Współczesne strategie badawcze w humanistyce EGZAMIN

Współczesne strategie badawcze w humanistyce – egzamin



Koło hermeneutyczne – figura opisująca hermeneutyczny sposób rozumienia i interpretacji tekstu. Zgodnie z tą figurą nie można zrozumieć całości bez zrozumienia szczegółu, a szczegół nie może być zrozumiany bez odwołania się do całości. Tak więc skuteczna interpretacja polega na ruchu kolistym – od całości do szczegółu i od szczegółu do całości.

Zaum - eksperymenty językowe w symbolice dźwięku i tworzenia języka z rosyjskiego imperium futurystycznych poetów takich jak Wielimir Chlebnikow i Aleksiej Kruczonych.

Śmiech karnawałowy - koncepcja karnawału, Bachtin podkreśla różnice między zwykłym śmiechem satyrycznym a śmiechem karnawałowym.

- Satyryk operuje śmiechem negującym, sam zaś sytuuje się poza zjawiskami, które obśmiewa.

- Śmiech karnawałowy jest śmiechem totalnym, uniwersalnym, obejmuje całość świata, w tym uczestników karnawału.

- Karnawał posługuje się mową jarmarczną, na którą składają się najrozmaitsze przekleństwa, zaklęcia, nieprzyzwoitości. Określenia te związane są przede wszystkim ze pierwiastkiem materialno-cielesnym.

Libido - popęd seksualny (płciowy) – psychiczna reprezentacja pobudzenia pochodzącego z wnętrza organizmu, mająca na celu zaspokojenie potrzeb seksualnych.

Id - jest siłą pierwotną, stanowi ono psychiczną reprezentację procesów pochodzenia biologicznego. Jest ono tym co dziedziczne i wrodzone, id kieruję się zasadą przyjemności.

Ego - stanowi zespół umiejętności przy pomocy których człowiek radzi sobie z rzeczywistością. Kieruję się zasadą realności. Celem ego jest zapewnienie przetrwania tak jednostki jak i gatunku.

Superego - odnosi się do takich zjawisk jak sumienie, zasady moralne, wartości. Id reprezentowało w osobowości pierwiastek biologiczny, superego reprezentuje pierwiastek społeczny (kulturowy).

Teoria postkolonialna - zwraca szczególną uwagę na „kolonialne następstwa” na trwałość kolonialnego systemu i piętno kolonialnej przeszłości, która rezonuje we współczesnej kulturze niepodległych już państw i stanowi poważny problem dla ich tożsamości, oraz na przejawy nowych, neokolonialnych form podporządkowania, wywołanych ekspansją kapitalizmu i procesami globalizacji.


Nauki nomotetyczne – poszukiwanie ogólnych, uniwersalnych praw rządzących społecznym funkcjonowaniem jednostek.

Nauki idiograficzne - nauki zajmujące się ustalaniem jednostkowych faktów historycznych, opisem swoistości konkretnych zdarzeń, ich wyjaśnianiem, np.: historia, historiografia.


Funkcje językowe wg. Romana Jacobsona :

Emotywna – gdy komunikat skupiony jest na nadawcy

Poznawcza – gdy skupiony jest na kontekście

Poetycka – gdy komunikat skupiony jest na samym sobie

Fatyczna – gdy skupiony jest na kontakcie

Metajęzykowa – gdy skupiony jest na kodzie

Konatywna – gdy skupiony jest na odbiorcy

Psychoanaliza – metoda poznania i leczenia człowieka, teoria pozwalająca wyjaśnić różne zjawiska społeczne i kulturowe. Została zapoczątkowana na przełomie XIX i XX wieku przez wiedeńskiego lekarza Zygmunta Freuda. W tym pierwszym klinicznym znaczeniu psychoanaliza odkrywa i bada nieświadome konflikty wewnętrzne, motywacje i znaczenie objawów. Dąży do modyfikacji systemu mechanizmów obronnych oraz integracji różnych części psychiki.

