SOCJOLOGIA I POLITYKA

Prof. Jan Garlicki

CZYM JEST SOCJOLOGIA, CZYM JEST POLITYKA

• Socjologia – nauka o społeczeństwie, zajmuje się badaniem zachowań i stosunków społecznych.

Termin socjologia pojawił się w XIX wieku. Za jego twórce uważa się augusta Comte.
socjologia to nowa nauka na bardzo stary temat.
socius – społeczeństwo
logos – mądrość, nauka

Ważne nazwiska:
August Comte
Herbert Spencer – nurt pozywistyczny, funkcjonalista
Karol Marks – filozof, myśliciel, analizował społeczeństwo kapitalistyczne w Polowie XIX wieku. Próbował opisać wszystkie aspekty w życiu społeczeństwa (władzy, państwa, ekonomii itd.)
Emil Durkheim – francuski socjolog, zajmował się badaniem więzi społecznych. Stworzył pojęcie anomii społecznej czyli obumierania/rozpadu więzi. Istotny był tu np. poziom samobójstw. Tam gdzie ich wiecej więzi społeczne były słabsze.
Max Weber – niemiecki socjolog, filozof, nurt humanistyczny w naukach społecznych, pisał o wszystkim co ziwazane ze społeczeństwem, zajmował się struktura społeczne, polityka, społecznym wpływem na polityke, i mechanizmami. Zastanawiał się jak gospodarka wpływa na społeczeństwo. Podobnie jak Marks próbował zobaczyć wszystkie aspekty które wpływają na społeczeństwo.

Polscy socjologowie:

Ludwik Krzywicki – jak podłożę historyczne wpływa na późniejsze działanie społeczeństwa

Edward Abramowski – badał społeczności lokalne, samorządności, preferencje polityczne związane z ruchem socjalistycznym

Stefan Czarnowski – socjologia kulturowa, opisywał mechanizmy rozwoju kultury, wszystko co wytworem człowieka jest kultura, analizował co wpływa na rozpowszechnianie kultury, „brak kultury jest też kultura”

Florian Znaniecki – badał postawy, badania autobiograficzne (pamiętniki) pisał o kręgach kulturowych i ich wpływie na socjalizacje. Jakie potem typ osobowości się kształtuje

Stanisław Ossowski – tez badał kulture ale miał inne wyznaczniki. Dla niego liczyło się co było w umysle ludzi. Psychologizował kulturę. Stworzył różne łady społeczne
ład monocentryczny – np. monarchie autorytarne itd

Józef Chałasiński – popularyzował socjologie swoich poprzedników. Też prowadził badania autobiograficzne

1. Co to jest POLITYKA

-sztuka rządzenia państwem
-działanie zmierzające do zdobycia i utrzymania włądzy w państwie

-formalno – prawne  koncentracja na instytucjach politycznych (państwa) jak są skonstruuowane i jak funkcjonują
-behawioralne  jak sprawować władzę, wpływa na zachowania, np. pod przymusem itd.
-funkcjonalne  działanie systemu politycznego. Włądza jako regulator stosunków społecznych, dystrybucja dóbr, jako działnie służące rozwiązywaniu konfliktów.
-racjonalne  polityka jako proces podejmowania decyzji
-postbehawioralne  mówią o rozwiązywaniu problemów przeciwdziałaniu deprywacji, polityka jako działalność służebna wobec społeczeństwa.

Władza dla władzy nie sprzyja realizacji interesów.

FUNKCJE POLITYKI

• Regulacji pola

• Regulacji otoczenia

• Integracyjna – skupia i utrzymuje społeczeństwo w całości. Znajduje wspólne cele

• Dystrybucyjna – państwo w pewnym sensie dystrybuuje dobra itd.

• Innowacyjna – wprowadzanie reform, zmian w funkcjonowaniu państwa

• Socjalizacyjna – integracja jednostki z kulturą i społeczeństwem. Proces uczenia się.

• Komunikacyjna – szybkość przepływu informacji jest ważne dla polityki. Informują o wydarzeniach.

Polityk – zawód czy powołanie?
zawód – profesjonalne zajmowanie się polityką. Kategoria zawodowa
powłanie - kwestia misji, przekonania, pociągnięcie za sobą ludzi

3 klasyczne koncepcje legitymizacje władzy wg webera
- charyzmatyczna – zależna od przymiotów polityka – on jest politykiem z powołania (wg webera)
-tradycyjna – monarchie dziedziczne.
-legalna – zgodne z prawem, społecznie akceptowane, włądza wychodzi od społeczeństwa.

Przywódcy – politycy z powołania

Politycy zawodowi – ludzie którzy kierują partiami, zajmują stanowiska polityczne itd.

