PRZYSZŁOŚĆ SEKTORA PALIWOWO- ENERGETYCZNEGO W POLSCE
Joanna Krakowiak, GPiE
Z biegiem czasu zarówno w Polsce jak i na świecie wzrasta zapotrzebowanie na energię elektryczną. Nie ulega wątpliwości, że najnowsze metody pozyskiwania energii muszą być coraz bardziej ekologiczne i przyjazne środowisku. W związku z tym sukcesywnie odchodzi się od konwencjonalnych źródeł energii jak na przykład elektrownie węglowe na rzecz źródeł niekonwencjonalnych tj. energetyki odnawialnej czy gazu łupkowego.
Produkcja energii w Polsce jest w przeważającej części oparta o węgiel, głównie ze względu na to, że jego duże zasoby położone są na terenie naszego kraju- są to 9. największe złoża na świecie, a łączna produkcja energii elektrycznej w Polsce zarówno z węgla brunatnego jak i kamiennego pokrywa około 90% krajowego zapotrzebowania. Sytuacja ta utrzyma się zapewne przez kilkadziesiąt najbliższych lat. Według raportu Państwowego Instytutu Geologicznego - instytucji najbardziej wiarygodnej - Polska ma ogółem 48 mld 226 mln ton udokumentowanych geologicznych zasobów węgla kamiennego. W złożach zagospodarowanych znajduje się 19 mld 131 mln ton (39,7 proc). Szacuje się że przy obecnym poziomie konsumpcji w Polsce wystarczy to na około 40 lat.
Polski sektor energetyczny będzie zatem potrzebował w nieodległej przyszłości wprowadzenia pewnych zmian, które pozwolą na uniezależnienie się Polski od importu paliw konwencjonalnych po wyczerpaniu zasobów rodzimych.
Jednym z takich rozwiązań może być intensywnie rozwijająca się w Polsce od kilku lat energetyka odnawialna, głównie wiatrowa, jednak biorąc pod uwagę warunki klimatyczno-gruntowe i ekonomicznie korzystniejsze mogą być biogazownie. Udział biogazu w produkcji krajowej elektryczności już na podstawie danych sprzed 15 lat stale rośnie, co może wskazywać na ten rodzaj bezpieczeństwa energetycznego Polski w przyszłości. Na dzień dzisiejszy produkcja energii elektrycznej z OZE wynosi około 7%. Niektóre źródła podają, że udział ten ma się zwiększyć do poziomu 15% w 2020 roku i do 20% w roku 2030. w sektorze OZE jest dużo niepewności, które utrudniają inwestorom podjęcie decyzji inwestycyjnych, a wybór technologii zależy od programów wsparcia czyli de facto od podejścia rządu.
W Polsce istnieją również duże możliwości produkcji gazu łupkowego. Państwowy Instytut Geologiczny określa, że wielkość złóż w naszym kraju mieści się w przedziale 346 – 768 miliardów m³ gazu. Biorąc pod uwagę wysokie ceny gazu ziemnego oraz obecny poziom nowoczesnych technik wydobycia, potencjalna opłacalność wydobycia gazu łupkowego znacznie się zwiększa. Tak zwane szyby łupkowe niosą ze sobą dużo mniejsze ryzyko poełnienia błędu przy określeniu wielkości zasobów.
Największymi zaletami tego rodzaju rozwiązania energetycznego są przede wszystkim: zmiana technologii produkcji, uniezależnienie się od dotychczasowych dostawców (głównie od Gazpromu), innowacyjność wydobycia złóż alternatywnych (UE), dużo niższe zanieczyszczenia wynikające ze spalania tego gazu w porównaniu z dotychczas spalanymi paliwami kopalnymi, a co najważniejsze niezależność energetyczna Polski- w związku z wielkością tych zasobów. Oczywiście wydobycie gazu łupkowego poza zaletami posiada szereg wad, do których można zaliczyć chociażby zanieczyszczenie wód gruntowych, brak odpowiedniego sprzętu wiertniczego czy ogromne koszty wydobycia ze względu na głębokość zalegania gazu łupkowego.
Wydobycie gazu z łupków posiada szereg zwolenników jak i przeciwników, jednak w sytuacji Polski należy zaznaczyć, że pokłady paliwa, znajdują się znacznie poniżej wód gruntowych czy solankowych, w związku z czym problem zanieczyszczenia wód przestaje mieć większe znaczenie.
Ponadto wydobycie gazu łupkowego w Polsce doprowadziłoby do wyeliminowania monopolizacji rynku gazu przez Gazprom, nastąpiłby rozwój infrastruktury transportowej i przesyłowej w całym kraju a także poza granicami. Nie bez znaczenia są dodatkowe wpływy do budżetu państwa oraz zapewnienie bardzo dużej ilości nowych miejsc pracy.
Rozwiązaniem sytuacji Polski w przypadku odstąpienia od produkcji elektryczności z paliw kopalnych może być także energetyka jądrowa. Mimo ogromnych obaw i protestów mieszkańców miejscowości, gdzie zaplanowana była budowa takiej elektrowni należy zaznaczyć, że ta forma pozyskiwania energii jest jak najbardziej bezpieczna, nie emituje szkodliwego promieniowania czy gazów cieplarnianych. Ponadto z 1 kg paliwa (uranu), można uzyskać tyl energii co ze spalenia aż 20 000 kg węgla, a uranu według najnowszych szacunków wystarczy na kilkaset lat. Takie rozwiązanie zapewniłoby także dodatkowe miejsca pracy zapobiegając bezrobociu.
Już dziś postają programy uruchomienia pierwszej elektrowni jądrowej w roku 2020. Głównym inwestorem będzie PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Zgodnie założeniami dokumentów Polityka Energetyczna Polski, do roku 2030 mają powstać elektrownie o łącznej mocy co najmniej 6000 MWe.