Ziele, liść pokrzywy. Składniki ziela (liści) pokrzywy zapewniają przetworom pokrzywowym działanie moczopędne, saluretyczne, przeciwobrzękowe, przeciwkrwotoczne (hamujące krwawienia), pobudzające krążenie krwi (rozgrzewające), odżywcze, hipoglikemiczne (obniżające poziom glukozy we krwi), przeciwmiażdżycowe, odtruwające, przeciwkamicze (utrudniające tworzenie kamieni moczowych), regulujące przemianę materii, pobudzające procesy odnowy (regeneracji) tkanek, krwiotwórcze (zwiększa liczbę krwinek czerwonych i hemoglobiny we krwi). Pokrzywa hamuje stany zapalne w układzie moczowym i przewodzie pokarmowym. Pobudza układ odpornościowy, zwiększając odporność na infekcje (immunostymulator). Słabo wzmaga wydzielanie żółci. Poprawia natomiast trawienie i przyswajanie składników pokarmowych. Jako depurativa (środek czyszczący krew) poprawiają stan zdrowotny osób cierpiących na choroby reumatyczne. Preparaty z ziela pokrzywy zastosowane zewnętrznie działają przeciwłojotokowo, przeciwtrądzikowo, przeciwłupieżowo, wzmacniająco na cebulki włosowe, odżywczo dla skóry. Aktywują procesy regeneracji skóry, przyśpieszają gojenie ran. Leczą wypryski, trądzik, łojotokowe zapalenie skóry. Poprawiają ukrwienie i koloryt skóry. Zapobiegają przetłuszczaniu się włosów. Woda pokrzywowa dobrze oczyszcza i pielęgnuje skórę oraz włosy. Wskazania: osłabienie fizyczne i psychiczne, zaburzenia przemiany materii, obrzęki po wysiłku, obrzęki na tle niewydolności krążenia i nadciśnienia, kamica moczowa, stany zapalne układu moczowego, skłonności do krwotoków, zespół zimnych dłoni i stóp (zaburzenia krążenia połączone z niedokrwistością), niedokrwistość, przewlekłe choroby skóry, trudno gojące się rany, choroby trzustki, choroby reumatyczne, zatrucia i kuracje odtruwające, cukrzyca, miażdżyca. Spowolniony wzrost paznokci i włosów. Obniżona odporność na choroby. Kłącza z korzeniami pokrzywy. Wodno-alkoholowe wyciągi z kłączy i korzeni pokrzywy obniżają stężenie SHBG, czyli globuliny wiążącej hormony płciowe: androgeny i estrogeny. Hamują również aromatazę i słabo obniżają aktywność 5-alfa-reduktazy (enzym ten rozkłada testosteron do 5-alfa-dihydroksytestosteronu, który jest właściwym androgenem działającym na poziomie komórkowym). Aromataza (syntaza estrogenowa) jest enzymem należącym do cytochromów P-450. Zapewnia transformację androstendionu do estronu i testosteronu do estradiolu. Nadmiar aromatazy u mężczyzn powoduje obniżenie poziomu wolnego testosteronu i podniesienie poziomu estrogenów, a w następstwie ---> ginekomastię (przerost gruczołów piersiowych) u mężczyzn; natomiast niedobór aromatazy u kobiet wywołuje wzrost stężenia wolnego testosteronu, obniżenie wolnych estrogenów, a w następstwie ---> wirylizację = hirsutyzm (zmężczyźnienie) kobiet. Wyciągi z podziemnych części pokrzywy zawierają inhibitory elastazy leukocytowej, cyklooksygenazy i 5-lipooksygenazy. Dzięki temu działają przeciwzapalnie. Stymulują limfocyty T, dzięki czemu podnoszą odporność organizmu. Wzmagają wydzielanie moczu i potu, żółci oraz ksenobiotyków i szkodliwych produktów przemiany materii. Zmniejszą ból, obrzęk i stan zapalny chorego gruczołu krokowego. Preparaty z kłączy i korzeni pokrzywy regulują przemianę materii, obniżają poziom cholesterolu, lipidów i glukozy we krwi. Pobudzają krążenie krwi, poprawiają samopoczucie psychiczne. Wzmagają procesy hemopoezy, czy tworzenia krwi, co przejawia się we wzroście liczby erytrocytów i limfocytów oraz wzroście poziomu hemoglobiny we krwi. Właściwości odtruwające, przeciwzapalne i regenerujące mogą zostać wykorzystane w fitoterapii chorób reumatycznych i dermatologicznych. Wyciągi