Politycy „ubocznie wykonujący ten zawód” – tacy którzy wkraczająw pewne role polityczne ale potem przestają je pełnic. Np. sportowcy, profesorzy itd. Po to żeby podnieść frekwencje na listy danej partii

Urzędnicy „polityczni” – osoby zaufane którzy są blisko polityków, gabinety ministrów.

Urzędnicy fachowcy –

Są politycy którzy „ żyją z polityki” – zawodowi oraz żyjący „dla polityki” – mają pewną misje w tym ale nie utrzymują się z tego.

Wykład (11.10.12)

1. Podstawy życia społecznego i politycznego:

• Rzeczywistość dnia codziennego – to z czym każdy się styka na codzien – miejsce zamieszkania, klimat, obiekty z którymi się spotykamy. Jest to istotne dla kształtowania zycia społecznego i politycznego

• Społeczne interakcje – relacje w które ludzie wchodzą miedzy soba. Skala tych relacji może być różna, w zależnośi od środowiska w którym zyjemy, kraju, interakcja w mniejszym gronie lub w większym.

2. Społeczeństwo i polityka jako rzeczywistość obiektywna:

• Instytucjonalizacja – społęczna instytucja to np. przywódca w małym gronie, rodzina. Drogądo instytucjonalizacji mogą być nawyki, zwyczaje, sposób komunikowania. Im wieksza zbiorowość tym instytucja będzie bardziej zinstytucjonalizowana i zorganizowana. Np. partia, państwo, miedzynarodowe organizacje. Instytucje jednak tworzą się oddolnie już w małych grupach społecznych. Proces ten może być mniej lub bardziej uświadamiany. Może przebiegać spontanicznie lub bardziej przemyślanie.

• Prawowitość /uprawomocnienie/ - zobiektywizowanie tych instytucji i ich akceptacja. Zaczynaja działać, a członkowie grupy uznają je za prawowite. W państwie mowi się o legitymizacji włądzy, weber mowił o typie charyzmatycznym, tradycyjnym i legalnym.

3. Społeczeństwo i polityka jako rzeczywistość subiektywna:

• Internalizacja rzeczywistości – uwewnętrznienie, zapoznanie sięz rzeczywistością społęczną,
  eksternalizacja – wyrażanie siebie, zabranie głosu, gesty, zachowanie. Jak przychodze na wykład to już jest eksternalizacja. Eksternalizacja nie zawsze jest świadoma. Np. ludzie zaczynaja płakać mimo iż nie chcą.
  Ten proces się obiektywizuje, powstaje obiektywna rzeczywistość. Powstaje wykład, występ,
  spotkanie towarzyskie itp.
  na koniec jest internalizacja. Widzimy to że ktoś przyszedł na wykład.internalizacja nie zawsze będzie zgodna z eksternalizacja.

• Socjalizacja pierwotna i wtórna – przystosowanie jednostki do życia w społeczeństwie, uspołecznienie, wychowanie. Poznawanie rzeczywistości. Socjalizacja trwa całe życie. Cały czas poznajemy nowe role społeczne, które również potrafią się zmieniać podczas życia.
  nie wszystkie okresy socjalizacji są rownie ważne. I nie zawsze człowiek jest tak samo chłonny. Największa chłonność jest w okresie dzieciństwa i młodzieńczym. Socjalizacja polityczna z kolei nie zaczyna się wczesnie, dopiero od uzyskiwania praw wyborczych. Mniej wiecej. Socjalizacja profesjonalna - przygotowanie do zawodu. Też zaczyna się w wieku późniejszym.
  socjalizacja pierwotna – trwa w okresie dzieciństwa, zaczyna się po narodzeniu, jest to kontakt z rodziną, oraz ze szkołą i przedszkolem. Ma ona znaczący wpływ na ukształtowanie człowieka i przystosowanie go do uczenia się ról społecznych. Pozostawia przyzwyczajenia na całe życie. Jest uwarunkowana dwoma czynnikami: rodzina i klasa społęczna w jakiej się przyszło na świat (stan majętności, miejsce zamieszkania, wykształcenie i zawody rodziców) na to wpływu nie mamy. To może determinować późniejsze życie społeczne jednostki. Drugi filtr to nasze cechy osobiste. Od tego zależy jak podlegamy procesom socjalizacji.
  socjalizacja wtórna – dochodzi do niej w późniejszych etapach życia gdy wkraczamy w bardziej złożone role. Bierzemy wówczas w jakimś podziale pracy i wiedzy.

