ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY
(Wykład)
Zakres tematyczny wykładu:
Źródła i cel ujmowania podatku odroczonego
Różnice przejściowe i ich identyfikacja
Wycena aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku
Ewidencja podatku odroczonego w księgach rachunkowych oraz podatek odroczony w sprawozdaniach finansowych
ŹRÓDŁA I CEL UJMOWANIA PODATKU ODROCZONEGO
Zysk brutto < > dochód
Rachunek zysków i strat (księgowy) różni się od zeznania podatkowego (deklaracji CIT) – wykazywany jest w nich inny wynik działalności, to znaczy zysk brutto, różni się od podstawy opodatkowania, czyli dochodu.
Prawo podatkowe a prawo bilansowe
Uwarunkowania prawne
Podobieństwa i różnice
Zupełnie inne regulacje prawne, inne definicje, różne cele
Przyczyny rozbieżności prawa bilansowego i podatkowego
Każde z praw (bilansowe i podatkowe) odrębnie definiuje przychody i koszty, stawiając im różne warunki, spełnienie których wymagane jest do uzyskania opisywanych kategorii, a także stosuje inne zasady pomiaru wartości składników aktywów i pasywów.
Celem podstawowym regulacji w zakresie rachunkowości jest odzwierciedlenie w sposób wierny i rzetelny sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego adresatom zewnętrznym sprawozdań finansowych (true and fair view).
Prawo podatkowe jest instrumentem realizacji bieżącej polityki podatkowej państwa, a obowiązujące tu regulacje mają zapewnić, m.in. odpowiednie wpływy z tytułu poboru podatków, w tym podatku dochodowego.
Porównanie definicji przychodów i kosztów oraz stawianym ich warunków
Ustawa o rachunkowości |
Ustawa o podatku dochodowym |
Przychody i koszty (art. 3 ust. 1 pkt. 30 i 31) to zmiany (zwiększenia/zmniejszenia) aktywów albo zobowiązań skutkujące odpowiednia zmiana kapitałów własnych (za wyjątkiem transakcji z właścicielami). |
Dla przychodów wykazuje: - co jest przychodem (art. 12 ust. 1), - co nie stanowi przychodu (art. 12 ust. 4). Dla kosztów wykazuje: - co jest kosztem (art. 15 ust. 1), - czego nie uważa się za koszty (art. 16 ust. 1). |
Warunki uznania przychodów i kosztów: - uprawdopodobnienie ich wystąpienia, - wiarygodnie określona wartość. |
Warunki stawiane kosztom: - zostały poniesione, - celowość poniesienia kosztu (osiągnięcie przychodu albo zabezpieczenie lub utrzymanie źródła przychodów). |
Obydwa porównane obszary (rachunkowość i prawo podatkowe) przyjmują także inne zasady wyceny aktywów i pasywów (zobowiązań), a w konsekwencji inne zasady pomiaru przychodów i kosztów.
Porównanie wybranych zasad pomiaru przychodów i kosztów
Ustawa o rachunkowości |
Ustawa o podatku dochodowym |
Zasada memoriału |
|
Zasada memoriału (art. 6 ust. 1) – zgodnie z którą przychody i związane z nimi koszty ujmuje się w okresach których dotyczą niezależnie od terminu zapłaty. |
Obok zasady memoriału stosuje się zasadę kasową, która uznaje przychody i koszty w okresie, w którym zostały opłacone. |
Zasada współmierności przychodów i kosztów |
|
Zasada współmierności przychodów i kosztów (art. 6 ust. 2) – według której do aktywów lub pasywów zalicza się przychody i koszty dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres koszty których jeszcze nie poniesiono. |
Współmierność przychodów i kosztów ograniczona uznaniem kosztów wyłącznie poniesionych, stąd nie wszystkie pozycje rozliczane w czasie są akceptowane. |
Zasada ostrożności |
|
Zasada ostrożności w wycenie (art. 7 ust. 1) nakazująca przy wycenie uwzględnić: - zmniejszenie wartości użytkowej i handlowej aktywów, - wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne, - wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne, - rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń. |
Nie uznaje zasady ostrożności, stąd nie ma ona zastosowania przy wyznaczaniu podstawy opodatkowania. |
Zasada istotności |
|
Zasada istotności (art. 4 ust. 4) pozwalająca na stosowanie uproszczeń w przyjmowanych rozwiązaniach, o ile nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na prezentowany w sprawozdaniu finansowym obraz jednostki. |
Nie uznaje zasady istotności. |
Zasada kosztu historycznego |
|
Zasada kosztu historycznego uzupełnia wycenę w wartości godziwej (art. 7 ust. 1 oraz art. 28 ust. 1). |
Nie uznaje wyceny w wartości godziwej. |
Przyczyny naliczania odroczonego podatku dochodowego
Obciążenie wyniku finansowego przedsiębiorstwa podatkiem dochodowym powoduje, że w rachunkowości, skutki podatkowe zdarzeń mogą być ujmowane zgodnie z:
prawem podatkowym (bez podatku odroczonego) lub
prawem bilansowym (z podatkiem odroczonym).
