podaniu

• skuteczność zbliżona do programów chemioprofilaktycznych

• łatwe w stosowaniu

• brak okresu karencji, brak pozostałości

• wypierają ze środowiska szczepy oporne na kokcydiostatyki

• akceptacja konsumenta

Wady

• znaczne koszty szczepień (porównywalne lub wyższe niż koszt chemioprofilaktyki

• wprowadzanie do środowiska żywych oocyst

• odporność powstaje po pewnym czasie od szczepienia

• wymagają odpowiedniego reżimu w mieszalniach pasz - pasza bez kokcydiostatyku

• problem z synchronizacja innych szczepień i dodatkowe obciążenie zakładu wylęgowego

• problem powikłań poszczepiennych

• zwiększają ryzyko beztlenowcowego zapalenia jelit

PROFILAKTYKA KOKCYDIOZ U DROBIU RZEŻNEGO

CHEMIOPROFILAKTYKA IMMUNOPROFILAKTYKA

KOKCYDIOSTATYKI

CHEMICZNE KOKCYDIOSTATYKI

JONOFOROWE

CZYNNA BIERNA

żywe - szczepy zjadliwe szczepienie stada rodzicielskiego

żywe szczepy atenuowane

żywe szczepy oprne na kokcydiostatyki jonoforowe

szczepionki podjednostkowe

szczepionki rekombinowene z wektorem

48. Szczepienie drobiu przeciwko salmonellozie

SZCZEPIONKI ŻYWE

Nobilis SG-9R - tylko dla kur niosek, 0,2 ml s.c. (grzbietowa okolica szyi)

I szczepienie - 6 tydzień

II szczepienie - 12 tydzień

Talovac SE

Talovac ST w wodzie do picia

Merial SE

• dla stad towarowych niosek

• za zgodą powiatowego lekarza wet. dla stad reprodukcyjnych (powinny być one wolne od Salmonella gallinarum i enteritidis)

SZCZEPIONKI INAKTYWOWANE

Gallimune SE 0,3 ml (olej)

Salenvac (E)

Salenvac T (E+T)

Salmabic (E+T)

I szczepienie 6-10 tydzień (s.c)

II szczepienie 12-17 tydzień (s.c)

49. Szczepienie drobiu przeciwko ornitobakteriozie

• szczepi się stada reprodukcji mięsnej aby wytworzyć odporność bierną u ich potomstwa

Nobilis OR inac (serotyp A, szczep B3263/91 ORT)

I szczepienie - powyżej 6 tygodnia

II szczepienie - 14-18 tydzień życia

s.c - grzbietowa okolica szyi

i.m. - mięśnie piersiowe

50. Szczepienie drobiu przeciwko kolibakteriozie

Nobilis E. coli - 0,5 ml

I - 6-12 tydzień

II - 14-18 tydzień

• szczepionka podjednostkowa inaktywowana, zawiera antygen rzęskowy F11 i toksynę rzęskową FT, które decydują o powstaniu odporności

• szczepionka tylko dla stad reprodukcyjnych

51. Metody wykrywania gruźlicy w gospodarstwach przyzagrodowych i u ptaków domowych

1. badanie serologiczne - test aglutynacji płytowej

• tuberkulognost - zagęszczona, inaktywowana zawiesina Mycobacterium avium zabarwiona zielenią malachitową

• badanie polega na wymieszaniu kropli krwi z kropla antygenu

• jeżeli wynik jest dodatni to po 1-2 minutach pojawia się odczyn zlepny

• badanie serologiczne przeprowadza się przed tuberkulinizają lub 6-9 tygodni po niej

• jeżeli ponad 25% ptaków jest sero(+) to stado należy zlikwidować, jeżeli poniżej to należy zlikwidować chore i wykazujące objawy choroby

2. tuberkulinizacja

• avituberkulina - oczyszczone białko tuberkulinowe uzyskane z hodowli szczepu Mycobacterium avium na syntetycznym bezbiałkowym podłożu (w odróżnieniu od tuberkuliny bydlęcej ma barwę czerwoną)

• podaje się 0,5 ml

• u kury w lewy dzwonek

• u indyka w korale lub błonę skrzydłową

• u perliczki i pawia w skórę szyi

• u gołębia w płat przyuszny

• odczyt po 36-72 godzinach

• wynik dodatni - obrzęk, bolesność, zaczerwienie

• metoda ta wykrywa 60 % zakażonych ptaków

52. Co to jest tuberkulinizacja i w jaki sposób ją wykonujemy?

pkt. 2 poprzedniego pytania

53. Terminy pobierania prób w badaniu urzędowym w kierunku Mycoplasma Gallisepticum

• MG jest patogenna dla kur i indyków

KURY

• dzień wstawienia (n.o.)

