Współczesne kierunki w pedagogice zagadnienia

Współczesne kierunki w pedagogice: zagadnienia!

1.Pojęcie paradygmaty. Cztery paradygmaty współczesnych nauk pedagogicznych.

Paradygmat jest to przyjęty sposób widzenia w danej dziedzinie, wzorzec, model. Jest to zbiór ogólnych przesłanek w wyjaśnianiu jakiegoś obszaru rzeczywistości, przyjęty w społeczności uczonych, a następnie upowszechniony jako wzór myślenia normalnych zbiorowościach użytkowników. Paradygmaty: strukturalizm, funkcjonalizm, humanizm i interpretatywizm.

2. Nurty w obrębie pedagogiki pozytywistycznej (socjologizm pedagogiczny, psychologizm pedagogiczny, scjentyzm).

Socjologizm pedagogiczny – kierunek pedagogiczny ujmujący proces wychowawczy wyłącznie jako skutek oddziaływania społeczeństwa na jednostki i grupy społeczne. Skrajny socjologizm pedagogiczny zalicza pedagogikę do nauk socjologicznych, wychowanie zaś traktuje jako metodyczne uspołecznianie dzieci i młodzieży. Do najwybitniejszych przedstawicieli tego kierunku należą: E. Durkheim i F. Znaniecki

Psychologizm pedagogiczny – oparty jest na myśleniu, że najważniejszymi czynnikami sprawczymi określonych zachowań jednostek, a nawet siłami uruchamiającymi rozwój wielkich procesów społecznych, są zmienne osobowościowe. Najbardziej przydatna okazała się psychologia behawioralna.

Scjentyzm – poznanie naukowe, zwłaszcza przyrodni zajmuje się w tym ujęciu uprzywilejowane miejsce w kulturze, społeczeństwie i filozofii. Wiąże się z optymistyczną postawą wobec osiągnięć nauki jej zastosowanie w technice i technologii.

3.Podstawowy aksjomat procesu kształcenia G.Kerschensteinera.

4.Zasady pedagogiki naturalistycznej.

Zasady:

- wybór odpowiedniego środowiska dla szkoły

- konieczność poznania indywidualnych cech dziecka i jego predyspozycji społecznych

- szkoła na miarę dziecka

- współpraca szkoły z rodziną oraz więź szkoły z życiem pozaszkolnym

- selekcja uczniów wg kryteriów psychologicznych uwzględniających rozwój umysłowy, uzdolnienia i zamiłowania

5.Główni przedstawiciele

John Dewey(1859-1952) – prowadził eksperymentalną Uniwersytecką szkołę elementarną, połączoną z wyższym studium pedagogicznym Uniwersytetu w Chicago gdzie był wówczas profesorem.

Maria Montessori (1870-1952) – włoska lekarka. Pedagog, twórczyni popularnego w całym świeci systemu wychowania przedszkolnego, zwanego metodą Montessori. 1907 stworzyła w osiedlu robotniczym Turynu przedszkole Casa dei Bambini (dom dziecięcy).

Helena Parkhurst (1892-1973) - nauczycielka amerykańska, twórczyni systemu nauczania określanego mianem "daltoński plan laboratoryjny".

Jan Władysław Dawid (1859-1914) - pedagog, psycholog, pionier psychologii wychowawczej i pedagogiki eksperymentalnej w Polsce. Wykładowca na Uniwersytecie Latającym i w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie.

Janusz Korczak (1787-1942) – polski pedagog, publicysta, pisarz, lekarz, działacz społeczny żydowskiego pochodzenia. Prekursor działań na rzecz praw dziecka i całkowitego równouprawnienia dziecka. Wprowadził samorządy wychowanków, które miały prawo stawiać przed dziecięcym sądem swoich wychowawców. Zainicjował pierwsze pismo publikowane przez dzieci. Pionier działań w dziedzinie resocjalizacji nieletnich, diagnozowania wychowawczego, opieki nad dzieckiem trudnym.

