1. Sens doświadczenia Izaaka i Abrahama? Jakie jest jego znaczenie (doświadczenia)?

1.. To że pojawia się Izaak to jest jeden z cudów. Następny ojciec ten religii- abraham, zmuszony jest do próby sprostania bycia ojcem które ma zabić własne dziecko dla boga. Opis tego wydarzenia zaczyna się dośc niewinnym zdaniem ,,zostańcie, my z chłopcem odejdziemy, zaraz wrócimy’’ . tutaj zacznie się rzecz która doprowadzi do przepisów kasty kapłańskiej która będzie wpływała na przywódców izraela, także przepisów które zostały wyartykułowane w dość konkretnie sporządzonej księdze kapłańskiej, przepisów także co do spożywania. Abraham bierze Izaaka, mówiąc go że idą złożyć ofiarę. Syn na to że jest problem, bo nie mają baranka. Abraham odpowiada mu ,,wydaje ci się’’. Syn nie myśli o tym że to on jest tą ofiarą. Idą by ją złożyć. Ten jeden bóg, niewidzialny, pozamaterialny, oczekuje konkretnej ofiary. Ofiary z tego co najważniejsze- To jest przestrzeń boga w kulturze zachodu- tutaj się tworzy to co będzie sensem księgi Hioba. Ale to się zaczęło przy Izaaku, który jest ofiarowany przez Abrahama i ta ofiara kończy się w momencie gdy on podnosi rękę z nożem. Tak zaczyna się dialog pomiędzy monoteistycznym bogiem a tym narodem który nie ma własnej ziemi. Z upływem czasu powstanie pojęcie jednej świątyni. Tylko w jednej świątyni jest arka przymierza. Ten bóg mieszka w jednym miejscu w świętej stolicy.

2. Jak wygląda kwestia dekalogu w kontekście prawa Hammurabiego?

2. Gdy mojżesz schodzi z góry synaj, niesie prawo. Prawo które zaczyna opowiadać świat w zupełnie inny sposób w jaki robiło to prawo hammurabiego. Nie ma w nim pozytywnie określonego uczynku, czyli ,,jeśli zrobisz to i to, spotka cię taka i taka kara’’ . w dekalogu jest zawarte unikaj pewnych czynów. Ono nie mówi ,,doświadcz i zacznij rozmyślać nad tym doświadczeniem’’ tylko dosadnie ,,nie rób tego, to ci do niczego nie jest potrzebne’’ . Zaczyna się to od prostego założenia- przeszliście przez morze czerwone, ja jestem tym który was przez nie przeprowadził - pamiętaj, jestem jedynym bogiem. Druga rzecz, pamiętaj że są słowa których wypowiadanie może prowadzić do nieszczęścia (zakaz mówienia jahwe) . następna rzecz, pamiętaj że istnieje święto- święto to obowiązek, to czynności które trzeba wykonać. To coś co jest poprzedzane postem, co wymaga aktywności. W tej kulturze nikt nie powie nie podnoś ręki na ojca bo zostanie ci ona ucięta, jak mówi hammurabi. On powie wprost- jest ojciec, jest matka- jest twoja tożsamość. I im potrzebna jest cześć. Nie ma pojęcia ojca i matki które są określone w różnych prawach. Jest jedna tożsamość. A matka dlatego, że tylko żydówka może urodzić żyda.

powstrzymanie się od zabójstwa, to powstrzymanie się od nieusprawiedliwionego używania siły.

wiara w słowa które mówimy. – w prawie hammurabiego- jeśli oskarżysz kogoś o czary to albo zdobędziesz jego majątek albo on twój- świadomość, że słowa zmieniają rzeczywistość, jeśli mamy być wspólnotą to nie możemy sobie kłamać. Ostatnia rzecz- poszanowanie przestrzeni rozrodu, etyki poszanowania kobiety która zostaje żoną, która zostaje wyłączona z przestrzeni zaiteresowaniaseksualnego, jak również zakaz mężczyzny do bycia z wieloma partnerkami. Dotąd żyli w świadomości gdzie wielożeństwo było elementem dobrobytu.

