Medycyna Wet. 2008, 64 (10)

1171

Artyku³ przegl¹dowy

Review

Tegoroczna Sesja Generalna Œwiatowej Organiza-

cji Zdrowia Zwierz¹t (OIE) odby³a siê w Pary¿u

w dniach od 25 do 30 maja 2008 r., pod przewodnic-

twem jej prezydenta dr. Barry O’Neila (Nowa Zelan-

dia) i przy udziale dr. Bernarda Vallata, dyrektora ge-

neralnego OIE (1, 2). Uczestniczy³y w niej delegacje

148 pañstw cz³onkowskich, obserwatorzy 4 innych

krajów i przedstawiciele 56 miêdzynarodowych oraz

regionalnych organizacji, instytucji i stowarzyszeñ.

Nigdy przedtem udzia³ zw³aszcza tych ostatnich nie

by³ tak liczny. W obradach brali udzia³ ministrowie

lub zastêpcy 9 pañstw, cz³onków OIE, którzy wyg³o-

sili adresy podkreœlaj¹ce osi¹gniêcia tej organizacji.

Z³oty Medal, najwy¿sze odznaczenie OIE, zosta³o

76. Sesja Generalna OIE

– dowód rosn¹cego zainteresowania

miêdzynarodowego podejmowan¹ tematyk¹

MARIAN TRUSZCZYÑSKI, TADEUSZ WIJASZKA, EWA LECH*

)

Pañstwowy Instytut Weterynaryjny – Pañstwowy Instytut Badawczy, Al. Partyzantów 57, 24-100 Pu³awy

Truszczyñski M., Wijaszka T., Lech E.

The 76

th

General Session of the OIE

– a proof of the increasing international interest of the undertaken subjects

Summary

The 76

th

General Session of the International Committee of the World Organisation for Animal Health

(OIE) was held in Paris from May 25 to 30, 2008, under the chairmanship of Dr Barry O’Neil (New Zealand),

president of the International Committee and Dr Bernard Vallat, Director General of the OIE, who

participated in the sessions in a consultative capacity. Delegations from 148 member countries participated in

this annual meeting, as well as observers from four non-member countries or territories and 56 international

or regional organizations, institutions or federations. Jeffrey C. Mariner, Michael Scannell and Christine

Wolff participated in their capacity as reporters for the plenary lectures, there were also presidents of the

OIE Specialist Commission and representatives of the Working Groups and ad hoc Groups. Among the

participants were honorary presidents and honorary directors of the OIE, as well as nine members of the

government of member countries. Following the opening of the 76

th

General Session honorary awards were

subsequently awarded: the Gold Medal to Dr Amadou Samba Sidibé (Mali) and the Silver Medal to Dr

Kazimieras Lukauskas (Lituania) for outstanding services to veterinary science and to the OIE. The annual

report of director general, Dr B. Vallat on the activities of the OIE in 2007 indicated intensive development

of multifactorial activities concerning the increase of the effectivity of veterinary services in the member

countries in the prophylaxis and control of infectious diseases of animals, zoonotic diseases and food, as well as

feed safety. The plenary lectures were entitled: 1. Participation of small farmers in animal health programs,

and 2. Implication of private standards in international trade of animals and animal products. According to

the presented animal disease world status in 2007 and beginning of 2008, the major events effecting terrestrial

animals were: the introduction of African swine fever in Central Europe, the continuation in some countries

of the highly pathogenic avian influenza due to virus subtype H5N1, the expansion of bluetongue virus,

serotype 8, and the first signs of the emergence of serotype 1 in Europe, as well as the recurrence of foot

and mouth disease in certain areas. The number of cases of bovine spongiform encephalopathy has been

decreasing. Following these important points were the reports of OIE specialist commissions, working groups

and ad hoc groups contributing to the improvement of the OIE codes for terrestrial and water animals and

manuals for diagnostic tests and vaccines. Representatives of a large number of international organizations,

societies, institutions presented their activities, stressing the fruitful cooperation with the OIE. In conclusion,

the results of the 76

th

General Session of the OIE confirmed the growing role of the OIE for animal health and

productivity as also for the prophylaxis and control of zoonotic diseases of humans.

Keywords: 76

th

General Session, OIE, reports

*

)

Sk³ad delegacji polskiej: dr Ewa Lech, g³. lekarz wet. kraju, przewodnicz¹-

ca delegacji i delegat akredytowany; cz³onkowie: doc. dr hab. Tadeusz Wijasz-

ka, dyrektor PIWet-PIB, prof. dr hab. Henryk Lis, dr Jan Prandota, prof. dr hab.

