Marakuja (passiflora)
Inne
nazwy: grandilla, męczennica jadalna,
Uprawiana obecnie
na szeroką skalę w Australii i na Nowej Zelandii.
Owoce
mają do 12 cm średnicy i miękką, pomarańczową skórkę, w
środku szary, słodki miąższ z dużą ilością drobnych jadalnych
pestek.
Maracuja stanowi dobre źródło błonnika,
węglowodanów i witaminy C.Passiflora używana jest głównie do
wyrobu soków i lodów.
Zastosowanie
Spożywana może
być na surowo (jadalny jest kleisty galaretowaty miąższ z
pestkami) sama lub w słodkich sałatkach.
Można ją również
spożywać w ciepłych potrawach.
Należy kupować owoce
o lekko wyschniętej skórce, jest ona bowiem nieomylnym znakiem
dojrzałości owocu.
Melon
Najbardziej znana
odmiana melona to melon miodowy. Żółty owalny owoc melona
miodowego jest dostępny praktycznie przez cały rok. Ma delikatny w
smaku, jasnozielony miąższ. Melon kantalupa ma pomarańczowy,
bardzo słodki i aromatyczny miąższ.
Zastosowanie
Dojrzałe
i słodkie melony zazwyczaj jada się w naturalnej postaci, pokrojone
na ćwiartki i w kostkę. Odmiany mniej aromatyczne można doprawiać
sokiem z cytryny, porto lub odrobiną mielonego imbiru. Melony dodaje
się do sałatek, kompotów i deserów, robi się z nich lody,
sorbety i zupy na zimno, przyrządza dżemy oraz czatneje. Niektóre
gatunki można też marynować i dusić. Przecier z miąższu melona
jest znakomitym dodatkiem do gęstych drinków i ponczów owocowych.
Owoce te doskonale komponują się zarówno z potrawami słodkimi,
jak i wytrawnymi. Sok z dojrzałego melona doskonale gasi pragnienie.
Papaja
Papaja jest drzewem
podobnym do palmy, pochodzi z Meksyku i od najdawniejszych czasów
jest uprawiana w Ameryce Środkowej. Dzisiaj hoduje się ją w wielu
krajach tropikalnych.
Charakterystyka
Owoce papaja
mają kształt owalny lub gruszkowaty o długości do 45 cm i
średnicy do 30 cm. Są one dojrzałe kiedy stają się miękkie i
zmieniają kolor z zielonego na pomarańczowy lub ciemnożółty.
Miąższ z licznymi czarnymi jadalnymi pestkami ma barwę żółtawo
- pomarańczową, łososiową albo różową, jest słodkawy, o mało
wyrazistym smaku i zapachu. Pestki, ostre w smaku, najczęściej się
wyrzuca, chociaż można ich użyć jako
przyprawę.
Zastosowanie
Papaję kroi się wzdłuż
na pół, usuwa pestki i wyjada miąższ albo obiera się i kroi na
kawałki. Najlepiej smakuje skropiona sokiem z cytryny. Papaję
dodaje się ponadto do sałatek, dżemów i pikli. Można ją gotować
i przyrządzać jak warzywa dyniowate, a także robić z niej
kompoty, soki albo syropy.
Drzewo chlebowe
Pochodzi z
Polinezji, obecnie występuje w całym klimacie tropikalnym. Jest
jednopiennym drzewem o wysokości do 20 m posiadającym głęboko
wcinane liście. Roślina wydaje liczne zielono - żółte owoce o
kulistym lub cylindrycznym kształcie (średnicy około 25 cm) i
wadze do 2 kg . Większość odmian zawiera nasiona - 16-24 czarnych
pestek wielkości kasztana, które spożywa się po upieczeniu
Złotożółty miąższ dojrzałego chlebowca właściwego
ma smak słodki i ostry. Po sfermentowaniu staje się serowatą
jadalną masą. Niedojrzałe owoce zawierają więcej skrobii niż
ziemniaki i są spożywane po upieczeniu. W samku są wówczas
podobne do chleba. Dojrzałe owoce chlebowca spożywa się po
upieczeniu, a w smaku przypominają jadalne kasztany.