Przyczyny rozbieżności prawa bilansowego i podatkowego
Ujmowanie zgodnie z prawem podatkowym doprowadza do tego, że informacje prezentowane w sprawozdaniu finansowym są zniekształcone, gdyż następuje oderwanie podatkowego skutku od zdarzenia, z którego on wynika.
Wyeliminowaniu tego zniekształcenia służy przyjęty w rachunkowości odroczony podatek dochodowy, który łącznie z podatkiem bieżącym zapewnia ujmowanie podatkowych skutków zdarzeń zgodnie z prawem bilansowym.
Ujęcie i pomiar skutków podatkowych następuje w dwóch etapach:
w pierwszym, uwzględnia się bieżący podatek dochodowy ustalony zgodnie z przepisami podatkowymi, co stwarza podstawę do rozliczenia jednostki z fiskusem,
w drugim, ujmuje się odroczony podatek dochodowy wyrażający skutki tych zdarzeń, z którymi związane jest występowanie różnic przejściowych.
Podejście – wynikowe czy bilansowe?
Począwszy od 1 stycznia 2002 roku, w zakresie pomiaru podatku odroczonego w Polsce obowiązuje metoda zobowiązań bilansowych, która nakazuje identyfikację różnic przejściowych w bilansie (art. 37 ust. 1 UR).
Różnice przejściowe identyfikujemy w bilansie.
Podejście bilansowe, czyli oparte na różnicach przejściowych uwzględniających wszystkie rozbieżności pomiędzy wartościami bilansowymi (WB) aktywów i zobowiązań, a kwotami przyporządkowanymi im dla celów podatkowych (WP).
Uwzględnienie odroczonego podatku dochodowego w sprawozdaniu finansowym wymaga, na dzień jego sporządzenia:
ustalenia wartości bilansowej i podatkowej składników w celu identyfikacji różnic przejściowych, z których podatek odroczony wynika,
wycena aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
ustalania zmiany stanu tak wyznaczonych aktywów i rezerw, w celu pomiaru przypadającego na okres sprawozdawczy odroczonego podatku dochodowego.
Porównanie podejść
IDENTYFIKACJA RÓŻNIC PRZEJŚCIOWYCH
Źródłem odroczonego podatku dochodowego są różnice przejściowe, które wynikają z porównania wartości bilansowej (WB) z wartością podatkową (WP) aktywów i zobowiązań, co wymaga ustalenia dla wszystkich ujętych w bilansie składników:
1) ich wartości bilansowej (WB),
2) przypisanej im wartości podatkowej (WP),
3) wyznaczenia różnicy pomiędzy tak ustalonymi wartościami.
Identyfikacja różnic przejściowych
W każdym przypadku, gdy:
wartość bilansowa składnika różni się od jego wartości podatkowej – mamy do czynienia z różnica przejściową,
wartość bilansowa składnika jest równa jego wartości podatkowej – różnica przejściowa nie występuje.
Różnice przejściowe
Wartość bilansową (WB) aktywów i zobowiązań ustala się zgodnie z przyjętymi w rachunkowości zasadami, w tym szczegółowymi zasadami wyceny opisanymi w art. 28 ust. 1 UR.
Wartość podatkowa (WP), tak aktywów jak i zobowiązań, ustalana jest zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi i jest to kwota, jaką do danego składnika aktywów lub zobowiązań przypisuje prawo podatkowe w momencie uwzględnienia tej wartości przy pomiarze dochodu oraz podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Art. 28.
1. Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:
1) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne - według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a tak że o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,
1a) nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji - według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, określonych w pkt 1 oraz w art. 31, art. 32 ust. 1-5 i art. 33 ust. 1 lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej,
2) środki trwałe w budowie - w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,
3) udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 1a inwestycje zaliczone do aktywów trwałych - według ceny nabycia, pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć
zgodnie z art. 35 ust. 4,
4) udziały w jednostkach podporządkowanych - według zasad określonych w pkt 3, z tymże udziały zaliczane do aktywów trwałych mogą być wycenione metodą praw własności, z uwzględnieniem zasad wyceny określonych w art. 63,
5) inwestycje krótkoterminowe - według ceny (wartości) rynkowej albo według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek w inny sposób określonej wartości godziwej,
6) rzeczowe składniki aktywów obrotowych - według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy,
7) należności i udzielone pożyczki - w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem ostrożności,
8) zobowiązania - w kwocie wymagającej zapłaty, przy czym zobowiązania finansowe, których uregulowanie zgodnie z umową następuje drogą wydania aktywów finansowych innych niż środki pieniężne lub wymiany na instrumenty finansowe - według wartości godziwej,
9) rezerwy - w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości,
9a) udziały (akcje) własne - według cen nabycia,
10) kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, oraz pozostałe aktywa i pasywa - w wartości nominalnej.
Przykłady ustalania WB i WP aktywów i pasywów
WARTOŚĆ BILANSOWA I PODATKOWA AKTYWÓW (Co to jest i jak to robić?)
WARTOŚĆ PODATKOWA AKTYWÓW – (art. 37 ust. 2 UR) jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bezpośredni, korzyści ekonomicznych.
Charakter różnicy |
Aktywa |
Zobowiązania |
Dodatnie |
WB > WP |
WB < WP |
Ujemne |
WB < WP |
WB > WP |
Przykłady
NALEŻNOŚCI
Spółka ujęła w księgach rachunkowych należność w kwocie 1 000 euro po kursie 4,0 (wg tego samego kursu średniego NBP zarówno dla celów podatkowych, jak i bilansowych).
WB = WP
Należności od odbiorców |
|
Przychody ze sprzedaży |
||||
4 000 |
|
|
|
4 000 |
||
|
|
|
|
|
Na dzień bilansowy kurs wynosi 4,2 zł/euro.
WB > WP
Wartość bilansowa = 4 200 zł
Wartość podatkowa = 4 000 zł Nie uwzględnia naliczonych DRK!
Różnica przejściowa = WB – WP = 4 200 – 4 000 = 200 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Należności od odbiorców |
|
Przychody ze sprzedaży |
|
Przychody finansowe (DRK naliczone) |
|||||||
1) 4 000 2) 200 |
|
|
|
4 000 (1 |
|
|
200 (2 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
NALEŻNOŚCI
Spółka ujęła w księgach rachunkowych należność w kwocie 1 000 euro po kursie 4,0 (wg tego samego kursu średniego NBP zarówno dla celów podatkowych, jak i bilansowych).
WB = WP
Należności od odbiorców |
|
Przychody ze sprzedaży |
||||
4 000 |
|
|
|
4 000 |
||
|
|
|
|
|
Na dzień bilansowy kurs wynosi 3,7 zł/euro.
WB < WP
Wartość bilansowa = 3 700 zł
Wartość podatkowa = 4 000 zł Nie uwzględnia naliczonych URK!
Różnica przejściowa = WB – WP = 3 700 – 4 000 = - 300 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Należności od odbiorców |
|
Przychody ze sprzedaży |
|
Koszty finansowe (URK naliczone) |
|||||
1) 4 000
|
300 (2 |
|
|
000 (1 |
|
2) 300 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
ZAPASY
Spółka posiada zapasy towarów o wartości wg cen nabycia 150 000 zł.
WB = WP
Zobowiązania wobec odbiorców |
|
Zapasy |
||||
|
150 000 |
|
150 000 |
|
||
|
|
|
|
|
Na dzień bilansowy, w związku z utratą ich wartości, objęła je odpisem aktualizującym 20 000 zł.
WB < WP
Wartość bilansowa = 150 000 – 20 000 = 130 000 zł
Wartość podatkowa = 150 000 zł Nie uwzględnia naliczonych URK!