• Świadomość i poczucie tożsamości – świadomość naszego ja. Związek z pewno grupą, społecznością, przywiązanie. Utożsamienie z narodem. Świadomość jest pewnym zespołęm wiedzy i wyobrażeń o żeczywistośći. Ta świadomość musi mieć pewny charakter. Nie jest to zjawisko 0-1. Zawsze jest jakaś świadomość swojego położenia, swoich ról społecznych, itd.

• Jednostka a struktura społeczna – różnie możę na niąreagowac. Lepiej lub słąbiej zinternalizować. Możę się alienować, możę występować anomia społeczna itd.

4. Wyobraźnia socjologiczna wg Charlesa W. Millsa

Uważa że rzeczywistoś społeczna jest bardziej złożona niż się możę wydawać. Nie wszystko wiemy nie możemy wszystkiego zauważyc. Widzimy tylko jej wycinek. Pozaty MW rzeczywistości społecznej i politycznej SA zjawiska ukryte które nie SA dostępne do łatwiej obserwacji. Ale socjolog powinien je badać.

Wg. Anthony Giddensa:

• Wrażliwość historyczna -

• Wrażliwość antropologiczna – wrażliwośc na kulture, na wytwory człowieka. Zarówno materialne jak i nie materialne (wartości, wzory zachowań)

• Wrażliwość krytyczna – do wiedzy którą pozyskujemy musmy mieć stosunek krytyczny. Nie przyjmujemy na wiare tego co jest poznawane. Musimy krytycznie analizować ta wiedze która otrzymujemy oraz krytycznie patrzec na swoje doświadcznie.

Peter L. Berger:

demaksacja – co współczesny socjolog ma demaskowac? – np. intencje powody motywy, ukryte elementy życia społecznego, adacz powinien starać się je ujawnic, stereotypy, uprzedzenia, kwestie np. struktury społecznej.

brak respektu – do zgromadzonej wiedzy naukowej, rzeczywistośc w końcu się zmienia , są przemiany, to co było prawdziwe już może nie być.

relatywizacja – musimy mieć świadomość kulturowych uwarunkowań które są różne. Nie można oceniać np. zachowań ludzi w Afryce wg. Unormowań zachowańa w Polsce czy europie.

Erving Goffman – człowiek w teatrze życia społecznego

-aktor
-aktorzy
-widownia

wrażenia przekazywane – symbole werbalne i ich substytuty

komunikowanie w wąskim i tradycyjnym rozumieniu

drugi rodzaj symbolicznej działalności komunikacji to symulacja

Ćwiczenia (15.11.12)

Temat: Zbiorowości i grupy społeczne

1. Socjologiczna grupa odniesienia – zbiorowość która jest istotna dla jednostki, aspiruje do niej, chciałaby tam należeć Ew. ma jakiś inny stosunek.
   -Pozytywna – negatywna (grupa zawodowa, stowarzyszenie, elita, liczymy się ze zdaniem os tej grupy. Staramy się upodobnic do jej członków.) negatywna grupa odniesienia – grupa ktorą uważamy za złą, gr. Przestępcza, zdemoralizowana, grupa o innej wartości niż nasze, np. partia opozycyjna.
   Gr. Pozytywna – kibice mojej drużyny gr. Negatywna kibice drużyny z którą rywalizujemy
   
   -Normatywna – porównawcza
   
   Normatywna – taka któ®ej wartości są wyznacznikiem naszego zachowania, które regulują nasze zachowanie, chodzi o normy które przyjmujemy dobrowolnie wchodząc do tej grupy. Czasem pod wpływem impulsu luyb stymulacji. Te wartości i normy regulują nasze zachowanie.
   
   Porównawcza – taka do której się odwołujemy, odnosimy nasze zachowanie, pozycje, sytuacje, status, porównujemy sięz kimś. „my lekarze szpitala w Skierniewicach mamy lepiej/gorzej od lekarzy z grodziska” „my nauczyciele gimnazjum mamy gorzej niż nauczyciele LO” w pewien sposób odnosimy nasz status itd. Do grupy innej (grupa odniesienia). Zastanawiamy sięczy mamy podobne przywileje, zagrożenia, sytuacje itd.
   
   
   

2. SOCJOGRAFIA GRUPY

-Socjogram – więzi w grupie są niejednolite. Nawet w grupie towarzyskiej ktos lubi kogos bardziej niż kogoś. Ktos lepiej tańczy a ktoś ma lepsze notatki.

-Gwiazda socjometryczna – to taka osoba która ma najwiezej więci w grupie. Na która inne jednostki spoglądaja, nieformalny lider grupy ze względu na swoje cechy czy interaktywność lub aktywność.