Owoc
drzewa chlebowego zawiera 70% skrobi, 16% wody, 1% tłuszczów, 13%
cukrów, witaminę C (do 23 mg/100 g) oraz minerały: wapń i
żelazo.
100 g owocu dostarcza 75 kalorii .
Granat
Pokryty purpurową,
fioletową, czasem brązową twardą łupiną, w środku składa się
z segmentów wypełnionych galaretowatymi czerwonymi kuleczkami, w
których znajdują się jadalne białe pestki.
Obrane owoce
można jeść na surowo – przekroić na pół wzdłuż i wyjadać
łyżeczką.
Sok granatu, słodki i cierpki zarazem,
dobrze gasi pragnienie. W potrawach z powodzeniem zastępuje sok z
cytryny.
Kupując granaty, wybierajmy owoce ciężkie, o
jednolitej barwie. Zawierają kwasy organiczne, żelazo, wapń,
potas, fosfor, witaminę C.
Granat wspaniale gasi
pragnienie, pobudza także apetyt i reguluje trawienie. Sok z
granatów obniża ciśnienie krwi, ma działanie przeciwzapalne w
obrębie przewodu pokarmowego, wpływa korzystnie na serce.
Granat
jest dobrym preparatem w przypadku przeziębień i infekcji.
Gujawa właściwa należy do rodziny
mirtowatych (Myrtaceae). Spotykana bywa pod różnymi nazwami jak:
gruszla właściwa, psydia pospolita, psydium pospolite, guajawa czy
guawa.
Jest niewielkim, wiecznie zielonym drzewem dorastającym
do 3-9 m wysokości. Wytrzymuje największe upały i susze.
Owoce
długości 3-10 cm w zależności od odmiany wykazują duża
zmienność pod względem kształtu (kulisty do gruszkowatego),
koloru miąższu (biały, różowy, łososiowy lub czerwony), koloru
skórki (zielony do jasnozółtego), grubości skórki, smaku (słodki
albo kwaśny) i aromatu (słaby do ostrego).
Skórka jest
jadalna choć kwaśniejsza niż wnętrze owocu.
Dzięki
dużej zawartości pektyn konsystencja miąższu jest śluzowata.
Owoce słyną z wysokiej zawartości witaminy C (nawet 200-700
mg w 100 g owocu), wyższej nawet pięciokrotnie niż u owoców
cytrusowych. Najwięcej witaminy C mają owoce prawie dojrzałe, ale
jeszcze zielone i zmniejsza się ona wraz z dalszym
dojrzewaniem.
Owoce zawierają także około 15% cukrów,
do 1,5% białka, 0,3% tłuszczu, 5,2% włóknika, 0,5% składników
mineralnych (wapń, żelazo, potas, selen i fosfor) oraz witaminy A,
B1, B2, PP.
Nie jest to owoc zbyt trwały, można go
przechowywać jedynie przez kilka dni w temperaturze pokojowej lub
kilkanaście w chłodniejszych pomieszczeniach.
Z tego
powodu u nas spotykany jest najczęściej w postaci konserwowej.
Na
surowo spożywane są odmiany o większych, słodszych owocach.
Kwaśniejsze odmiany najczęściej przerabia się na
soki, kompoty, galaretki, konfitury.
Zagęszczonym sokiem
z gujawy witaminizuje się inne przetwory owocowe.
Kaki nazywane też
Persymona,Sharon)
Pochodzi z Chin i Japonii. Dojrzałe
kaki jest dość miękkie, pomarańczowe, czerwone lub żółte,
przypomina pomidory.
Charakterystyka
Kaki powinno się
spożywać tylko w pełni dojrzałe, dopiero wtedy osiągają
właściwą soczystość i aromat. Miąższ jest bardzo słodki, w
konsystencji lekko galaretowaty. Owoc zawiera 19% cukrów (tyle samo
glukozy i fruktozy), karoteny, wapń i witaminę A i C. 100 g owocu
dostarcza 73 kalorie.
