....................................

kod pracy ucznia

.............................................

pieczątka nagłówkowa szkoły

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

2008/2009

Drogi Uczniu,

Witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo

odpowiedzieć na wszystkie pytania.

• Arkusz zawiera 9 stron.

• W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań.

• Przed

rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny.

Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej.

• Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.

• Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź

piórem.

• Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.

• Nie

używaj kalkulatora i korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne

sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne.

• W zadaniach zamkniętych spośród czterech odpowiedzi A, B, C,

D tylko jedna jest poprawna. Wybierz ją i zakreśl znakiem X na
teście. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędną odpowiedź i
zaznacz znakiem X inną. W zadaniach zamkniętych możesz się
pomylić jeden raz (tylko jeden raz możesz poprawić odpowiedź).

• Zadania otwarte rozwiązuj w teście w miejscach do tego

przeznaczonych.

• Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań.

• Oceniane

będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w

miejscu do tego przeznaczonym.

• Przy

każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów

możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.

• Brudnopis nie będzie oceniany.

Pracuj samodzielnie

.

Powodzenia

!

Czas pracy:

80 minut

Liczba punktów

możliwych do

uzyskania:

45

 

Zadanie 1. ( 0 – 1 pkt )

Wszystkie okresy układu okresowego rozpoczynają się od pierwiastków, które:

A) mają konfigurację elektronową K

2

L

1

;

B) mają konfigurację gazu szlachetnego;

C) mają jeden elektron w dowolnej powłoce;

D) mają jeden elektron w powłoce walencyjnej.

Zadanie 2. ( 0 – 1 pkt )

Który zbiór atomów i jonów ma taką samą konfigurację elektronową:

A) Ne, Na

+

, Mg

2+

, K

+

D) S, Cl

-

, Ar, K

+

B) O

2-

, F

-

, Al

3+

, Ne E) Al, Ca

2+

, K

+

, Ar

C) Al

3+

, Li

+

, Na

+

Zadanie 3. ( 0 – 1 pkt )

Suma liczby protonów, neutronów i elektronów w atomie pewnego pierwiastka X jest równa

40. Liczba neutronów w jądrze atomu jest o 1 większa od liczby protonów. Ładunek jądra

tego pierwiastka wynosi:

A) +16; B) +15; C) +14; D) +13

Zadanie 4. ( 0 – 1 pkt )

Wiązanie jonowe we fluorku glinu tworzy się w wyniku:

A) utworzenia trzech wspólnych par elektronowych;

B) przejścia trzech elektronów z atomu glinu na atomy fluoru;

C) przejścia trzech elektronów z atomów fluoru do atomu glinu;

D) utworzenia kationów fluoru;

E) żadna z odpowiedzi nie jest prawdziwa, ponieważ w omawianej cząsteczce występuje

wiązanie kowalencyjne spolaryzowane (atomowe spolaryzowane).

Strona 2 z 9

 

Zadanie 5. ( 0 – 1 pkt )

Na zajęciach kółka chemicznego nauczyciel dokładnie omawiał budowę atomu. Opisując

izotopy, wspomniał, że okres półtrwania jąder atomowych izotopu pewnego pierwiastka

wynosi 12 min. Wyjaśnił także uczniom, iż okres półtrwania to czas, w którym rozpada się

połowa pierwotnie istniejących jąder.

Ustal, ile jąder atomowych tego izotopu pozostanie po upływie 48 minut, jeśli w chwili

początkowej było ich 10 gramów.

A) 6,25g B) 1,25g C) 0,625g D) 2,5g

Zadanie 6. ( 0 – 1 pkt )

Które z wymienionych substancji mogą pełnić rolę reduktora w wielkim piecu:

A) CO

2

, CaCO

3

;

B) C, CO;

C) CO, CO

2

;

D) Wszystkie substancje wymienione w punktach A, B i C

Zadanie 7. ( 0 – 1 pkt )

Siarczan (IV) sodu tworzy hydrat. Ustal, jaki jest wzór hydratu siarczanu (IV) sodu, jeśli

wiadomo, że woda stanowi 50 % masy całej cząsteczki:

A) Na

2

SO

3

× 5H

2

O B) Na

2

SO

3

× 3 H

2

O C) Na

2

SO

3

× 7H

2

O D) Na

2

SO

3

× 9H

2

O

Zadanie 8. ( 0 – 1 pkt )

Oblicz, ile gramów nadtlenku wodoru znajduje się w 30%-owym roztworze tego związku,

jeżeli zawiera on 210 g wody.

A) 90g B) 63g C) 147g D) 7g

Zadanie 9. ( 0 – 1 pkt )

W jakim stosunku masowym należy zmieszać 30% kwas solny z wodą, aby otrzymać roztwór

o stężeniu 10% ?

A) 2 : 1; B) 1 : 1; C) 1 : 2; D) 1 : 3; E) 3 : 1.