Marian Truszczyñski.

Medycyna Wet. 2008, 64 (10)

1172

wrêczone dr. Amadou Samba Sidibe (Mali), a Srebrny

Medal OIE dr. Kazimierasowi Lukauskasowi (Litwa).

W sprawozdaniu rocznym z dzia³alnoœci OIE

dr Vallat informowa³ m.in. o: odbytych misjach oce-

niaj¹cych sprawnoœæ s³u¿b weterynaryjnych w 49 pañ-

stwach cz³onkowskich; wykorzystanych dotacjach

(grantach) Banku Œwiatowego na rzecz ochrony zdro-

wia zwierz¹t; zorganizowanych regionalnych i krajo-

wych seminariach specjalistycznych oraz konferen-

cjach naukowych; postêpie w programie doskonale-

nia dzia³alnoœci laboratoryjnej, w tym oficjalnie uzna-

nych przez OIE jako akredytowane testach diagno-

stycznych; posiadaniu obecnie 10 biur OIE w poszcze-

gólnych obszarach kuli ziemskiej; wspó³pracy z inny-

mi miêdzyrz¹dowymi i miêdzynarodowymi oraz re-

gionalnymi organizacjami, z uwzglêdnieniem zawar-

cia 6 oficjalnych umów; konsolidacji nowego Œwiato-

wego Systemu Informacji o Stanie Zdrowia Zwierz¹t

(World Animal Health Information System, WAHIS)

i odnoœnej bazie danych (World Animal Health Infor-

mation Database, WAHID); doskonaleniu wydanych

przez OIE kodeksów i podrêczników; centrach wspó³-

pracuj¹cych OIE i laboratoriach referencyjnych OIE.

Wymienione czynnoœci stanowi³y pozycje Czwartego

Planu Strategicznego przyjêtego przez kraje cz³onkow-

skie OIE na lata 2006-2010. W kolejnoœci przedsta-

wione zosta³y sk³ady osobowe grup roboczych: cho-

rób zwierz¹t nieudomowionych; bezpieczeñstwa ¿yw-

noœci zwierzêcego pochodzenia; dobrostanu zwierz¹t.

Sprawozdanie, jak równie¿ sk³ady osobowe wymie-

nionych grup zosta³y zaakceptowane przez Miêdzy-

narodowy Komitet OIE.

Dr Karim Ben Jebara, kierownik Departamentu

Zdrowia Zwierz¹t OIE, przedstawi³ zwiêz³¹ informa-

cjê na temat chorób zakaŸnych w krajach cz³onkow-

skich w roku 2007 i wczesnych miesi¹cach 2008. Do

g³ównych wydarzeñ zaliczy³: wyst¹pienie afrykañskie-

go pomoru œwiñ na terenie Europy Centralnej; utrzy-

mywanie siê w niektórych krajach grypy ptasiej,

z udzia³em H5N1; rozprzestrzenianie siê choroby nie-

bieskiego jêzyka wywo³anej serotypem 8 oraz pierw-

sze, pojawiaj¹ce siê w Europie przypadki, wywo³ane

przez serotyp 1; ogniska pryszczycy w Botswanie,

Namibii, Zambii, Egipcie, Mozambiku, Nigerii, Izra-

elu, Libanie, Autonomicznych Terytoriach Palestyny,

Turcji, Ludowej Republice Chin, Kazachstanie, De-

mokratycznej Republice Korei, Kirgistanie, Wietna-

mie, Boliwii i Ekwadorze oraz w Europie, w tym na

Cyprze i w Wielkiej Brytanii; spadek liczby zachoro-

wañ na BSE.

Pierwszy wyk³ad plenarny, oparty na wynikach an-

kiety rozes³anej do s³u¿b weterynaryjnych 172 pañstw

cz³onków OIE, na co odpowiedzia³o 119, pt. Udzia³

w³aœcicieli ma³ych gospodarstw rolnych w narodowych

programach ochrony zdrowia zwierz¹t, przedstawio-

ny zosta³ przez dr. Jeffrey C. Marinera z International

Livestock Research Institute, Nairobi, Kenia. Dotyczy³

ich wspó³dzia³ania ze s³u¿b¹ weterynaryjn¹. Grupa ta

w skali globalnej reprezentuje 85% gospodarstw rol-

nych przy ró¿nicach iloœciowych, zale¿nych od pozio-

mu cywilizacyjnego, warunków klimatycznych i gle-

bowych danego kraju lub regionu. Oko³o 31% respon-

dentów informowa³o, ¿e drobni rolnicy dostarczaj¹

ponad po³owê informacji na temat chorób zwierz¹t do

przedstawicieli profesjonalnej s³u¿by weterynaryjnej.

