Państwo
idealne- Platon.
Platon zapoczątkował wizję idealnego
państwa i społeczeństwa. Jego wyobrażenie miało taką siłę w
naukach politycznych, że możemy spokojnie nazywać go najbardziej
wpływowym socjologiem. Jako pierwszy porównał społeczeństwo do
organizmu, które aby żyć, potrzebuje pomocy od innych jednostek.
Każda część ludzkiego ciała, miała swoją określoną grupę
społeczną. Człowiek zaś, był idealnym tworem, aby w tym
społeczeństwie zaistnieć.
Uważał, że społeczeństwo czyli
państwo jest złożona jako całość z większej lub mniejszej
liczby różniących się od siebie części. Jego wizją było
państwo idealne, w którym istnieje ład i harmonia.
Genezę i
rozwój społeczeństwa Platon wyjaśnia dokonującym się podziałem
pracy oraz wzrostem i różnicowaniem się ludzkich potrzeb. Ludzie
są szczęśliwi i nawzajem sobie pomagają. Ważna była
sprawiedliwość i uczciwość, która miała pomagać w utrzymaniu
porządku w owym społeczeństwie. Warunkiem utrzymania ładu, było
odrzucenie demokracji i drobiazgowa kontrola nad wszystkimi sferami
życia jednostek.
Państwo zbudowane jest na kształt organizmu
- każdy obywatel ma w nim wyznaczone miejsce. W jego ramach ma on
wypełniać swe obowiązki, które są każdemu ściśle określone.
Ani jedno, ani drugie nie podlega zmianom i dyskusji. Ustrój państwa
idealnego jest tak zbudowany, że dostarcza każdemu obywatelowi
wszystkiego co mu jest niezbędne i potrzebne. To dzięki niemu każdy
może osiągnąć swój cel życia - dobro i szczęście. Człowiek
nigdy jednak nie osiągnie tego na własną rękę, tylko zawsze
łącząc wspólne działania - swoje i innych. Według niego
państwem powinni rządzić najmądrzejsi, a więc filozofowie,
ponieważ jedynie oni posiadają prawdziwą wiedzę.
Stwierdził
również, że aby państwo było idealne, musi istnieć podział na
prace, ponieważ nikt nie jest samowystarczalny. W ten sposób każdy
będzie wiedzieć jaką ma pełnić funkcję, co zjednoczy
społeczeństwo w jedną całość. Kraj powinien posiadać również
odpowiedni rozmiar, więc ustalił liczbę ludności na 5040 osób,
oraz posiadać odpowiednie położenie, które ma silny wpływ na
jego stan i moralność.
Aby państwo było idealne mogą do
niego należeć tylko Ci, którzy są mu potrzebni. Są to
strażnicy
państwa czyli wojsko oraz rzemieślnicy, którzy wykonują
przedmioty materialne. Każda grupa ma inne zadania i żyje w innych
warunkach, co tworzy osobny stan społeczny. Gdy każdy stan czyni
swoje, wtedy powstaje harmonijny ustrój państwa czyli ustrój
sprawiedliwości. Państwo musi być również hierarchiczne,
ponieważ każda warstwa czy też grupa nie jest sobie równa.
Ważne
jest również aby państwo było ascetyczne czyli dążyło do
idealnego celu. Cel ten nie daje społeczeństwu korzyści czy też
jakichkolwiek dóbr materialnych. Przeciwnie, mieszkańcy powinni
wyrzec się wszelkich dóbr i korzyści dla dobra państwa.
Idealne
państwo według Platona ma wizją utopijną, ponieważ nie jest
możliwe aby jakiekolwiek państwo żyło w taki sposób, jaki
przedstawia to autor.
Poglądy Platona byłyby spójne i
logiczne, gdyby przewidział, że otaczający nas świat, panujące
warunki życia czy społeczeństwo, zmieniają się. Fakt, ludzie nie
są samowystarczalni, a ich byt zależy od innych. Wprowadzenie
demokracji, pozwoliło człowiekowi kierować swoim życiem i
wybierać własną ścieżkę życia. W obecnych czasach nie istnieje
już „państwo idealne”, ponieważ następujące zmiany
doprowadziły do rozkładu jedności i wspólnoty, jaka miała w nim
panować według Platona.