Organizacja roku szkolnego w szkole rzymskiej.

Szkoły elementarne.

Pierwsze szkoły elementarne na terenie państwa rzymskiego powstały w końcu IV lub też na początku III w p.n.e.

Działalność szkół.

Nauka odbywała bardzo wczesnych godzinach, a trwały do nocy z przerwą na obiad. Nauczyciele nie zadawali prac domowych. Dzieci jedynie podczas uroczystości publicznych i religijnych korzystały z dni wolnych, a także w gorące dni lata, żniwa i winobrania.

Były to szkoły prywatne, prowadzone przez niewolników lub wyzwoleńców, Szkoły te mieściły się na rynkach i innych placach bez ścian i rządzeń. Uczniowie siedzieli na podłodze trzymając na kolanach tablice kamienne. Program nauczania rzymskiej szkoły elementarnej obejmował na początku czytanie, pisanie i podstawowe działania arytmetyczne, naukę pieśni patriotycznych, dziejów Rzymu. Uczniowie pisać uczyli się na wojskowych tablicach, gdy nabierali wprawy używali już pergaminów. Działań uczyli się za pomocą palców, kamyków, a później już na tablicach woskowych . Nauczanie w szkoła elementarnych przeważnie odbywały się metodami pamięciowymi( uczniowie powtarzali litery i wyrazy za nauczycielami). Stosowano kary fizyczne które należały do stosowanych środków pedagogicznych, rózgi były symbolem wychowania. Charakterystyczną cechą tych szkół było równouprawnienie, kształcenie i chłopców i dziewcząt.

Szkoły średnie.

Zaczynały się już od 12 roku życia, organizowanych na wzór hellenistyczny i uczących jedynie języka i literatury greckiej. Za uczęszczanie do tych szkół pobierano opłaty, dlatego też były tylko dostępne dla najbogatszych. Nauczanie zwracało główną uwagę na reguły gramatyczne i sztukę poprawnego wyrażanie się po grecku. Nauczyciele sami czytali teksty, uczniowie powtarzali za nim tak długo aż wypowiadali do poprawnie i z odpowiednim akcentem. Po opanowaniu tekstu przez uczniów nauczyciele tłumaczyli dany tekst pod względem gramatycznym, historycznym, mitologicznym i filozoficznym. Z postępami zaczynali dogłębniej analizować teksty, porównywali je z innymi dziełami. Na koniec uczniowie opowiadali teksty własnymi słowami. (Wszystko stopniowo.) Pod koniec ustroju republikańskiego rzymianie dążyli do realizacji programu siedmiu sztuk wyzwolonych ( gramatyka, retoryka, dietetyka, arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka). Jednak program ten wydał się bardzo obszerny, dlatego też pominęli dietetykę. Na matematyce uczuli się tylko tego, co do przynosiło korzyści. Usunęli każe muzykę i taniec i filozofią, gdyż uważali w całości tylko filozofią stoicką. Największą popularnością okazała się retoryka. Rozbudzała wyobraźnię, dzięki marzących o wielkiej karierze.