Powszechnie obowiązujące źródła prawa charakteryzują się tym, że zwierają generalne i abstrakcyjne normy prawne. Normy generalne to normy skierowane do nieokreślonego katalogu osób poprzez wskazanie cech, natomiast normy abstrakcyjne określają zachowania powtarzalne w rodzajowo określony sposób.

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

W Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, zwanym dalej "Dziennikiem Ustaw", ogłasza się:

1) Konstytucję,

2) ustawy,

3) rozporządzenia z mocą ustawy wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,

4) rozporządzenia wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczących określonych w ustawach komitetów, będących członkami Rady Ministrów, oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,

5) teksty jednolite aktów określonych w pkt 1-4,

6) orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Dzienniku Ustaw,

7) uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenie ministra.

W Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", zwanym dalej "Monitorem Polskim", ogłasza się:

1) zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wydane na podstawie ustawy,

2) uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, wydane na podstawie ustawy,

3) teksty jednolite aktów określonych w pkt 1 i 2,

4) orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Monitorze Polskim lub aktów normatywnych, które nie były ogłoszone.

W wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się:

1) akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej,

2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy,

3) statuty związków międzygminnych oraz statuty związków powiatów,

4) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej,

5) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez: wojewodę i organy administracji niezespolonej, organ samorządu województwa, organ powiatu i organ gminy,

6) porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte:

a) między jednostkami samorządu terytorialnego,

b) między jednostkami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej,

7) uchwałę budżetową województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu województwa,

8) obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy,

9) statut urzędu wojewódzkiego,

10) inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne.

Konstytucja- najważniejszy akt w państwie, posiada zasady funkcjonowania państwa, ustrój państwa, sposoby sprawowania władzy, organy, kompetencje; określa wolności, prawa, obowiązki obywatela.

Ustawy- są normatywnymi aktami prawnymi, wydawanymi przez Sejm. W hierarchii aktów prawnych zajmują one miejsce o jeden stopień niższe niż konstytucja.

Większość zwykła - gdy podczas głosowania więcej osób biorących udział w głosowaniu opowiada się za wnioskiem niż przeciw. Głosy wstrzymujące nie są wliczane do wyniku.

Większość bezwzględna - gdy podczas głosowania liczba głosów za wnioskiem jest większa od sumy głosów przeciw i wstrzymujących się (aby wniosek został przyjęty, liczba osób popierających go musi stanowić więcej niż 50% wszystkich głosów). Większość bezwzględna jest wymagana np. w Sejmie do odrzucenia poprawki Senatu, ogłoszenia referendum ogólnokrajowego, czy uchwalenia tajności obrad.

Większość kwalifikowana – przekraczająca połowę większość głosów, niezbędna do podjęcia uchwały przez dane zgromadzenie, wyrażona procentem lub ułamkiem. W zależności od regulacji prawnej może być to np. procent lub ułamek sumy głosów wszystkich członków danego zgromadzenia, członków obecnych na sali lub członków biorących udział w głosowaniu.

Kworum – minimalna liczba członków zgromadzenia (parlamentu, stowarzyszenia, związku zawodowego), niezbędna do prowadzenia obrad lub powzięcia wiążących decyzji np. w przedmiocie wyborów, podjęcia uchwały. Przykładowo uchwalenie ustawy przez Sejm wymaga obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów; kworum wynosi więc 230 posłów.

Proces tworzenia prawa w Polsce

-wykonania inicjatywy ustawodawczej,

-rozpatrzenie inicjatywy przez Sejm w trzech czytaniach,

-rozpatrzenie ustawy przez Senat,

-rozpatrzenie przez Sejm poprawek Senatu (jeżeli zostaną zgłoszone),

-podpisanie ustawy przez Prezydenta i jej ogłoszenie w dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Tworzenie prawa - to zaistnienie określonych faktów prawno-twórczych, których następstwem jest powstanie norm prawnych generalnych i abstrakcyjnych

a) Przy systemie prawa stanowionego:

-Stanowienie - jest to jednostronna czynność konwencjonalna (każda czynność prawna) składa się z czynności:

a) czynności psychofizyczne= różne gesty

b) z reguł sensu= np. jest to reguła kulturowa upoważnionego organu władzy publicznej, której przebieg określają przepisy prawa, a rezultatem jest powstanie aktu normatywnego zawierającego normy prawne generalne i abstrakcyjne. W zależności od organu są to:

- Uchwalanie,

- Władza ustawodawcza,

- Wydawanie- akty wykonawcze,

- Podejmowanie - uchwały, akty prawa miejscowego.

Umowa- dwustronna czynność konwencjonalna, poprzez, którą strony określają wzajemne uprawnienia i obowiązki w postaci norm prawnych generalnych i abstrakcyjnych. Np. w prawie międzynarodowym i w prawie pracy (układy zbiorowe).

b) Przy systemie prawa precedensowego:

-Zwyczaj- nie pisana, długotrwała, powszechna praktyka postępowania w określony sposób w określonych sytuacjach. W RP brak prawa precedensowego. Jednak art. 9 konstytucji odnosi się do prawa międzynarodowego, w którym istnieje zwyczaj, precedens. ART. 9 konstytucji mówi, że RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.

-Precedens - W RP brak. Jest to szczególnego rodzaju wyrok sądu, z reguły wyższego szczebla wydany w sytuacji braku prawa pisanego lub gdy jest niejasno. Zawiera normę prawną generalną i abstrakcyjną, która jest podstawą rozstrzygnięcia spraw w przyszłości.

Precedens wiąże sądy niższego rzędu. W RP precedens nie jest źródłem prawa, ale są wyroki SN i NSA. Przy interpretacji przepisów prawnych org. adm. powinien brać pod 1 uwagę orzecznictwo NSA i SN. Faktem prawno-twórczym jest to co prowadzi do powstania prawa.

Akt normatywny – tekst zawierający sformułowane w języku prawnym i zapisane w postaci przepisów normy prawne. Normy te mają najczęściej charakter generalny(odnosi się do adresatów wskazanych poprzez cechy, np. pracodawca , osoba pełnoletnia) i abstrakcyjny(której dyspozycja formułuje regułę wielokrotnego (powtarzalnego) powinnego zachowania). Niekiedy pod tym pojęciem rozumie się także wszelkie teksty formułujące normy postępowania.

Tworzenie aktów normatywnych

Do tworzenia aktów normatywnych uprawnione są ściśle określone podmioty. W społeczeństwach demokratycznych są to najczęściej organy wymienione w konstytucji. Konstytucja określa też w jakim trybie odbywa się tworzenie aktów normatywnych oraz jakie formy one przyjmują (np. ustawa, rozporządzenie, czy dekret). Oprócz aktów normatywnych prawa wewnętrznego, wyróżnia się również akty normatywne prawa międzynarodowego oraz prawa europejskiego.