GENETYKA MENDLOWSKA
1. Zdolność zwijania języka w kształt litery U dominuje nad brakiem takiej zdolności. Jeżeli oboje
rodzice są heterozygotyczni pod względem tego genu, to jak cecha ta kształtować się będzie u
ich dzieci?
2. Umieszczanie lewego kciuka nad prawym jest determinowane obecnością dominującego genu
F. Jakie genotypy mogą mieć rodzice osoby umieszczającej prawy kciuk nad lewym?
3. W pokoleniu F2 mieszańców pewnego gatunku ślimaka uzyskano 291 jasnych i 97 pasiastych
muszli. W wyniku jakiego typu krzyżowania uzyskano ten wynik?
4. Dzikie rude lisy mają czasami szczenięta czarne. A
owcy zwierząt chętnie je wychwytują i
rozmnażają w niewoli, ponieważ w ten sposób otrzymują wyłącznie czarne lisy. Wytłumacz jaka
jest dziedziczna podstawa tej cechy, dlaczego tak łatwo wytworzyć czysty typ czarny, który nie
będzie dawał rudego potomstwa? Jakie zwierzęta powstałyby w wyniku wstecznego kojarzenia
czarnych lisów z ich własnymi rudymi rodzicami? Podaj ich genotypy, fenotypy i częstość
występowania.
5. Skrzydełka zmarniałe Drosophila (vestigial  vg) uwarunkowane są allelem recesywnym genu
warunkującego normalne wykształcenie skrzydeł (vg+). W potomstwie much dzikich pojawiły
się osobniki o normalnych skrzydłach i skrzydłach vestigial. Jaki był genotyp rodziców? Jak
sprawdzić czy normalnie uskrzydlony owad jest homo- czy heterozygotą? Policzono 1000
owadów potomnych uzyskanych od omawianej pary rodziców i stwierdzono, że pośród nich
znajduje siÄ™ 290 vestigial. Czy otrzymane wyniki sÄ… zgodne z oczekiwanymi? Sprawdz
za
pomocÄ… testu Ç2.
6. Skrzyżowano odmianę tulipana o genotypie AaBb, o kwiatach fioletowych i strzępiastych z
odmianą o genotypie aabb o kwiatach różowych i gładkich. Ile otrzymano roślin o kwiatach
różowych i postrzępionych w potomstwie tej krzyżówki?
7. Mężczyzna o włosach rudych i nozdrzach wąskich (cechy recesywne) poślubił kobietę o
włosach ciemnych i nozdrzach szerokich (cechy dominujące). Ojciec kobiety miał włosy rude i
nozdrza szerokie, a matka włosy ciemne i nozdrza wąskie. Podaj genotypy osób występujących
w zadaniu. Oblicz prawdopodobieństwo, że dziecko wymienionego małżeństwa będzie miało
fenotyp ojca.
8. W pokoleniu F2 wyhodowanym z pokolenia F1, otrzymanego z krzyżowania pomidorów o
pędach purpurowych i liściach wcinanych z pomidorem o pędach zielonych i liściach
ziemniaczanych, otrzymano: 1790 roślin o pędach purpurowych i liściach wcinanych,620 roślin
o pędach purpurowych i liściach ziemniaczanych, 632 rośliny o pędach zielonych i liściach
wcinanych, 222 rośliny o pędach zielonych i liściach ziemniaczanych. Czy jest to zgodne z
postulatem niezależnego rozdziaÅ‚u tych dwóch par alleli? Wykonaj test Ç2.
9. Geny a, b i c dziedziczą się niezależnie i są recesywne w stosunku do alleli A,B i C. Ile typów
gamet wytworzy potrójna heterozygota?
10. Dwa gatunki taksonomiczne życicy - trwała (Lolium perenne) i wielokwiatowa (L. multiflorum)
nie są gatunkami biologicznymi i proponuje się je klasyfikować jako podgatunki w obrębie L.
perenne. Świadczą o tym m.in. wyniki krzyżowań. Po skrzyżowaniu tych podgatunków
otrzymano 157 roślin wykazujących fluorescencję korzonków zarodkowych w świetle UV i 44,
których korzonki nie fluoryzowały. Jakie były genotypy i fenotypy krzyżowanych roślin? (za
fluorescencję korzonków odpowiada gen SRF).
11. Odmiany fasoli różnią się wrażliwością na zakażenia wirusowe. Niektóre reagują na infekcję
wytwarzaniem niewielkich plam nekrotycznych, inne wykazują zakażenie systemowe znacznie
obniżające żywotność roślin. Po skrzyżowaniu dwóch odmian o różnej wrażliwości na infekcje
otrzymano F1 z nekrotycznymi plamami, a w F2 - 785 z plamami i 269 z zakażeniem
systemowym. W jaki sposób dziedziczy się ta cecha?
