RODZAJE MAGAZYNÓW, PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA:
A) żywność schłodzona i głęboko zamrażana
B) żywność o krótkotrwałym terminie ważności
C) żywność o długotrwałym terminie ważności
Normy i przepisy związane bezpośrednio i pośrednio z tematyką ewakuacji i oznakowania:
PN-92/N- 01255 Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa.
PN-92/N-01256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa.
PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja.
PN-N-01256-3/Az2: 1997 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona i higiena pracy.
Normy dotyczące urządzeń transportu bliskiego:
PN-73/M-46595.01 Przenośniki pneumatyczne -- Urządzenia do oczyszczania sprężonego powietrza -- Podział i określenia
PN-78/M-78320 Urządzenia do składowania -- Regały magazynowe -- Nazwy, określenia, podział i symbole
PN-78/M-78330 Urządzenia gospodarki magazynowej -- Urządzenia do składowania -- Nazwy, określenia, podział i symbole
PN-85/M-84800 Dźwignice -- Chwytaki -- Podział i terminologia
PN-86/M-45005 Dźwignice -- Wciągniki elektryczne – Terminologia
PN-ISO 2163:1999 Wózki jezdniowe -- Koła jezdne stałe i skrętne – Terminologia
Regały magazynowe powinny spełniać wymagania określone w następujących normach:
PN-M-78320:1978 Urządzenia do składowania. Regały magazynowe. Nazwy, określenia, podział i symbole;
PN-M-78321:1988 Regały magazynowe wolnostojące. Wymagania i badania;
PN-M-78322:1989 Urządzenia do składowania. Regały magazynowe. Parametry podstawowe
Drogi w magazynie powinny spełniać wymagania określone w normie:
PN-M-78010:1968 Transport wewnętrzny -- Drogi i otwory drzwiowe -- Wytyczne projektowania
Magazyn to obiekt budowlany przystosowany do składowania i przemieszczania zapasów na wyodrębnionej przestrzeni, która może zajmować plac nieosłonięty (składowisko), plac półosłonięty (wiata), część budowli, całą budowlę lub kilka budowli magazynowych.
Wyposażenie magazynu różni się w zależności od jego wielkości, rodzaju przechowywanych materiałów, okresu ich składowania oraz możliwości finansowych właściciela. Ze względu na stopień zaawansowania maszyn, urządzeń i procesów wyróżniamy magazyny niezmechanizowane, zmechanizowane i zautomatyzowane.
Na
magazyn składają się:
- odrębna przestrzeń przeznaczona do
przechowywania towarów,
- wyposażenie techniczne,
-
ewidencja przeznaczona do rejestracji stanu i ruchu ładunków,
-
personel pracujący według zasad technologicznych.
Każda z części składowych magazynu wymaga innego wyposażenia. Najogólniej wyposażenie magazynu możemy podzielić na urządzenia do składowania, środki transportu magazynowego i pomocnicze urządzenia magazynowe.
Urządzenia do składowania:
Regały: stałe, przejezdne, specjalizowane,
Stojaki: słupkowe, szczelinowe, gniazdowe, pryzmowe, specjalizowane,
Wieszaki: stojące, słupkowe, podwieszone, przyścienne, specjalizowane,
Podkłady: belkowe, płytowe, specjalizowane,
Zasieki: jedno- lub wielokomorowe albo specjalizowane,
Urządzenia specjalizowane.
Środki transportu:
Wózki: naładowne, unoszące, ciągnikowe, podnośnikowe, automatyczne wózki jezdniowe, układnice, żurawie, wciągniki, suwnice, przenośniki, manipulatory.
Urządzenia pomocnicze:
Pojemniki, palety, kontenery, paletyzatory, depaletyzatory, pomosty, czytniki kodów, wagi, urządzenia do taśmowania, urządzenia do zarządzania i łączności.
Podział magazynów w oparciu o różne kryteria:
1) stan skupienia i podatność magazynowa ładunków:
• zbiorniki przeznaczone dla towarów ciekłych i gazowych
• silosy dla towarów sypkich
• magazyny uniwersalne do magazynowania różnych towarów w opakowaniach lub bez opakowań.