3. Co doprowadziło do reform Solona?

Przyczyną reform Solona były napięcia społeczne spowodowane niewolą chłopów za długi i utratą przez nich ziemi (konflikt z arystokracją). Reformy Solona utrwaliły ustrój oligarchiczny - rządy niewielkiej, bogatej grupy eupatrydów (arystokracji rodowej), którzy ponosili największe świadczenia na rzecz państwa i mieli największy wpływ na władzę. To dzięki tym bogatym którzy chcą stać się jeszcze bardziej zamożni pojawi się pojęcie współpracy która stworzy pojęcie greckiego polis. Polis to konsekfencja bogacenia się- lęku przed utratę bogactwa. Polis to kryzys władcy, polis właściwie likwiduje tą genetyczną, plemienną monarchię, która zostaje na jej miejsce włożona organizacja przedstawicieli tych którzy są najzamożniejsi.

4. Do czego posłużyły reformy Klejstenesa?

a)Podział administracyjny Attyki,ustanawiając 10 okręgów (10 fyli i demy).b)Równe prawa polityczne-każdy mógł rządzić- polegało to na rozszerzeniu praw politycznych każdego wolnego ateńczyka,niezależnie od jego stanu majątkowego. c)Sąd skorupkowy.d)Każda fyla była reprezentowana przez 50 przedstawicieli w radzie 500.

5. Jak była wymowa eposu Homeryckich?

5. chcąc powiedzieć o Iliadzie która opowiada o wojnie władców, to nie jest opowieść o nich tak jak my ją znamy. To opowieść o potędze która będzie silniejsza niż potęga pamięci Mykeny i Krety. Pokazać przede wszystkim nowe wartości i ich jakość. Tylko tak przekonamy osoby które mają pamięć myke i krety- im wolno mniej, oni musza odwoływać się do zasad, oni nie mogą unowocześniać swojego sposobu postępowania, bo ten kto wyznaje jakieś wartości, temu zawsze wolno mniej. Dlatego tak łatwo zapanowac opowieścią Iliady, opowieścią Odysei. Tym bardziej że w Iliadzie mamy jasno nakreśloną przestrzeń bitwy, wojny, pomiędzy tymi którzy są mieszkańcami stałej grecji, a królem Troi a więc czegoś co jest po drugiej stronie morza. Na tej Iliadzie jest postawiona postać nowego bohatera który utworzy epos Odysei. To jest jeden z bohaterów wojny który wraca. Bo wraca tylko zwycięzca. Ten który jest bardziej skuteczny. Skuteczność to będzie piętno kultury zachodu.

Kultura zachodu nie lubi się pocić, lubi być skuteczna. Ten wracający bohater jest stworzony jako ideał tej nowej kultury. Wytwarzamy bohatera który przede wszystkim ma być wzorem nowych wartości. Te wartości kultury greckiej mają swoje źródło w kradzieży (porwaniu). Helena zostaje porwana. Uprowadzamy to na czym nam zależy. Element zdobywania utraconej części będzie jednym z głównych tematów literatury Europejskiej. kultura współzawodnictwa, kultura uznająca skuteczność, tężyznę fizyczną z czego ma wynikać władza. Jest to grecki wkład w kulturę zachodu. My Iliadę i Odyseję przypisujemy Homerowi, a więc okres mniej wiece 750r p.n.e. czyli 50 lat do powstania nowej kultury której efektem jest stworzenie nowego ideału, nowej wartości. Wzoru który będzie sensem opowieści, tego rytmu który pozwala zapamiętywać to co dzieje się w okół.

Ten prosty, nowy władca, rodzi z siebie wzór- ideał- postać romantycznej i zarówno rycerskiej kultury w której mamy dzielnych mężczyzn, którzy (i tutaj a propo prawa hammurabiego) jednocześnie adorują kobiety ale z drugiej strony wiedzą że ta kobieta jest jednocześnie źródłem piękna i spokoju jak i pożądania i wojny. To jest to co było podskórnie zawarte w przepisach hammurabiego, a tutaj już mamy konkretny epicki opis tego co się dzieje kiedy pojawia się ktoś, ale ta kobieta to nie jest kobieta, tu chodzi o to że helena symbolizuje stawkę w grze. I że ta stawaka może być równocześnie elementem uspokajającym kulurę, ale równocześnie może być przyczyną wojny.

