bieg harcerski

Bieg harcerski

Definicja

Bieg harcerski jest form pracy, polegajc na tym, e harcerze, pojedynczo lub grupami (zastp, patrol) pokonuj pewn tras w terenie i wykonuj pewne zadania na punktach kontrolnych - przeszkodach, lub pomidzy nimi. Trasa biegu moe by wyznaczona lub nie. W drugim przypadku harcerze musz sami, wedug podanego klucza (mapa, opis, szyfr) odnale waciwe punkty kontrolne.

Celem biegu moe by:

- zapoznanie uczestnik�w z pewnymi umiejtnociami (szkolenie),

- wiczenie nabytych umiejtnoci,

- sprawdzenie poziomu wiedzy i umiejtnoci z okrelonej dziedziny

-�podsumowanie pewnego okresu harcerskiego ycia - obozu, kursu, roku harcerskiego, zimowiska,

- kocowa pr�ba na stopie harcerski,

- zdobywanie "czego": plakietki, chusty, miana, odznaki.

NIE MA BIEG�W PO STOPNIE, PO SPRAWNO, PO KRZY HARCERSKI, cho bieg moe by fragmentem, lub podsumowaniem pr�by.

Jak przygotowywa bieg?

Zada sobie pytanie: czemu bieg ma suy, co chcemy osign,
okreli zakres tematyczny zada, kt�re bd na biegu do wykonania,
opracowa poszczeg�lne przeszkody i ewentualnie zadania midzy nimi,
wybra teren (przed imprez co najmniej raz trzeba teren obej),
rozplanowa w terenie punkty - przeszkody,
zapewni obstaw biegu - sdzi�w,
ustali system oceniania,
przygotowa karty patroli lub karty ocen dla sdzi�w,
zapewni potrzebne rekwizyty
rozmieci sdzi�w na punktach
i... ju start!

Mona, midzy innymi, wyr�ni przedstawione niej odmiany biegu harcerskiego:

1.Bieg po trasie otwartej. (Start - przeszkody w okrelonej kolejnoci - meta).

Patrole kolejno, w staych odstpach czasu ruszaj ze startu na tras, pokonuj j i kocz na mecie. Mog si mija, wyprzedza i odpoczywa po drodze.

Zalety:

najprostszy do przygotowania
daje moliwo wykonania na punktach zada wymagajcych duszego lub kr�tszego czasu (warunek: patrole musz wyrusza na tras w odpowiednio duym odstpie czasu, w przeciwnym razie bd zatory)
idealny wtedy, gdy i tak trzeba pokona pewn odlego: np. na trasie rajdu midzy dwoma miejscami biwaku.

Wady:

bieg trwa bardzo dugo (czas trwania tego biegu to: czas przejcia dla jednego patrolu powikszony o ilo patroli razy odstp midzy nimi, nie liczc czasu przygotowanie i zwinicie biegu)
jeeli bieg jest organizowany np. na obozie a nie ma zaj dla oczekujcych na start i tych kt�rzy zakoczyli bieg, to cz uczestnik�w nudzi si czekajc na swoj kolej startu a cz nudzi si po przejciu trasy i w oczekiwaniu na koniec imprezy
atwo na trasie powstaj zatory, gdy przed punktem czeka nieraz kilka patroli

2.Bieg po trasie zamknitej.

Trasa biegu jest zamknit ptl, z r�wnomiernie (mniej wicej) rozstawionymi przeszkodami. Nie ma jednego startu ani jednej mety. Wszystkie patrole o oznaczonej godzinie startuj na tras, kady z innego punktu. Maj stay okres czasu (np. p� godziny) na dojcie na nastpny punkt i wykonanie zadania. Gdy wicej czasu zajmie im droga, to maj mniej czasu na pokonanie przeszkody - zadania na punkcie. Po upywie tej um�wionej p� godziny wszystkie patrole naraz opuszczaj swoje punkty i przechodz na nastpne. Cykl powtarza si tyle razy, ile jest punkt�w - przeszk�d na trasie. Na koniec patrole dochodz na punkt, z kt�rego startoway, wykonuj na nim zadanie i wraz z sdzi z tego punktu schodz z trasy.