Różnica przejściowa = WB – WP = 130 000– 150 000 = - 20 000 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Zobowiązania wobec odbiorców |
|
Zapasy |
||||
|
150 000 (1 |
|
1) 150 000 |
|
||
|
|
|
|
|
||
Odpisy aktualizujące wartość zapasów |
|
Pozostałe koszty operacyjne |
||||
|
20 000 (1 |
|
2) 20 000 |
|
||
|
|
|
|
|
ŚRODKI TRWAŁE
Spółka nabyła środek trwały o wartości początkowej 320 000 zł.
WB = WP
Amortyzacja bilansowa za 2014r. wyniosła 15 000zł, a amortyzacja podatkowa 10 000zł.
WB < WP
Wartość bilansowa = 320 000 – 15 000 = 305 000 zł
Wartość podatkowa = 320 000 – 10 000 = 310 000 zł Nie uwzględnia naliczonych URK!
Różnica przejściowa = WB – WP = 305 000 – 310 000 = - 5 000 zł URK (ujemna różnica kursowa)
ŚRODKI TRWAŁE
Spółka nabyła środek trwały o wartości początkowej 185 000 zł.
WB = WP
Amortyzacja bilansowa za 2014r. wyniosła 12 000zł, a amortyzacja podatkowa 18 000zł.
WB < WP
Wartość bilansowa = 185 000 – 12 000 = 173 000 zł
Wartość podatkowa = 185 000 – 18 000 = 167 000 zł Nie uwzględnia naliczonych DRK!
Różnica przejściowa = WB – WP = 173 000 – 167 000 = 6 000 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
WARTOŚĆ BILANSOWA I PODATKOWA PASYWÓW (Co to jest i jak to robić?)
WARTOŚĆ PODATKOWA PASYWÓW - (art. 37 ust. 3 UR) jest to wartość księgowa pasywów pomniejszona o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.
Charakter różnicy |
Aktywa |
Zobowiązania |
Dodatnie |
WB > WP |
WB < WP |
Ujemne |
WB < WP |
WB > WP |
Przykłady
NIEUREGULOWANE ZOBOWIAZANIA
Spółka posiada nieuregulowane zobowiązanie 1 250 euro zarachowane po kursie 4,1 zł/euro.
WB = WP
Na dzień bilansowy kurs euro wynosił 4,25 zł/euro.
WB > WP
Wartość bilansowa = 4,25 * 1 250 = 5 312,5 zł
Wartość podatkowa = 4,1 * 1 250 = 5 125 zł
Różnica przejściowa = WB – WP = 5 312,5 – 5 125 = 187,5 URK (ujemna różnica kursowa)
WARTOŚĆ PODATKOWA PASYWÓW
Spółka otrzymała notę odsetkową – obciążającą dotyczącą nieterminowego uregulowania zobowiązania handlowego 600 zł.
WB > WP
Wartość bilansowa = 600 zł
Wartość podatkowa = 0 zł 600zł nie jest kosztem podatkowym
Różnica przejściowa = WB – WP = 600 – 0 = 600 zł URK (ujemna różnica kursowa)
WYNAGRODZENIA
Spółka nie wypłaciła wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia za grudzień 2013 w kwocie 9 000zł.
WB > WP
Wartość bilansowa = 9 000 zł
Wartość podatkowa = 0 zł 9 000zł nie jest kosztem podatkowym
Różnica przejściowa = WB – WP = 9 000 – 0 = 9 000 zł URK (ujemna różnica kursowa)
IDENTYFIKACJA RÓŻNIC PRZEJŚCIOWYCH
Identyfikacja różnic przejściowych
W każdym przypadku, gdy:
wartość bilansowa składnika różni się od jego wartości podatkowej – mamy do czynienia z różnica przejściową,
Różnice te mogą być: dodatnie lub ujemne.
wartość bilansowa składnika jest równa jego wartości podatkowej – różnica przejściowa nie występuje.
