ZABURZENIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH.

Ruch:

Zintegrowanie bodźców 3 elementów:

• Zainicjowanie ruchu dowolnego (za pośrednictwem drogi piramidowej),

• Dostosowanie postawy ciała do zamierzonego ruchu (za pośrednictwem układu pozapiramidowego),

• Właściwe współdziałanie, czyli koordynacja grup mięśniowych (móżdżek),

Układ ruchowy - objawy uszkodzenia:

Narząd ruchu.	Mięśnie, układ kostno - stawowy,	Unieruchomienie, przykurcz, zespół miopatyczny,
Neuron ruchowy obwodowy.	Korzenie rogów przednich rdzenia i nerwy obwodowe,	Porażenie wiotkie,
Neuron ruchowy ośrodkowy.	Neurony pola ruchowego i droga piramidowa,	Porażenie spastyczne,
Układ pozapiramidowy.	Pola korowe pozapiramidowe i jądra podkorowe,	Zaburzenia napięcia mięśni lub ruchy mimowolne,
Móżdżek, Twór siatkowaty.		Ataksja m.in. sztywność odmóżdżeniowa,
Ośrodki scalające.	Płat czołowy, styk skroniowo - ciemieniowy,	Apraksja w szerokim zakresie,

Zaburzenie czynności ruchowych:

Objawy ubytkowe:

• Niedowład lub porażenie,

• Unieruchomienie,

• Ogólne osłabienie (astenia),

• Spowolnienie ruchowe lub bezruch,

• Akatyzja - niepokój ruchowy,

• Apraksja - zaburzenie czynności wykonywania ruchów celowych,

Zaburzenie czynności ruchowych:

Objawy podrażnieniowe:

• Ruchy mimowolne,

• Drżenie,

• Drgawki,

• Mioklonie,

• Kurcz mięśni,

Zmiany napięcia mięśniowego:

• Hipotonia mięśni,

• Hipertonia mięśni,

• Ataksja (bezwład):

• Móżdżkowa,

• Czuciowa lub tylnosznurowa,

Porażenie lub niedowład:

Uszkodzenie neuronu ruchowego ośrodkowego (porażenie spastyczne) lub obwodowego (porażenie wiotkie) lub samego mięśnia

Monoparesis, paraparesis, hemiparesis, quadriparesis,

Skala niedowładów:

• 0 - brak skurczu,

• 1 - ślad kurczu,

• 2 - ruchy możliwe po odciążeniu,

• 3 - ruchy możliwe, ale nie wbrew oporowi,

• 4 - ruchy możliwe wbrew oporowi, ale osłabione,

• 5 - siła prawidłowa,

Objawy porażenia lub niedowład wiotkiego:

W wyniku uszkodzenia neuronu obwodowego - komórki ruchowej rogu przedniego, korzenia przedniego lub nerwu obwodowego lub uszkodzenia mięśni.

• Zniesienie odruchów w zajętej kończynie,

• Obniżenie napięcia mięśniowego,

• Zanik mięśni po 3 - 6 tyg.,

• Drżenie pęczkowe mięśni,

• Neurogenny zapis w emg,

Różnicowanie - czy zmiany dotyczą:

Korzeni rogów przednich, korzeni przednich, splotów lub nerwów.

1. Objawy ruchowe bez zaburzeń czucia, uszkodzenie rogów lub korzeni przednich.

2. Niedowłady mieszane ruchowo - czuciowe, uszkodzenie splotów.

3. Uszkodzenie pojedynczego nerwu, przeważnie mieszane.

Uszkodzenie nerwu.

Ostre przewlekłe?

Niedowład pochodzenia biogennego,

Uszkodzenie pojedynczych mięśni.

Niedowład lub porażenie spastyczne:

Jest uszkodzeniem neuronu ruchowego ośrodkowego, czyli piramidowego = górnego = tzn., ośrodków ruchowych w korze mózgowej lub drogi korowo - rdzeniowej.

Objawy porażenia lub niedowładu spastycznego:

• Wzmożenie odruchów głębokich,

• Konusy (np.: stopotrząs, rzekotrząs)

• Zniesienie odruchów powierzchownych,

• Odruchy patologiczne (np.: Babińskiego Rossolimo),

• Wzmożenie napięcia mięśniowego,

• Współruchy patologiczne (synkinesis),

• Nie stwierdza się zaniku mięśni ani zmian w emg.