Hermeneutyka - dyscyplina naukowa o charakterze filologicznym zajmująca się badaniem, objaśnianiem i interpretacją źródeł pisanych, po to by ustalić ich poprawny tekst i właściwy sens. Pełni rolę pomocniczą w stosunku do nauk historycznych posługujących się różnego rodzaju dokumentami. Przedstawiciele : Hans Georg Gadamer i Martin Heidegger.

praktyka i sztuka głoszenia, interpretacji (wyjaśniania, tłumaczenia, przekładania) i rozumienia tekstów mówionych i pisanych, religijnych (świętych) i świeckich (poetyckich, prawniczych), których sens jest obcy lub ukryty, oraz szeroko — dziejów i kultury pojętych na sposób tekstu;

Semiotyka - zwana jest także ogólną teorią znaków. Ogólna, formalna czyli logiczna teoria języka rozumianego jako system znakowy, zajmująca się językiem w aspekcie jego racjonalności i sprawności w aktach poznania i komunikowania. Termin semiotyka wprowadził John Locke, semiotyką zajmował się amerykański filozof i logik Charles Sanders Pierce. Termin semiologia wprowadził Ferdinand de Saussure, mniej więcej w tym samym czasie, w którym tworzył Pierce. Inni znani lingwiści zajmujący się ogólną teorią znaku to Roland Barthes, Umberto Eco oraz Jurij Łotman.

Strukturalizm - teoria oparta na przekonaniu, że język jest strukturą zorganizowanych systemów znaków, będących podstawowym kodem komunikacji międzyludzkiej. Strukturaliści ujmują język jako system relacji. Badacze strukturalizmu to : Ferdinand de Saussure, Claude Levi Strauss, Mukarovsky,

Poststrukturalizm - jest powstałym wewnątrz strukturalizmu krytycznym kierunkiem myślenia o strukturalizmie. O ile strukturalizm kierował swój wzrok ku głębi, ku strukturom i systemom wytwarzającym powierzchniowe teksty, to poststrukturalizm zobaczy w niezmienności i systemowości owych struktur zagrożenie dla zmienności świata i dogmat o jego jednoznaczności. Nazwiska powiązane z poststrukturalizmem to : Roland Barthes, Michael Foucault, Jacques Derrida.

Modernizm i postmodernizm - Zależnością najbardziej wyraźną jest postmodernistyczny pesymizm wynikający z wizji zbliżającego się upadku cywilizacji i kultury, jaki możemy porównać do postawy modernistycznego dekadenta. I tu niepokój egzystencjalny został uwarunkowany pędzącym w szalonym tempie postępem naukowym i technologicznym, który zagraża humanistycznym wartościom promowanym przez kulturę i sztukę, determinując życie człowieka przez wpisanie go w machinę społecznych przemian i powinności. Obie epoki łączy związana z taką wizją koncepcja „przewartościowania wszystkich wartości – w modernizmie opierająca się głównie na założeniach pesymistycznej filozofii Nietzschego i Schopenhauera.

Nowy historyzm - dzieło jest zdeterminowane przez płeć autora, jego przynależność rasową, religijną, przekonania polityczne oraz reprezentowanie określonej klasy społecznej. Nie traktuje dzieła w aspekcie autonomicznym, twórczość jest warunkowana przez kulturę. Przedstawiciele : Stephen Greenblatt, Louis Montrose, Jonathan Goldberg, Walter Benn Michaels, Harold Aram Vesser.

Formalizm - kierunek badań naukowo – literackich, głoszący ograniczenie zadań do zagadnień ściśle literackich. Przedmiotem badania jest wyłącznie dzieło literackie, oglądane jako zorganizowany system techniki artystycznej, albo środków artystycznych. Z takiego pojmowania zwłaszcza formaliści rosyjscy wyprowadzili najdalsze konsekwencje metodologiczne, według których samoistna nauka o literaturze jest uniezależniona od zagadnień filozoficznych i psychologiczno – genetycznych, jako też od zadań biograficznych. Zwrócono uwagę przede wszystkim na język poetycki i jego stosunek do języka potocznego.

Powieść polifoniczna - w literaturze polifoniczność przejawia się w swoistym równouprawnieniu każdej postaci i idei pojawiającej się w utworze, udzieleniu jej głosu. Wielogłosowość pozwalała autorowi na dogłębną prezentację bohaterów i ich punktów widzenia. W ten sposób prezentowane były ich stany psychiczne, poglądy i idee, przy czym żadna z postaci nie mogła rościć sobie prawa do zdominowania treści dzieła, różne perspektywy były równoprawne.