Charakter różnicy przejściowej
Relacje wartości bilansowej (WB) i podatkowej (WP) rozstrzygające o charakterze występujących różnic przejściowych to:
Charakter różnicy |
Aktywa |
Zobowiązania |
Dodatnie |
WB > WP |
WB < WP |
Ujemne |
WB < WP |
WB > WP |
Różnice:
dodatnie - w przyszłości ZWIĘKSZAJĄ podstawę opodatkowania; powstają rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
ujemne - w przyszłości ZMNIEJSZAJĄ podstawę opodatkowania; powstają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Wybrane przyczyny ujemnych różnic przejściowych
Grupa aktywów i pasywów |
Przyczyny ujemnych różnic przejściowych |
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne |
1. Zastosowanie wyższej stawki amortyzacji dla celów bilansowych niż podatkowych 2. Trwała utrata wartości – do obliczenia podatkowego możliwa w momencie likwidacji lub sprzedaży |
Zobowiązania długoterminowe i krótkoterminowe |
1. Zarachowanie odsetek od kredytów i pożyczek w kolejnych okresach sprawozdawczych, a także niezapłaconych w terminie 2. Ujecie niezrealizowanych ujemnych różnic kursowych 3. Naliczone lecz niezapłacone odsetki od niespłaconych w terminie zobowiązań z tytułu dostaw i usług 4. Niewypłacone do dnia bilansowego wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia lub o dzieło, które podatkowo zostaną uznane w momencie wypłaty świadczenia |
Wybrane przyczyny dodatnich różnic przejściowych
Grupa aktywów i pasywów |
Przyczyny ujemnych różnic przejściowych |
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne |
1. Zastosowanie niższej stawki amortyzacji dla celów bilansowych niż podatkowych 2. Przyjęcie do używania niskocennych składników bilansowo zaliczanych do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, które w podatkowym ujęciu jednorazowo zaliczono do kosztów uzyskania przychodu (KUP) |
Inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe |
1. Ujecie niezrealizowanych dodatnich różnic kursowych 2. Należne lecz nieotrzymane odsetki od udzielonych pożyczek |
Rozliczenia międzyokresowe |
Koszty dotyczące wielu okresów sprawozdawczych, podatkowo rozliczane w momencie zapłaty. |
WYCENA AKTYWÓW I REZERW Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU
Podstawę wyceny aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego stanowią różnice przejściowe wyznaczone pomiędzy bilansową (WB) i podatkową wartością (WP) aktywów i zobowiązań.
Klasyfikacja różnic przejściowych
Różnice:
dodatnie - w przyszłości ZWIĘKSZAJĄ podstawę opodatkowania; powstają rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
ujemne - w przyszłości ZMNIEJSZAJĄ podstawę opodatkowania; powstają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Aktywa z tytułu podatku odroczonego – to kwoty przewidziane w przyszłych okresach do obliczenia podatku dochodowego ze względu na:
ujemne różnice przejściowe, które spowodują zmniejszenie podstawy opodatkowania w przyszłych okresach,
straty podatkowe możliwe do odliczenia od dochodu w przyszłości.
Rezerwy z tytułu podatku odroczonego – to kwota zobowiązania z tytułu podatku dochodowego, która według przewidywań powstanie w przyszłości, gdy odwrócą się różnice będące podstawą utworzenia rezerwy.
Wycena aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego
Do wyceny zarówno aktywów jak i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego – zgodnie z wymogami metody zobowiązań – należy przyjąć stawki podatku dochodowego obowiązujące w roku powstania obowiązku podatkowego.
Art. 37 ust. 6 UR – Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku powstania obowiązku podatkowego.
Odroczony podatek dochodowy w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym
Ewidencja aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego
Wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy (art. 37 ust. 8 UR) obejmuje:
część bieżącą,
część odroczoną.
Część odroczona - wyznaczana jest różnica zmiany stanu rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku (uwzględnieniem ewentualnego odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości aktywów).
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
(1) |
|
|
|
(1) |
||||
(2) |
|
|
|
(2) |
|
|
|
– zaksięgowanie rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego
– zaksięgowanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Prezentacja aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego w BILANSIE
AKTYWA: - aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentuje się w bilansie jako aktywa trwałe (w poz. A.V.1)
PASYWA: - rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentuje się w bilansie jako rezerwy długoterminowe (w poz. B. I. 1)
Prezentacja podatku odroczonego w RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
Podatek bieżący i odroczony wykazywany jest łącznie w pozycji „Podatek dochodowy” (w poz. O – wariant kalkulacyjny oraz L – wariant porównawczy)
Przykłady liczbowe
Stawka podatku CIT 19%
Przykład 1
Jednostka na dzień bilansowy 2013 r. posiada należności w walucie obcej w kwocie: 10.000 EUR, wycenione w księgach według kursu 3,7 zł/EURO.
Na dzień bilansowy kurs średni NBP wynosi: 3,8 zł/EUR.