-Izolant – jest w grupie ale się słabo identyfikuje, mnie ma najlepszych relacji, czasami jest zamkniety w sobie.

Jak się robi socjogram? – zadaje się zestaw pytań, np. z czyim zdaniem się liczysz itd.

3. STRUKTURA SPOŁECZNA – układ odniesień które mogą być mniej lub bardziej sformalizowane, wynika z pewnego podziału. Często efektem występowania tej struktury jest występowanie hierarchii.

-Struktura społeczna to coś wiecej niż skłąd zróżnicowanych kategorii ludzi – jest ona układem tych kategorii powiązanych Systemem Stosunków Społecznych
-Istotne jest odtworzenie sieci relacji zachodzących między grupami, warstwami i klasami społęcznymi

• Płaszczyzny rozpatrywania:

-Holistyczna vs. Mikrostrukturalne

Holistyczna - struktura całego społeczeństwa. Patrzymy na układ całego społeczeństwa. Wyznaczonego głównie terytorium danego państwa. Jaki jest ukąłd i stosunki spoęłczne miedzy podmiotami danego państwa.

Mikrostrukturalna – Socjografia. Badanie struktury w małych grupach społecznych

-Uniwersalistyczna vs. Historycentryczna

Uniwersalistyczne – to spoglądanie na strukture w kategoriach pewnych pojęc teoretycznych. Zawsze w społeczeństwie można wyodrębnić klasy. Zawsze są warstwy. Warstwy są ułożone w sposób hierarchiczny. Zawsze występują jakies wielkie grupy społeczne które można wyodrębnić

Historycystyczna – mówi o tym jak doszło do wytworzenia tej struktury. W każdym orkesie ta struktura wyglądała inaczej (np. za Jagiellonów, inna obecnie, a inna w PRLu) struktura daje się przekształcać. Pod wpływem procesó społecznych, migracji, industrializacji, urbanizacji, wartości postmaterialnych itd.

-Obiektywna vs. Subiektywna

Obiektywna – poznawanie i rozpoznawanie jakis cech które istnieją niezależnie od naszej woli i od poczucia przekonania jednostki. Np. jesteśmy w starożytnym rzymie to niewolnik bez względu na to co myślał był niewolnikiem.

Subiektywna – jak ktoś uważa żę gdzies należy, to z jakimi grupami sięidentygikujemy i utożsamiamy, z pkt widzenia naszej świadomości

-Realna vs. Hermeneutyczna

Relana – istnieje pewien rzeczywisty układ stosunków społecznych

Hermeneutyczny – nam się wydaje, że jakiś układ istnieje. Np. wydaje nam się, że w Polsce nie ma klas bo nie ma jakiś ideologicznych wyznaczników pozycji.

4. SCHEMAT STRUKTURY SPOŁECZNEJ
   
   
   

• Dychotomiczny – podział na dwie grupy,klasy. Klase dominującą i podporządkowaną.

• Wielopłaszczyznowy – jest szereg wyróżników struktury. Nie muszą występować ze sobą w sposób skumulowany. Mogą być ekonomiczne, społeczne, kulturowe itd.

• Gradacyjny – jest jakaś hierarchia. Ułożenie od najniższej do najwyższej. Najsłabszej do najsilniejszej itd. Z czego wynika? Z koncepcji ekonomicznych, kulturowych itd.

• Funkcjonalny – podział ról. Podział pracy. Z teo podziału wynika pewna budowa struktury społecznej.

Dla polityki najbardziej interesujące są dwa z tych schematów
-dychotomiczny
-Gradacyjny.

5. Struktura pojmowana dychotomicznie

-Karol Marks? – pewne aspekty w jego wizji są dychotomiczne. Ale nie twierdził że w każdym społeczeństwie występują tylko dwie klasy.
jego koncepcja to nie klasyczny podział dychotomiczny.

- klsa społęczna to – wielka grupa społęczna wyróżniana wg 3 cech konstytutywnych (wszystkie od podłożu ekonomicznym):

• Stosunek do środków produkcji / posiadający – nieposiadający /

• Miejsce w społecznych podziale pracy /kierujący – pracujący /

• Tytuł (sposób) i rozmiar uczestniczenia w podziale dóbr / przejmujący wartość dodatkową, otrzymujący gros dochodów z tytułu własności – otrzymujący dochody z tytułu pracy /

CZY W SPOŁECZEŃSTWIE ZAWSZE ISTNIEJĄ DWIE DYCHOTOMICZNE DO SIEBIE USTOSUNKOWANE KLASY?

-trudno mówić o takim występowaniu. (tak jak było to np. w feudalizmie) ale to nie znaczy że nie ma klas i że nie grają one roli ekonomicznej czy społecznej.