W szeregu przypadków, po nabyciu podstawowych

umiejêtnoœci w ochronie zdrowia zwierz¹t wspoma-

gaj¹ dzia³ania lekarzy weterynarii. W 79% otrzyma-

nych ankiet dzia³alnoœæ ta zosta³a oceniona pozytyw-

nie, a w 90% uwa¿ano, ¿e nale¿y j¹ doskonaliæ przy

pomocy spotkañ szkoleniowych i mediów.

Drugim tematem dwóch wyst¹pieñ o charakterze

technicznym, wyg³oszonych przez dr Christiane Wolff

(Agriculture and Commodities Division, World Trade

Organization) i Michaela Scannella (European Com-

mission SANCO D, Directorate General for Health

Protection), by³a ocena znaczenia prywatnych stan-

dardów (private standards, PS) stosowanych niekiedy

w handlu miêdzynarodowym, obliguj¹cych prywat-

nych dostawców zwierz¹t lub ich produktów do spe³-

niania okreœlonych wymagañ. Jak wynika z odpowie-

dzi ankietowanych przedstawicielstw s³u¿b weteryna-

ryjnych, obok zawartych w PS uzasadnionych postu-

latów, maj¹ miejsce przes³anki natury komercyjnej.

W zwi¹zku z tym wymienieni referenci uwa¿ali, ¿e

PS powinny byæ weryfikowane przez pañstwowe s³u¿-

by weterynaryjne i nie mog¹ zast¹piæ standardów

oficjalnych, w tym formu³owanych we wspó³pracy OIE

z Codex Alimentarius i WTO.

Obszernie potraktowanym punktem 76. Sesji Ge-

neralnej by³a prezentacja organizacji miêdzynarodo-

wych, co potwierdza wzrastaj¹ce, miêdzynarodowe

uznanie OIE. Sprawozdania podkreœlaj¹ce w szeregu

przypadków wspó³pracê i wynikaj¹ce z niej korzyœci

przedstawia³y m.in.: WHO, FAO, Codex Alimentarius,

Bank Œwiatowy, Œwiatowa Organizacja Handlu, Œwia-

towe Stowarzyszenie Weterynaryjne, Miêdzynarodo-

wy Komitet Medycyny Wojskowej, Œwiatowe Stowa-

rzyszenie Ochrony Zwierz¹t, Miêdzynarodowe Zjed-

noczenie Produktów Biologicznych, Komisja Miêdzy-

narodowa Produkcji Jaj, Miêdzynarodowa Rada Dro-

biu, Miêdzynarodowy Instytut Badania Zwierz¹t.

Sprawozdanie z dzia³alnoœci Œwiatowej Organiza-

cji Zdrowia (WHO) przedstawi³ dyrektor Departamen-

tu Bezpieczeñstwa ¯ywnoœci, Zoonoz i Chorób

Od¿ywnoœciowych, dr Jorgen Schlundt. Podkreœli³

znaczenie zoonoz, informuj¹c, ¿e 50-70% nowo poja-

wiaj¹cych siê chorób cz³owieka wywodzi siê ze zwie-

rzêcego rezerwuaru chorobotwórczych bakterii, wiru-

sów, paso¿ytów. Wyrazi³ zadowolenie z faktu, ¿e OIE

coraz bardziej k³adzie nacisk na problematykê doty-

cz¹c¹ odzwierzêcych Ÿróde³ zagro¿eñ zdrowia ludzi.

To samo odniós³ do zapewnienia ze strony weteryna-

ryjnej bezpieczeñstwa dla zdrowia ludzkiego ¿ywnoœ-

ci zwierzêcego pochodzenia. Stwierdzi³, ¿e prewen-

cja takich zoonoz, jak salmonelloza czy kampylobak-

Medycyna Wet. 2008, 64 (10)

1173

terioza mo¿e nastêpowaæ poprzez odpowiednie tech-

nologie chowu zwierz¹t rzeŸnych. Wyrazi³ zadowole-

nie z mo¿noœci uczestniczenia ekspertów WHO w pra-

cach Grupy Roboczej dotycz¹cej Bezpieczeñstwa ¯yw-

noœci Zwierzêcego Pochodzenia OIE. Wymieni³ za-

istnia³¹ poprawê we wspó³pracy w zakresie profilak-

tyki zoonoz miêdzy OIE, FAO i WHO, podaj¹c m.in.

przyk³ad przeciwdzia³ania szerzeniu siê antybiotyko-

opornoœci od bakterii bytuj¹cych u zwierz¹t do wystê-

puj¹cych w populacji ludzkiej. To samo dotyczy³o

wspó³pracy w zwalczaniu grypy ptaków.

