LPG jako paliwo napędowe [edytuj]
W wielu krajach wzrasta popularność LPG jako paliwa silnikowego, zwłaszcza w Europie (głównie w Holandii, Polsce, Belgii, Włoszech, Wielkiej Brytanii) oraz w Indiach i Korei.
Liczba oktanowa LPG wynosi 90-120, choć do oceny własności antystukowych tego paliwa stosuje się częściej liczbę metanową, która dla LPG stosowanego do napędu samochodów mieści się w granicach 60-80.
LPG stosowany jest głównie jako źródło zasilania silników benzynowych, zarówno gaźnikowych jak i z jedno i wielopunktowymi układami wtryskowymi. Korzystanie z LPG wymaga zainstalowania dość kosztownej instalacji (od 1200 do 6000 zł i więcej, głównie w zależności od generacji instalacji, mocy silnika i ilości cylindrów). Samochody zaopatrzone w tę instalację muszą też częściowo korzystać z benzyny, gdyż ze względów technicznych rozruch i rozgrzanie silnika powinno odbywać się przy zasilaniu benzyną. Bardziej zaawansowane technicznie instalacje do LPG automatycznie przełączają się z benzyny na gaz w momencie uzyskania przez silnik odpowiedniej temperatury i prędkości obrotowej. W mniej zaawansowanych istnieje konieczność ręcznego przełączania zasilania z benzyny na LPG.
Instalację LPG można również zastosować w samochodach z silnikiem dwusuwowym, oraz z silnikiem Diesla.
Głównym powodem stosowania LPG jako paliwa silnikowego jest jego cena wynosząca w Polsce ok. 45% ceny benzyny bezołowiowej. W wielu krajach, m.in. w Holandii i Belgii, paliwo to jest promowane jako bardziej ekologiczne od benzyny.
Instalacje gazowe dzieli się na tzw. generacje. W styczniu 2006 r. istniało 5 typów instalacji zasilanych LPG:
I – instalacja mieszalnikowa (podciśnieniowa lub nadciśnieniowa) bez regulacji składu.
II – instalacja mieszalnikowa (podciśnieniowa lub nadciśnieniowa) z elektroniczną regulacją składu mieszanki.
III – instalacja wielopunktowa, o ciągłym zasilaniu gazem w fazie lotnej.
IV – instalacja wielopunktowa zasilania gazem w fazie lotnej, poprzez elektronicznie sterowane zawory (pot. wtryskiwacze).
V – instalacja wtrysku sekwencyjnego gazu w fazie ciekłej.
Zalety instalacji LPG [edytuj]
Instalacja LPG jest niskociśnieniowa, a więc zbiornik jest lekki.
Sam silnik iskrowy, czterosuwowy nie wymaga specjalnych zabiegów aby przystosować się do pracy na LPG.
LPG zawierając węglowodory o krótszym łańcuchu wydzielają mniej gazów cieplarnianych niż benzyna.
LPG jest w Polsce dużo tańszy niż benzyna, stąd tak znaczne zainteresowanie w Polsce tym paliwem.
Wady instalacji LPG [edytuj]
Ta
sekcja wymaga uzupełnienia
źródeł
podanych informacji od 2010-08. |
zalecane jest (zwłaszcza zimą) uruchomienie silnika na benzynie ze względu na wymóg ogrzewania parownika płynem chłodniczym,
większa ilość pary wodnej sprzyja korozji układu wydechowego,
butla ogranicza funkcjonalność samochodu,
większe są koszty przeglądów i serwisowania,
zbyt rzadkie korzystanie z układu zasilania benzyną lub jej poziom poniżej rezerwy może spowodować awarie pompy paliwa,
w instalacjach starszych (podciśnieniowych – I i II generacji) istniało ryzyko fali wstecznej (wybuchu gazu) w kanale ssącym, stąd konieczny metalowy kolektor dolotowy i układ zapobiegający uszkodzeniu obudowy filtru powietrza ("kominek"),
nieprawidłowo skonfigurowana instalacja LPG może powodować uszkodzenia układu wydechowego (np. sondy lambda lub katalizatora).
niewielki spadek na mocy silnika po przejściu na zasilanie LPG (zależnie od typu instalacji).
LPG jako paliwo do wózków widłowych [edytuj]
Gaz płynny w butlach znajduje również zastosowanie jako paliwo do zasilania gazowych wózków widłowych. Butle przeznaczone do tego celu mają specjalny zawór umożliwiający pobór fazy ciekłej gazu z butli. Budowa zaworu powoduje, że popularnie takie butle nazywane są butlami syfonowymi.
Wózki widłowe zasilane gazem płynnym cechują się:
dużą mobilnością i elastycznością pracy - butle z gazem można dostarczyć w dowolne miejsce a ich wymiana jest szybka (2 min.),
cichą pracą - w stosunku do innych silników spalinowych emisja hałasu niższa o około 2÷3 dB,
niskim kosztem eksploatacji - w porównaniu z wózkami elektrycznymi nawet do 50%,
bardzo niską toksycznością emitowanych spalin - możliwość pracy w zamkniętych pomieszczeniach magazynowych o dużych rygorach czystości,
długotrwałą żywotnością silnika i zmniejszoną częstotliwością wymian oleju.
Norma autogazowa [edytuj]
Od 1.01. 2007 r. gaz płynny do zasilania pojazdów samochodowych, (w tym wózków widłowych), powinien spełniać wymogi normy PN-EN 589, zwanej normą autogazową. Aby propan-butan mógł być stosowany jako autogaz powinien charakteryzować się:
liczbą oktanowo-motorową nie niższą niż 89,
zawartością siarki nie większą niż 50 mg/kg,
prężnością par – max 1550 kPa przy 40 °C.
Zastosowania w gospodarstwie domowym [edytuj]
W skali globalnej głównym konsumentem LPG są wciąż gospodarstwa domowe, wykorzystujące gaz przede wszystkim do gotowania (kuchenki gazowe) i ogrzewania (instalacje zbiornikowe na gaz płynny, przenośne ogrzewacze na butle gazowe). Szacuje się, że obecnie ok. 40% gospodarstw domowych korzysta w Polsce z kuchenek zasilanych gazem płynnym z butli. W dużej części kraju w wyniku rozwoju sieci gazu ziemnego, kuchnie na butle gazowe zastąpione zostały kuchenkami na gaz z sieci. Wielu użytkowników wybiera również kuchnie elektryczne. Najpopularniejsze na polskim rynku są butle gazowe o pojemności 11 kg gazu propan-butan, choć zyskują na popularności również butle o pojemności 10 kg gazu propan - wykorzystywane zwłaszcza do piecyków gazowych i promienników ze względu na właściwości propanu (propan-butan zamarza w temperaturze 0 °C a czystego propanu można używać do -40 °C).
LPG jako paliwo do kuchenek domowych jest bardzo popularny w wielu krajach III świata, jako rozwiązanie znacznie tańsze od stosowania kuchenek na prąd. Np. w Indiach, w roku 2001 ok. 17.5% (33.6 miliona) gospodarstwo domowych było zaopatrzonych w kuchenki na LPG. W Indiach LPG jest na tyle ważny, że rząd tego kraju dotuje jego produkcję, zaś próby podnoszenia jego ceny są tematem "gorącym" politycznie.