Popyt

jest to ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie po

określonej cenie.
Prawo popytu

odzwierciedla trwały związek ceny z popytem (i odwrotnie),

polegający na tym, że wraz ze wzrostem ceny produktu zmniejsza się popyt na
niego, natomiast wraz ze spadkiem ceny popyt na dany produkt wzrasta.
Graficznym odzwierciedleniem prawa popytu jest krzywa popytu.

Pozostałymi czynnikami, tzw. czynnikami pozacenowymi, kształtującymi popyt ze
strony konsumentów są:
-

wielkość dochodów konsumenta

- gusty i preferencje
-

ceny dóbr substytucyjnych

-

ceny dóbr komplementarnych

- przewidywanie cen relatywnych
-

liczba i struktura ludności

-

efekt naśladownictwa

- efekt demonstracji

Podaż jest to ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek
w określonym czasie po określonej cenie.
P

rawo podaży

Wyższej cenie danego dobra odpowiada większa jego ilość dostarczona na rynek,
natomiast mniejsza cena ogranicza wielkość podaży.
Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrostowi ceny towaru towarzyszy
wzrost podaży, a obniżaniu się ceny spadek wielkości podaży.
Graficznym odzwierciedleniem prawa podaży jest krzywa podaży.

Rynek

to nieprzerwany proces przepływu informacji pomiędzy kupującymi

i sprzedającymi oraz wymiany dóbr i usług dokonywanej poprzez akty kupna-
sprzedaży.
Cechy rynku

to odpłatność, dobrowolność, ekwiwalentność i konkurencja.

Mechanizm rynkowy

jest związkiem przyczynowo-skutkowym jaki zachodzi

pomiędzy elementami rynku (podażą, popytem, ceną).
Każdy z tych elementów ulega bowiem zmianie (zarówno w krótkim, jak i długim
okresie), determinując zachowanie pozostałych.
Cena

jest to ilość pieniędzy, jaką należy zapłacić za nabycie jednostki określonego

towaru, dobra lub usługi.
W gospodarce rynkowej ceny najczęściej kształtują się na rynku na podstawie relacji
popytowo-

podażowych, w pewnym zakresie ustalane są pod wpływem producentów

lub konsumentów.
Ceny spełniają dwie podstawowe funkcje: informacyjną i motywacyjną (bodźcową).
Cena równowagi rynkowej jest to cena, przy której ilość towaru zaoferowana do
sprzedaży jest równa ilości towaru, którą nabywcy są skłonni kupić. Cena ta
równoważy wielkość popytu i podaży.

Elastyczność popytu jest miarą procentowej zmiany popytu w stosunku do
procentowej zmiany czynnika wpływającego na popyt.
Popyt na niektóre produkty jest tego rodzaju, że nabywcy mocno reagują na zmianę
ceny tzn., że nieznaczne ich zmiany powodują poważne zmiany w ilości nabywanych
produktów.
Na inne natomia

st produkty wrażliwość cenowa nabywców jest niska, czyli poważne

zmiany cen wywołują jedynie nieznaczne zmiany w ilości kupowanych produktów.
Wrażliwość na zmianę ceny mierzymy elastycznością cenową popytu.

Poziom elastyczności cenowej zależy od możliwości substytucji, skali zmiany cen
oraz okres

u, jaki ma popyt na dostosowanie się do nowego poziomu cen.

Różne towary cechują się różną elastycznością cenową, możemy z tego punktu
widzenia wyróżnić:
- popyt wysoce elastyczny

(elastyczność cenowa > 1), dot. towarów luksusowych,

wydatków na sport i rekreację.
np. jeśli cena spadnie o 10%, a wielkość popytu wzrośnie o 20 %

E > 1 (20 : 10 = 2)

-

popyt mało elastyczny (elastyczność cenowa < 1), dot. opłat stałych żywności,

odzieży, obuwia;
- popyt proporcjonalny/jednostkowy

(elastyczność cenowa = 1), dot. towarów

markowych i używek
- popyt sztywny

(elastyczność cenowa = 0), dotyczy podstawowych grup żywności

(np. ziemniaki, leki);

Współczynnik elastyczności cenowej ma zwykle wartość ujemną ale są wyjątki:
Efekt Veblena -

dobra luksusowe. Korzyść konsumpcyjna polega wówczas na

demonstrowaniu swoich możliwości konsumpcyjnych
Paradoks Giffena:

Niektóre relatywnie tanie dobra podstawowe, zwłaszcza

najtańsze rodzaje żywności (ziemniaki itp.), mają dodatnią elastyczność cenową
popytu, tzn. popyt na nie wzrasta pomimo (i na skutek) wzrostu ich ceny.