12. U bielunia kwiaty purpurowe dominują nad białymi a torebki kolczaste nad gładkimi.
Skrzyzowano linie czyste bielunia purpurowego, gładkiego z białym, kolczastym. Podaj
genotypy i fenotypy F1 i F2.
KODOMINACJA, NIEPEA
NA DOMINACJA, ALLELE LETALNE, ALLELE WIELOKROTNE
1. Po skojarzeniu linii czystych czarnego koguta z białą kurą otrzymano w F1 tylko osobniki o barwie
szaroniebieskiej. Jakiego potomstwa należy spodziewać się w pokoleniu F2?
2. Jeżeli dziecko ma grupę krwi 0, a matka grupę krwi A, to jakie grupy może mieć ojciec?
3. Jeżeli rodzice mają grupy krwi A i B, to jakie grupy mogą mieć ich dzieci?
4. Mężczyzna z grupą krwi 0 poślubia kobietę z grupą A, ojciec żony miał grupę 0. Jakie jest
prawdopodobieństwo, że dzieci będą miały grupę krwi 0?
5. Gen p dający u lisów srebrzystą barwę włosa zmutował w kilku kierunkach: genu P dającego platynową
barwę oraz genu Pb dającego lisy tzw. białopyskie. Oba geny powstałe na skutek mutacji są dominujące
w stosunku do genu srebrzystości. Zmutowane geny w stanie homozygotycznym dają efekt letalny,
heterozygoty PPb również nie są zdolne do życia i giną przed urodzeniem. Podaj ile i jakich genotypów
można teoretycznie oczekiwać w populacji lisów, w której wystąpią wszystkie allele: p, P i Pb, a ile jest
ich w rzeczywistości po uwzględnieniu letalnych efektów genów zmutowanych?
6. Hodowca ma lisy srebrzyste, platynowe i białopyskie. Z jakich krzyżowań można otrzymać najwięcej
lisów platynowych najniższym kosztem? Jak uzyskać możliwie najwięcej lisów białopyskich?7.
7. Umaszczenie królików uwarunkowane jest szeregiem alleli wielokrotnych, które pod względem
dominowania dadzą się uszeregować w następującej kolejności: C- umaszczenie jednolicie ciemne, Cch 
umaszczenie szynszyli, Cm - umaszczenie kuny, Ch  umaszczenie himalajskie, c - albinosy. Jakich
genotypów i fenotypów oraz z jakim prawdopodobieństwem można oczekiwać w potomstwie
następujących par rodzicielskich:
a) CchCm x Chc
b) Cc x CCh
c) CchCh x Chc
d) CCch x Chc
e) Chc x Cmc
8. Mężczyzna jest heterozygotyczny pod względem recesywnego, półletalnego genu rybiej łuski. Jego żona
nie jest nosicielem cechy rybiej Å‚uski, ale jest heterozygotyczna dla idiotismus amauroticus (powoduje
m.in. upośledzenie umysłowe, cecha recesywna, półletalna). Jakie są widoki na to, że ich przyszłe dzieci
będą dotknięte tymi chorobami?
9. Talasemia to rodzaj anemii najczęściej spotykanej w obszarze Morza Śródziemnego. Osobnik z
talasemią major to homozygota recesywna. Forma pośrednia minor występuje u heterozygot. Oblicz
prawdopodobieństwo urodzenia dziecka zdrowego, chorego na talasemię minor i major w małżeństwie
chorym na talasemiÄ™ minor.
10. U Drosophila melanogaster szereg alleli warunkuje barwę oczu. Ustal kolejność dominowania na
podstawie krzyżówek:
a) Perłowy x biały = perłowy
b) Eozynowy x wiśniowy = eozynowy
c) Czerwony x koralowy = czerwony
d) Miodowy x perłowy = miodowy
e) Koralowy x krwisty = koralowy
f) Krwisty x eozynowy = krwisty
g) Wiśniowy x miodowy = wiśniowy
11. Po skrzyżowaniu stokrotki o kwiatach białych, niskiej, ze stokrotką o kwiatach czerwonych, wysoką,
otrzymano w F1 rośliny różowe i wysokie, a w F2 wystąpiło rozszczepienie:
180 czerwonych, wysokich
360 różowych, wysokich
180 białych, wysokich
60 czerwonych, niskich
120 różowych, niskich
60 białych, niskich
Ustal genotypy rodziców i wyjaśnij jak dziedziczą się te cechy.
12. Skrzyżowano pstrąga tęczowego o ubarwieniu złocistym z rybą o ubarwieniu normalnym, w pokoleniu
F1 otrzymano 100% ryb o ubarwieniu pośrednim (palomino). Jakie będą proporcje fenotypów w F2?