2) rozwiązania techniczno-budowlane i stopień zabezpieczenia podatności magazynowej zapasów:
• magazyny otwarte - place składowe
• magazyny półotwarte - wiaty, szopy itp.
• magazyny zamknięte: naziemne (parterowe tub wielokondygnacyjne, niskiego i wysokiego składowania, rampowe lub bezrampowe) oraz podziemne (piwnice, kopce, bunkry) itp.
• magazyny specjalne, np. materiałów łatwo palnych i wybuchowych przechowalnie owoców, chłodnie itp.
3) stopień wprowadzonej mechanizacji procesów magazynowych:
• nie zmechanizowane
• zmechanizowane
• zautomatyzowane
4) funkcja i przeznaczenie gospodarcze:
• przemysłowe (zaopatrzenia materiałowego, gotowych wyrobów)
• handlowe (skupu, hurtu, detalu)
• transportowe (spedycyjne, przewoźników, portów wodnych, lotniczych)
• usługowe
• zasobowe i inne.
Magazyny otwarte - stanowią najtańszy rodzaj magazynu. Służą do magazynowania produktów odpornych na działanie czynników atmosferycznych. Są to zazwyczaj ogrodzone place, odpowiednio przygotowane do magazynowania określonych towarów. W magazynach otwartych składowane są, materiały pochodzenia mineralnego, wyroby stalowe i żeliwne, drewno, ceramiczne materiały budowlane itp.
Magazyny półotwarte - posiadają dach, jedną, dwie tub trzy ściany. Mogą one stanowić konstrukcję stałą lub tez mogą być ustawiane czasowo z przenośnych elementów składanych. Magazyny te zabezpieczają przechowywane materiały przed bezpośrednim oddziaływaniem warunków atmosferycznych. W takich magazynach składowane są towary odporne na zmiany temperatury lecz wrażliwe na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych, np. wyroby ceramiczne, cement w workach itp.
Magazyny zamknięte - posiadają pełną budowę ścian, podłogę, drzwi i niekiedy okna. Stanowią one najliczniejszą grupę magazynów. Do najprostszych zaliczane są magazyny nie posiadające żadnego wyposażenia. W magazynach tych składowane są, następujące materiały: nawozy sztuczne, gwoździe, druty itp.
Magazyny wysokiego składowania - znakomicie sprawdzają się w warunkach przemysłu maszynowego w zakładach montażowych, gdzie nomenklatura przechowywanych materiałów liczy niejednokrotnie kilkanaście tysięcy pozycji. Występują jako magazyny zamknięte, zmechanizowane lub zautomatyzowane w postaci wysokiej (współcześnie ok. 30 m) jednokondygnacyjnej hali. Są najczęściej wyposażone w zautomatyzowane manipulatory sterowane komputerowo. Mogą one pracować w cyklu automatycznym tub półautomatycznym. Należy zaznaczyć że budowle magazynowe wysokiego składowania są bardzo kapitałochłonnym składnikiem infrastruktury technicznej i logistyki. Koszt budowy i wyposażenia magazynu wysokiego składowania jest blisko pięciokrotnie wyższy od kosztu budowy i wyposażenia magazynu niskiego składowania.
Magazyny specjalne - przeznaczone są do składowania określonego rodzaju towaru. Do tego typu magazynów zalicza się: zbiorniki stalowe naziemne i podziemne do magazynowania cieczy (materiałów pędnych, smoły, asfaltu itp.), silosy do przechowywania towarów sypkich (np. zbóż, cementu itp.), spichlerze.