Zastosowanie
Owoce kaki spożywa
się na surowo, obrane ze skórki bądź przepołowione, wtedy
najwygodniej posłużyć się łyżeczką przy wyjmowaniu miąższu.
Kaki można także stosować do sałatek, mogą być też gotowane,
kandyzowane, przerabiane na dżemy, galaretki bądź lody.
Kiwano
Kiwano to smakowity owoc
z rodziny dyniowatych, pochodzi z Afryki.
Charakterystyka
Owoc
przypomina gruby ogórek ze skórą pokrytą kolcami. Skórka kiwano
ma barwę początkowo zieloną, a następnie jaskrawo-pomarańczową
z jasnymi plamami. Pod skórką znajduje się zielony, soczysty,
jadalny miąższ, a w nim wiele, również jadalnych, pestek o bardzo
orzeźwiającym cytrynowym smaku, zbliżonym do kiwi, melona i
ogórka. Aromat kiwano przypomina zapachem
banana.
Zastosowanie
Kiwano można spożywać na
surowo oraz dodawać do sałatek owocowych, deserów, ryb i owoców
morza. Ponadto kiwano spożywa się jako sos do deserów i lodów lub
sos sałatkowy oraz sos do ryb i mięs. Owoce bardzo dobrze
przechowują się w mieszkaniu (do 6 miesięcy), stanowiąc
oryginalny element zdobniczy i zachowując przez cały czas
przydatność do spożycia.
Początkowo uprawiany
tylko na Pustyni Kalahari. Potocznie nazywany jest rogatym ogórkiem
ze względu na kształt i kolce pokrywające jego skórę. Kiwano
można zjadać razem z nasionami, podobnie jak w zwyczajnym ogórku.
Ma rześki, lekko kwaśny smak.
Kumkwat
Wygląda jak
miniaturowa pomarańcza. Owoc ma wielkość śliwki, może być
owalny lub kulisty, ma pomarańczową, gładką i cienką skórkę.
Miąższ składa się z kilku cząstek. W każdej znajdują się
pestki. Owoce są lekko kwaskowate i aromatyczne. Jada się je na
surowo wraz ze skórką lub gotuje w całości albo podzielone. Można
z nich zrobić kompot i marmoladę, konfitury lub nalewkę.
Kandyzowane kumkwaty dodaje się do deserów. Wybieraj owoce w
jednolitym kolorze. Dostarczają witamin, zwłaszcza C, i soli
mineralnych.
Kuruba
Plural:
Kuruby
Rodzina:
Passiflorae
– Męczennicowate
Gatunek:
Passiflora
molissima
Pochodzenie
Podobnie jak wszystkie
inne owoce męczennicowate kuruba pochodzi także z Ameryki Środkowej
i Południowej. Ze znalezisk archeologicznych przypuszcza się, że
owoce męczennicowate wywodzą się ze starych uprawnych roślin
Indian.
Roślina
To pnąca roślina podobna do lian.
Rosnąc na wolnym powietrzu zdobi pergole i altany. U nas spotykana
jest jako roślina pokojowa. Liście podobne są do liści winorośli,
a z różowych lub ciemnoczerwonych kwiatów rozwijają się długie,
wiszące jak dzwonki owoce.
Uprawa
Na chłodnych,
wysokich terenach And.
Import
Przez cały rok z
Kolumbii i Peru.
Owoc
Jadalne:
miąższ owocowy
i nasiona.
Niejadalne:
skórka.
Zapach i
smak:
łagodny, korzenny, kwaskowaty, smakujący trochę jak
jabłko, pomarańcz i ogórek.
Wielkość i kształt:
do 10
cm długości i 3 cm grubości.
Skóra:
lekko owłosiona,
biało-zielona lub ceglano-czerwona, z grubości i twardości podobna
do skórki banana.