TEORIE KONFLIKTU (wyłonione z ideologii Marksa)

sprzeczność antagonistyczna – tak sprzeczność w której interesy jednej klasy z drugą są nie do pogodzenia. Ci którzy posiadają chcą utrzymać to a Ci którzy nie posiadają chcą zacząć coś posiadać.

Teoria konfliktu –

STRUKTURA TO PODZIAŁ W PŁŚZACZYŹNIE HORYZONTALNEJ CZY WERTYKALNEJ?

- wertykalnej – jak klasy stają się klasmami podporządkowanymi.

Schemat Gradacyjny

-klasa panująca vs. Klasa wyzyskiwana

-Klasa wyższa – wyższa średnia – średnia – niższa

Stratyfikacja a struktura

An stratyfikacje składa się prestiż, wysokość dochodów, status.

Struktura – to podział na klasy którego źródłem są warunki ekonomiczne

Stratyfikacja – podziałna warstwy dla karocy element ekonomiczny nie jest jedynym i nie jest głównym

6. Koncepcja Maxa Webera

-Kryterium ekonomiczne (nie posiadanie lecz wymiana zasobów, pozycja rynkowa) – można wyróżnić klasy. Mówi że nie tyle chodzi o posiadania ale o fakt uczestnictwa w wymianie rynkowej. Chodzi o pozycje rynkową. Pewna gr ludzi możę uzyskać na drodze ekonomicznej na drodze wymiany. (posiadanie czegoś cennego)

-Status (nie tylko ekonomiczny) – stan – status społeczny, wyróżnia stany. Przynależność do pewnej kategorii społecznej

-partia – „partyjność” – udział we władzy. Np. jest stan duchowny. Pełni określoną misje społęczną. Inny stan to np. stan oficerski. Nie jest też bezpośrednio związany z pozycją ekonomiczną czy stanową.

Zajęcia 22.11.12

Temat Struktury c.d.

1. Teoria klas wg Erika Wrighta:

3 sposoby panowania – trzy klasy panujące:
-panowanie nad inwestycjami lub kapitałem finansowym – coś co można przerzucać, inwestowac, zmieniać, z czego można otrzymać prowizję, odsetki. Możemy inwestować w środki produkcji, ale można tez obracać tym kapitałem. Są to więc różne rodzaje panowania nad tym kapitałem.
-panowanie nad materialnymi środkami produkcji (własność ziemi, przedsiębiorstw, biur.)
-panowanie nad siłą roboczą

2. Emil Durkheim

Pojęcie „anomii społecznej” – rozkład więzi społęcznyej, dezintegracja, chaos wśród norm i wartości.

REAKCJE JEDNOSTKI NA STRUKTURE

TYP REAKCJI	CELE	ŚRODKI
Konformizm	+	+
Innowacja	+	-
Rytualizm	-	+
Wycofanie	-	-
Bunt	-/+	-/+

Jednostki akceptują cele ale nie środki

Zajęcia 20.12.12

Temat: wielkie grupy społeczne, narody, grupy etniczne. (narody i procesy narodowotwórcze)

1. Kiedy doszło do powstania narodu?  geneza

Jest to złożona kwestia. Ludzie musieli czuć, że przynależą do narodu. Muszą być czynniki które łączą ludzi (tradycja, kultura, wiara itd. )

Trudno okreslic kiedy ale w wielu krajach starożytności czy w czasach feudalnych powstawały wspólnoty które opierały się na języku, terytorium itd. Ale nie była to świadomość typu narodowego. Struktury państwowe nie zawsze opowiada dały granicom etnicznym. Sam Rzym np. był ogromny i różny etnicznie. Potem te państwa zaczeły się przekształcac, granice się przesuwały. Nie były one tożsame z więzami etnicznymi, kulturowymi i językowymi,

Korzeniu można szukać w plemionach, w niektórych panstwach feudalnych i starożytnych.

Przełomem w kształtowaniu narodów było powstanie kapitalizmu. Oraz rewolucja francuska. Wtedy powoli zaczeły się kształtować państwa narodowe.
a co z kształtowaniem państw w Azji, Afryce czy Ameryce? Tam inaczej się kształtowały narody.

Kiedy w Polsce?  kształtował się w XIX wieku kiedy tak na prawde nie było samodzielnego bytu państwowego. Polska była pod zaborami.
kiedyś mówiło się, że jest się „tutejszym” a nie „polakiem”

2. Czynniki narodowotwórcze

Czynniki obiektywne:
-terytorium
-kultura
-architektura
-miasta

Czynniki subiektywne:

-świadomość narodowa
-kultura.
-sposób przywiązania ludzi do wytworów działalności kulturowej

TEORIE NARODU:

1. Antropologiczne

Czynnikiem konstytuującym naród jest kultura i język. Jest to szczególne do formowania się narodu. Ale są tez narody które mówią wieloma językami.