Przechowywanie żywności schłodzonej i głęboko zamrożonej:
Żywność schładzana i głęboko mrożona wymaga przechowywania w magazynach zamkniętych specjalnie przystosowanych, tzw. Chłodniach, mroźniach i lodowniach. Chłodnia to pomieszczenie przeznaczone do przechowywania obiektów wymagających do przedłużenia ich trwałości stosunkowo niskich temperatur – niższych niż normalna temperatura powietrza w otoczeniu. W zależności od przeznaczenia chłodni, utrzymywana w jej wnętrzu temperatura może wynosić nieznacznie powyżej zera stopni Celsjusza (zazwyczaj od 0 do 4°C, do przechowywania niezamrożonych warzyw i owoców i innych produktów spożywczych). Mroźnie to chłodnie przeznaczone do długotrwałego przechowywania zamrożonej żywności w temperaturach znacznie poniżej zera (np. około –25 °C). Lodownia to chłodnia, w której efekt chłodzenia uzyskuje się za pomocą lodu naturalnego lub sztucznego.
Przechowywanie żywności o krótkotrwałym terminie ważności:
Do tej kategorii można zaliczyć wszelakie mięsa, przetwory nabiałowe czy warzywa szybko psujące się. Muszą one być przechowywane w chłodni odpowiednio do tego zadania przygotowanej. Wnętrze musi być dokładnie wyczyszczone, zdezynfekowane i przewietrzone. Hale magazynowe mieszczące chłodnię powinny posiadać awaryjne zasilanie na wypadek zaniku prądu z sieci. Przerwa w utrzymaniu temperatur grozi rozwojem salmonelli. Pamiętać należy również o tym że produkty o intensywnym zapachu muszą być oddzielone od reszty - tak samo dzieje się z warzywami liściastymi i bulwiastymi, które mogą zawierać mikroby. Oprócz tego hale magazynowe muszą być siarkowane i bielone co rok, aby zniwelować ogniska zarazków tworzące się podczas procesu przechowywania produktów.
Budowa przykładowego magazynu:
Klasyczny magazyn - to magazyn w którym system składowania oraz konstrukcja są oddzielnie, a ta druga tylko podtrzymuje część magazynu samego w sobie. Takie magazyny są zazwyczaj niższe (do 14 metrów). Korzyścią jaką daje klasyczny magazyn jest jego prosta konstrukcja i lepsza możliwość adaptacji przestrzeni (łatwo możemy zmienić zaplanowaną funkcję).
Trimo High Rack Warehouses – kompletne rozwiązanie magazynu wysokiego składowania - HRW Magazyny wysokiego składowania Trimo, wykonany z płyt warstwowych Trimo, dają możliwość efektywnego wykorzystania przestrzeni, zarówno w pionie jak i w poziomie. Jego specyficzną cechą jest fakt, iż system składowania odgrywa również rolę konstrukcji dla dachu i ściany. Taka konstrukcja jest doskonała dla wyższych magazynów (od 14 do 40 metrów) a konstrukcja stalowa sama w sobie pozwala zaoszczędzić na ilości użytej stali. Taki typ magazynu oferuje korzyść, jaką jest brak wymagania oddzielnej konstrukcji składowania oraz konstrukcji podstawowej budynku. Całkowicie zautomatyzowany Magazyn Wysokiego Składowania może być połączony bezpośrednio z procesem produkcyjnym oraz stać się częścią przychodzącego i wychodzącego przepływu materiałów poprzez produkcję.
Budynek magazynu
Budynek magazynu jest zewnętrzną (widoczną) częścią HRW. Wykonany jest ze składowej konstrukcji stalowej , elewacji oraz dachu. Konstrukcja stalowa odgrywa główną rolę jako centralny element HRW. Podstawowym zadaniem konstrukcji stalowej jest magazynowanie składowanych elementów w wysokościowym systemie oraz dodatkowo zapewnienie stabilności budynku. Elewacja wykonana jest z dobrze dopasowanych paneli elewacyjnych, elementów wykończeniowych i dekoracyjnych, oraz uważnie dobranych materiałów z najnowocześniejszymi technicznymi właściwościami. System płaskich dachów, wykonanych np. z dachowych płyt warstwowych pozwala na lepsze wykorzystanie przestrzeni przy mniejszych skosach.
System transportu HRW - Cechami charakterystycznymi transportu oraz systemu manipulacji są automatyczna identyfikacja, kontrola wagi transportowanej jednostki (palety), transport z miejsca składowania na właściwą pozycję oraz w pełni zautomatyzowana procedura.