Miąższ:
żółty do pomarańczowego,
galaretowaty z dużą zawartością jadalnych
pestek.
Dojrzałość:
skórka równomiernie żółta lub
czerwona zaczyna się kurczyć.
Przejrzałe owoce:
nieprzyjemnie
kwaśny.
Niedojrzałe owoce:
zielona
skórka.
Zastosowanie
Spożycie na surowo, do
kremów, sosów owocowych czy drinków.
Przechowywanie
Całe
owoce można przechowywać w chłodnym miejscu około jednego
tygodnia. Aby owoce dojrzały, przechowuje się w temperaturze
pokojowej.
Awokado
Awokado to egzotyczny
owoc w kształcie gruszki, pochodzące najczęściej z Brazylii,
Kenii, Izraela lub Meksyku.
W niektórych krajach owoc awokado
jest nazywany "owocem maślanym", można się również
spotkać z nazwą "smaczliwka". Skórka owocu jest zielona,
żółta lub fioletowa, błyszcząca, często pokryta wyrostkami, pod
nią zaś znajduje się zielonożółty miąższ, stanowiący cenny
produkt odżywczy. Awokado jest zalecane dla ludzi cierpiących na
anemię, nadciśnienie oraz cierpiących na dolegliwości żołądkowe
związane ze zbyt małym wydzielaniem soków
trawiennych.
Zastosowanie
Awokado ma wiele
zastosowań, zazwyczaj jednak nie spożywa się go samodzielnie. Jest
znakomitym składnikiem sałatek, past, sosów, dipów i dań
wielowarzywnych. Owoce awokado faszeruje się krabami, krewetkami,
homarami oraz warzywami z majonezem. Miąższ jest też
wykorzystywany do smarowania kanapek. Plasterki awokado na kromce
chleba zastępują ser. Awokado spożywa się przeważnie na surowo.
Nie znaleziono dotąd sposobu na zamrażanie i konserwowanie awokado.
Najsmaczniejsze są owoce dojrzałe, które można
rozpoznać naciskając lekko placem skórkę. Twardy owoc należy
odstawić w ciepłe miejsce na 2-8 dni i poczekać, aż zmięknie.
Można przyspieszyć ten proces, jeśli owiniemy owoc w papier,
wówczas okres dojrzewania skróci sie do 2-3 dni.
GRANADILLA
Ma bardzo wodnisty
miąższ z dużą ilością pestek. Używana jest przede wszystkim do
wyrobu soków i lodów. Spożywana może być również na surowo
(jadalny jest kleisty, galaretowaty miąższ z pestkami). Należy
kupować raczej owoce o lekko wyschniętej skórze, to ona bowiem
świadczy o dojrzałości owocu.
GUANABANA
Jest to bardzo
smaczny owoc. O średnicy do 10cm i długości do 20cm, koloru
zielonkawo-żółtego, a kiedy jest mocno dojrzały, nawet brązowawy
z wypustkami przypominającymi kolce. Drzewo osiąga 7m wysokości,
liście podłużne, lancetowate, wiecznie zielone.
W
środku - koloru kremowego o konsystencji budyniu z pestkami.
Można
go jeść łyżeczką lub robić z niego sok i pić. Właściwie -
spożywanie tego owocu, może wystarczyć nam do życia, bo posiada
prawie wszystkie minerały i witaminy oraz sporo kalorii można dodać
jedynie sproszkowaną bulwę Maca. Jego stosowanie zalecane jest
zwłaszcza przy chorobach nowotworowych, gdyż jest 3-4 razy
skuteczniejszy Niż Uña de Gato (Uncaria Tomentosa) czyli Cat’s
Claw - ludowa nazwa Vilca Cora.
Całą roślinę używa
się w medycynie alternatywnej. Nadają się liście, kora, korzenie,
owoce jak i pestki rośliny.
Właściwości i
działanie:
Główne:
* zabija komórki
rakowe,i wolne rodniki.