Dowodem miêdzynarodowego udzia³u OIE by³o

równie¿ wyst¹pienie dr. Josepha Domenecka, kierow-

nika S³u¿by Zdrowia Zwierz¹t FAO. Wymieni³ on przy-

k³adowo znaczenie zainicjowanej 4 lata temu Struk-

tury Globalnej FAO/OIE ds. Zwalczania Chorób Zwie-

rz¹t o Rozprzestrzenianiu siê Niezale¿nie od Granic

Pañstwowych (FAO/OIE Global Framework for the

Progressive Control of Transboundry Animal Diseases,

GF-TADs).

Po wypowiedziach te¿ innych przedstawicieli orga-

nizacji miêdzynarodowych o podobnej jak wy¿ej treœ-

ci, przewodnicz¹cy Komisji Naukowej Zdrowia Zwie-

rz¹t OIE, prof. Vincenzo Caporale przedstawi³ obok

dzia³alnoœci Komisji jako takiej równie¿ osi¹gniêcia

aktywnych w jej ramach, powo³ywanych do rozwi¹-

zywania specjalnych kwestii, grup ad hoc. By³y to gru-

py do: Oceny Sytuacji w Zakresie Pryszczycy; Ksiê-

gosuszu; Zarazy P³ucnej Byd³a (CBPP); G¹bczastej

Encefalopatii Byd³a (BSE); Nietypowego Scrapie

w Relacji do BSE; Choroby Niebieskiego Jêzyka; Epi-

demiologii; Banków Antygenów i Szczepionek; Zmian

Klimatycznych i Chorób Przenoszonych przez Owa-

dy; Chorób Zwierz¹t Nieudomowionych. Omówi³

wyniki misji przedstawicieli Komisji Naukowej do

krajów Ameryki Po³udniowej w celu oceny postê-

powania zmierzaj¹cego do zwalczania pryszczycy

z uwzglêdnieniem strefy buforowej i strefy zabezpie-

czaj¹cej przed wtargniêciem wirusa (containment

zone).

Komisja Naukowa dokona³a krytycznego przegl¹-

du rozdzia³ów Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych

w odniesieniu do grypy ptaków i rzekomego pomoru

drobiu. Dyskutowa³a mo¿liwe sposoby zmierzaj¹ce do

uzyskania oficjalnego potwierdzenia ze strony OIE

statusu kraju wolnego od klasycznego pomoru œwiñ

oraz innych chorób Listy OIE, w przypadkach kiedy

zwierzêta dzikie odgrywaj¹ rolê w epidemiologii da-

nej choroby wystêpuj¹cej u zwierz¹t udomowionych.

Prof. Caporale informowa³ o sformu³owaniu nowych

definicji odnoœnie do monitoringu i nadzoru, które

zosta³y przekazane do Komisji Kodeksu Zdrowia

Zwierz¹t L¹dowych oraz o aktualnej sieci laborato-

riów referencyjnych dotycz¹cych pryszczycy i choroby

niebieskiego jêzyka. W tym kontekœcie Grupa Robo-

cza ds. Zwierz¹t Nieudomowionych przyjê³a propo-

zycjê Komisji Naukowej w³¹czenia chorób zwierz¹t

nieudomowionych w ramy systemu WAHIS.

Zaprezentowany przysz³y program roboczy Komi-

sji Naukowej, z uwzglêdnieniem wspó³pracy grup ad

hoc, uwzglêdnia skupienie siê na: czynnikach sprzy-

jaj¹cych szerzeniu siê chorób zakaŸnych zwierz¹t

w skali globalnej; opracowaniu podrêcznika o nadzo-

rze w zakresie zdrowia; zdefiniowaniu kryteriów do

ustanawiania sieci referencyjnych laboratoriów OIE

w odniesieniu do okreœlonych chorób; rozwiniêciu wy-

tycznych dla epidemiologicznego modelowania cho-

rób; planowaniu i uczestnictwie w naukowej organi-

zacji miêdzynarodowej konferencji na temat pryszczy-

cy; rozwiniêciu procedury roboczej do zwiêkszenia

integracji: cz³owiek/zwierzê/zwierzê nieudomowione

– w zwi¹zku z dzia³aniem tych samych patogenów

i na tej podstawie opracowywaniu odnoœnych standar-

dów; kontynuowaniu misji analogicznych jak zapo-

cz¹tkowane w Ameryce £aciñskiej w innych regio-

nach; ustanowieniu procedury oceny podañ o przyzna-

wanie danemu krajowi statusu kraju wolnego od da-

nej choroby zakaŸnej.

