Jeżeli mamy rozpocząć rozważanie na temat roli pracy w życiu i rozwoju ogólnym człowieka musimy podjąć się zdefiniowania pojęcia „praca”. Ogólnie ujmując „praca” to celowa (świadoma) działalność człowieka, polegająca na przekształcaniu dóbr przyrody i przystosowaniu ich do zaspokajania potrzeb ludzkich. Można powiedzieć, że praca wypełnia człowiekowi ponad połowę życia jest źródłem jego egzystencji, zapewnia materialne warunki realizacji i decyduje o jego rozwoju i ukierunkowaniu w życiu.

Praca obok nauki i zabawy jest jedną z podstawowych działalności człowieka, czyli takim działaniem, któremu nadaje pewien wyższy poziom wartości i ważności.

Praca ma wpływ na moralny rozwój człowieka i dzięki niej następuje współpraca i współdziałanie wzajemne ludzi i grup ludzkich. Pracę można traktować jako powołanie, źródło zarobkowania i szansę samorealizacji.

Dzięki pracy powstają dobra materialne, tworzone są też wartości kulturowe i społecznie znaczące usługi.

W procesie pracy powstają wytwory społeczne użyteczne, warunkujące nieustanny rozwój społeczno – ekonomiczny i dobrobyt jednostki. Praca gwarantuje konieczny człowiekowi kontakt społeczny oraz realizację jego różnorodnych potrzeb.

Praca jest stymulatorem do zaspokajania potrzeb intelektualnych, a także źródłem egzystencji ludzkiej, czyli tworzenia jego własnego życia. Jest również warunkiem biologicznej egzystencji człowieka, ponieważ człowiek musi produkować i tym właśnie różni się od zwierząt, które korzystają z tego co czerpią bezpośrednio z przyrody.

W wyniku pracy człowiek przekształca się i podporządkowuje sobie przyrodę, stwarzając własne środowisko społeczne, własną kulturę, cywilizację. A więc praca jest podstawą i swoistą formą aktywności człowieka. Praca jako kategoria społeczna obejmująca umiejętności pracy, sposoby jej organizowania, narzędzia, urządzenia techniczne a także wyprodukowane dobra, stanowi element kultury danego społeczeństwa. Wytwarzanie narzędzi i posługiwanie się nimi wyodrębniło człowieka ze świata zwierząt. Dzięki niej możemy realizować swoje plany i zamierzenia.

Jest wiele powodów, dla których ludzie podejmują pracę. Wśród nich warto wskazać następujące: praca jest źródłem dochodów, strukturalizuje czas, umożliwia realizację indywidualnych celów, wykorzystanie i rozwój własnych zdolności i umiejętności, zapewnia bezpieczeństwo, daje poczucie sensu życia, poczucie spełniania się. Praca stanowi źródło twórczości i mistrzostwa. Radość pracy wypływa z podstawowej potrzeby panowania nad otoczeniem. Praca przysparza nie tylko osobistych korzyści, ale staje się dobrem wspólnym, ubogaca innych, słowem – wiąże jednostkę ze społeczeństwem. Zapewnia regularne doświadczanie uczestnictwa, podziału, przynależności, uznania społecznego. O jej szczególnej roli dla zdrowia psychicznego i fizycznego przekonujemy się zwłaszcza wtedy, gdy z różnych powodów nie możemy jej wykonywać. Zakłóceniu ulega wówczas proces osobistego rozwoju, proces – ośmielę się użyć tego sformułowania – uczłowieczania się człowieka! Dobra praca tworzy i podtrzymuje psychiczny dobrostan jednostki, zła – osłabia go i zaburza. Specyficzną właściwością pracy jest to, że zaspakajając wiele potrzeb, sama staje się potrzebą. Jest zatem środkiem do zdobycia określonych korzyści, celem codziennej działalności, ale i motywacją, impulsem do działań.

Aby pracować, trzeba zdobyć zawód. Praca zawodowa stanowi najważniejszy rodzaj pracy wykonywanej przez człowieka, stąd dużego znaczenia nabiera trafne podjęcie decyzji wyboru zawodu, niekoniecznie jednego. Osobiście jestem przekonana o istnieniu multipotencjalności zawodowej człowieka. Przekonanie takie wydaje się niezbędne w dobie bardzo szybkiego tempa przemian społeczno-ekonomicznych. Ważne jest, by posiąść zdolność przystosowywania się do różnej pracy – jej cech, środowiska, wymagań, warunków, narzędzi tak, by każdy z nas mógł czerpać zadowolenie z pracy, które przełoży się na inne aspekty życia, na dobrą jego jakość.