Niedowład lub porażenie spastyczne:

Ustalenie uszkodzenia - kora? Droga korowo - rdzeniowa?

1. Uszkodzenie korowe - przeciwstronny niedowład lub porażenie jednej kończyny górnej lub dolnej lub jej części - zaburzenie naczyniowe lub guzy, urazy

2. Uszkodzenie torebki wewnętrznej - przeciwstronny bezwład lub niedowład połowiczy (hemiplegia) - udar mózgu.

3. Uszkodzenie drogi piramidowej w obrębie pnia mózgu współistnieje zwykle z uszkodzeniem n. czaszkowych powstają porażenia połowicze naprzemienne. Obustronne uszkodzenie pnia - tetraplegia. Zmiany naczyniowe.

4. Zajęcie dróg piramidowych w rdzeniu - niedowłady czterech kończyn - SM. Ch. rdzenia.

Niedowłady i porażenia czynnościowe (psychogenne):

Objawy kliniczne ułatwiające rozpoznanie:

1. Uraz psychiczny jako moment wyzwalający porażenie,

2. Zakres porażenia nie odpowiada strukturom anatomicznym,

3. Zaburzenie czucia, które nie odpowiadają zakresowi unerwienia,

4. Brak zmian obiektywnych (zanik mięśni, odruchy, emg),

5. Zmienność objawów w czasie,

6. Wyraźne agrawowanie w czasie kolejnych badań,

7. Czynne przeciwstawienie się ruchom biernym,

8. Wykonywanie ruchów w rzekomo porażonych kończynach po odwróceniu uwagi,

Astenia (osłabienie):

• Ogólne osłabienie,

• Zmęczenie,

• Niemożność wykonywania wysiłku,

• Znużenie,

• Senność,

• Towarzyszy wiele chorobom ogólnoustrojowym,

• Miażdżyca naczyń mózgowych lub guz mózgu,

• Klimakterium,

Astenia (osłabienie):

• Zmęczenie fizjologiczne,

• Neurastenia,

• Nerwica lękowa,

• Histeria,

• Depresja,

• Psychopatia,

• Okres rekonwalescencji,

• Przewlekłe infekcje,

• Endokrynopatie,

• Niedokrwistość,

• Miażdżyca naczyń mózgowych,

• SM,

• Zespół przewlekłego zmęczenia,

Bezruch i spowolnienie:

Zubożenie czynności ruchowej, uboga mimika, skąpa gestykulacja, pismo drobne, powolny chód.

• Uszkodzenie pozapiramidowe (ch. Parkinsona),

• Leki uspakajające,

• Neuroletyki,

• Sepresja,

• Nerwica,

Akatyzja (niemożność siedzenia):

• Chorzy poruszają kończynami, zmieniają pozycję, nieustannie wstają, chodzą drepczą.

• Podobne do reakcji lękowych.

• Występuje częściej u osób starszych, kobiet.

• Ch. Parkinsona.

• Stosowanie przewlekle neuroleptyków.

Apraksja:

Niemożność wykonywania wyuczonych czynności ruchowych np.: ubieranie, jedzenie przy braku niedowładów.

• Uszkodzenie okolicy czołowej przedmuchowej, styku skroniowo - ciemieniowego, czy też ciała modzelowatego,

• Zmiany naczyniowe,

• Urazy,

• Guzy,

• Ch. Alzheimera,

Ruchy mimowolne:

Powstają w sposób niezamierzony, zwykle nie do opanowania.

Uszkodzenie układu pozapiramidowego:

• Ruchy pląsawice - szybkie nieregularne,

• Ateotyczne - powolne palców rąk,

• Dystoniczne nawarstwienie się ruchów,

• Torsyjne - skręcanie szyi lub tułowia,

• Baliczne - obszerne, gwałtowne, połowicze,

• Drżenie,

• Tiki,

Przyczyny ruchów pląsawiczych:

• Pląsawica mniejsza,

• Choroba Huntingtona,

• Pląsawica starcza,

• Nadczynność tarczycy,

• Niedoczynność przytarczyc,

• W ciąży,

• Uboczny wpływ leków (lewodopy, fenotiazyny, amfetamina, środki antykoncepcyjne),

