Author: admin
lip 16 2010
Nicienie są pasożytami szkodliwymi przede wszystkim dla młodych
zwierząt. Dorosłe psy wykazują określoną odporność na inwazję
i dlatego dużo rzadziej występują u nich dojrzałe nicienie.
Spośród różnych gatunków nicieni pasożytujących u psów
najbardziej rozpowszechniony jest Toxocara canis. U dorosłych psów
larwy tego pasożyta usadawiają się w mięśniach i różnych
narządach wewnętrznych i ,nie wywołują żadnych objawów
chorobowych. U szczennych suk młodociane postacie Tozocara
przenoszone są z krwią do płodów i wsuktek tego szczenięta
rodzą się już zakażone. Szczenięta mogą też zarazić się po
urodzeniu, oblizując swoje rodzeństwo i zlizując jaja pasożyta z
matki.
Ludzie, a szczególnie dzieci mające stały kontakt z
psami, mogą się od nich zarazić. Przy dotykaniu psa zbierają
bowiem z niego jaja, z których po ich przedostaniu się do przewodu
pokarmowego rozwijają się larwy usadawiające się w różnych
narządach i wywołujące zaburzenia pokarmowe. Dlatego przy
kontakcie z psem, a zwłaszcza przed każdym jedzeniem należy umyć
ręce i stale dbać o czystość osobistą.
Nicienie różnią
się wielkością i wyglądem od innych pasożytów przewodu
pokarmowego, tak że łatwo można je od nich odróżnić. Długość
ich wynosi od 5 do 10 cm, a ciało koloru szarobiałego lub
żółtawego podzielone jest poprzecznie na 3 odcinki, przy czym
tylna część najczęściej jest spiralnie zwinięta. Wyglądem
przypominają nitkowate kluski (stąd nazwa — nicienie). Pasożyty
te mają skomplikowany cykl rozwojowy, chociaż brak w nim żywicieli
pośrednich.
Dojrzałe płciowo nicienie przyczepiają się do
błony śluzowej w jelitach cienkich (tu bytują) żywiciela.
Wyrządzają mu szkody przez odjadanie go, wydzielanie trujących
produktów przemiany materii oraz drażnienie błony śluzowej. Przy
silniejszej inwazji wywołują jej zapalenie, przekrwienie i małe
wrzody. Samice składają w jelicie jaja, które wydalane są na
zewnątrz z kałem. Jedna samica w ciągu całego swego życia może
wyprodukować kilka milionów jaj. Mimo takiej olbrzymiej ich liczby
nie zawsze udaje się je wykryć przy mikroskopowym badaniu kału,
gdyż wydalane są partiami (nie w każdej porcji kału są obecne),
toteż przy podejrzeniu zarobaczenia psa — wskazane jest badanie
kilku próbek kału.
Jaja, dzięki odpornej na warunki
otoczenia otoczce, mogą spokojnie przechodzić poza organizmem
gospodarza proces dojrzewania. Po zjedzeniu przez psa zdolnych do
zakażenia jaj nicienia Toxacara canis w jelicie jego wyzwalają się
z otoczki larwy, które przewiercają ścianę jelita i z prądem
krwi dostają się przez wątrobę i serce do płuc. Tu wędrują do
dróg oddechowych skąd zostają wykrztuszone do jamy ustnej, a
następnie połknięte osiągają kres swojej wędrówki — jelita,
gdzie rosną aż do postaci dojrzałej płciowo, znów produkują
jaja i wydalają je na zewnątrz.
Mimo tych, zdawać by się
mogło, groźnych wędrówek larw w organizmie, które zdarzają się
głównie u młodych psów do 8 miesiąca życia, przy słabym
zarobaczeniu pasożyty nie wyrządzają swemu żywicielowi większych
szkód. Obecność nicieni w przewodzie pokarmowym stwierdza się
albo przez makroskopowe (gołym okiem) wykrycie ich w kale, albo
przy mikroskopowym badaniu odchodów.
