RADA UNII EUROPEJSKIEJ

• Rada UE jest instytucją reprezentującą rządy państw członkowskich. To na jej forum zbierają się ministrowie ze wszystkich państw UE, by stanowić prawo i koordynować politykę.

• została powołana w latach 50. na mocy traktatów założycielskich (Traktat Ustanawiający EWWIS, EWG, EURATOM). Reprezentuje ona państwa członkowskie, a w jej obradach uczestniczy jeden minister z każdego rządu krajowego UE.

• Siedziba RUE znajduje się w Brukseli, jednak w kwietniu, czerwcu i październiku jej posiedzenia odbywają się w Luksemburgu.

• W skład Rady Unii Europejskiej, wchodzą ministrowie reprezentujący poszczególne państwa członkowskie. Rada jest organem międzyrządowym– członkowie Rady reprezentują interesy swoich państw członkowskich i działają z instrukcji swojego rządu.

KOMPETENCJE RADY UNII EUROPEJSKIEJ:

-kompetencje prawodawcze

• Uchwala europejskie akty prawne. W wielu dziedzinach dzieli władzę ustawodawczą z Parlamentem Europejskim.

-kompetencja kreacyjna

• Uczestniczy w procedurze mianowania członków Komisji Europejskiej i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

-kompetencja kontrolna

• Prawo wniesienia skargi na bezczynność innych instytucji

• Prawo wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa unijnego

-kompetencja w ramach realizacji polityki wspólnotowej

• Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich.

• Zatwierdza budżet wraz z Parlamentem Europejskim.

Podejmowanie decyzji:

Decyzje w RUE mogą zostać podjęte w ramach jednego z trzech wariantów większości:

• większość zwykła,

• większość kwalifikowana,

• jednomyślność

ORGANY POMOCNICZE:

Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER)- do zadań KSP należy przygotowywanie prac RUE oraz wykonywanie powierzonych mu przez Radę zadań, zapewnia spójność polityki i działań UE. Komitet działa jako

• COREPER II- składa się z szefów przedstawicielstw państw członkowskich akredytowanych do rangi ambasadorów.

• COREPER I- składający się z zastępców ambasadorów

Wysoki przedstawiciel jest powoływany na pięcioletnią kadencję. Pierwszym był Jürgen Trumpf, a od 1 listopada 2014 r. funkcję tę sprawuje Włoszka Federica Mogherini.

PARLAMENT EUROPEJSKI

- jest organem parlamentarnym Unii Europejskiej

- siedziba w Strasburgu, pracuje w trzech miejscach: w Brukseli, Luksemburgu i Strasburgu

-Parlament Europejski (reprezentujący obywateli) ustala wspólnie z Radą Ministrów (reprezentująca państwa) przepisy prawa europejskiego. Przepisy te dotyczą swobody przemieszczania się i rynku wewnętrznego, ochrony żywności i konsumentów, środowiska naturalnego i gospodarki oraz wielu innych kwestii.

-Parlament Europejski i Rada. Razem tworzą one tzw. „władzę budżetową”, która co siedem lat zatwierdza wieloletnie ramy finansowe, jak również sprawdza i zatwierdza roczny budżet na następny rok oraz wydatki z ubiegłego roku.

-Komisja Kontroli Budżetowej, monitoruje prawidłowe wykorzystanie funduszy unijnych. Parlament może poprzeć Komisję lub zmusić ją do złożenia rezygnacji (votum nieufności).

• Prezydium

Składa się przewodniczącego PE, 14 wiceprzewodniczących i 5 kwestorów o statusie obserwatorów.
Sprawuje ono kontrolę nad wewnętrznym funkcjonowaniem Parlamentu i odpowiada w szczególności za:
- planowanie budżetu PE
- organizację administracyjną i finansową
- sekretariat i jego służby

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego:

- Martin Schultz jest przewodniczącym PE

- jest najwyższym przedstawicielem Parlamentu

- Reprezentuje Parlament na arenie międzynarodowej i składa oficjalne wizyty wewnątrz UE i poza nią

- Przewodniczy posiedzeniom plenarnym Parlamentu. Przewodniczy również Konferencji Przewodniczących (liderów grup politycznych) oraz Prezydium (wiceprzewodniczących)

- Podpisuje wszystkie europejskie akty legislacyjne wraz z urzędującym przewodniczącym Rady

- Wybierany jest na odnawialny okres dwóch i pół roku, który odpowiada połowie kadencji

Trybunał Sprawiedliwości

Struktura Trybunału Sprawiedliwości:

• 1. Trybunał Sprawiedliwości

• 2. Sąd ( Sąd Pierwszej Instancji )

• 3. Sądy wyspecjalizowane (Izby Sądowe)

Struktura ta została ostatecznie przyjęta w Traktacie z Lizbony

TSUE orzeka w sprawach

• 1. skarg wniesionych przez Państwa Członkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub prawne;

• 2. w trybie prejudycjalnym, na wniosek sądów Państw Członkowskich, w sprawie wykładni prawa Unii lub ważności aktów przyjętych przez instytucje;

• w innych sprawach przewidzianych w Traktatach.

- siedziba w Luksemburgu

- Został ustanowiony w 1952 r., na mocy Traktatu Paryskiego zawartego przez członków Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

- W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego.

-Trybunał jest wspomagany przez 8 rzeczników generalnych.

- Rada może jednak jednomyślnie zwiększyć liczbę rzeczników generalnych, jeżeli Trybunał Sprawiedliwości tego zażąda.