Marksistowski schemat badania historii - Schemat marksistowski zawierał 3 główne elementy: krytyczną diagnozę kapitalizmu, pozytywną wizję komunizmu oraz koncepcję przejścia od jednego ustroju do drugiego.

  1. Kapitalizm jest na poziomie ekonomicznym systemem opartym na wyzysku klasowym, a jednocześnie samoniszczącym przez generowanie wewnętrznej sprzeczności; na poziomie moralnym zaś dehumanizuje i zniewala człowieka.



  1. Komunizm jako przyszłościowa wizja zajmuje najmniej miejsca w marksizmie. Sam Marks interpretował ten ustrój w krótkiej formule „od każdego według zdolności, każdemu według potrzeb”. Komunizm był ujmowany zwykle w opozycji do kapitalizmu jako system charakteryzujący się społeczną własnością środków produkcji, kolektywnym stawianiem celów i racjonalnym zarządzaniem produkcją oraz dystrybucją dóbr.



  1. Zmianę dziejową można przedstawić jako sekwencję formacji ekonomiczno-społecznej, z których każda przechodzi w drugą w wyniku aktu rewolucji, wywołanego wewnętrznymi sprzecznościami. Rewolucja proletariacka likwidująca kapitalizm i wprowadzająca socjalizm miała być ostatnim takim aktem.

Gender - płeć kulturowa i płeć społeczna, jest to suma cech osobowości, zachowań stereotypów i ról płciowych, rozumianych w danym społeczeństwie jako kobiece lub męskie, przyjmowanych przez kobiety i mężczyzn w ramach danej kultury w drodze socjalizacji, niewynikających bezpośrednio z biologicznych różnic w budowie ciała pomiędzy płciami, czyli dymorfizmu płciowego.

Queer studies - (społeczna teoria różnicy, teoria odmienności) – dziedzina badań społecznych w ramach kulturoznawstwa. Stanowi obecnie ważny nurt studiów genderowych. Zawdzięcza swoje narodziny głównie studiom gejowskim, lesbijskim, jak i feministycznym. Teoretycy queer poddają krytycznej analizie kategorie tożsamościowe związane z ludzką seksualnością oraz dyskutują o heteronormatywnym charakterze kultury.































Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zagadnienia egzaminacyjne dzialania humanitarne we wspolczesnym swiecie, ZK, humanitaryzm
Egzamin - współczesne nurty badawcze, Informacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo, Materiały
Zagadnienia Egzaminacyjne Współczesne Strategie Badań
współczynniki, LEŚNICTWO SGGW, Transport, Egzamin
Zarządzanie strategiczne Zim 7.2, Testy egzamin Skowron 1, 1
wspolczesne kierunki pedagiczne do EGZAMINU
Pytania z egzaminu z zarzadzania strategicznego, Zarządzanie MSU UWM, Zarządzanie strategiczne, mate
ODP zestawy na egzamin, Zarządzanie MSU UWM, Zarządzanie strategiczne, materiały na egzamin
egzamin zarz.str, Zarządzanie MSU UWM, Zarządzanie strategiczne, materiały na egzamin
Współczesne społeczeństwo polskie - zagadnienia egzaminacyjne - opracowanie, Testy
Zagadnienia na zaliczenie współczesne nurty badawcze, Informacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo, Mater
Współczesne kierunki socjologii humanistycznej, Współczesne problemy socjologii
Zarządzanie strategiczne pytania na egzamin
Strategiczne, Zarządzanie MSU UWM, Zarządzanie strategiczne, materiały na egzamin
folie GE ADL, Zarządzanie MSU UWM, Zarządzanie strategiczne, materiały na egzamin
współczynniki, LEŚNICTWO SGGW, Transport, Egzamin
Zamiast bomby atomowej Polska potrzebuje współczesnej strategii odstraszania opartej o dwa czynniki
11 Izabela Bludnik Ogólna teoria keynesizm nierównowagi a współczesne programy badawcze 133 143

więcej podobnych podstron