Rozwiązanie:
Po ustaleniu różnic kursowych w kwocie: 1 000 zł, na dzień bilansowy w aktywach będzie figurowała należność w kwocie: 38 000 zł = (10 000 euro * 3,8 zł/euro)
Wartość bilansowa = 38 000 zł
Wartość podatkowa = 37 000 zł
WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 38 000 – 37 000 = 1 000 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 1 000 zł * 19% = 190 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
190 |
|
|
|
190 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Przykład 2
Jednostka "A" udzieliła podmiotowi "B" pożyczki w kwocie: 10.000 zł na 5 lat o stałym oprocentowaniu 15% w skali roku. Odsetki naliczane są raz w roku na dzień 31 grudnia i płatne łącznie ze zwrotem raty kapitałowej do dnia 20 stycznia następnego roku.
Rozwiązanie:
Na dzień bilansowy 2013r. należność z tytułu pożyczki figurująca w bilansie wynosiła: 11 500 zł = (należność główna 10 000 zł + odsetki 1 500 zł).
Wartość bilansowa = 11 500 zł
Wartość podatkowa = 10 000 zł
WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 11 500 – 10 000 = 1 500 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 1 500 zł * 19% = 285 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
285 |
|
|
|
285 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Przykład 3
Jednostka posiada środek trwały o wartości początkowej: 100.000 zł. Dla celów bilansowych jednostka stosuje stawkę amortyzacji równą 20%, zaś do celów podatkowych: 28%.
Dotychczasowa amortyzacja na dzień bilansowy 2013 r. wynosi: bilansowa 20.000 zł; podatkowa 28.000 zł.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 100 000 zł – 20 000 zł = 80 000 zł
Wartość podatkowa = 100 000 zł – 28 000 zł = 72 000 zł
WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 80 000 – 72 000 = 8 000 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 8 000 zł * 19% = 1 520 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
1 520 |
|
|
|
1 520 |
Przykład 4
Wobec spadku cen rynkowych towarów dokonano na dzień bilansowy 2013 r. odpisu aktualizującego wartość zapasu do poziomu cen sprzedaży netto. Zapas towarów według cen nabycia: 50.000 zł. Wysokość odpisu: 5.000 zł.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 50 000 zł – 5 000 zł = 45 000 zł
Wartość podatkowa = 50 000 zł
WB < WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 45 000 – 50 000 = - 5 000 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest mniejsza od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 5 000 zł * 19% = 950 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
950 |
|
|
|
950 |
|
|
|
Przykład 5
Na dzień bilansowy 2013 r. jednostka posiada zobowiązania z tytułu niewypłaconych terminowo w grudniu wynagrodzeń oraz składek ZUS w kwocie: 6.500 zł.
Rozwiązanie:
Zgodnie z ustawą o CIT, dopiero wypłacenie tych wynagrodzeń oraz opłacenie składek ZUS spowoduje możliwość zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego.
Wartość bilansowa = 6 5000 zł
Wartość podatkowa = 0 zł
WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 6 500 – 0 = 6 500 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Wartość księgowa pasywów jest większa od wartości podatkowej pasywów.
W związku z tym należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 6 500 zł * 19% = 1 2350 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
1 235 |
|
|
|
1 235 |
|
|
|
Zadanie 1
Zakładając, że w roku 2013 przychody do opodatkowania wyniosły 125.600 zł, a koszty uzyskania przychodów wyniosły 76.800 ustal i zaksięguj podatek bieżący oraz aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego (przykłady 1-5).
Podatek za rok 2013 :
Część bieżąca ...........
Część odroczona ............
Razem ............
Rozwiązanie:
Przychody do opodatkowania: 125 600 zł
Koszty uzyskania przychodów: 76 800 zł
Podstawa opodatkowania: 48 800 zł
Podatek bieżący (19%): 9 272 zł
Przykład 1
Jednostka na dzień bilansowy 2013 r. posiada należności w walucie obcej w kwocie: 10.000 EUR, wycenione w księgach według kursu 3,7 zł/EURO.
Na dzień bilansowy kurs średni NBP wynosi: 3,8 zł/EUR.