• 
  6 tydzień (n.o.)

• 16 tydzień (o)

• w szczycie nieśności (o)

• kolejne badania co 3 miesiące (o)

INDYKI

• wstawienie (n.o.)

• 12 tydzień (n.o)

• 20 tydzień (o)

• szczyt nieśności (o)

• kolejne badania co 3 miesiące (o)

54. Terminy pobierania prób w badaniu urzędowym w kierunku Mycoplasma Meleagridis w stadach reprodukcyjnych indyków

• MM jest patogenna dla indyków i pawi

• terminy badania indyków jak w poprzednim pytaniu

55. Podaj etapy monitorowania stada hodowlanego w kierunku obecności pałeczek Salmonella Enteritidis, Hadar, Infantis, Typhimurium, Virchow.

Stada hodowlane muszą być monitorowane od 1.01.2007r.

I. Pobieranie próbek- obowiązek hodowcy:

• od piskląt jednodniowych wyściółka wraz z mekonium z 10 pojemników z każdej dostawy

• wymazy z dna 10 pojemników pulowane w laboratorium w jedną próbkę zbiorczą

• padłe pisklęta w trakcie transportu- 20 sztuk pulujemy w jedną próbę

• u ptaków 4 tyg oraz na 2 tyg przed rozpoczęciem składania jaj, a także w trakcie nieśności co 2 tyg pobieramy 5 wymazów podeszwowych

II. Badanie urzędowe

• 4 tyg po rozpoczęciu nieśności

• Przed końcem okreu nieśności, ale min 8tyg przed końcem produkcji

• Pobieranie próbek tak samo jak hodowcy

56. Podaj etapy monitorowania stada kurcząt rzeźnych w kierunku obecności pałeczek Salmonella Enteritidis i S. Typhimurium

Pobieranie próbek z inicjatywy przedsiębiorcy w ciągu 3 tyg przed przemieszczeniem do rzeźni. Co roku pobiera się próbki co najmniej z jednego stada brojlerów z 10% gospodarstw liczących ponad 5 tys ptaków

57. Zasady urzędowego postępowania ze stadem hodowlanym zakażonym pałeczkami Salmonella Enteritidis, Hadar, Infantis, Typhimurium, Virchow

1. Właściciel powiadamia lekarza powiatowego

2. Lekarz powiatowy:

• pobiera próbki do badań (120 wymazów z kloaki i 20 ptaków padłych) i przesyła do urzędowego laboratorium(ZHW)

• nakazuje: zabezpieczenie stada (nakaz dezynfekcji i przetrzymywania w bezpiecznym miejscu jaj wylęgowych, zakaz wpuszczania osób postronnych na teren fermy, środki odka zające przed wejściem i wyjściem z kurników a także przed wjazdem i wyjazdem z terenu gospodarstwa, lężenie inkubowanych jaj w oddzielnych komorach w obecności środków dezynfekcyjnych.

• Zakazuje: zakaz wywozu ptaków, zakaz wprowadzania nowego drobiu, wywożenia jaj z gospodarstwa, stosowania środków dezynfekcyjnych i leczniczych i utrudniających izolacje pałeczek S. w stadzie,

Jeśli wynik ponownego badania jest ujemny uchyla się wszystkie nakazy i zakazy

Jeśli wynik badania jest dodatni stado uznaje się za zakażone

• Niezwłoczny ubój

• Zniszczenie zwłok drobiu, zniszczenie jaj wylęgowych i piskląt z nich wytężonych( jaja nienałożone można wykorzystać po obróbce termicznej)