Zalety:

jest kr�tszy od poprzedniego, cho kady patrol spdza na trasie tyle samo czasu, ile w przypadku biegu po trasie otwartej. Nie traci si natomiast czasu na oczekiwanie przy starcie i na mecie.
wymaga mniejszego terenu.
jest bezpieczny - trudno si zgubi
dyscyplinuje czasowo uczestnik�w.
stwarza moliwo szybkiego podsumowania, bez nucego oczekiwania na wszystkich.

Wady:

musi by minimum tyle przeszk�d, ile jest patroli (a take odpowiednia ilo sdzi�w) gdy kady patrol musi mie sw�j punkt startu.
wszyscy sdziowie i patrole musz mie zegarki
bieg wymaga bardzo dokadnego pilnowania czasu. Patrole musz wychodzi z punkt�w o okrelonych godzinach, np. 10.00, 10.30, 11.00, 11.30.
bieg trzeba bardzo starannie przygotowa, czas potrzebny na pokonanie trasy midzy dwoma punktami winien by na caej trasie taki sam i niezbyt duy tj. 5 - 10 min. Wynika z tego, e przeszkody powinny by rozmieszczone co 300�- 600 metr�w.

3. Bieg bez trasy, ze sta baz (bieg komputerowy).

Na pewnym terenie znajduj si porozrzucane punkty. W centrum terenu jest baza. W bazie znajduje si wykaz przeszk�d z podan tematyk i stopniem trudnoci (tzn. iloci punkt�w moliw maksymalnie do zdobycia). Patrol wybiera sobie wg. uznania dowoln przeszkod (pod warunkiem, e nie jest zajta przez inny patrol), otrzymuje map dojcia do tej przeszkody, idzie, wykonuje zadanie, wraca do bazy, oddaje instruktorowi w bazie map dojcia zwalniajc t przeszkod dla innych i wybiera sobie nastpn. Postpuje tak przez cay czas trwania biegu. Wygrywa ten patrol, kt�ry w czasie trwania biegu zdoby najwicej punkt�w na r�nych przeszkodach. Jeden patrol moe w danej chwili zajmowa tylko jedn przeszkod. W zaoeniach tego biegu nie ley pokonanie przez patrole wszystkich przeszk�d. Najlepsze i najszybsze patrole mog tego dokona. Reszta - niekoniecznie. Wygrywa si najwiksz liczb punkt�w a nie najkr�tszym czasem lub zaliczeniem wszystkich przeszk�d.

Zalety:

Opr�cz wymienionych przy biegu po ptli dodatkowo:

zmusza uczestnik�w do intensywnego mylenia, okrelenia najlepszej taktyki. Jest moliwo pokonania wikszej iloci przeszk�d mniej wartych lub mniejszej iloci trudniejszych, za wiksz ilo punkt�w, ale wymagajcych duszego czasu i dojcia, gdy przeszkody „drosze” umieszcza si dalej od bazy.
uczestnicy musz trafnie ocenia swoje moliwoci, bo nigdzie nie jest powiedziane, e na trudniejszej i cenniejszej przeszkodzie rzeczywicie uda im si zdoby wicej punkt�w.

Wady:

impreza najtrudniejsza do przygotowania, wymaga precyzyjnych map terenu. Ilo przeszk�d musi by o ok. 1/3 wiksza od planowanej iloci patroli, co pociga za sob du ilo potrzebnej obstawy. Przeszkody w terenie winny by rozplanowane tak, by drogi dojcia do nich jak najmniej wzajemnie si pokryway.
przeszkody trudniejsze, z wiksz iloci punkt�w moliwych do zdobycia winny by umieszczone dalej, lecz najdalej odlegy punkt nie powinien by dalej od bazy ni 10 - 15 minut drogi.
cz sdzi�w, na mniej atrakcyjnych przeszkodach przez wikszo czasu bdzie si nudzi. Moe znale si przeszkoda, na kt�r nie przyjdzie aden z patroli.
patrole nie odwiedzaj wszystkich przeszk�d, std nie zawsze mona por�wna umiejtnoci wszystkich.
trzeba bardzo rozsdnie „wyceni” wykonanie zada na przeszkodach, unikajc zbyt duej rozpitoci (max. np. 5,10,15 punkt�w).