2. Politologiczne

Wspólne państwo, przypisane do terytorium, jeśli państwa nie ma to silne dążenie państwowotwórcze.

3. ekonomiczne

konstytuuje wspólny rynek który posiada pewne granice, chroniony cłami, mający swoje zasady. Pochodną może być wspolna waluta narodowa. Kiedy zaczeły się kształtować rynki? Wraz z rozwojem kapitalizmu!. Widać wyraźnie, że kapitalizm przynosi powstanie nowoczesnych narodow i kształtowanie narodowych świadomościu.

Naród to nie jest coś co było od zawsze, ukształtowały się dopiero niedawno. Narodu również mogą przestać istnieć.i nei można tego zapomnieć.

Czynniki towarzyszące vs. swoiste

-wspólne terytorium
-język ojczysty
-kultura narodowa
-pochodzenie etniczne (wspólne dziedzictwo i więź historyczna)
-wspólnota życia państwowego
-wspólnota gospodarcza
-

NARÓD – wytworzona historycznie wielka zbiorowośc społęczna i charakterystyczny typ organizacji społecznej, właściwy dla spoęłczeństwa przemysłowego oparty na rozwinietej i sformalizowanej:
-organizacji politycznej
-wspólnocie kultury i tradycji
-wspólnym języku.

NARÓD – trwałą wspólnota ludzi ukształtowana historycznie w obrębie danego terytorium na gruncie tradycji i języka posiadające więzi ekonomiczne i własne instytucje polityczne. Charakteryzowała się swoistym systemem kulturowym oraz poczuciem tożsamości i odrębności wobec innych grup narodowych i etnicznych.

NARÓD – historycznie ukształtowana trwała wspólnota powstała na gruncie wspólnych losów dziejowych wspólnej gospodarki towarowej i wspólnych instytucji politycznych charakteryzująca się istnieniem poczucia państwowego jako podstawowego składnika świadomości grupowej.

Naród – narodowość – mniejszość narodowa – grupa etniczna

Grupa etniczna – jako najmniej wyodrebniona grupa ludzi ale również można powiedziec ze to wszystko są grupy etniczne a naród jest najbardziej rozwiniętą grupą tego typu

KLASYFIKACJA GRUP ETNICZNYCH

• dojrzałe i uformowane narody

• narodowości, któ®e jeszcze nie uformowały się w narody, ale które przechodzą proces powstawania narodu – obywatele innego kraju któ®zy czują związek ze swoim krajem.

• mniejszości narodowe należące do innego narodu niż ten wśród którego żyją, ale tak odlegle od narodu macierzystego, że przeobrażone już w osobne, wysoce integrowane wewnętrznie wspólnoty. – kategoria odległe to kat. Umowana. Nie oznacza liczby kilometrów tylko np. w zupełnie innych warunkach.

• Grupy językowe, regionalne „rasowe” stanowiące cześc jakiegoś narodu ale zachowujące bardzo znaczną odrębność w jego ramach

• Grupy językowe, regionalne, rasowe nie należące do żadnego z wyodrębnionych i nie przeobrażające się w odrębny naród.

Inna klasyfikacja grup etnicznych:

-grupy powstałe na gruncie wspólnoty jezyka

-grupy powstałe na gruncie wspólnoty regionalnej (ślązacy kaszubi) czy na Grucie ‘rasowym’ (afro amerykanie)

-grupy powstałe na gruncie autentycznej czy rzekomej wspólnoty pochodzenia (ugrofinowie, Słowianie)

-grupy powstałe na gruncie wspólnoty religii i utrwalonej przez nią wspólnoty kultury i obyczajów.

JAKA ZBIOROWOŚC JEST NARODEM A JAKA NIE?

Ojczyzna prywatna (mała) – ojcowizna, miejsce w którym się urodziłem, wychowałem.

Ojczyzna ideologiczna (duża) – państwo i naród do któ®ego należymy

Egzamin – 21 pytań testowych jednokrotnego wyboru. Jedna z odpowiedzi jest skrajnie absurdalna. 30 min na odpowiedź. Godzine po egz będą wyniki.