z pokrzywy pobudzają naskórnikowanie, ziarninowanie, czyli regenerację tkanki łącznej i nabłonkowej. Wodne wyciągi z pokrzywy zapobiegają kamicy moczowej. Wyciąg z pokrzywy wzmaga oczyszczanie nabłonka oddechowego, zapobiega wybroczynom krwawym, suchemu kaszlowi, wspomaga oczyszczanie zatok obocznych nosa. Dawniej zalecano pokrzywę w leczeniu gruźlicy, krwioplucia, nieżytu żołądka, nadmiernych krwawień miesiączkowych, puchliny wodnej, żółtaczki, gorączki i osłabienia. Preparaty oparte na korzeniu i kłączy pokrzywy poprawiają proces oddawania moczu u chorych na przerost gruczołu krokowego. Opróżnianie pęcherza wydatnie poprawia się, zmniejsza się obrzęk i dolegliwości bólowe przy oddawaniu moczu. Chorzy w większym stopniu kontrolują oddawanie i trzymanie moczu. Pokrzywa zmniejsza też częstość mimowolnego moczenia się. Wskazania: przerost gruczołu krokowego, nadczynność tarczycy, brak owulacji, bladość skóry i wychudzenie spowodowane anoreksją i niedokrwistością, uprawianie sportów ekstremalnych, przewlekłe choroby skóry, otyłość, cukrzyca, skąpomocz, kamica moczowa, stan zapalny układu moczowego, choroby włosów i paznokci, obniżona odporność na infekcje, zatrucia, kuracje odtruwające i odmładzające (regenerujące), reumatyzm, artretyzm, nieżyt układu oddechowego, przeziębienie, skłonności do krwotoków. Przeciwwskazania: choroba Cushinga, zespół policystycznych jajników. Wyciągi z pokrzywy a medycyna sportowa. Obecnie są dostępne suplementy zawierające wyciąg z pokrzywy lub sproszkowaną pokrzywę, którym przypisywane są właściwości anaboliczne i androgenne. Przy wyborze takiego preparatu należy wziąć kilka rzeczy pod uwagę: 1. Preparat powinien zawierać wyciąg z kłączy i korzeni pokrzywy, a nie ekstrakt z jej ziela lub liścia. 2. Preparaty oparte na sproszkowanej pokrzywie są mało wartościowe, bowiem dawka efektywna zmikronizowanej pokrzywy rozpoczyna się od 6 g/dobę, czyli należy przyjąć 2 g proszku 3 razy dziennie po lekkim posiłku, dobrze popić. 3. Ekstrakt z korzeni i kłączy pokrzywy daje efekt w dawce, co najmniej 600 mg/dobę, czyli 3 razy dziennie po 200 mg. Mniejsze dawki nie dają wyraźnych rezultatów. Dawka ekstraktu ponad 1 g dziennie powoduje dość często zaburzenia trawienne i alergie (zaczerwienie twarzy, obrzęk, świąd, złe samopoczucie). Obniżenie poziomu SHBG u mężczyzn, pod wpływem preparatów z kłączy i korzeni pokrzywy, pociąga za sobą wzrost aktywności testosteronu, a równocześnie obniżenie aktywności aromatazy; ponadto zmniejsza przemianę androgenów do estrogenów. Pod wpływem wyciągów z kłączy i korzeni pokrzywy następuje wzrost stężenia wolnego testosteronu i zwiększona aktywność testosteronu w ustroju i konsekwencje metaboliczne tego procesu. Przyrost liczby czerwonych krwinek i hemoglobiny we krwi podnosi wydolność fizyczną. Pokrzywa podnosi również stężenie mioglobiny w mięśniach, przez co stają się one lepiej dotlenione. Działanie napotne, moczopędne i odtruwające oraz pobudzające krążenie zapobiega obrzękom po wysiłku fizycznym, przyśpiesza eliminacje zakwasów i metabolitów azotowych, przez co mięśnie odzyskują sprawniej i efektywniej swoją wydolność fizjologiczną. Wzrost krzepliwości krwi, uszczelnienie naczyń krwionośnych i pobudzenie syntezy białek tkanki łącznej - przyśpiesza procesy reperacji i zapobiega wysiękom zapalnymorazwybroczynomkrwawym. Za;http://www.luskiewnik.pl/urtica/fitofarmakologia.htm Uwaga: dla pobudzenia wytwarzania erytrocytów warto pić sok z buraka, jeść wątróbkę wieprzową lub drobiową, żółtka jaj, natka pietruszki, wit.C, kwas foliowy(fasolka,groszek,sałata,słonecznik, sok pomidorowy,jabłka,otreby pszenne).