Prof. Stuart Slorach, przewodnicz¹cy Grupy Robo-

czej ds. Bezpieczeñstwa ¯ywnoœci Zwierzêcego Po-

chodzenia przedstawi³ ocenê roli s³u¿b weterynaryj-

nych w zapewnieniu bezpieczeñstwa ¿ywnoœci dla

konsumentów. Dane te zostan¹ w³¹czone do Kodeksu

Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych. Informowa³ o opraco-

waniu pt. Przewodnik na temat dobrych praktyk cho-

wu zwierz¹t (Guide to Good Farming Practices, GGFP)

oraz o ocenie Przewodnika Kontroli Zagro¿eñ Zdro-

wia Zwierz¹t i Zdrowia Publicznego zwi¹zanych ze

Œrodkami ¯ywienia Zwierz¹t (Guidelines for the Con-

trol of Hazard of Animal Health and Public Health

Importance in Animal Feed). Uwzglêdniono w nim

obok pasz dla zwierz¹t l¹dowych równie¿ œrodki ¿y-

wienia dla zwierz¹t wodnych. Grupa robocza postulo-

wa³a w³¹czanie formu³owanych w sprawie bezpieczeñ-

stwa pasz rekomendacji do odpowiednich rozdzia³ów

kodeksów OIE. Przedmiotem dyskusji by³ opracowy-

wany przez grupê ad hoc do spraw salmonellozy

przewodnik na temat wykrywania, zwalczania i zapo-

biegania infekcji, wywo³anej przez Salmonella Ente-

ritidis i Salmonella Typhimurium u kur niosek i w ja-

jach konsumpcyjnych. Kolejnymi tematami sprawo-

zdania by³a opornoœæ drobnoustrojów na zwi¹zki prze-

ciwbakteryjne oraz genetycznie modyfikowane zwie-

rzêta jako Ÿród³o ¿ywnoœci, jak równie¿ publikacje na

temat zagro¿eñ terrorystycznych ³¹cz¹cych siê z ¿yw-

noœci¹, w której wystêpuj¹ chorobotwórcze drobno-

ustroje lub toksyny. Do przysz³ych zadañ prof. Slo-

rach zaliczy³ opracowanie identyfikacji zwierz¹t ge-

netycznie modyfikowanych i ich produktów, jak te¿

ocenê ewentualnego zagro¿enia dla zdrowia produk-

tów drobiu po stosowaniu szczepionek modyfikowa-

nych genetycznie.

Sprawozdanie Grupy Roboczej Zwierz¹t Nieudomo-

wionych przedstawi³ dr Marc Artois, informuj¹c na

wstêpie, ¿e od momentu podjêcia przez ni¹ dzia³al-

noœci w 1993 r. g³ównymi chorobami okaza³y siê:

Medycyna Wet. 2008, 64 (10)

1174

pryszczyca, w¹glik i gruŸlica wywo³ana przez Myco-

bacterium bovis, afrykañski i klasyczny pomór œwiñ,

grypa ptaków i wœcieklizna. Oko³o 20 innych jednos-

tek chorobowych dodatkowo wykazano u zwierz¹t

nieudomowionych. Zgodnie ze stanowiskiem Grupy

Roboczej dane o wystêpowaniu chorób u zwierz¹t nie-

uodomowionych, jak wspomniano uprzednio, zosta³y

w³¹czone do systemu WAHIS, co u³atwi wnioskowa-

nie epidemiologiczne w odniesieniu te¿ do zwierz¹t

domowych.