6. Znaczenie słowa według prawa Hammurabiego?

7. Rola kobiety według prawa Hammurabiego?
W czasach panowania Hammurabiego pozycja kobiet nie była równa pozycji mężczyzn, zarówno w społeczeństiwe jak i małżeństwie.

Mężczyźni kupowali żony, tak jakby były one zwykłym towarem handlowym.Podstawową rolą kobiety było pełnienie funkcji domowych i wychowawczych. Miała zajmować się głównie potomstwem oraz pomagać mężowi w domu.Praca na roli i cięższe pracy fizyczne wykonywał raczej mężczyzna.Dopuszczalna była sprzedaż żony, za długi męża (nigdy nie odwrotnie).

Małżeństwo było monogamiczne, ale prawo zezwalało na posiadanie drugiej żony.Nie miała ona takich samych prawych jak pierwsza, ale mogła mieszkać w tym samym domu, a wg prawa nadal pozostawała niewolnicą.Mężczyzna mógł cudzołożyć z świątennymi prostytutkami, a także utrzymywać kochanki. Kobieta nie miała takich praw, byłaby za to surowo ukarana.

Do rozwodu miał prawo tylko i wyłącznie mężczyzna. Jeżeli to żona doprowadziła do rozpadu małżeństwa przez cudzołóstwo itd. mogła być karana śmiercią.

Kapłanki świątynne nie miały więcej swobody niż kobiety zamężne. I jedne i drugie obowiązywały przepisy, a łamanie ich było tak samo surowo karane.Kapłanki miały raczej oddawać się bogu,chociaż, nie zawsze tak było. Kapłanki były zobowiązane do zachowania ślubów czystości . Czasami pozwalano im wychodzić za mąż, lecz nie mogły rodzić dzieci – od tego zajęcia miały specjalne niewolnice lub kapłanki świeckie.Ich małżeństwa z mężczyznami były uzgadniane na zupełnie innych zasadach niż małżeństwa zwykłych kobiet. Mężczyzna, który miał za żonę kapłankę musiał zobowiązać się, że nie weźmie sobie żony zastępczej.

Arcykapłanki- najważniejsza z kapłanek świątynnych. Musiały zachować śluby czystości, zostać dziewicą aż do czasu utracenia zdolności rodzenia dzieci. By jednak na pewno nie doszło do zajścia w ciążę, arcykapłanki poddawane były sterylizacji, A jak zdarzyło się jednak, że zaszła w ciąże to robiono aborcję usuwając płód. Kobieta mogła prowadzić działalność gospodarczą,chyba że była kobietą zamężną lub kapłanką świątynną.Wiele kapłanek miało za to prawo użytkowania ziemią należącą do władcy.

8. Pojęcie równości według prawa Hammurabiego?

9. Główne zasady prawa rzymskiego?
Termin oznaczający najczęściej prawo starożytnego Rzymu, które rozwijało się od czasów prawa zwyczajowego, aż do kodyfikacji Justyniana I Wielkiego (VI wiek n.e.). Prawo rzymskie miało istotny wpływ na rozwój prawodawstwa europejskiego (tzw. recepcja prawa rzymskiego) w postaci prawa powszechnego (ius commune) w średniowieczu, pandektystykę która osiągnęła swoje apogeum w XIX wieku, a także na współczesną naukę, rozwijaną jako przedmiot uniwersytecki.

