45. Franciszek Zabłocki, Sarmatyzm, oprac. L. Biernacki, Kraków 2002, AKT III, opracowała Karolina Rucińska
*Sceny są na tyle krótkie, że uogólnię moje opracowanie i nie będę opisywać każdej sceny z osobna *
Przytoczę jedynie bohaterów poszczególnych scen:
I: Aniela, Agatka
II: Aniela, Agatka, Ryksa
III: Aniela, Agatka, Ryksa, Bogumiła
IV: Aniela, Agatka, Ryksa
V: Aniela, Agatka, Ryksa, Walenty
VI: Aniela, Agatka, Ryksa, Walenty, Grzela, Sobek, Matys, Bartek
VII: Aniela, Agatka, Ryksa, Burzywoj
VIII: Aniela, Agatka, Ryksa, Burzywoj, Retorta, Walenty
IX: Aniela, Agatka
X: Agatka, Rejent Widymus
Agata opowiada Anieli, że Walenty rozpoznał w Radomirze swego przeciwnika. Przychodzi
podchmielona Ryksa, matka Anieli. Agatka opowiada jej o tym, że Walenty oszalał. Ryksa
znalazła przez przypadek list bez podpisu. Podejrzewa, że to list jej córki do jakiegoś
mężczyzny. Rzeczywiście był to list ,który Aniela napisała do Radomira. Z opresji ratuje ją
Agatka, mówiąc, że jest to kopia listu z książki. Ryksa pokazuje wtedy inne listy na których
czyta adresata Radomira Aniela mówi, że nie lubi Radomira, wroga naszej rodziny, a listy
należą do Bogumiły, siostry Skarbimira. Wchodzi Bogumiła i Ryksa wypytuje ją o te listy. Ta
zrozumiawszy sytuację i chcąc pomóc Anieli, przyznaje się do miłości do Radomira. Nadchodzi. Walenty, a za nim chłopi, skarżący się ,że dostali po 100 kijów. Tłumaczą Ryksie, że to z winy Walentego, który kazał pobić im jakiegoś szlachcica i krewnego rodziny państwa. Nadchodzi. Retorta mówi, że Walenty jest głupi i każe chłopom go złapać. Agatce robi się żal Walentego i postanawia skończyć z nim tę grę. Spostrzega też i prowadzi do domu nieznajomego Rejenta.