Ojcem socjologii był – Marks, Arystoteles, Czarnowski, August

Struktura społęczna, ruchliwość społęczna

Zajęcia (17.01.2013)

Temat: Globalizacja

1. Definicje jednoaspektowe i abstrakcyjne – wskazują na jeden konkretny wymiar i aspekt globalizacji. Globalizacja odbywa sięw wielu aspektach (kulturowy, ekonomiczny, społeczny, militarny itd. Ta definicja jest skierowana na jeden z nich. Wg Stiglitza jest to integracja krajów i gospodarek oraz zniesienie barier granicznych który umożliwia swobodny przepływ kapitału, wiedzy, ludzi.

2. Definicje wieloaspektowe – są domenom politologów i socjologów. Są syntetyczne. Np. Samuel Huntington mówi o GLOBALIZACJACH. Ich charakter ma być wielowymiarowy.
   ważna definicja – globalizacja to proces powiązania ludzi ze względu na wszystkie aspekty życia.

3. Definicje wartościująco-oceniające – definicje naukowe, mocno zidealizowane. Np. globalizacja to drastyczna polaryzacja władzy i bogactwa miedzy elitą świata a ludźmi którzy klepią biedę.

Globalizacja wg Baumana – globalizacja to kompresja czasu i przestrzeni

Globalizacja – „co ma znaczenie tu, ma znaczenie i tam” – syntetyczna definicja pokazująca istotę globalizacji.

KULT JOHNA FRUMA (dyfuzja niezamierzona)

Czczenie lotnika, rozbił się kiedyś w nowej gwinei, uznano, że to jest dar od boga. Do dziś urządzane Są marsze na wzór wojsk amerykaniskich (o czym pewnie opowiadał John Frum ludziom którzy go przyjęli.)
jest to też religia zarejestrowana.

Nowa gwinea stanowiłą obszar ciekawy w kontekście globalizacji.

kult cargo – religia. Przyjmowanie kultury „białych”

globalizacja ma charakter głównie ekonomiczny, motorem są czynniki ekonomiczne. Większość definicji wskazuje na słabnoąc postawę państwa narodowego. Po trzecie to wspomnienie o aspekcie technologicznym. Ten postę w konkretnej dziedzinie decyduje o istocie procesu globalizacji. Globalizacja opiera się na płaszczyźnie Komunikacyjnej, medialnej, informacyjnej.

DEFINICJA – wieloaspektowa Piotra sztompki
Globalizacja wieloaspektowy i wielostronny proces intensyfikowania powiązań i zależności:
-ekonomicznych
-finansowych
-kulturowych
-ideologicznych
-militarnych
-społęcznych
-politycznych
w wyniku którego dokonuje się uniformizacja w wyżej wymienionych płaszczyznach i dochodzi do wykształcenia się tożsamości i solidarności na poziomie ponad lokalnym i ponad narodowym.

Wybitne postacie związane z Globalizacją:

1. Francis Fukuyama

Profesor filozofii politycznej, wyłożył koncepcję końca historii. Nawiązał tu do Hegla. Idea wciela się wciąż w nowe formy. Dla fukuyamy koncem historii był model USA (demokracja liberalna). Dla Fukuyama problemem jest fakt że kraje globalizująsie na płaszczyźnie ekonomicznej a nie robiątego na płaszczyźnie politycznej. Powinna być powołana globalny koordynator któ®y zapewni możliwość funkcjonowania gospodarek światowych i polityki o charakterze globalnym.
Ciekawą myślą jestez, ze stwierdza, ze państwo opiekuńcze niszczy demokracje i nie ma ono sensu bytu. Opłaca się tylko kapitalistyczna gospodarka i one utrzymają i rozwiną demokrację.
Nie jest dla niego problemem amerykanizacja. Stwierdza ze rozwiaj się ona oddolnie, spontanicznie, jest ona przyjmowana dlatego tego problemu on nie dostrzega

2. Samuel Huntington

Zderzenie cywilizacji. W 1993 opublikował artykuł dotyczący zderzenia cywilizacji. Potem napisał o tym książkę.

Typy relacji Zachód – pozostałe cywilizacje:
-antagonizm
-współpraca
-Współpraca i antagonizm

Mamy 9 cywilizacji: zachodnia (Europa USA), prawosławna, japońska, czarna Afryka, muzułmańska, ameryki łacińskiej, hinduska, Azji wschodniej, buddyjska.

Huntington dostrzega antagonizmy miedzy tymi cywilizacjami (skala mikro)
antagonizm makro – miedzy zachodem a cywilizacją muzułmańska (to jest oś historii)

Paradygmat modernizacyjny – to co miało być ideologią dla ZSRR to to była ideologia dla USA. Włącza liberalizm i demokrację, wprowadzony w latach 70 przez Rostowa w manifeście niekomunistycznym. Wskazano ze drogą rozwoju społecznego jest przyjęcie gospodarki kapitalistycznej i demokracji. Był tak jak marksizm leninizm wspierany prez rząd USA.