Aktualne oraz główne zasady prawa rzymskiego: - Nemo iudex in causa sau - nikt nie może być sędzią we własnej sprawie - Audiatur et altera pars - należy wysłuchać ( w procesie sądowym) obu stron - In dubio pro reo - w wypadku wątpliwym (należy orzec na korzyść oskarżonego) - Lex retro non agit - prawo nie działa wstecz - Dura lex sed lex - twarde prawo lecz prawo

Daję też inne poboczne, żeby wiedzieć, że w ogole takie były, ale głownych jest tylko tamtych 5.

ne bis in idem - nie dwa razy o to samo (nie wszczyna się procesu przeciw tej samej osobie w tej samej sprawie) in dubio pro reo - wątpliwośći świadczą na korzyść oskarżonego nemo iudex indoneus in re sua - nikt niech nie sądzi we własnej sprawie audiatur et altra pars - trzeba wysłuchać drugiej strony necessitas non habet legem - konieczność nie zna prawa lex posterior derogat priori consensus facit legem - zgoda tworzy prawo non omne licitum honestum - nie wszystko co dozwolone jest właściwe dura lex sed lex - twarde prawo ale prawo nulla poena sine lege - nie ma kary bez ustawy nullum crimen sine lege - nie ma przestępstwa bez ustawy ignorantia iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi patere quam ipse facisti legem - poddaj się prawu które ustanowiłeś princeps maior singularis, minor universalis - władca jest ponad innymi, ale podporządkowany ogółowi priori tempore potior iure - pierwszy w czasie, lepszy w prawie summum ius, summa iniuria - zbyt formalne prawo może być krzywdą ultra posse nemo obligatur - nikt nie musi robić więcej niż może superficies solo cedit - to co na powierzchni przypada gruntowi pacta sunt servanda - umów należy przestrzegać nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet - nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam ma nemo dat quod non habet - nie da, kto nie ma qui tacet, consentire videtur - Kto milczy, ten zdaje się zgadzać quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere - To, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu volenti non fit iniuria - Chcącemu nie dzieje się krzywda res iudicata pro veritate accipitur - Rzecz osądzoną przyjmuje się za prawdę in pari causa possessor potior haberi debet - W równym położeniu za lepszego należy uznać posiadacza frustra legis auxilium quaerit, qui in legem committit - Nadaremnie szuka oparcia w prawie ten, kto je gwałci. libertas est inaestimabilis - Wolności nie da się oszacować, jest bezcenna

10. Główne kodeksy prawa rzymskiego?

11. Główne treści „GaiInstitutionumcommentariquattuor”?

Instytucje Gajusza, Institutiones - podręcznik do nauki prawa napisany przez Gajusza około 160 r. n.e. Składa się z 4 ksiąg. Przełomowa była zastosowana w nim systematyka prawa rzymskiego, które zostało podzielone na trzy działy:

• personae (prawo osobowe), księga I

• res (prawo rzeczowe, w którym zawarte jest także prawo zobowiązań), księgi II i III

• actiones (prawo dotyczące skarg), księga IV

Dzieło świadczy o wyjątkowym talencie dydaktycznym autora: jest dobrze rozplanowane, zwięzłe, a przy tym jasne i przystępne.

Treść np. księgi I

a) Wszystkie ludy rządzące się legibus (ustawami) i obyczajami posługują się częściowo swoim własnym, a częściowo wspólnym wszystkim ludziom prawem. Prawo, które jakiś lud sam dla siebie ustanowił, jest prawym właściwym temu ludowi i nazywa się ius civile, jako własne prawo danej civitatis (państwa, gminy); natomiast prawa ustanowionego między wszystkimi ludźmi przez przyrodzony rozsądek (naturalis ratio) wszystkie ludy przestrzegają tak samo i nazywa się ono ius gentium (prawo ludów), jako prawo, którym posługują się wszystkie ludy.

b) Na prawa ludu rzymskiego składają się leges, plebiscita (plebiscyty), senatus consulta (uchwały senatu), constitutiones principum (konstytucje, postanowienia pryncepsów), edykty (edicta) tych, którzy mają ius edicendi (prawo wydawania edyktów), oraz responsa prudentium (wypowiedzi uczonych).

c) Lege jest to, co lud nakazuje i postanawia. Plebiscito jest to, co plebs nakazuje i postanawia. Plebs tym różni się od ludu, że słowo "lud" oznacza wszystkich obywateli, w tym i patrycjuszy, natomiast słowo "plebs" oznacza obywateli poza patrycjuszami.