Przy wszystkich biegach warto zwr�ci uwag, by:

Pamita o ustaleniu sensownej skali ocen i ewentualnych zasad ich szyfrowania. Proponujc sdziom skal ocen warto poda jej rozwinicie, np.

0 - nic nie umie, nie stara si nic wykombinowa
1 - nic nie umie, lecz ma dobre chci
2 - co umie i stara si, lecz nie bardzo mu wychodzi
3 - umie dostatecznie, wymczy si, ale sobie poradzi
4 - wykona zadanie z drobnymi potkniciami
5 - wykona zadanie bez problem�w
6 - zadziwi sdziego, wist i bysk

Naley zaznaczy, czy oceniani bd uczestnicy indywidualnie, czy cay patrol.
Celem biegu harcerskiego jest wykonanie zada na przeszkodach, a nie nabijanie kilometr�w w nogi. Zy jest bieg na kt�rym osiem godzin jest si na trasie, a dwie na punktach. Proporcje powinny by akurat odwrotne. Gdy chcemy wbi harcerzom kilometry w nogi, to organizujemy rajd na wytrzymao, a nie bieg harcerski.
Celem biegu harcerskiego jest wykonanie zada na przeszkodach, a nie odpowiadanie na pytania sdziego. Robienie przeszkody z historii harcerstwa czy struktury ZHP wydaje si mao celowe. Lepiej kiedy indziej zorganizowa quiz, turniej, czy da krzy�wk, a nie marnowa przeszkody na biegu.
Celem biegu jest wykazanie si przez harcerki i harcerzy zaradnoci i umiejtnociami, a nie wiedz. Patrol na przeszkodzie ma na przykad zbudowa kuchni polow, rozpali ognisko, a nie powiedzie jak si to robi. Ma zmierzy szeroko rzeki, a nie powiedzie jak si j mierzy. Ma opatrze skaleczenie, zdezynfekowa waciwym rodkiem, zabandaowa, a nie m�wi jak si dezynfekuje i bandauje.
Na dobrym biegu naley, w miar moliwoci, przeszkody inscenizowa tak, by przypominay zdarzenia rzeczywiste mogce mie miejsce poza biegiem. Du cz przeszk�d mona uzupeni fabu (np. "Ten dzieciak spad z drzewa, co mu jest, pom�cie mi si nim zaj, bo ja niestety nie umiem, a wy jestecie harcerzami i potraficie").
Najlepiej, by cay bieg mia swoj fabu.
Naley ustali rejon w kt�rym si bieg odbywa, czas zakoczenia, miejsce zbi�rki, oraz spos�b postpowania na wypadek np. zagubienia si. Niekt�rzy harcerze potrafi pomyli p�noc ze wschodem, zielony szlak turystyczny z niebieskim. Albo p�jd szlakiem czerwonym tak jak naleao, tyle e w drug stron. Niebezpieczne jest organizowanie biegu w bezporednim ssiedztwie bagien, czy linii kolejowej. Organizator biegu musi mie wyobrani i zabezpieczy uczestnik�w przed moliwymi i niemoliwymi wypadkami.
Nie znakuje si trasy biegu: krepin, papierem toaletowym, kred, confetti itp. Wykacie si inwencj i uyjcie: lici brzozy czy dbu w lasach iglastych, gazek jaowca w lesie liciastym, drobnych skrawk�w kory brzozowej, czy kpek trawy zwizanych na supe.
Bieg nie musi by po lesie, moe odbywa si po miecie, zabytkach, wsiach, moe mie charakter ekologiczny, architektoniczny, spoeczny itp.
Bieg naley podsumowa, poda uczestnikom jego wyniki, om�wi bdy, nagrodzi najlepszych.