Zdjęcie szczegółów sytuacyjnych.
Dla sporządzenia mapy sytuacyjnej przeprowadzamy pomiar szczegółów sytuacyjnych różnymi metodami. W miernictwie górniczym dla sporządzenia mapy wyrobisk górniczych najczęściej stosuje się metodę domiarów prostokątnych( inaczej metoda ortogonalna lub rzędnych i odciętych).
Metoda ta polega na pomiarze odciętej i rzędnej wyznaczonego punktu sytuacyjnego w lokalnym układzie współrzędnych prostokątnych, w którym osią odciętych jest bok poligonowy lub linia poligonowa, wzdłuż której układamy taśmę mierniczą i na nią rzutujemy prostopadle, za pomocą węgielnicy poszczególne, zdejmowane szczegóły sytuacyjne. Następnie odczytuje się na taśmie odciętą a za pomocą ruletki odczytuje się domiar prostokątny(rzędną) czyli odległość punktu sytuacyjnego od taśmy. Jeżeli długość boku poligonowego lub linii pomiarowej przekracza długość taśmy to należy ją uprzednio wytyczyć ustawiając pośrednie tyczki w odległości nie większej niż długość pomiarów.
Oprócz metody ortogonalnej dla pomiaru szczegółów sytuacyjnych możemy zastosować metodę wcięć liniowych lub kątowych.
Wcięcie
liniowe polega
na tym, że ze znanego boku poligonowego mierzymy odległość do
zdejmowanego szczegółu sytuacyjnego- otrzymujemy wówczas trójkąt
o znanych bokach.
Wcięcie kątowe polega na tym, że ze znanego boku poligonowego mierzymy kąty przy podstawie trójkąta, którego wierzchołkiem jest mierzony szczegół sytuacyjny.
Na powierzchni stosuje się również metodę biegunową zdjęcia szczegółów sytuacyjnych, która polega na pomiarze kąta poziomego i odległości od bieguna- znanego boku poligonowego.
Podczas pomiaru należy prowadzić szkic polowy, w którym wpisuje się miary. Przy wpisywaniu miar stosuje się następujące reguły:
odciętą wpisuje się zawsze prostopadle do linii pomiarowej po przeciwnej stronie rzutowanego punktu,
długość rzędnej wpisuje się równolegle do rzędnej gdy rzutujemy 1 punkt, lub prostopadle do rzędnej gdy na rzędnej jest więcej punktów,
końcowe miary podkreśla się dwukrotnie
jeżeli na linii pomiarowej opiera się inną linię to odciętą jej punktu początkowego czy teą końcowego podkreśla się jedną kreską,