12. Co oznacza demokracja w Atenach?

W Atenach tylko połowa wolnych obywateli miała prawa publiczne, czyli niewolnicy i kobiety nie mieli prawa głosy, kobiety były wykluczone z życia publicznego. nie każdego było stać na to by głosowac, ponieważ obrady oznaczały jeden dzień z każdego tygodnia przeznaczony na obrady, które odbywały się w centrum, nie każdy ze względów materialnych mógł sobie na to pozwolić. Byli to zatem ludzie bogaci i mieszkający w centrum, oni też byli wybierani na wyższe stanowiska, ponieważ dysponowali czasem. Osoba posiadająca prestiż to taka, która posiada dobra finansowe, mieszka w centrum, posiada wykształcenie. Zasady były gdzieś obok, ponieważ ludzie zamożni mogli kupić sobie głosy. Dlatego powstały subsybia- to pieniądze od państwa przeznaczone dla mniej zamożnych, wynagradzające stracony dzień, oraz by te osoby nie były przekupne przez bogatych. ale subsybia nie zlikwidowały koeupcji tylko podwyższyły chciwość. Rodzi się pojęcie demagogii- przekonać tych, którzy siedzą w pierwszych rzędach, ponieważ tak jak zagłosują oni zagłosują inni. Biedny otrzymuje wolność prawa, może korzystać z kontroli włady, ale rządzi ten którego stać na przekupienie Demu. Augustyn jak i Tomasz z Akwinu negatywnie oeniają przestrzeń demokratyzacji. Platon przedstawia że konsekfencją anarchizowania będzietyrania. Wg. Arystotelesa demokracja jest rządem ludzie biednych lecz nie materialnie, a intelektualnie.

13. Obowiązki kobiet/rodziców?

Kobieta była wolna ale tak na prawdę nie istniała. Prawo Aten uznało kobiety za niezdolne do działania we własnym imieniu. W życiu najpierw zależy od ojca lub brata, potem od męża i syna. Głównym kobiecym obowiąskiem jest rodzenie dzieci . Kobiety przebywają w przestrzeni domu żeńskiego. Kobieta ma jeszcze jedno ważne zadanie- dobrze gotować. dieta ateńska to dominacja ryby nad mięsem. Zajmują się też uprawą ziemi. W niektórych domach kobiety nie mogą spożywać posiłków ze wszystkimi. W ubogich domach kobiety moga wyruszać do pracy, ale w grupach nie mniej niż 3 osobowe, lub pod opieką kogoś odprowadającego kobiety na ulicy mają zasłoniętą twarz. Godnością kobiety w atenach jest bycie partnerką seksualną tylko dla swojego męża, ponieważ oprócz niej partnerkami mogą być cudzoziemki lub niewolnice.

Vw. P.n.e w Atenach przeżywa 40% noworodków. Rodzice są odpwiedzialni za wychowanie synów tak by byli przydatni do wzrastania potęgi Aten. Edukowanie do tego by dziecko było przydatce do roli Aten w kulturze.

14. Co to znaczy prawda w kulturze Aten V/IV w.p.n.e.

15. 7 sztuk wyzwolonych
Do siedmiu sztuk wyzwolonych należą: Gramatyka, Dialektyka, Retoryka, Arytmetyka, Muzyka, Geometria i Astronomia
Siedem sztuk wyzwolonych (łac. septem artes liberales, właściwie siedem umiejętności godnych człowieka wolnego) – podstawa wykształcenia w okresie późnej starożytności oraz średniowiecza. Owe siedem sztuk dzielone było na dwie mniejsze grupy – trivium i quadrivium.

Kanwą tego podziału było monumentalne, encyklopedyczne dzieło Marka Terencjusza Warrona, zatytułowane Disciplinarum libri IX (Dziewięć ksiąg naukowych).

Termin pochodzi od Marcjanusa Kapelli, który w V wieku stworzył podręcznik wszystkich wykładanych w szkole nauk (składający się z siedmiu ksiąg) i nazwał je siedmioma sztukami wyzwolonymi. Kasjodor w VI wieku w swoich Institutiones dostosował podręcznik Kapelli na użytek Kościoła. W średniowieczu uzyskanie tytułu magistra siedmiu sztuk wyzwolonych stanowiło podstawę do dalszych studiów uniwersyteckich na kierunkach prawa, medycyny lub teologii.