, Młode psy silnie
zarobaczone słabo rosną i są mało ruchliwe. Sierść mają
nastroszoną i bez połysku mimo dobrego apetytu chudną. Zdarzają
się też biegunki i wymioty. Często w wymiocinach można zauważyć
obecność dorosłych pasożytów. Rzadziej zdarzają się zaparcia
spowodowane kłębami glist, które czasem mogą zapełnić całe
jelito. Często charakterystycznym objawem u szczeniąt jest
rozdęcie brzuszka. Wydzielane przez pasożyty jady mogą wywołać
drgawki i porażenia. Wędru’jące larwy uszkadzają wrażliwą
tkankę płucną i stwarzają dogodne warunki do rozwoju zapalenia
płuc. Jeżeli nawet nie występują takie powikłania to szczenięta
są słabo i wskutek rozwijającej się niedokrwistości mogą paść
albo po przezwyciężeniu choroby pozostają na całe życie
charłacze.
Stosowane dawniej przeciw nicieniom preparaty, jak
sześcio-chlorek węgla i olej komosy piżmowej, prawie zupełnie
zostały zarzucone ze względu na swoją toksyczność i uboczne
szkodliwe działanie. W leczeniu opadniętych przez nicienie psów
stosuje się takie leki, jak Yomesan, Nemural oraz zawierające
adypinian piperazyny. Niszczą one dorosłe pasożyty i są na tyie
mało toksyczne, że mogą być podawane szczeniętom. Dawki
preparatów uzależnia się od ciężaru zwierzęcia. Lek stosuje
się powtórnie po 10—14 dniach. Jednakże wszystkie dawniej i
obecnie używane preparaty niszczą tylko pasożyty bytujące w
przewodzie pokarmowym, a nie działają na larwy, które osiedliły
się w mięśniach i innych narządach. Leczenie zwierząt
dorosłych, a zwłaszcza suk w ciąży, celowe jest tylko wtedy,
kiedy rzeczywiście są one zarobaczone (obecność w kale
pasożyta). Dlatego wskazane jest przeprowadzenie badania kału
przez wyspecjalizowane kliniki i zakłady higieny weterynaryjnej.
Zakażone w okresie życia płodowego szczenięta zaczynają wydalać
z kałem jaja w 3 tygodniu życia. Toteż szczenięta należy
odrobaczać w wieku 3, 4 i 8 tygodni życia oraz między 4 a 6
miesiącem życia, gdyż wówczas są najsilniej zarobaczone i
stanowią najgroźniejsze źródło inwazji. Suki odrobaczą się w
pierwszej połowie ciąży.
Ażeby nie dopuścić do nowego
zakażenia i dalszego rozsiewania jaj trzeba zapewnić psom
odpowiednie warunki higieniczne. Bez tego każde odrobaczanie okaże
się bezcelowe, gdyż w krótkim czasie psy ponownie się zarażą.
Nicienie są oporne na działanie więk-szóści środków
odkażających. Jeżeli tylko właściwości przedmiotów na to
pozwolą, można użyć do odkażania gorący roztwór sody lub
wygotować je. Deski, budy psie oraz posadzkę klatek kilkakrotnie
szoruje się. Derki i inne rzeczy składające się na posłanie psa
należy co najmniej wyprać i wyprasować, a w ostateczności
wytrzepiu-i wyszczotkować. Jeżeli są to przedmioty mało
wartościowe, najlepiej je spalić. Ogrodzenie wybiegu, jeżeli jest
z drutu, można opalić lampą lutowniczą. Kał powinno się
codziennie unieszkodliwiać, ażeby nie mógł być obwąchiwany
przez psy. Również codziennie trzeba starannie umyć miskę do
jedzenia i spłukać ją gotującą wodą.
Sutki suki oraz te
części ciała, które mogą się zetknąć z kałem trzeba często
myć mydłem i wodą.
Wbiegi w klatkach mają najczęściej
nieutwardzone podłoże, w którym z czasem następuje nagromadzenie
dużej liczby jaj. Trzeba więc co pewien czas zdjąć górną
warstwę ziemi i nasypać nową.
Filed under: Bez kategorii