* spowalnia wzrost guzów,Pomaga
regenerować organizm po chemioterapii
* zabija bakterie, wirusy
i pasożyty,częściowo odtruwa organizm
* obniża ciśnienie
krwi i tętno oraz działa uspokajająco,
* powoduje
rozszerzenie żył,Jest pomocny przy leczeniu Cellulitis
*
reguluje poziom cholesterolu.Odmładza i podnosi witalność
organizmu.
* Reguluje poziom cukru we krwi.
Dodatkowe
działania:
* leczy depresje,wzmacnia system
odpornościowy
* działa przeciwskurczowo i zatrzymuje konwulsje
(padaczka),
* obniża gorączkę,pomaga przy chronicznym
zmęczeniu
* stymuluje trawienie.Pomaga przy chorobach układu
pokarmowego.
Karambola
Słodki soczysty owoc
o intensywnej, żółtej barwie.
Owoce karamboli są
bardzo charakterystyczne: intensywnie żółte, o ostrych
krawędziach, po pokrojeniu na plasterki tworzą kształt
gwiazdek.
Kupując karambolę, należy pamiętać, że im
bardziej żółta skórka, tym lepszy smak.
Zastosowanie
Owoce
są wykorzystywane w sałatkach owocowych, napojach, konfiturach oraz
do ciast typu tarta, choć oczywiście można je jeść również na
surowo. Należy wtedy pamiętać żeby wyciąć wypustki - mogą być
gorzkie. Skórkę można usunąć, ale nie jest to konieczne.
W
Chinach nieobrana karambola używana jest jak warzywo, bez skórki
natomiast – jak owoc.
Kwaskowatą odmianę karamboli
można wykorzystywać jako dodatek do mięs
Owoce można
dość długo przechowywać w temperaturze pokojowej.
Zawierają
sporo magnezu, żelaza, witaminy C, beta-karotenu.
Kasztan Jadalny
Kasztan jadalny
to wyśmienity przysmak. Odkryty przez Rzymian, obecnie znany jest w
całej Europie. Szczególnie popularny w przepisach kuchni
francuskiej. W kilku miejscach w Polsce można znaleźć rosnące w
parkach drzewa kasztanowca jadalnego, głównie w województwie
dolnośląskim i zachodniopomorskim.
Charakterystyka
Szczególnie
popularny w przepisach kuchni francuskiej. Owoce podobne są do
zwykłych kasztanów, jednakże skorupki pokryte są dłuższymi i
bardziej miękkimi kolcami. Kwitnie na przełomie czerwca i lipca.
Sadzony jako drzewo ozdobne w parkach i przy
drogach.
Zastosowanie
Świeże kasztany jadane są na
surowo, wyschnięte spożywane po upieczeniu oraz konserwowane jako
kompoty. Na Węgrzech przetarta masa kasztanowa, świeża albo
mrożona, używana jest do przyrządzania gesztenye püré i innych
wyrobów cukierniczych. W Niemczech jedzona jest chętnie zupa
kasztanowa.
Pieczone kasztany
Kupując kasztany
należy zwrócić uwagę na to, żeby były pełne, ciemne i
błyszczące, wewnątrz gładkie i na zewnątrz bez wgłębień po
bokach. W ten sposób zapobiegnie się kupienu kasztanów
nadpleśniałych.
Przepis:
-Kasztany naciąć ostrym nożem
na krzyż od „ostrego“ końca do podstawy.
-Zagrzać
piekarnik do 220 stopni.
-Kasztany położyć na blachę i
wsunąć na 20 min. do piekarnika. Po 10-ciu min. potrząsnąć
kasztanami i ewentualnie je odwrócić.
Czas pieczenia zależy w
pewnej mierze od warunków w danej kuchni i samych kasztanów. Dobrze
upieczone kasztany powinny być w środku delikatne, ale na
powierzchni „miąższu” nieco chrupiące i upieczone na kolor
złoty.
