1.
Każda ludzka istota ponosi odpowiedzialność za własne myśli,
słowa i czyny. Nie istnieje żaden zbawca - człowiek czy Bóg,
który mógłby obdarzyć Oświeceniem, czy też zabronił go
osiągnąć. Celem życia jest osiągnięcie pełnego Oświecenia -
stanu świadomości, w którym wszelkie poczucie oddzielnego "ja"
zostaje odrzucone. Cel ten urzeczywistnia się dzięki Szlachetnej
Ośmiorakiej Ścieżce, która wyprowadza każdą istotę z domu
"ja", ogarniętego płomieniami nienawiści, pożądania i
iluzji do kresu cierpienia.
2.
Budda pokazał trzy charakterystyczne cechy egzystencji. Wszystko
cokolwiek istnieje, człowiek czy góra, myśl czy idea podlega temu
samemu cyklowi istnienia: narodzinom, wzrostowi i rozpadowi -
śmierci. Jest to prawo przemian, nietrwałości. Życie jest
nieprzerwane i zawsze poszukuje ekspresji w coraz to nowych formach.
Siła życiowa ciągle płynie, a ten kto chwyta się kurczowo
jakiejkolwiek formy, niezależnie od tego, jak piękna ona by była,
stawiając opór przepływowi sprowadza na siebie cierpienie.
3.
Prawo przemian stosuje się również do "ja". Jednostka
nie posiada żadnej nieśmiertelnej i niezmiennej istoty. Tylko
ostateczna rzeczywistość, którą Budda nazwał "Niezrodzoną,
Niemającą Początku, Nieuformowaną" nie podlega zmianom.
Wszelkie formy życia, łącznie z człowiekiem są przejawem tej
Rzeczywistości. [...] Głupotą jest wiara w oddzielne "ja"
i jego egoistyczne pożądania, które są przyczyną ludzkich
cierpień.
4.
Wszechświat jest wyrazem prawa (Dharmy). Wszystkie skutki mają
swoje przyczyny, a charakter człowieka to całkowita suma jego
poprzednich myśli, słów i działań. Karma - prawo akcji i reakcji
rządzi wszelkim istnieniem. Człowiek jest jedynym twórcą swego
otoczenia, własnych reakcji, swojej przyszłości i ostatecznego
przeznaczenia. Dzięki właściwym, pozytywnym myślom i działaniom
może on stopniowo oczyścić swoją naturę i we właściwym czasie
osiągnąć wyzwolenie z kręgu wcieleń. [...]
5.
Energia życiowa podlegająca karmie jest jedna i niepodzielna,
chociaż jej ciągle zmieniające się formy są niezliczone i
nietrwałe. Śmierć nie istnieje, przemijają tylko formy - każda
musi przejść przez ten sam cykl narodzin, rozwoju i rozpadu. Ze
zrozumienia jedności życia rodzi się współczucie, poczucie
tożsamości z życiem manifestującym się w różnych formach.
Współczucie to mądrość w działaniu, głęboka świadomość
uniwersalnej harmonii [...]
6.
Część powinna być zainteresowana całością. W swej niewiedzy
człowiek myśli, że może odnieść sukces dążąc do własnych
celów. Ta niewłaściwie skierowana energia egoistycznego pożądania
stanowi przyczynę cierpienia. Cierpienie zaś uczy jak ograniczyć i
w końcu zlikwidować jego przyczynę. Budda przekazał Cztery
Szlachetne Prawdy: o wszechobecności cierpienia, o jego przyczynie
spowodowanej niewłaściwie skierowanym pożądaniem i o sposobie
leczenia, czyli o usunięciu cierpienia, a także o Ośmiorakiej
Szlachetnej Ścieżce rozwoju, która wyprowadza poza nie.
7.
Ośmioraka Ścieżka składa się z Właściwego Poglądu,
Właściwej Postawy Umysłu, Właściwej Mowy, Właściwego
Działania, Właściwego Sposobu Utrzymywania się, Właściwego
Wysiłku, Właściwej Koncentracji i Właściwego Samadhi. Ponieważ
buddyzm jest sposobem życia, a nie jego teorią, kroczenie tą
ścieżką jest istotne dla własnego wyzwolenia [...]
8.
Budda opisał Ostateczną Rzeczywistość jako "Niezrodzoną,
Niemającą Początku i Nieuformowaną". Nirwana - świadomość
tej rzeczywistości, Stan przebudzenia (do wewnętrznej Prawdy) czy
też Oświecenie stanowi cel Ośmiorakiej Ścieżki. Ten ostateczny
stan świadomości - położenie kresu ograniczeniom "ja"
da się osiągnąć tutaj na ziemi. Wszyscy ludzie i inne formy życia
mają w sobie potencjał Oświecenia; dlatego też Oświecenie polega
na świadomym staniu się tym, czym już potencjalnie jesteśmy.
"Spójrz do swego wnętrza - jesteś Buddą."
9.Od
potencjalnego do aktualnego Oświecenia prowadzi Środkowa Droga -
Ośmioraka Ścieżka, "od pożądania do spokoju" - proces
rozwoju przebiegający pomiędzy przeciwieństwami, unikający
wszelkich ekstremów. Budda do końca kroczył tą drogą. Tak więc,
wiara w buddyzmie polega na rozsądnym rozumowaniu, że tam gdzie
doszedł przewodnik również możemy dojść sami. Współczucie i
mądrość powinny być na równi rozwinięte. [...]
10.
Buddyzm kładzie nacisk na potrzebę koncentracji i medytacji,
która z czasem doprowadza do rozwoju duchowych zdolności.
Wewnętrzne życie jest tak samo ważne jak zewnętrzna aktywność,
a wewnętrzny spokój potrzebny jest do harmonijnego życia. Buddysta
zawsze powinien być świadomy swojego działania. [...]
11.
Budda powiedział: "Wytrwale pracujcie nad swoim własnym
wyzwoleniem". Buddyści nie uznają żadnych autorytatywnych
prawd za wyjątkiem własnej intuicji. [...] Buddyści wykazują
wielką tolerancję w stosunku do innych religii i filozofii,
wychodząc z założenia, że nikt nie ma prawa przeszkadzać swemu
sąsiadowi w jego podróży do celu.
12.
Buddyzm nie jest ani pesymistyczny, ani eskapistyczny. To system
filozoficzny, religia, duchowa nauka i styl życia, który jest
logiczny, praktyczny i uniwersalny. Przez 2500 lat satysfakcjonował
duchowe potrzeby prawie jednej trzeciej ludzkości. Przemawia do
poszukujących prawdy, ponieważ nie uznaje dogmatów, zadowala i
rozum i serce. Kładzie nacisk na zaufanie do siebie i na tolerancję
dla innych punktów widzenia. Zawiera w sobie naukę, religię,
filozofię, psychologię, mistycyzm, etykę i sztukę. Wskazuje na
człowieka jako na jedynego twórcę swego obecnego życia i własnej
przyszłości.