• Zniszczenie lub obróbka termiczna paszy i ściółki tak aby pałeczki zostały zniszczone

• Końcowe oczyszczenie i odkażenie budynków

58. Jakie serowary S. są objęte Narodowym programem monitorowania w stadach kur hodowlanych

Salmonella Enteritidis, Hadar, Infantis, Typhimurium, Virchow

59. W kierunku jakich serowarów S. jest monitorowane stado kur niosek jak konsumpcyjnych

Salmonella Enteritidis, Typhimurium

60. W kierunku jakich serowarów S. jest monitorowane stado kurcząt rzeźnych

Salmonella Enteritidis, Typhimurium

61. Jaki jest cel wspólnotowy zwalczania S. w odniesieniu do kurcząt rzeźnych?

Ograniczenie maksymalnej wartości procentowej stada brojlerów z wynikiem dodatnim na Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium do co najmniej 1 % do dnia 31 grudnia 2011 r.

62. Jaki jest cel wspólnotowy zwalczania S. w odniesieniu do stada kur niosek jak konsumpcyjnych

Ograniczenie maksymalnej wartości procentowej stada brojlerów z wynikiem dodatnim na Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium do co najmniej 2 % do dnia 31 grudnia 2010 r.

63. Podaj listę chorób wirusowych u drobiu przy których w immunoprofilaktyce stosuje się jedynie szczepionki żywe.

Ch. Mareka

AE - zakażne zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego

Zakaźna anemia kur CAV

Ospa kur Pox

ILT- zakaźne zap. Krtani i tchawicy

64. Podaj listę chorób wirusowych u drobiu przy których w immunoprofilaktyce stosuje się jedynie szczepionki inaktywowane

EDS -syndrom spadku nieśności

( bakteryjne E. coli i ORT)

34. Immunoprofilaktyka rzekomego pomoru ptaków

CB Brojlery

1 d.ż

3- 4 tydzień

• BB- stado rodzicielskie

1 d.ż

4 tydz.ż

10 tydz.ż

18-20 tydz.ż (inaktyw.)

• CL - stada towarowe

1 d.ż

4 tydz.ż

10 tydz.ż

15-17 tydz.ż (inaktyw.)

droga podania

indywidualnie :

dospojówkowo

donosowo

in ovo

grupowo:

aerozol

In ovo

Woda do picia

43. Jakie patotypy wirusa ND znalazły zastosowanie do produkcji szczepionek- podaj

ich krótką charakterystykę.

szczep	patogenność	charakter patogenności	Zastosowanie w szczepionkach
Lentogeniczny	Niska, część szczepów nie powoduje objawów	MDT >90 h ICPI 0,2 - 0,5 IVPI 0.0	Powszechnie stosowane szczepionki
asymptomatyczne	Wywołują bezobjawowe zapalenia przew.pok.	MDT >90 h ICPI 0,0 - 0,2 IVPI 0,0	Bardzo łagodne szczepionki stosowane u bardzo młodych ptaków
mezogeniczne	Średnia, objawy ze str. ukl oddechowego	MDT 60 - 90 h ICPI 0,5 - 1,5	Tzw. silne szczepy szczepionkowe, w Polsce nie stosowane
Wielogeniczne wiscerotropowe	Bardzo wysoka, zmiany wybroczynowe w przew. pok	MDT <60 h ICPI 1,5 - 2	Dawniej szczepionki inaktywowane, dziś nie zaleca się
Wielogeniczne neurotropowe	Bardzo wysoka, zmiany w ukl. nerwowym	MDT <60 h ICPI 1,5 - 2	Dawniej szczepionki inaktywowane, dziś nie zaleca się

17

zmiany mikroskopowe w torbie Fabrycjusza

immunogenność

hamowanie replikacji przez Ab matczyne

indeks masa torby Fabrycj./masa ciała

hamowanie odpowiedzi serologicznej po doświadczalnej immunizacji wirusem ND

wielkość dawki uodparniającej

E - Salmonella enteritidis

T - Salmonella typhimurium

0,5 ml

0,25 ml

n.o. - nie obowiązkowe

o - obowiązkowe

---