Absolutyzm klasyczny we Francji – geneza ( XVI- XVII wiek ) wersal jako lustro absolutyzmu
I. Etapy budowy państwa absolutnego Henryk IV i książę Sully- Paryż wart jest mszy
- pacyfikacja wewnętrzna i religijna- wydanie edyktu nantejskiego 1598
- wzmocnienie władzy centralnej – rola intendentów na prowincji
- sojusz władzy królewskiej z mieszczaństwem
- usankcjonowanie sprzedaży i dziedziczność urzędów i ukształtowanie się tzw. Nobless de nobe
- rozwiązanie zcentralizowanego i sprawnie działającego aparatu władzy ( rady przy boku króla, spraw , stanu, finansów itd.)
- zlikwidowanie ośrodków władzy lokalnej
- ograniczenie roli przedstawicielstwa stanowego ( Stanów Generalnych i Zgromadzenia Notablów)
II. Ludwik XII, Richelieu, Mazarini- racja stanu
- zlikwidowanie wewnętrznej opozycji w państwie , edykt łaski 1629
- zaprzestanie zwoływania Stanów Generalnych ( 1614 rok ostatni raz )
-centralizm biurokratyczny- wzmocnienie władzy intendentów
- protekcjonizm i zwalczanie importu
- wywalczenie silnej pozycji Francji na arenie międzynarodowej poprzez włączenie się do wojny trzynastoletniej
- rozbudowa służb dyplomatycznych i podporządkowanie spraw zagranicznych odpowiedniemu ministrowi
- władza królewska w sojuszu ze średnią szlachtą i mieszczaństwem
- zwalczanie tzw. Frondy ( 1648-1653)
Ludwik XIV i Colbert- państwo to ja
- dalsza centralizacja państwa ( znoszenie przywilejów prowincji i miast ograniczanie ich samodzielności )
-zwiększenie dochodów państwa ( na cele wojenne)
- rządy osobiste władcy
- zanik instancji stanowych
- wzmocnienie aparatu władzy centralnej
- realizacja polityki merkantylistycznej ( oparcie na potędze gospodarczej )
- polityka zagraniczna wojny i zwycięstwa
Wersal jako :
Pałac letni, realizacja koncepcji monarchii , symbol słabości Francji, znienawidzony za Ludwika XVI, pomnik historii, symbol porażki z Prusami, symbol przegranej Niemiec
Na podstawie historii powszechnej Zbigniewa wójcika
Śmierć Henryka IV to zerwanie z wzmacnianiem władzy królewskiej oraz stabilizacją ogólna. Królem zostaje ludwik XIII a władze w jego imieniu sprawuje jego matka Maria de medic. Regentka nie miała wokół siebie zaufanych osób na poziomie Sullego . o słabości tego okresu świadczyć może fakt iż w 1614 ostatni raz przed rewolucją zostają zwołane stany generalne przeciwko regentce i jej pomocnikowi Conciniemu . niestety nie przyniosło to jakiejkolwiek zmiany bowiem brakowało jedności wśród zgromadzenia. Ostatecznie jednak Concini popada w niełaskę a Ludwik XIII za namową de Luynesa zleca jego zamordowanie ( 1617) a matka popada w niełaskę.
We Francji następuje okres walki o tron, umiera de Luynes a ludwik XIII za namowa matki przyjmuje do rady królewskiej kardynała Richelieu , który potem staje się pierwszym ministrem Ludwika i stanowisko te piastuje do samej śmierci. Armand Jean du Plessis czyli Richelieu przeznaczony był do kariery wojskowej, jednak wybrał drogę duchowną. Na zgromadzeniu stanów generalnych pokazał się jako dobry mówca i to sprawiło że go zauważono i stał się sekretarzem państwa. Szybko wspinał się po szczeblach władzy ostatecznie ludwik XIII powierzył mu najwyższy urząd i liczył się z jego zdaniem . to jemu zawdzięczamy formowanie się absolutyzmu francuskiego . słynny był również jego testament polityczny w którym wyznaczył sobie cele jakie musi zrobić ostateczni było to czego dokonał w swoim życiu . jego cele to zniszczenie hugenotów i opozycji możnych , podniesienie autorytetu władzy królewskiej poza granicami państwa przez zwycięskie wojny .
Za czasem zaczęła formować się przeciwko richelieu opozycja na czele z matką króla jego żona Anna Austryjaczką i bratem królewskim Gastonem Orleańskim. Matka zażądała od króla aby wybrał albo ja albo kardynała, króla wybrał kardynała a z królewskim bratem została stoczona bitwa w której został pokonany i ostatecznie pogodził się on z królem i kardynałem. Innym problemem kardynała byli hugenoci , z czasem doszło do otwartej walki hugenoci zostali rozbici pod La Rochelle , była to dla nich druzgocąca klęska , unieważnione edykt nantejski i odebrano wszelkie prawa. Jedynym ustępstwem ze strony kardynała było wydanie edyktu łaski 1629 w którym gwarantował wolność wyznani pozyskał sobie tym aspektem sprzymierzeńców.
