„Władzę do” można rozumieć na 2 sposoby:

1. A.Giddens - władza jest niezbywalnym aspektem podmiotowego działania, jest zdolnością do dokonania przekształceń, interweniowania w porządek świata. Jest realizowana przez kompetentne, świadome i celowe działania jednostek choć nie w pełni uświadamiają one sobie konsekwencje swoich działań. Działania te są możliwe dzięki wykorzystaniu istniejących struktur, a zarazem umacniają ich istnienie

2. T.Parsons - władza to zdolność do uzyskiwania celów nie przez jednostki, ale przez instytucje i grupy na rzecz systemu. Jest to zgeneralizowana zdolność mobilizowania zasobów społecznych dla osiągnięcia zbiorowych celów systemu. Dla Parsonsa podsystemem osiągania celu jest system polityki, w skład którego wchodzą różne instytucje i organizacje i którego zadaniem jest „produkować władzę” na użytek każdego systemu społecznego.

Wg Parsons a efektywne sprawowanie władzy dokonuje się poprzez internalizację ogólnych norm, wytworzenie poczucia solidarności i lojalności.

Wg Giddensa akceptacja podporządkowania się służbowej hierarchii w obrębie organizacji wzmacniana jest przez przekonanie, że organizacja jest kierowana sprawnie i decyzje są podejmowane prawomocnie i zgodnie z obowiązującymi wszystkich normami.

Wg Habermasa władza umożliwia wywieranie wpływu na decyzje innych uczestników interakcji bez odwoływania się do celów, wartości i świadomości jednostek - tworzy złożone sieci zależności, których nikt nie musi rozumieć i być za nie odpowiedzialnym.

Władza zazwyczaj jest analizowana na gruncie konfliktów społecznych. Można wyróżnić 3 typy konfliktów z które w różny sposób określają charakter „władzy nad”

1. konflikt w sensie behawioralnym czyli otwarte zachowania, działania czy stosunki współzawodnictwa, walki, rewolucji

2. konflikt w sensie subiektywnym, a więc odczucie konfliktu, pewien stan świadomości indywidualnej bądź społecznej, zawierający np.: poczucie krzywdy czy wrogości

3. konflikt w postaci obiektywnej sprzeczności interesów

Tym trzem typom Konfliktów odpowiadają trzy wymiary władzy:

Pierwszy wymiar - rozwiązywanie otwartych behawioralnych konfliktów

„A ma władzę nad B w tym stopniu w jakim może spowodować, by B uczynił to, czego w innym wypadku by nie uczynił”

Pierwsza postać takiej władzy to użycie siły. Radykalnie ogranicza ona możliwość podejmowania wyborów przez jednostkę podległą. Decyzje podejmuje A i narzuca je siłą B, bez względu na jego preferencje i świadomość.

Druga postać to stosowanie przymusu. Polega ona na tym, że ostatecznie decyzję podejmuje w pełni świadomie B. Podporządkowuje się jednak decyzjom A z obawy przed zastosowaniem określonych sankcji, które byłyby dla niego bardzo dotkliwe, pozbawiając wartości cenniejszej od tej uzyskanej w przypadku niepodporządkowania się.

Drugi wymiar - niedopuszczanie do zachowaniowego wyrażania konfliktu subiektywnych preferencji

A sprawuje władzę nad B także wtedy, kiedy podejmuje rozmaite zabiegi, których celem jest niedopuszczenie do pojawienia się otwartego, zachowaniowego konfliktu. A zdając sobie sprawę, że B ma odmienne preferencje, cele i wartości, których realizacja mogłaby zagrozić jego interesom - dąży do zablokowania otwartych prób wyrażania ich przez B

Są to zjawiska często dostrzegalne w życiu codziennym, zwłaszcza w relacjach na poziomie grup, organizacji i instytucji.

Trzeci wymiar - niedopuszczanie do uświadomienia i zachowaniowego wyrażenia sprzeczności interesów obiektywnych.

A posiada władzę nad B także wtedy, gdy nie ma ani otwartego konfliktu zachowaniowego, ani nawet konfliktu subiektywnych preferencji.. Jest to zdolność sprawienia by B żądał i potrzebował tego, czego sam A chce by B żądał; jest to zdolność do kontrolowania przekonań, i preferencji.

Władza ta realizuje się poprzez przemoc symboliczną, propagowanie fałszywych interesów, trzymanie niższych warstw w nieświadomości.

Etapy uwalniania się spod tej władzy:

1. wykorzystywanie nieuświadomionej przez grupę podporządkowana obiektywnej sprzeczności interesów

2. rozbudzenie świadomości krzywdy i wyzysku

3. podjęcie przez grupę podporządkowaną otwartych działań mających na celu zmianę sytuacji

Najefektywniej dokonuje się to dzięki osobom z zewnątrz grupy np.: naukowcom, działaczom społecznym.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

1

---