Krytyka zachodniej cywilizacji: Huntington mówi ze zachód zbłądził. Demokracji nie da się narzucić. Narzuca się autorytarny system. Z demokracją tego czynić nie wolno. Zachód utracił legitymacje etyczną by stać się dzierżycielem nowych myśi i ich wdrażania na świecie. Drugim grzechem zachodu jest dwulicowość (polityka ale nie). Polegało to na tym ze zachód sprzeciwia się broni jądrowej ale nie w przypadku Izraela. Zachód popiera demokracje ale nie jak muzułmanie dochodzą do włądzy na zachodzie. Prawa człowieka tak ALE NIE gdy chodzi o terroryzm.

3. Benjamen Barber.

Dżi Had vs. McŚwiat.

Dżi Had- wszystko to co tradycyjne, lokalne, rodzime, to co wynika z tradycji, to siły tradycyjne, konserwatywne

McŚwiat – holliwodzkie kino, sieci ogólnoświatowe, muzyka, pop kultura,

Dżi Had jest skażany na porażke, McSwiat ma lepsze zaplecze ekonomiczne

Sądwie drogi:

1. De globalizacja kapitalizmu

Państwa narodowe zamknięte, nie ma wymiany miedzynarodowej, wytwarzamy z surowców naturalnych swoich, stanimy się autonomiczni. Ma być obieg zamknięty jeśli chodzi o gospodarkę. Barber przyznaje ze to niemożliwe, ale przez niektó®e państwa realizowany (kora płn)

2. Zglobalizowanie społeczeństwa obywatelskiego

Globalizacja dokonuje się najszybciej w sferze ekonomii i kultury a nie polityki (zwłaszcza oddolnej). Proponuje Barber stworzenie Świata obywatelskiego. Powołania org politycznych któ®e mają zapewnić ład globalny.

WYMIAR POLITYCZNY GLOBALIZACJI

Typologia obrazów porządku świata – Roland Robertson

4 scenaiusze przyszłości:

1. Globalny (Gemeinschaft I) – wspólnota – wizja zamkniętych struktur. Każdy ma swoją oryginalną drogę rozwoju. Paradygmat endogenny. Nie ma połączeń ani militarnych ani ekonomicznych.

2. Globalny (GesellSchaft I) – stowarzyszenie – jest to mozaika odrębnych suwerennych ale połączonych więziami państw.

3. Globalny (Gemeinschaft II) – wspólnota - państwa się nie zamykają, tworzy sięcośw postaci świata obywatelskiego. Mamy światowy rząd.

4. Globalny (Geselschaft II) – Stowarzyszenie – wizja w któ®ej istnieje rząd swiatowy ale ma on charakter hegemoniczny, narzucony, respektowany z pkt widzenia siły, stworzony przez hegemona – państwo któ®e jest liderem światowego ładu.

Przez większączęść dziejów dominowała wspólnota. Natomiast różne zjawiska doprowadziły do powstawania stowarzyszeń a rozpad wspólnot. Wszystkie ruchu społeczne są tęsknotą do utraconych wspólnot

Wspólnota – zbiorowości społeczne, któ®e utożsamiamy z rodziną, grupą rówieśniczą, grupą lokalną.

Stowarzyszenia – grupy któ®e mają w sposób krótkotrwały wyznaczone zadania. Mają charakter funkcjonalny.

SCENARIUSZE UNIFORMIZACJI KULTUROWEJ

1. Scenariusz globalnej homogenizacji – polega na ujednoliceniu kultury. Dominanta będzie kultura najsilniejsza - amerykańska

2. Scenariusz nasycenia kulturowego – zapomniałem zapisać 

3. Scenariusz deformacji kulturowej – przwidywania, ze elementy któ®e najłatwiej rozpowszechnić nie koniecznie są elementami najbardziej wartościowymi. Elementy najmniej wartościowe będą „rozsypywane” w kulture

4. Scenariusz dojrzewającej amalgamacji kulturowej – najbardziej obiecujący. Zakłada się równorzędność. Kultury są równorzędne i będą się wymieniały tym co najlepsze.

ZWOLENNICY I PRZECIWNICY GLOBALIZACJI

Davos – miasteczko w Szwajcarii. Spotykało się tam światowe forum ekonomiczne. Ludzie traktują gospodarkę liberalną jako swoisty kanon który należy wdrażać.

Porto Alegre – miasto na południu Brazylii, przeciwstawia się tym z Davos. Wprowadziła budżet partycypacyjny. Światowe forum Społeczne.