Richelieu uważał ze najważniejsza jest praca a tylko pracowity człowiek potrzebny państwu , nie bronił się przed wydawaniem wyroków śmierci ponieważ uważał ze śmierć motywuje ludzi do bycia poddanym władzy. Nie wprowadził znaczących reform uważał ze najlepiej jest korzystać z tego co posiada już państwo. Jedyne co zrobił to zajął się intendentami zaczął ich wysyłać na prowincje w celu ich sprawdzania. Zabieg ten sprawił ze z czasem ludzie ci stali się królewskimi regentami na prowincjach. Próbował ograniczyć przywóz niektórych towarów do Francji, wzrost państwa upatrywał w handlu. Można powiedzieć ze porażka z handlem spowodowała ze kardynał zajął się rozwojem przemysłu co już poszło mu lepiej . duże nadziej zaczęto pokładać w flocie która miała być symbolem potęgi państwa, z czasem kardynał zajął się i tymi sprawami. Z czasem Francja posiadał już dobrze wyposażona flotę i zaczęła interesować się sprawami kolonizacyjnymi, jednak te palny skończył się niepowodzeniami kardynała .
Znaczącą uwagę poświecił kadryla racji stanu uważał on że potrzebna jest równowaga państw a powołanym do tego jest pastwo francuskie. Takie myślenie przyczyniło się do szukania sojuszników przeciwko Hiszpanii i Habsburgom . podjęta została wojna na dwa fronty przeciw cesarzowi z sojuszu ze Szwecja i przeciw Hiszpanii w przymierzu z Holandia, woja z cesarzem szybko skończyła się pomyśleni dla Francji natomiast problem pojawił się z Hiszpania , Holendrzy wycofali się z sojuszu. Francja sama toczyła wojnę. Odpowiedzialność za wszystko spadła na nowego kardynała Mazariniego . doceniany był on już przez richelieu i mimo wielu trudności doprowadził on wojnę do konca i zwycięstwa. Pozyskał on pomoc angielska w Niemczech utworzył związek reński pod protekcja Francji. Filip IV musiał zgodzić się na utratę niektórych ziem Mazarini zadziałał również w aspekcie matrymonialnym doprowadził on do ślubu Ludwika XIV z Maria Teresa otworzyło to drogę do tronu dla Francji po wymarciu linii habsburgow.
We Francji działały ugrupowania o odmiennych interesach grupa arystokratów i książąt krwi , średniej szlachty i bogatego mieszczaństwa oraz chłopsko – plebejska.
Zjawisko jakie obserwujemy w tym czasie to fronda która poprzedziły liczne powstania. Główną przyczyną wybuchu powstań było nakładanie wysokich podatków oraz występowanie przeciwko szlachcie i jej prawom , administracji i sadownictwu jak również dziesięcinie kościelnej.
Fonda według historyków to ostatni próba oporu przeciw rządom absolutnym, uczestników przyrównywano do dzieci które nierozważnie rzucają kamienie . początkowo opozycjoniści odnosili zwycięstwo Mazarini był bezradny z czasem jednak pozyskał on wojsko i zerwał wszelkie rokowania z opozycjonistami ostatecznie dochodzi do obalenia i zniszczenie opozycjonistów i utwierdzeniem władzy absolutnej we Francji .
Za panowania Ludwika XIV absolutyzm przeżywa swój rozkwit. Prowadzona prze władcę polityka jeszcze bardziej przyczynia się do rozwoju państwa. Za tak wielkimi zmianami nie stoi oczywiście sam król ale i tez jego pomocnicy> ludwik XIV za zaufanego sobie człowieka uważał Colberta. Colbert wywodził się z przeciętnej rodziny i tak jak jego poprzednicy odznaczał się wielką inteligencją. Władzę przejął wraz z objęciem tronu prze ludwika z czasem otrzymał wszystkie tytuły takie jakie nosili jego poprzednicy jednak nigdy nie dorównał im pozycją która straciła na mocy. Dążył do ujednolicenia prawa i chciał zwiększyć dochód państwowy nie zmieniając obowiązujących praw. Chciał on trochę odciążyć chłopów którzy płacili we Francji najwięcej świadczeń. Był zwolennikiem i realizatorem polityki merkantylistycznej. Jego działalność jako merkantylisty przyczyniła się do powstania we Francji jego odłamu kolbertyzmu. W swoich działaniach chciał aby jego państwo jak najwięcej transportowało za granice i jak najmniej przywoziło z zagranicy . ograniczenie taki i nakładanie ceł spowodowało wybuch wojny celnej. W planach było również nawianie relacji z polski my mieliśmy im dawać drewno na budowę okrętów oni nam sól i wino. Przeprowadził reformę systemu miar i wag . swoja politykę prowadził tak aby w państwie powstawały zakłady której jeszcze w nim nie funkcjonowały. Był pomysłodawca budowy kanału langerdockiego. Jego praca przyczyniła się do rozwoju państwa i stworzyła okazje do podjęcia ekspansji na innych terenach globu.
Potęgę militarna zbudowali na zasadzie przestrzegania ustalonych zasad.