Trivium obejmowało gramatykę, co w owym czasie oznaczało biegłość w łacinie, dialektykę, czyli logikę orazretorykę, czyli sztukę układania mów. Trivium było na ogół wstępem do kolejnego etapu nauki.

Od słowa trivium pochodzą współcześnie używane:

 triwia – konkurs zagadek

 trywialne – pospolite, oczywiste

Na średniowiecznych uniwersytetach quadrivium uważane było za przygotowanie do studiów filozofii i teologii. Obejmowało ono geometrię, arytmetykę, astronomię i muzykę. Quadrivium można traktować jako naukę o liczbach: czystych (arytmetyka), rozważanych w przestrzeni (geometria), w czasie (muzyka), ruchu i przestrzeni (astronomia).

W renesansie włoscy humaniści, którzy w wielu aspektach kontynuowali gramatyczne i retoryczne tradycje średniowieczne, ochrzcili stare Trivium nową, bardziej ambitną nazwą: studia humanitatis, a także rozszerzyli ich zasięg, treść oraz znaczenie dla programu szkół i uniwersytetów oraz własnych szerokich realizacji literackich. Wykluczyli logikę i dodali do i dodali do tradycyjnej łacińskiej gramatyki i retoryki nie tylko historię, Grekę i etykę, lecz także poezję, jednocześnie będącą kontynuacją gramatyki i retoryki oraz najważniejszą częścią całej grupy.tradycyjnej łacińskiej gramatyki i retoryki nie tylko historię, Grekę i etykę, lecz także poezję, jednocześnie będącą kontynuacją gramatyki i retoryki oraz najważniejszą częścią całej grupy.

16. Kapella Augustyn

Marcjanus Kapella (IV-V wiek) był prawnikiem (prokonsulem) i nauczycielem w rzymskiej Afryce Północnej, prawdopodobnie pochodził z Kartaginy. Przed spodziewanym końcem świata Kapella głosił, aby myśleć o tym, z czym ludzie zostaną, gdy opadnie kurz zniszczenia. Uważał, że należy zapamiętać to co było i zachować coś (również pisemnie, stąd jego dzieło), by następnego dnia po katastrofie móc zacząć budować od czegoś pewnego, a nie pozostać kompletnie z niczym i musieć zaczynać od zera. Kapella nie przewidział jednak tego, że po końcu świata możemy nie obudzić się w tym samym miejscu i trzeba będzie wędrować. I faktycznie, efektem końca świata było coś, czego nikt, nawet Kapella, się nie spodziewał (świat stał się mały, rozczłonkowany, niejednolity, a ludzie zaszyli się w sobie, zaczęli bać się świata, pojawiła się „granica lasu”, która ograniczyła wiedzę). Z kolei św. Augustyn (Aurelius Augustinus, 354-430), biskup Hippony, teolog i filozof, który podobnie jak Kapella był przed święceniami kapłańskimi nauczycielem retoryki, nie podawał daty Sądu Ostatecznego. Wspominał natomiast o tym, że kiedy nadejdzie koniec naszej ery, wszyscy ludzie wstąpią do Domu Bożego. Widzimy zatem, że w tekstach jego nie było gróźb, lecz wręcz przeciwnie, szansa na ostateczne zbawienie i odpuszczenie grzechów – taki sposób mówieniu o końcu ziemskiego istnienia dominuje do dziś w chrześcijańskiej eschatologii. Augustyn podzielił dzieje świata na sześć okresów, z od stworzenia świata do ponownego przyjścia Chrystusa i dnia Apokalipsy. Pisał on, że od narodzin Chrystusa świat znajduje się w szóstym, ostatnim okresie, który zakończy ponowne przyjście Mesjasza. W liście nr 199, adresowanym do Hezychiusza, Augustyn snuje rozważania dotyczące stosunku ludzi do Apokalipsy. Na utyskiwania Hezychiusza, iż koniec jest już bardzo bliski, ponieważ ludzi zepsutych jest dziś dużo więcej, niźli było kiedyś, Augustyn odpowiada: "Nie wiadomo jednak, czy po nas nie będzie ich jeszcze więcej, zaś wprost bez miary będzie ich tuż przed końcem. Kiedy on jednak nastąpi, nie wiemy”. To, co powinien czynić chrześcijanin wobec tej sytuacji to opieranie się pokusie przyjęcia złej postawy, wspomaganie grzeszników w nawróceniu i dawanie przykładu swoją własną postawą.