Przyczyny ruchów ateotycznych

• Dziecięce porażenie mózgowe,

• Choroba Huntingtona,

• Choroba Wilsona,

• Encefalopatie po zatruciu CO i barbituranami,

• Encefalopatia atoksyczna,

• Choroby metaboliczne,

Dystonia:

Uogólniona - genetycznie uwarunkowana,

Ograniczona - zespoły jak kręcz (?) karku, napadowy kurcz powiek,

Często dystonie objawowe - najczęściej polekowe,

Przyczyny dystonii objawowych:

1. Zejściowe zapalenie płuc,

2. Ch. Wilsona,

3. Lipidozy,

4. Porażenie mózgowe dziecięce,

5. Niedoczynność przytarczyc,

6. Stany po zatruciu CO i barbituranami,

7. Encefalopatia pourazowa,

8. Dystonia polekowa,

Drżenie:

• Drżenie fizjologiczne - na skutek wzruszenia, wysiłku, w stanach zmęczenia,

• Drżenia patologiczne:

1. Drżenia spoczynkowe czyli statyczne - ch. Parkinsona,

2. Drżenie postawne np. po wyciągnięciu rąk - samoistne lub nerwicowe, nadczynność tarczycy, alkoholizm - abstynencja, polekowe, encefalopatia, uszkodzenie móżdżku,

3. Drżenie zamiarowe czyli ataktyczne - w czasie ruchu zbliżenia się do celu np. próba palec - nos - SM, choroby móżdżku, zatrucia alkoholem i fenytoiną,

• Uboczny wpływ leków:

• Amfetamina,

• Fenytoina,

• Fluorouracyl,

• Izoprenalina,

• Kofeina,

• Leki hipoglikemizujące,

• Leki przeciwdepresyjne,

• Lit,

• Preparaty tarczycy,

• Steroidy,

• Teofilina

• Substancje toksyczne:

• Arszenik,

• Dwusiarczek węgla,

• Glutaminian sodu,

• Mangan,

• Ołów,

• Rtęć,

• CO,

Drgawki:

• Patologiczne wyładowania w pewnych grupach neuronów,

• Patologiczne skurcze mięśni - drgawki toniczne lub przerywane - drgawki kloniczne,

• Dotyczą ograniczonej części ciała lub mają charakter uogólniony,

Mioklonie:

• „Zrywania mięsniowe”,

• Krótkotrwałe kurcze części lub całego mięśnia lub wielu mięśni,

• Uszkodzenia rdzenia kręgowego, pnia, ośrodków podkorowych i kory mózgu,

Czkawka to mioklonie!!!

• Mioklonie fizjologiczne - w pierwszym stadium snu NREM, REM.

• Patologiczne:

1. Mioklonie korowe (piramidowe) szybkie i krótkotrwałe,

2. Mioklonie podkorowe (pozapiramidowe) wolniejsze i nieregularne,

3. Mioklonie pniowe bardzo szybkie i rytmiczne,

4. Mioklonie rdzeniowe,

• Infekcje wirusowe mózgu,

• Zatrucia zewnątrzpochodne,

• Zaburzenia metaboliczne (niewydolność wątroby etc.),

• Urazy mózgu,

• Padaczka,

• Idiopatyczne,

Kurcze mięśni:

• Nagłe, mimowolne, bolesne kurcze mięśni,

• Fizjologicznie:

• Po większych wysiłkach,

• W ciąży,

• Hiponatrenia,

• Nadmierne spożycie wody,

• Patologiczne:

Objawowe:

• Tężec,

• Tężyczka,

• Miotonia wrodzona,

• Toksyczne polineuropatie,

• Zapalenie wielomięśniowe,

Zmiany napięcia mięśniowego:

Uszkodzenie:

• Mięśnia,

• Neuronu ruchowego obwodowego,

• Neuronu ośrodkowego,

• Układu pozapiramidowego,

• Móżdżku,

Ataksja:

• Bezwład, niezborność,

• Móżdżkowa:

• Wady rozwojowe,

• Zpalenie mózgu,

• Ropień móżdżku,

• Guzy móżdżku,

• Urazy,

• SM,

• Zatrucia,

• Tylnosznurowa:

• Związana z zaburzeniami czucia głębokiego:

• Choroby rdzenia kręgowego,

• Uszkodzenia sznurów tylnych,

• Polineuropatia,

3

---