Strona 3 z 9

 

Zadanie 10. ( 0 – 1 pkt )

Poniższy szereg zawiera metale uporządkowane według malejącej aktywności:

Na, Mg, Zn, Fe, Ag, Au

Na podstawie tego szeregu sądzisz, że reakcja chemiczna zajdzie pomiędzy:

A) Zn(NO

3

)

2

a Ag; C) FeSO

4

a Zn;

B) MgCl

2

a Fe; D) Na

2

CO

3

a Au

Zadanie 11. ( 0 – 1 pkt )

Równaniem jonowym skróconym:

Ba

2+

+ SO

4

2-

BaSO

4

opisano:

A) działanie kwasu siarkowego (VI) na wodorotlenek baru;

B) działanie kwasu siarkowego (VI) na tlenek baru;

C) działanie kwasu siarkowego (VI) na bar;

D) działanie kwasu siarkowego (VI) na azotan (V) baru;

E) dwie odpowiedzi są prawidłowe.

Zadanie 12. ( 0 – 1 pkt )

W trzech nieoznakowanych probówkach znajdują się następujące roztwory: KCl, AgNO

3

,

CuSO

4

. Jony SO

4

2-

wykryjemy dodając:

A) KOH B) NaCI C) BaCl

2

D) HCI

Zadanie 13. ( 0 – 1 pkt )

Chlorku srebra nie otrzymasz metodą:

A) metal + kwas

B) sól + kwas

C) tlenek metalu + kwas

D) żadna metoda nie jest poprawna

Strona 4 z 9

 

Zadanie 14. ( 0 – 1 pkt )

W laboratorium chemicznym przeprowadzono następujące doświadczenia:

I.

Na

2

S+ HCI

II.

K

2

CO

3

+ HCI

III.

Na

2

SO

4

+ HCI

IV.

Na

2

SO

3

+ HCI

W których probówkach wydzieli sie gaz?

A) I i II

B) II i III

C) I, II i IV

D) I, III i IV

Zadanie 15. ( 0 – 6pkt )

Ustal wzory sumaryczne i nazwy substancji, które stanowią wyposażenie apteczki w
pracowni chemicznej:

Lp.

Charakterystyka

Zastosowanie

1.

roztwór pewnego wodorotlenku, który mętnieje po
wprowadzeniu do niego tlenku węgla (IV)

przetrzeć skórę w wypadku
polania się kwasem

2.

roztwór soli, która może być otrzymana w wyniku reakcji
magnezu z kwasem siarkowym (VI)

wypić (c

p

= 5%) w

wypadku zatrucia się
związkami ołowiu

3.

stężony roztwór soli składającej się z:
- metalu przechowywanego w nafcie, którego sole
barwią płomień na żółto,
- reszty kwasowej kwasu beztlenowego, którego
rozcieńczony roztwór znajduje się w żołądku człowieka

podawać w przypadku
konieczności
spowodowania wymiotów

 

                

  Nazwa 

 
1.………………………………. 

2...……………………………. 

3.……………………………… 

 

 

Wzór sumaryczny 
 
1.………………………………. 

2...……………………………. 

3.……………………………… 

Strona 5 z 9

 

Zadanie 16. ( 0 – 6 pkt )

W probówkach znajdują się wodne roztwory azotanu (V) żelaza (III) i chlorku wapnia.

Korzystając z tabeli rozpuszczalności wybierz jeden wspólny odczynnik, który wytrąci osady

w obu probówkach. Zapisz równania odpowiednich reakcji cząsteczkowo i jonowo (w formie

pełnego zapisu jonowego). Podaj nazwę i wzór sumaryczny wybranego odczynnika.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Zadanie 17. (0 – 6 pkt)

Do zlewki wlano 120 cm

3

95-procentowego wodnego roztworu kwasu siarkowego (VI) o gęstości

1,8 g/cm

3

. Po ok. 3 tygodniach przechowywania w otwartej zlewce objętość roztworu wzrosła

o 30 cm

3

, a jego gęstość zmalała do 1,71 g/cm

3

. Co jest przyczyną opisanego zjawiska? Oblicz

stężenie procentowe powstałego roztworu.

Strona 6 z 9

 

Zadanie 18. (0 – 4 pkt.)

Różnica w aktywności metali odgrywa istotną rolę

w chemii. Z różnic

w aktywności metali korzysta się przy konstrukcji źródeł prądu oraz

w ochronie metali przed korozją. Przeprowadzono doświadczenie,

zgodnie z podanym schematem, które pokazuje m.in. różnicę

aktywności metali.

Pręt żelazny umieszczono w niebieskim roztworze CuSO

4

a) Zapisz przewidywane obserwacje

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

b) Zapisz równanie reakcji w formie skróconej jonowej

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

c) Oblicz, ile gramów miedzi wydzieliło się na płytce, jeżeli jej masa zwiększyła się o 0,04 g

Strona 7 z 9

 

Zadanie 19. ( 0 – 4 pkt )

Organizm człowieka potrzebuje zaledwie 0,5 g soli kuchennej na dobę, podczas gdy zjadamy

jej około15g, co prowadzi do nadciśnienia krwi, a także chorób błony śluzowej żołądka.

Oblicz, jaki procent dobowego zapotrzebowania organizmu na sól kuchenną dostarczysz

organizmowi zjadając 2 dag słodkich rodzynek wraz z 1dag nie mniej słodkich fig. W 100 g

rodzynek znajduje się 25 mg NaCl, zaś w 100 g suszonych fig jest 34 mg tego związku.

Zadanie 20. ( 0 – 5 pkt )

Do 700 g 15% roztworu azotanu (V) srebra wprowadzono 30 g cynku. Oblicz, ile gramów

srebra wydzieli się po zakończeniu reakcji wymiany.

Strona 8 z 9

 

BRUDNOPIS

Strona 9 z 9