17. Skutki 410 r.

18.rozumienie pojęcia europy jako mitu związanego z porwaniem księżniczki fenickiej

,,U zarania dziejów znany ludziom świat leżał na Wschodzie. Na Zachodzie czekało Nieznane, nie odkryty cel przyszłych wypraw. Ciekawość księżniczki Europy stała się przyczyną jej zguby, ale doprowadziła do powstania nowej cywilizacji, która otrzymała jej imię i rozszerzyła się, obejmując swoim zasięgiem cały kontynent." Norman Davies

Pochodzenie nazwy Europa nie jest jednoznacznie wyjaśnione. Najczęściej wiąże się je z semickim słowem ereb - ciemność, mrok. Europa oznaczała krainę ciemności, gdzie chowa się słońce (część lądu położoną na zachód od zamieszkanych ziem).

Słowo Europa pojawiło się również w języku greckim. Było to również imię żeńskie, którym obdarzono kilka mitycznych postaci. Najsłynniejszą z nich była córka króla Tyru. Z mitem o porwaniu Europy wiąże się również podanie o powstaniu pisma greckiego. Miał się do tego przyczynić jej brat Kadmos, który poszukując Europy dotarł do Grecji i przekazał jej mieszkańcom alfabet fenicki.

Historyk brytyjski Norman Davies dostrzega tutaj kilka skojarzeń ważnych dla kształtowania się kontynentu: porwanie księżniczki jest jakby przeniesieniem dorobku starszej kultury (fenickiej) do dopiero powstającej cywilizacji kreteńskiej, później helleńskiej. W VIII w. p.n.e. nazwa Europa używana była już do określenia pewnego obszaru. Najpierw prawdopodobnie nazywano tak północną Grecję, później nieznane wówczas bliżej ziemie na północ od Hellady. Następnie opatrzono tą nazwą tereny od Morza Czarnego po Gibraltar. Żyjący na przełomie V i IV w. p.n.e. słynny lekarz Hipokrates oraz filozof Izokrates wyraźnie oddzielali Europę od Azji, podkreślając różnice w stylu życia między niezależnymi i wolnymi Grekami, a żyjącymi pod despotycznymi rządami Persami.

Mit opowiada o miłości Zeusa do fenickiej księżniczki Europy. Zeus, zakochawszy się w Europie, przybrał postać białego byka i zjawił się na łące, miejscu zabaw księżniczki i jej towarzyszek. Europa, uwiedziona łagodnością i delikatnością byka, usiadła na jego grzbiecie, a ten, wykorzystując to, zerwał się do ucieczki, przepłynął morze i zatrzymał się dopiero w grocie położonej na wyspie Krecie.

Mit o Europie jest krótką historią uwiedzenia Europy przez kulturę grecką. W opowieści tej nie ma nic o oporze europy, choć podstępem zwiedziona przez Zeusa nie próbowała mu się wyrwać i uciec. Urzekło ją piękno wspaniałego byka. Europa po prostu uległa urokowi greckiej kultury i dała się jej porwać. Zeus jest tu doskonałym uosobieniem antycznej kultury, najwyższy bóg greckiego panteonu stanowi tu symbol świata i kultury, które go stworzyły. Europa swym imieniem wyraźnie odnosi się do całego kontynentu. Dziś mit ten nasuwa skojarzenie z kultura europejską, która przecież powstała na bazie greckich początków. Od antycznej Grecji wszystko się zaczęło, Rzymianie przejęli większość greckich wierzeń, a także osiągnięcia naukowe i wzory artystyczne. I cały ten dorobek silnie wpłynął na ukształtowanie kultury europejskiej w latach późniejszych i do dziś stanowi jej niewyczerpane źródło inspiracji.