Rozwiązanie:
Po ustaleniu różnic kursowych w kwocie: 1 000 zł, na dzień bilansowy w aktywach będzie figurowała należność w kwocie: 38 000 zł = (10 000 euro * 3,8 zł/euro)
Wartość bilansowa = 38 000 zł
Wartość podatkowa = 37 000 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 38 000 – 37 000 = 1 000 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 1 000 zł * 19% = 190 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
190 |
|
|
|
190 |
Przykład 2
Jednostka "A" udzieliła podmiotowi "B" pożyczki w kwocie: 10.000 zł na 5 lat o stałym oprocentowaniu 15% w skali roku. Odsetki naliczane są raz w roku na dzień 31 grudnia i płatne łącznie ze zwrotem raty kapitałowej do dnia 20 stycznia następnego roku.
Rozwiązanie:
Na dzień bilansowy 2013r. należność z tytułu pożyczki figurująca w bilansie wynosiła: 11 500 zł = (należność główna 10 000 zł + odsetki 1 500 zł).
Wartość bilansowa = 11 500 zł
Wartość podatkowa = 10 000 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 11 500 – 10 000 = 1 500 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 1 500 zł * 19% = 285 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
285 |
|
|
|
285 |
Przykład 3
Jednostka posiada środek trwały o wartości początkowej: 100.000 zł. Dla celów bilansowych jednostka stosuje stawkę amortyzacji równą 20%, zaś do celów podatkowych: 28%.
Dotychczasowa amortyzacja na dzień bilansowy 2013 r. wynosi: bilansowa 20.000 zł; podatkowa 28.000 zł.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 100 000 zł – 20 000 zł = 80 000 zł
Wartość podatkowa = 100 000 zł – 28 000 zł = 72 000 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 80 000 – 72 000 = 8 000 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 8 000 zł * 19% = 1 520 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
1 520 |
|
|
|
1 520 |
Przykład 4
Wobec spadku cen rynkowych towarów dokonano na dzień bilansowy 2013 r. odpisu aktualizującego wartość zapasu do poziomu cen sprzedaży netto. Zapas towarów według cen nabycia: 50.000 zł. Wysokość odpisu: 5.000 zł.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 50 000 zł – 5 000 zł = 45 000 zł
Wartość podatkowa = 50 000 zł WB < WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 45 000 – 50 000 = - 5 000 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest mniejsza od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 5 000 zł * 19% = 950 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
950 |
|
|
|
950 |
|
|
|
Przykład 5
Na dzień bilansowy 2013 r. jednostka posiada zobowiązania z tytułu niewypłaconych terminowo w grudniu wynagrodzeń oraz składek ZUS w kwocie: 6.500 zł.
Rozwiązanie:
Zgodnie z ustawą o CIT, dopiero wypłacenie tych wynagrodzeń oraz opłacenie składek ZUS spowoduje możliwość zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego.
Wartość bilansowa = 6 5000 zł
Wartość podatkowa = 0 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 6 500 – 0 = 6 500 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Wartość księgowa pasywów jest większa od wartości podatkowej pasywów.
W związku z tym należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 6 500 zł * 19% = 1 2350 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
1 235 |
|
|
|
1 235 |
|
|
|
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
9 272 1) 190 |
|
|
|
190 (1 |
||||
|
|
|
2) 285 |
|
|
|
285 (2 |
||||
|
|
|
3) 1520 |
|
|
|
1520 (3 |
||||
4) 950 |
|
|
|
950 (4 |
|
|
|
||||
5) 1235 |
|
|
|
1235 (5 |
|
|
|
||||
2 185 |
- |
|
11 267 |
2 185 |
|
- |
1 995 |
||||
- |
2185 (Sk |
|
- |
9 082 (Sk |
|
Sk) 1 995 |
- |
Podatek dochodowy za 2013r.:
Część bieżąca: 9 272 zł
Część odroczona: rezerwa 1 995 – aktywa 2 185 = (- 190)
Razem podatek dochodowy: 9 272 – 190 = 9 082
Zmiany w pozycjach sprawozdania finansowego
BILANS
AKTYWA:
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego + 2 185 zł
PASYWA:
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego + 1 995 zł
Zysk (strata) netto + 190 zł Wynik finansowy
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Przychody 125 600
Koszty 76 800
Wynik brutto 48 800
Podatek 9 082
Wynik netto 39 718
Zadanie 2
Zakładając, że w roku 2013 przychody do opodatkowania wyniosły 175.600 zł, a koszty uzyskania przychodów wyniosły 78.600 ustal i zaksięguj podatek bieżący oraz aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego (przykłady 1-5).
Podatek za rok 2013 :
Część bieżąca ...........
Część odroczona ............
Razem ............