13. W małżeństwie mężczyzny z grupą krwi 0, M z kobietą o grupie A, M urodziło się dziecko z grupą krwi A,
MN. Mężczyzna twierdzi, że dziecko nie jest jego i oddał sprawę do sądu, który zlecił badanie grup krwi.
Jaki będzie wyrok sądu? Uzasadnij odpowiedz
.
14. U brzoskwini owłosiona skórka jest dominująca (F) w stosunku do gładkiej (nektaryny) skórki (f).
Brzoskwinie z owalnymi gruczołami u podstawy liści są zawsze heterozygotyczne względem genu O,
natomiast u homozygotrecesywnych (oo) gruczoły nie występują. Podaj fenotypy i genotypy pokolenia
F1 i F2 uzyskanego poskrzyżowaniu odmiany brzoskwini o owłosionej skórce, pozbawionej gruczołów u
postawy liści z odmianą ogładkiej skórce (nektaryną) i owalnych gruczołach u podstawy liści.
INTERAKCJE MI
DZY GENAMI NIEALLELICZNYMI
1. Brak zabarwienia owoców dyni (czyli barwa biała) jest uwarunkowany genem dominującym W,
natomiast zabarwienie owocu zależy od obecności allelu recesywnego w. Barwę żółtą warunkuje gen
hipostatyczny G, natomiast zieloną jego recesywny allel g. Jakie stosunki rozszczepień otrzymamy w
wyniku krzyżowania roślin heterozygotycznych pod względem tych dwu par genów?
2. U świnek morskich gen dominujący C odpowiada za czarną barwę sierści, a cc za barwę brązową. Gen
E odpowiada za syntezę enzymu, który przekształca bezbarwny substrat w barwnik, ee oznacza brak
enzymu, zwierzę jest albinosem. Jakie fenotypy otrzymano w pokoleniu F1 po skrzyżowaniu
homozygotycznej świnki brązowej ze świnką białą CCee? Jakie rozszczepienie uzyskamy w pokoleniu
F2?
3. Barwa kolców u malin jest uwarunkowana dwoma genami: T i P. Gen T powoduje wytwarzanie
barwników antocyjanowych zabarwiających kolce na różowo. Natomiast gen P powoduje, że barwa
kolców staje się intensywnie purpurowa. Rośliny homozygotyczne w stosunku do recesywnego allelu t
mają kolce zielone. Po skrzyżowaniu rośliny o kolcach zielonych z rośliną o kolcach różowych wszystkie
rośliny miały kolce purpurowe. Jaki był genotyp rodziców?
4. Po skrzyżowaniu ze sobą dwóch roślin z pokolenia F1 o kolcach purpurowych, otrzymano rośliny o
kolcach purpurowych, różowych i zielonych. W jakim stosunku liczbowym?
5. U świń rasy jersej barwa sierści zależy od dwóch par alleli. Każdy genotyp zawierający przynajmniej
po jednym allelu dominującym obu genów ma barwę czerwoną. Genotyp podwójnie recesywny ma
barwę białą. We wszystkich innych kombinacjach alleli tworzą się włosy rude. Jakie typy potomstwa
wystąpią po skrzyżowaniu dwóch osobników heterozygotycznych pod względem obu par genów?
6. 16. Skrzyżowano dwie karłowe odmiany ogórka. W pokoleniu F1 uzyskano rośliny wysokie, w F2
uzyskano 92 rośliny wysokie i 72 karłowate. Podaj genotypy rodziców i pokolenia F1. Wyjaśnij w jaki
sposób dziedziczą się te cechy.
7. Skrzyżowano muchy: jedną z oczami brązowymi, drugą z oczami Scarlet. W pokoleniu F1 otrzymano
muchy o oczach czerwonych (dzikich). W pokoleniu F2 pojawiły się muchy o oczach czerwonych,
brązowych, Scarlet i białych. Wyjaśnij sposób dziedziczenia koloru oczu, podaj genotypy i
rozszczepienie.
8. Skrzyżowano ogórka o pomarańczowym zabarwieniu owocu z rośliną o barwie owocu żółtej. F1
uzyskane z tej krzyżówki miało owoce zielone, a w F2 wystąpiły:
264 rośliny o owocach zielonych,
87 roślin o owocach pomarańczowych,
92 roślin o owocach żółtych,
26 roślin o owocach kremowych.
Ustal w jaki sposób dziedziczy się cecha barwy owoców ogórka. Podaj genotypy rodziców i pokolenia
F1.
9. Podaj genotypy i fenotypy dwóch roślin jęczmienia, które skrzyżowane ze sobą dały w potomstwie:
186 roślin o plewach zielonych,
62 rośliny o plewach pomarańczowych,
84 rośliny o plewach białych.
Jak dziedziczy się barwa plew u jęczmienia? Podaj genotypy krzyżowanych roślin.