- Sędziowie i rzecznicy generalni są powoływani na 6 lat i sprawują swoją funkcję niezależnie. Ich mandat jest odnawialny. Ich rolą jest przedstawianie uzasadnionych opinii w sprawach wniesionych przed Trybunał.

Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości:

• czuwanie nad poszanowaniem prawa Unii Europejskiej

• interpretacja tego prawa poprzez wydawanie orzeczeń

• . Trybunał rozpatruje w szczególności skargi Komisji przeciwko państwom członkowskim dopuszczającym się naruszeń prawa Unii Europejskiej, skargi o stwierdzenie nieważności aktów prawnych wydanych przez instytucje Unii, skargi na bezczynności instytucji unijnych oraz skargi dotyczące odszkodowań za działania instytucji Unii lub jej pracowników, związane z wykonywaniem poszczególnych funkcji. Oprócz kompetencji wskazanych powyżej Trybunał opiniuje również umowy międzynarodowe zawierane przez Unię pod względem ich zgodności z traktatami

Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości:

• rozpatruje skargi z tytułu naruszenia zobowiązań wynikających z traktatów

• rozpatruje skargi za zaniechanie

• rozpatruje skargi za nieważność aktów prawa wtórnego

• rozpatruje skargi odszkodowawcze

• rozpatruje sprawy przekazane TS na mocy klauzul międzynarodowych

• pełni rolę odwoławczą od orzeczeń sądów

• rozpatruje sprawy przekazane TS do rozpoznania przez Sąd , gdy Sąd zrzeka się jurysdykcji na rzecz TS

• pełni nadzór judykacyjny nad orzeczeniami wydanymi przez sąd gdy ten działa jako instytucja odwoławcza

-W skład trybunału wchodzi 28 sędziów mianowanych przez każde państwo członkowskie. Osoby te muszą spełniać w swym kraju przesłanki powoływania na najwyższe stanowiska sędziowskie lub są najwybitniejszymi autorytetami w dziedzinie prawa. Sędziowie Trybunału są z zasady przedstawicielami Unii Europejskiej i nie mogą orzekać w sprawach, których stroną jest państwo, które ich nominowało. Wybierają spośród siebie przewodniczącego na trzy lata. .

- Co trzy lata dokonuje się częściowej wymiany składu sędziowskiego (1/2 składu) i adwokackiego (rotacja).

Sąd I instancji:

Sąd- trybunał powołany pod nazwą Sąd Pierwszej Instancji na mocy Jednolitego Aktu Europejskiego, w celu odciążenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zaczął działać z dniem 1 listopada 1989 roku. Od 1 grudnia 2009 roku istnieje nie jako odrębna instytucja, lecz organ sądowy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, i nosi obecną nazwę. Jego siedziba mieści się w Luksemburgu, rozprawy odbywają się w języku francuskim. Sąd I Instancji zajmował się również do 22 lipca 2002 roku rozstrzyganiem spraw dotyczących funkcjonowania Euratomu oraz Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS), obecnie zaś czyni to tylko w stosunku do Euratomu.

Kompetencje:

Sąd jest właściwy do rozpoznawania:

• skarg bezpośrednich wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej (których są one adresatami lub które dotyczą ich bezpośrednio i indywidualnie), jak również aktów regulacyjnych (które dotyczą ich bezpośrednio i nie obejmują środków wykonawczych), czy wreszcie przeciwko zaniechaniu działania przez te instytucje, organy i jednostki organizacyjne

• skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Komisji

• skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Radzie, dotyczących aktów z dziedziny pomocy państwa, handlowych środków ochronnych („dumping") oraz aktów, za pomocą których korzysta ona z uprawnień wykonawczych

• skarg o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez instytucje Unii Europejskiej lub ich pracowników

EUROPEJSKI KOMITET EKONOMICZNO – SPOŁECZNY

W skład Komitetu wchodzą trzy grupy:

• Grupa I - przedstawiciele organizacji pracodawców (sektor publiczny i prywatny w przemyśle, handlu, finansach. Małe i średnie przedsiębiorstwa, izby handlowe, a także przedstawiciele handlu hurtowego i detalicznego, bankowości i ubezpieczeń, transportu i rolnictwa.

• Grupa II - przedstawiciele pracowników (reprezentuje zatrudnionych wszystkich kategorii, od pracowników fizycznych po kadrę kierowniczą oraz ogólnokrajowe związki zawodowe)

• Grupa III - pozostałe środowiska gospodarcze i społeczne (rolnicy, konsumenci, rzemieślnicy, gospodarka społeczna, społeczne i ekologiczne organizacje pozarządowe)

Funkcje

-przedstawia swoją opinię Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich wniosek, albo z własnej inicjatywy

- (Komitet przedstawia swoją opinię Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich wniosek, albo z własnej inicjatywy. W niektórych kwestiach instytucje są zobowiązane do zasięgania opinii Komitetu np. wtedy gdy chodzi o swobodny przepływ ludzi, swobodę osiedlania się, współpracę w kwestiach socjalnych, zagadnieniach związanych z oświatą, ochroną zdrowia i praw konsumenta, a także ochroną środowiska i rozwoju regionalnego, polityką zatrudnienia, ustawodawstwem społecznym i równouprawnieniem płci. Opinie Komitetu nie są dla nich wiążące, mają wyłącznie charakter doradczy)

-zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego angażowania się w kształtowanie polityki UE

- wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nienależących do UE oraz pomaga tworzyć struktury doradcze

- Posiada prawo inicjatywy

- Może wydawać opinie rozpoznawcze

- Może podejmować się roli mediatora i promotora dialogu społecznego

KOMISJA EUROPEJSKA