Nie przewiduje się zmiany stawki CIT w okresie najbliższych lat
Rozwiązanie:
Przychody do opodatkowania: 175 600 zł
Koszty uzyskania przychodów: 78 600 zł
Podstawa opodatkowania: 97 000 zł
Podatek bieżący (19%): 18 430 zł
Zobowiązania wobec budżetu (CIT) |
|
Podatek dochodowy |
||||
|
18 430 |
|
18 430 |
|
||
|
|
|
|
|
Przykład 1
Jednostka na dzień bilansowy 2013 r. posiada należności w walucie obcej w kwocie: 10.000 EUR, wycenione w księgach według kursu 3,7 zł/EURO. Na dzień bilansowy kurs średni NBP wynosi: 3,95 zł/EUR.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 39 500 zł
Wartość podatkowa = 37 000 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 39 500 – 37 000 = 2 500 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 2 500 zł * 19% = 475 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
475 |
|
|
|
475 |
Przykład 2
Jednostka "A" udzieliła podmiotowi "B" pożyczki w kwocie: 155.000 zł na 5 lat o stałym oprocentowaniu 10% w skali roku. Odsetki naliczane są raz w roku na dzień 31 grudnia i płatne łącznie ze zwrotem raty kapitałowej do dnia 20 stycznia następnego roku.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 155 000 + (0,1*155 000) = 155 000 + 15 500 = 170 500 zł
Wartość podatkowa = 155 000 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 170 500 – 155 000 = 15 500 zł DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 15 500 zł * 19% = 2 945 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
2 945 |
|
|
|
2 945 |
Przykład 3
Jednostka posiada środek trwały o wartości początkowej: 156.000 zł. Dla celów bilansowych jednostka stosuje stawkę amortyzacji równą 20%, zaś do celów podatkowych: 28%.
Dotychczasowa amortyzacja na dzień bilansowy 2013 r. wynosi: bilansowa 31.200 zł; podatkowa 43.688 zł.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 156 000 - (0,2*156 000) = 156 000 - 31 200 = 124 800 zł
Wartość podatkowa = 156 000 - (0,28*156 000) = 156 000 – 43 680 = 112 320 zł WB > WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 124 800 – 112 320 = 12 480 DRK (dodatnia różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest większa od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 12 480 zł * 19% = 2 371,2 = 2 371 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
2 371 |
|
|
|
2 371 |
Przykład 4
Wobec spadku cen rynkowych towarów dokonano na dzień bilansowy 2013 r. odpisu aktualizującego wartość zapasu do poziomu cen sprzedaży netto. Zapas towarów według cen nabycia: 46.800 zł. Wysokość odpisu: 15.200 zł.
Rozwiązanie:
Wartość bilansowa = 46 800 - 15 200 = 31 600 zł
Wartość podatkowa = 46 800 zł WB < WP
Różnica przejściowa = WB – WP = 31 600 – 46 800 = - 15 200 zł URK (ujemna różnica kursowa)
Wartość księgowa aktywów jest mniejsza od wartości podatkowej aktywów.
W związku z tym należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = 15 200 zł * 19% = 2 888 zł
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
2 888 |
|
|
|
2 888 |
|
|
|
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
Podatek dochodowy od osób prawnych |
|
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|||||||
|
|
|
18 430 1) 475 |
|
|
|
475 (1 |
||||
|
|
|
2) 2 945 |
|
|
|
2 945 (2 |
||||
|
|
|
3) 2 371 |
|
|
|
2 371 (3 |
||||
4) 2 888 |
|
|
|
2 888 (4 |
|
|
|
||||
2 888 |
- |
|
24 221 |
2 888 |
|
- |
5 791 |
||||
- |
2 888 (Sk |
|
- |
21 333 (Sk |
|
Sk) 5 791 |
|
Podatek dochodowy za 2013r.:
Część bieżąca: 18 430 zł
Część odroczona: rezerwa 5 791 – aktywa 2 888 = 2 903
Razem podatek dochodowy: 18 430 + 2 903 = 21 333 zł
Zmiany w pozycjach sprawozdania finansowego
BILANS
AKTYWA:
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego + 2 888 zł
PASYWA:
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego + 5 791 zł
Zysk (strata) netto - 2 903 zł Wynik finansowy
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Przychody 175 600
Koszty 78 600
Wynik brutto 97 000
Podatek 21 333
Wynik netto 75 667