Pr¹tek gruŸlicy byd³a izolowano w Afryce, Amery-

kach, Azji i Europie od nieudomowionych: prze¿uwa-

czy, miêso¿ernych i dzików. Wirus wœcieklizny wyka-

zano u nietoperzy w Europie i w Australii. W Afryce

zidentyfikowano krwotoczn¹ gor¹czkê Ebola i Mar-

burga oraz ospê u ma³p. Nowy gatunek Leishmania

izolowano od kangurów w Australii. Gatunki w³oœni,

w tym Trichinella nelsoni, wykazano u lwów w Parku

Krugera, w Republice Po³udniowej Afryki. W 2007 r.

stwierdzono, g³ównie na terenie Azji i Europy, przy-

padki wysoce chorobotwórczej grypy ptaków, wywo-

³anej przez podtyp H5N1 wirusa influenzy. Kontynenty

te pozostawa³y wolne od infekcji klinicznej u dzikich

ptaków do wiosny 2007 r. Nastêpnie obserwowano

szereg ognisk w czerwcu w Niemczech, w Republice

Czech i Francji. PóŸniej nowe ogniska wyst¹pi³y

w Niemczech, Polsce i Zjednoczonym Królestwie.

Ogniska grypy, które ostatnio wyst¹pi³y u dzikich

ptaków na obszarach wolnych od choroby u ptactwa

domowego nie stanowi³y Ÿród³a ich zaka¿ania. Ze spra-

wozdania wynika³o te¿ generalnie, ¿e rezerwuar drob-

noustrojów patogennych wystêpuj¹cych u ludzi i zwie-

rz¹t domowych niekoniecznie i nie zawsze jest Ÿród-

³em identycznych infekcji u zwierz¹t dzikich i od-

wrotnie.

Afrykañski pomór œwiñ, niezale¿nie od endemicz-

nego wystêpowania od lat w Afryce, zosta³ w 2007 r.

stwierdzony u dzików na terenie Kaukazu.

W Ameryce Pó³nocnej rozpoznano u zwierzyny

p³owej chorobê niebieskiego jêzyka i pokrewn¹ z ni¹

epizootyczn¹ krwotoczn¹ chorobê saren (epizootic

haemorrhagic disease of deer, EHDD). Uzasadnione

jest okreœlenie roli rezerwuaru u zwierz¹t dzikich czyn-

ników etiologicznych tych chorób jako ewentualnej

przyczyny infekcji u udomowionych prze¿uwaczy.

Dr Artois zapowiedzia³ zwiêkszenie wspó³pracy

z szeregiem grupy ad hoc, zw³aszcza z zespo³ami zaj-

muj¹cymi siê: wp³ywem zmian klimatycznych na wy-

stêpowanie chorób przenoszonych przez wektory owa-

dzie; epidemiologi¹ rzekomego pomoru drobiu (ND)

i grypy ptaków; nadzorem chorób zwierz¹t nieudomo-

wionych. Uzna³ za korzystn¹ decyzjê OIE o powo³a-

niu w 2007 r. w Kanadzie Wspó³pracuj¹cego Centrum

w zakresie Chorób Zwierz¹t Nieudomowionych.

Dr David Beyvel by³ sprawozdawc¹ Grupy Robo-

czej do spraw Dobrostanu Zwierz¹t. Informowa³

o aktualnych zmianach w odniesieniu do transportu

l¹dowego i morskiego oraz uboju zwierz¹t dla celów

konsumpcyjnych i w celu likwidacji ognisk chorób

zakaŸnych.

Obszerne sprawozdanie z dzia³alnoœci Komisji Stan-

dardów Zdrowia Zwierz¹t Wodnych (Aquatic Animal

Health Standards Commission) przedstawi³a jej prze-

wodnicz¹ca dr Ewa Maria Bernoth. Podkreœli³a owocn¹

wspó³pracê z grupami ad hoc. Wyrazi³a ubolewanie

z powodu zmniejszania siê informacji dla OIE o zdro-

wiu zwierz¹t wodnych z obszarów Afryki i Œrodko-

wego Wschodu, Azji, Dalekiego Wschodu i Oceanii,

jak te¿ zainteresowania t¹ problematyk¹ w sensie wdra-

¿ania rekomendacji OIE. Przedstawi³a szereg innowa-

cji dotycz¹cych definicji przeznaczonych do Kodeksu

Zdrowia Zwierz¹t Wodnych oraz zmiany w Liœcie OIE

Chorób Zwierz¹t Wodnych. Poda³a propozycje zapew-

niania ich dobrostanu. Poinformowa³a, ¿e 6. wydanie

Podrêcznika Testów Diagnostycznych Chorób Zwie-

rz¹t Wodnych znajduje siê w fazie koñcowej i zosta-

nie opublikowane w trzecim kwartale 2009 roku. Wy-

razi³a uznanie dla pracy laboratoriów referencyjnych

i Centrum Wspó³pracuj¹cego Chorób Zwierz¹t Wod-

nych w zwi¹zku ze œwiadczon¹ wobec podleg³ych re-

gionów pomoc¹ w rozpoznawaniu i zwalczaniu cho-

rób. Poinformowa³a te¿, ¿e w 2008 r. ukaza³ siê 27 (1)

zeszyt OIE Scientific and Technical Review, pod ogól-

nym tytu³em: Zmieniaj¹ce siê tendencje w zarz¹dza-

niu pojawiaj¹cymi siê chorobami zwierz¹t wodnych.