19.znaczenie religii w codzienności państw greckich, rola antropomorfizacji pojęcia boga i wartości przez niego rozumiane.

20.przemiana roli kobiety w przestrzeni kultury greckiej (kobieta z elit a kobieta z codzienności)

Pozycja kobiet w miastach greckich była bardzo niska. W młodym wieku wychodziły za mąż za mężczyzn znacznie starszych. Kobieta stawała się pełnoprawnym obywatelem dopiero po zamążpójściu. Robienie sprawunków w Atenach dopiero w IV w p.n.e. przestało być domeną mężczyzn. Kobiety nie miały też dostępu do większości imprez kulturalnych odbywających się w mieście, choć zdarzały się święta w których brały udział tylko kobiety. Każda Greczynka posiadała przez całe życie swojego opiekuna bez którego nie miała prawa nic zrobić w kierunku prawnym.

Jedynymi kobietami w Grecji, które były wykształcone i uczestniczyły w życiu towarzyskim były hetery (kobiety do towarzystwa. Często umilały mężczyznom, szczególnie arystokratom, czas podczas sympozjów.) Brały one udział w sympozjonie na praktycznie równych prawach z mężczyznami.

O wiele bardziej niezależne życie prowadziły kobiety ze Sparty. Wymagano od nich praktycznie tylko jednego – by rodziła zdrowe dzieci. Kobiety mogły swobodnie uprawiać sporty. Mogły także zarządzać majątkiem, a nawet zajmowały się handlem mogły zarówno dziedziczyć majątek rodzinny jak i otrzymać go w posagu.

W czasach Hellenistycznych Kobiety zyskały już o wiele większą swobodę. Nie spędzały już całego czasu w domach. Zajmowały się nauką, a nawet prowadziły zajecia w szkołach. Zdarzały się nawet zawodowe atletki.

21. ROLA ALKUINA

W VIII wieku został sprowadzony do Akwizgranu przez Karola Wielkiego, kierował tam szkołą pałacową. Przyczynił się do odrodzenia życia kulturalnego w Europie oraz renesansu karolińskiego. Program swój oparł na '7 sztukach wyzwolonych'. Wprowadził uproszczone pismo łacińskie, stworzył wzorzec liter. Kład nacisk na to, aby ucząc zwracano na pory roku. Przyczynił się do rozpowszechnienia szkół parafialnych, a więc także do myśli i poglądu, iż wiedza jest zasługą Boga, Kościoła. Przygotował opracowanie Wulgaty ( „Biblia” Alkuina). Pozostawił po sobie listy, podręczniki,

dzieła liturgiczne, komentarze biblijne, traktaty.

22. „GENERALNA PRZESTROGA”- KAROL WIELKI

Jako dojrzały władca Karol Wielki (VIII w.) stworzył edykt ujawniający, jak wyglądała tamtejsza Europa, stan duchowieństwa. Opisał mnichów jako ludzi interesujących się hazardem, pijaństwem, rozpustą. Najbardziej zaskakujący był opis liturgii, która była przeprowadzana przez duchownych w dziwnym, niezrozumianym języku, a nie po łacinie. Odprawiali oni rytuały, ale w sumie były to czary, podczas których było słuchać niewyraźny bełkot. Problemem było, iż każdy duchowny odprawiał liturgie inaczej, po swojemu, było to niezrozumiane. Karol W. chciał ujednolicić praktyki i rytuały. Za pomocą wydanego edyktu przeprowadzono reformę i utworzono kanon kształcenia duchownych.

23. co to były etymologie Izydora z Sewilli.

Izydor z Sewilli urodził się ok. 550 roku w Kartaginie. Jest pierwszym twórcą encyklopedii, którą nazwał „Etymologia” zawierała ponad osiem tysięcy haseł związanych z biologii, matematyki, retoryki i fizyki ( w Internecie znalazłam też, że zawierała też hasła odnośnie medycyny, historii i filozofii). Jest ona podstawowym źródłem wiedzy i powstała w VI w.