2

ROZWÓJ MORALNY w ujęciu J. Piageta

Jego model wyrósł z badań prowadzonych w latach 20–30–tych. Metodą była obserwacja plus eksperyment z rozwiązywaniem zagadek moralnych. Uważał, że rozwój moralny polega nie tyle na biernym przyjmowaniu gotowych i danych przez społeczeństwo norm moralnych, ile raczej na aktywnym organizowaniu i reorganizowaniu wiedzy moralnej, jaka dziecko gromadzi w interakcjach z innymi ludźmi.

Badał rozumienie przez dzieci sytuacji: kradzieży; kłamstwa; uszkadzania cudzej własności; sprawiedliwości.

Co to jest posłuszeństwo?
Co to jest moralność?

I STADIUM ANOMII (pierwsze 4 lata życia)
Amoralizm poznawczy, czyli brak jakichkolwiek motywacji moralnego zachowania; bo w ogóle niewielka wiedza o tym, czym są reguły i czemu służą
Dziecko zdobywa elementarną wiedzę o tym, co jest dobre, czyli aprobowane przez dorosłych, a co jest złe, czyli nieaprobowane, ale nie potrafi się tą wiedzą posługiwać.
Stadium przedmoralne

;

II STADIUM HETERONOMII MORALNEJ (od 5 do 9/10 lat )
Charakteryzuje się traktowaniem norm moralnych jako narzuconych przez starszych (rodziców, policjantów, Boga) i obowiązujących w zasadzie tylko wtedy, gdy jest się pod tych starszych kontrolą. W stadium tym można wyróżnić: Fazę egocentryzmu Fazę konformizmu	Dobro określa się przez posłuszeństwo. Istotne jest przestrzeganie litery, a nie ducha prawa. Obiektywistyczna koncepcja świadomości. Poczucie immanentnej sprawiedliwości; EFEKT GRZECZNE DZIECKO.

III STADIUM SOCJONOMII (od 9/10 do 13/14 roku życia)
konwencjonalizm moralny, czyli dążeniem do zgodności własnego postępowania z tym, co ogólnie przyjęte i oczekiwane, jest to moralność partykularystyczna, grupowa.	TA FAZA MA KONSEKWENCJE Dzieci uświadamiają sobie, że reguły są tworem ludzi, którzy zgodzili się, by ich przestrzegać; A w związku z tym mogą być kwestionowane i zmieniane przy ogólnej zgodzie; Stopniowo ginie też wiara w to, że kara wiąże się z winą (kara to możliwość, której można uniknąć, jeśli nie zostanie się wykrytym); To podłoże relatywizmu moralnego.
IV STADIUM AUTONOMII MORALNEJ (od 14 (15) do 21 (22) roku życia)
Interioryzacja (uwewnętrznieniem) norm moralnych Faza pryncypializmu , czyli normy uznawane za własne są traktowane jako jedynie słuszne i niepodważalne. Z czasem pojawia się relatywizm moralny albo racjonalizm. Kulminacją rozwoju moralnego człowieka jest faza idealizmu.	Autonomia moralna istnieje wtedy, gdy ideał /norma/ są traktowane przez świadomość jako coś koniecznego, niezależnego od jakiejkolwiek presji zewnętrznej.

DODATKOWE TEZY PIAGETA

• Przejście od realizmu do relatywizmu dzieci zawdzięczają rówieśnikom (podobny status w konfliktach pozwala na dojście do kompromisu opartego na nowych regułach);

• Przejście od realizmu do relatywizmu dzieci zawdzięczają swej aktywności.

PODSUMOWANIE!!
KIERUNKI ROZWOJU

• Dla małego dziecka cudze żądania i oczekiwania nie mają tak naprawdę żadnego znaczenia. Ulega od czasu do czasu i jedynie wtedy, gdy groźby i obietnice płynące ze świata dorosłych są bardzo wyraźne.

• W wieku przedszkolnym coś się zmienia i dziecko zaczyna kierować się aprobatą dorosłych. Przypisuje im najwyższy autorytet, naśladuje, identyfikuje się z nimi.

• W wieku szkolnym najbardziej istotna staje się aprobata rówieśników.

• Jeszcze później tzw. opinia społeczna, czyli opinia ogółu.

• Ostatni etap to wsłuchiwanie się w głos aprobaty wewnętrznej.