Dr Alejandro Thiermann, przewodnicz¹cy Komisji

Standardów Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych, w swym

sprawozdaniu omówi³ zmiany, które dokonano w od-

noœnym Kodeksie. Dotyczy³y one: definicji ogólnych;

wzoru œwiadectw weterynaryjnych dla obrotu miêdzy-

narodowego ¿ywymi zwierzêtami, zarodkami kurzy-

mi i produktami zwierzêcego pochodzenia; przewod-

nika analizy ryzyka zwi¹zanego z importem i kwa-

rantann¹; oceny s³u¿b weterynaryjnych; stref oraz

kompartmentów. Informowa³ o zmianach w Kodeksie

dotycz¹cych rozdzia³ów: wœcieklizny, pryszczycy, ksiê-

gosuszu, zakaŸnej pleuropneumonii kóz, choroby nie-

bieskiego jêzyka, gruŸlicy byd³a, g¹bczastej encefalo-

patii byd³a, grypy koni, wirusowego zapalenia têtnic

koni, zakaŸnego zapalenia jamy nosowej i p³uc koni,

afrykañskiego pomoru koni, afrykañskiego pomoru

œwiñ, klasycznego pomoru œwiñ, grypy ptaków, rze-

komego pomoru drobiu. Dr Thiermann wymieni³ te¿

opracowania dla Kodeksu dotycz¹ce: systemów wy-

krywalnoœci zwierz¹t zaka¿onych, dobrostanu zwie-

rz¹t, transportu drog¹ powietrzn¹, uboju w rzeŸniach

i wybijania zwierz¹t w celu likwidacji ognisk choro-

by. Informowa³, ¿e we wrzeœniu 2008 r. finalizowane

bêd¹ przeznaczone do Kodeksu prace dotycz¹ce œrod-

ków ¿ywienia zwierz¹t, salmonellozy i scrapie.

W kolejnoœci przedstawiona zosta³a przez prof. Ste-

vena Edwarda dzia³alnoœæ Komisji Standardów Bio-

logicznych. Komisja rekomendowa³a powo³anie na-

stêpuj¹cych laboratoriów referencyjnych: pryszczycy

w Instytucie Weterynarii w Oderstepoort i w Argenty-

nie, grypy ptaków w Harbinie, Chiny Ludowe, biegunki

Medycyna Wet. 2008, 64 (10)

1175

wirusowej byd³a w Australii, enzootycznej bia³aczki

byd³a w Pañstwowym Instytucie Weterynaryjnym –

Pañstwowym Instytucie Badawczym w Pu³awach.

Komisja czyni³a starania zmierzaj¹ce do organizacji

laboratoriów referencyjnych w krajach rozwijaj¹cych

siê. Spoœród obecnie istniej¹cych 142 laboratoriów

referencyjnych sprawozdania do Komisji nades³a³o

138. Wys³a³y je wszystkie centra wspó³pracuj¹ce do

spraw chorób zwierz¹t l¹dowych w liczbie 23. Konty-

nuowana by³a praca dotycz¹ca przygotowania standar-

dowych materia³ów referencyjnych dla testów diagnos-

tycznych grypy ptaków, enzootycznej bia³aczki byd³a,

brucelozy owiec i kóz oraz brucelozy œwiñ, wœciekliz-

ny i zarazy stadniczej. Przeprowadzone zosta³y prace

standaryzacyjne odnoœnie do szczepionki przeciw gry-

pie koni. Kontynuowana by³a wspó³praca z Komisj¹

Standardów Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych, dotycz¹ca

doskonalenia diagnostyki chorób Listy OIE. Opubli-

kowano 6. wydanie OIE Manual of Diagnostic Test

and Vaccines for Terrestrial Animals (mammals, birds

and bees). Wersje francuska i hiszpañska bêd¹ og³o-

szone w Internecie w grudniu 2008 r., a w postaci pod-

rêcznikowej uka¿¹ siê w styczniu 2009 r.