6.Teoria R. Steinera

7.Charakterystyka szkoły typu waldorfskiej

W szkole waldorfskiej wychowanie miało być zgodne z naturalnymi prawami rozwoju całego człowieka, ujmującymi jego cielesną i duchową istotę. Szkoła waldorfska stanowi samorządną placówkę oświatową. Nie jest ona organem państwa, lecz organizacją swobodnie zrzeszających się ludzi, opierającą się na współpracy rodziców, nauczycieli i uczniów, na wzajemnym zaufaniu i szacunku oraz zrozumieniu wspólnych celów i oczekiwań. Zarządzana jest przez Kolegium Nauczycielskie, radę szkoły
i członków zarządu stowarzyszenia prowadzącego szkołę.W placówkach tego typu obowiązuje system klasowo – lekcyjny. Program nauczania szkoły waldorfskiej opracowany został przez Rudolfa Steinera
i obejmuje takie przedmioty nauczania, jak: język ojczysty, matematyka, historia, biologia, geografia i fizyka, chemia (te ostatnie oczywiście dopiero w ostatniej klasie). Tę grupę przedmiotów w szkole waldorfskiej określa się nazwą przedmiotów głównych.

Nauka obejmuje 12 lat, a trzynasty rok nauki przeznaczony jest dla uczniów ubiegających się o świadectwo dojrzałości.
W klasach I – VIII tj. na szczeblu podstawowym, pracują nauczyciele – wychowawcy prowadzący lekcje z wielu różnych przedmiotów. Zaś w klasach IX – XII tj. na szczeblu średnim pracują już nauczyciele specjaliści. Osobną grupę tworzą nauczyciele przedmiotów artystycznych: malarstwa, muzyki, eurytmii, prac technicznych, również języków obcych. Wszyscy nauczyciele szkół waldorfskich pracują 24 godziny.Szkoły typu „WALDORF” są placówkami prywatnymi. Wśród uczniów niewiele jest obecnie dzieci wywodzących się z rodzin robotniczych i chłopskich. Rudolf Steiner marzył o „szkole ludowej” jednak wiele się pod tym względem zmieniło. Obecnie wśród uczniów szkół waldorfskich ogromną większość stanowią dzieci zamożnych rodziców lub tzw. klasy średniej. Bowiem za naukę trzeba płacić. Mimo to liczba kandydatów do tego typu szkół stale wzrasta i jest wyższa od liczby wolnych miejsc. Są one bardzo popularne.

8. Egzystencjalne kategorie pedagogiczne

9.Rodzaje krytyki szkoły (adaptacyjne konserwatywne i liberalne, emancypacyjna, hermeneutyczna).

Krytyka adaptacyjna konserwatywna – to ruch zmierzający do uczynienia ze szkoły sprawnego instrumentu transmisji kultury takiej, która zapewni młodzieży znaczący zasób wiedzy ważnej dla funkcjonowania w świecie rozwiniętej cywilizacji technicznej.

Krytyka adaptacyjna liberalna – to nurt który spostrzega szkołę jako instytucję antyhumanitarną, niszczącą indywidualność, wprowadzającą przemoc.

Krytyka emancypacyjna – stanowi krytykę wiedzy i dąży do wyzwolenia ludzi z krępujących swobodę form życia społecznego.

Krytyka hermeneutyczna – związana jest z interpretacją. Wg Gadamera jest ,,refleksją nad zakłamaniem” polega na praktykowaniu podejrzeń.

10. Pojęcie „świadomość fałszywa”

11.Elementy ukrytego programu szkolnego.

- dobór treści programowych: Dlaczego uczymy się w szkole religii? Dlaczego matematyka jest ważniejsza od plastyki?

- wymagania regulaminowe: ubiór, punktualność, system nagród i kar

- obyczaje: kto się komu kłania?

- architektura: dlaczego nauczyciele mają odrębne toalety? Gdzie jest biurko nauczyciela? Kto kogo widzi i czyjej twarzy nie można zobaczyć.

12.Cechy szkoły antyautorytarnej na przykładzie Summerhill A. S. Neilla.

-człowiek jest w istocie organizmem godnym zaufania
-człowiek niesie w sobie ogromny potencjał możliwości, do których realizacji muszą być stworzone odpowiednie warunki
-człowiek jest istotą społeczną
-człowiek jest aktywny sam z siebie i zmienia się dzięki własnej aktywności i jego interakcja z otoczeniem
-każda jednostka zmienia się do wielostronnego rozwoju swoich możliwości i zdolności
-zachowanie człowieka można zrozumieć tylko w całości

13.Charakterystyka modelu PCA C. Rogersa.

14.Cele wychowania w pedagogice Gestalt.

15.Cechy świata postmodernistycznego – architektura, sztuka, kultura, społeczeństwo.

Architektura postmodernistyczna nie posiada jednolitej ideologii. Występują w niej równolegle tendencje do wpisania obiektu w kontekst, często przy eklektyzującym nawiązywaniu do form historycznych, jak i do stylistycznego pluralizmu

16.Podstawowe kategorie pedagogiki postmodernistycznej.

17.Antypedagogika i jej założenia.