Kasztany podawać w łupinach, które usuwa się wraz ze
znajdującymi się pod nimi skórkami poprzez rozłamanie łupinki w
miejscu nacięcia.
Uwaga: czarne plamy na kasztanie mogą
świadczyć o pleśni. Plamy te można po prostu wykroić.
Z
kasztanów można także zrobić bardzo dużo innych potraw. Samo
pieczenie można przeprowadzić na różne, w zależności od
dodatków sposoby. Kasztany można używać do różnego rodzaju
sałatek (np. z łososiem), zamiast ziemniaków i jako polentę.
Ugotować zupę. Można upiec ciasto lub ciasteczka lub zrobić krem.
Nadziać kurczaka, gęś albo indyka. Można zrobić gołąbki. A
wszystko to można zapić piwem z kasztanów...
Liczi
jest wiecznie zielonym
drzewem, osiągającym wysokość 10 m. Pochodzi z południowych
Chin. Dziś uprawiane jest głównie w Chinach i Indiach, w rejonach
gdzie lato jest długie, gorące i wilgotne. Drzewka liczi źle
znoszą zarówno przymrozki, jak i duże upały. Pierwsze drzewko
posadził podobno pewien mnich buddyjski 1300 lat temu.
Owoce
liczi przypominają kształtem maliny, ale są od nich
większe-osiągają długość 5 cm. Pokryte są cienką suchą,
gruzełkowatą skorupką koloru jaskrawo karminowego, żółtego lub
żółtobrązowego. Gdy owoc jest dojrzały, skorupka daje się łatwo
oddzielić od miąższu. Miąższ jest ścisły, galaretowaty,
przezroczysto perłowy. w środku owocu znajduje się brązowo czarna
błyszcząca pestka wielkości fasoli. Łamliwą skorupkę rozłupuje
się palcami i zjada słodki aromatyczny miąższ. Po usunięciu
pestek owoce dodaje się do sałatek, robi z nich kompoty i syrop.
Można je też zamrażać. Ususzone w całości są nazywane
orzeszkami liczi.
Liczi zawierają cukier, białko, kwasy
organiczne i dużo witaminy C. Owoce są nietrwałe, przechowywane w
temperaturze pokojowej zaczynają się psuć już 2-3 dniach. Tylko
niektóre odmiany można przechowywać w chłodniach do 10 tygodni.
Longan
Owocem są orzechy o
średnicy 3 cm i brązowej, kruchej skórce. Pod skórką znajduje
się szklisty miąższ obejmujący jedno ciemnobrązowe, niejadalne
nasionko.
Owoc spożywa się niczym owoce wiśni, ale po
obraniu go ze skórki. Można go dodawać do deserów, sałatek
owocowych.
Miąższ owocu zawiera witaminę C i dużo
soli mineralnych.
100 g owocu dostarcza 52 kalorie
Pomelo
Pomelo są
największymi owocami z rodziny cytrusów. Średnica niektórych
okazów przekracza 20cm, a waga 2kg. Owoc przypomina duży grejpfrut
- jest kulisty, ma żółtą, żółtozieloną lub różową,
gąbczastą skórkę, której grubość dochodzi do 5cm. Miąższ
podzielony jest na ściśle przylegające do siebie, trudne do
rozdzielenia cząstki, otoczone twardą błoną. Pojedyncza cząstka
składa się z woreczków wypełnionych galaretowatą,
półprzezroczystą masą i może zawierać kilka pestek, chociaż są
też odmiany bezpestkowe. Miąższ pomelo jest żółtawy albo
różowy.
Jada się je na surowo, same albo w
sałatkach. Można też robić z nich sok i marmoladę. Skórę można
kandyzować. Pomelo są mniej gorzkie, ale także mniej aromatyczne
niż grejpfruty.
Owoce pomelo można przechowywać przez 2-4
miesiące, nawet w wysokiej temperaturze. Jednak w czasie
przechowywania owoce wysychają, zmniejszają objętość i tracą na
wadze. Kupując pomelo, należy więc wybierać owoce ciężkie.