Prof. Edwards podkreœli³, ¿e system walidacji te-

stów diagnostyki laboratoryjnej chorób zakaŸnych

zwierz¹t wed³ug OIE jest coraz szerzej u¿ywany w ska-

li globalnej, mimo ci¹gle jeszcze niezadowalaj¹cego

korzystania z tych danych przez firmy wytwarzaj¹ce

zestawy diagnostyczne. W 2008 r. OIE opublikowa³o

drugie wydanie ksi¹¿ki pt. Standard jakoœci OIE i wy-

tyczne dla laboratoriów weterynaryjnych. Tekst jest

oparty na standardzie ISO 17 025. Uwzglêdnia proce-

dury walidacyjne, w tym nowe wytyczne, dotycz¹ce

walidacji polimerazowej reakcji ³añcuchowej. Dzia-

³aj¹ca w ramach Komisji grupa ad hoc do spraw bio-

technologii kontynuowa³a prace nad wykorzystywa-

niem biologii molekularnej w zestawach diagnostycz-

nych i szczepionkach modyfikowanych genetycznie.

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Standardów

Zdrowia Zwierz¹t i Komisji Standardów Biologicz-

nych uzgodniono, ¿e zapalenie jamy nosowej i p³uc

koni powinno byæ utrzymane na Liœcie zg³aszanych

do OIE chorób (OIE listed diseases).

Komisja Standardów Biologicznych, wspólnie

z Grup¹ ad hoc ds. Biotechnologii, prowadzi³a prace

dotycz¹ce odró¿niania zwierz¹t zaka¿onych od szcze-

pionych przeciw klasycznemu pomorowi œwiñ (DIVA).

Jednak dotychczasowe wyniki nie daj¹ podstaw do

zalecenia tej strategii w zwalczaniu klasycznego po-

moru œwiñ i niezbêdne s¹ bardziej wyczerpuj¹ce dane

walidacji stosowanych testów.

Komisja Standardów Biologicznych reprezentowa-

³a OIE w sieci ekspertyz OIE/FAO na temat grypy

ptaków. Wspó³praca dotyczy³a wymiany informacji

i szczepów wirusowych. Zorganizowa³a seminarium

na temat zastosowania biotechnologii do rozpoznawa-

nia chorób zwierz¹t w czasie 13. Miêdzynarodowego

Sympozjum Œwiatowego Stowarzyszenia Laboratoryj-

nych Diagnostów Weterynaryjnych (WAVLD), które

odby³o siê w Melbourne (Australia) w listopadzie

2007 r. Oceni³a zawarte w 6. wydaniu Manualu wy-

tyczne dotycz¹ce bezpieczeñstwa pracowników labo-

ratoryjnych i uzna³a je za odpowiednie. Kontynuowa-

³a dyskusjê z WHO na temat przewozu materia³ów za-

kaŸnych do badañ laboratoryjnych. Standardy dotycz¹-

ce tego zagadnienia zosta³y umieszczone w 6. wyda-

niu Manualu.

W dyskusji podniesiono potrzebê utworzenia w kra-

jach rozwijaj¹cych siê wiêkszej liczby laboratoriów

referencyjnych OIE. Po wyjaœnieniu licznych pytañ ze

strony delegatów sprawozdanie Komisji Standardów

Biologicznych zosta³o jednomyœlnie przyjête przez

Komitet Miêdzynarodowy OIE.

Jako termin 77. Sesji Generalnej OIE wyznaczono

24-29 maja 2009 r. Tematem wyk³adu plenarnego bê-

dzie: Wp³yw zmian klimatu i œrodowiska na pojawia-

j¹ce siê i na ponownie wystêpuj¹ce choroby zwierz¹t.

Drugi tytu³ zostanie okreœlony na posiedzeniu Komi-

sji Administracyjnej OIE w lutym 2009 r.

W koñcowych wypowiedziach dyrektor generalny

OIE m.in. wyst¹pi³ do delegatów OIE z proœb¹ o przed-

stawienie propozycji do 5. Planu Strategicznego na lata

2011-2015, co bêdzie przedmiotem dyskusji nastêp-

nych sesji generalnych OIE.

Piœmiennictwo

1.Anon.: 76 Session Working Documents. World Organisation for Animal

Health, 2008.

2.Anon.: 76 General Session OIE Technical Sessions. Draft Final Report, Paris

25-30 May 2007.

Adres autora: prof. dr hab. Marian Truszczyñski, Al. Partyzantów 57,

24-100 Pu³awy; e-mail: [e-mail]