„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Elżbieta Gonciarz

Posługiwanie się dokumentacją techniczną
i technologiczną 825[01].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Henryk Godlewski
mgr inż. Przemysław Śleboda

Opracowanie redakcyjne:
mgr Elżbieta Gonciarz

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 825[01].O1.04,
„Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu drukarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Wykorzystywanie elementów rysunku technicznego

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Opracowanie technologiczne produkcji w zakładzie poligraficznym

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3.

Wypełnianie druków zamówień na typowe prace poligraficzne

17

5.3.1. Ćwiczenia

17

5.4.

Konserwacja maszyn i urządzeń poligraficznych oraz charakteryzowanie
dokumentacji techniczno-ruchowej

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

21

7.

Literatura

34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

drukarz. W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem;

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją, może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości;

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym

szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował;

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie
odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia, potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, to nauczyciel powinien do tych
zagadnień wrócić, sprawdzając, czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem
niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie
nauczania. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy
nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia.
Uczeń niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród
uczniów tak zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania
materiału nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia
wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową,
powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe
uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów
teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
liczby uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

metoda projektów,

−

metoda tekstu przewodniego.

Schemat układu jednostek modułowych

825[01].O1

Podstawy poligrafii

825[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony

ś

rodowiska

825[01].O1.02

Charakteryzowanie procesów poligraficznych

i technik drukowania

825[01].O1.03

Stosowanie materiałów poligraficznych

825[01].O1.04

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

i technologiczną

825[01].O1.05

Zastosowanie maszyn i urządzeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu poligrafii,

–

charakteryzować podstawowe działy poligrafii,

–

klasyfikować produkty poligraficzne,

–

określać podstawowe szeregi i formaty wyrobów poligraficznych

–

stosować podstawowe systemy miar wykorzystywanych w poligrafii,

–

określać sposoby wykonywania form drukowych,

–

charakteryzować procesy drukowania,

–

określać różne sposoby wykończania druków,

–

charakteryzować introligatorskie operacje jednostkowe,

–

klasyfikować procesy wykonywania opraw,

–

określać parametry techniczne maszyn i urządzeń poligraficznych,

–

charakteryzować procesy technologiczne wykonywania typowych prac poligraficznych,

–

planować procesy technologiczne wykonywania typowych prac poligraficznych,

–

współpracować w grupie,

–

formułować wnioski,

–

oceniać swoje umiejętności,

–

uczestniczyć w dyskusji,

–

przygotować prezentację,

–

prezentować siebie i grupę w której pracuje,

–

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować rodzaje i zasady wykonywania rysunków technicznych,

–

scharakteryzować rysunki szkicowe, techniczne, schematyczne i konstrukcyjne,

–

dobrać materiały i przybory kreślarskie do rysowania,

–

posłużyć się przyborami kreślarskimi,

–

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

–

zastosować zasady normalizacji w rysunku,

–

posłużyć się podziałką rysunkową,

–

wykonać rzuty aksonometryczne i prostokątne brył,

–

określić zasady tolerancji w rysunku technicznym,

–

sklasyfikować maszyny i urządzenia stosowane w poligrafii na podstawie rysunków
technicznych,

–

rozróżnić na rysunku technicznym podstawowe zespoły i części maszyn,

–

sporządzić rysunki przekrojów prostych części maszyn i urządzeń,

–

opisać pismem technicznym rysunki elementów maszyn, urządzeń
i wyrobów,

–

posłużyć się instrukcją obsługi urządzenia i maszyny poligraficznej,

–

posłużyć się instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi określonego
urządzenia lub maszyny poligraficznej,

–

posłużyć się dokumentacją techniczno-ruchową, dokumentacją konstrukcyjną maszyn
i urządzeń,

–

posłużyć się literaturą techniczną, katalogiem części zamiennych, katalogami wyrobów,

–

zinterpretować dane zawarte w karcie technologicznej,

–

wyjaśnić zasady obiegu dokumentów w zakładach poligraficznych,

–

zastosować zasady współpracy w zespole,

–

skorzystać z różnych źródeł informacji zawodowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………...…………………………………………

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Podstawy poligrafii 825[01].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną
825[01].O1.04

Temat: „Kalkulowanie zamówień na wyroby poligraficzne”.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania kalkulacji na wyroby poligraficzne, na

podstawie opracowanego procesu technologicznego wykonywania danego
produktu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
–

scharakteryzować

proces

technologiczny

wykonywania

konkretnego

wyrobu

poligraficznego,

–

określić koszty materiałowe konkretnego zamówienia,

–

określić koszty przygotowalni, drukowania i obróbki introligatorskiej wykonywania
konkretnego wyrobu poligraficznego.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład informacyjny,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w grupach 3–4-osobowych.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

kalkulator,

–

poradnik dla ucznia.

Przebieg zajęć:
1.

Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności.

2.

Nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć.

3.

Zapis tematu do zeszytów.

4.

Wykład informacyjny na temat sposobów kalkulowania zamówień na podstawie
opracowanych procesów technologicznych wykonywania przykładowych wyrobów
poligraficznych.

5.

Dyskusja na temat metod kalkulowania zamówień na przykładowe wyroby poligraficzne.

6.

Rozdanie uczniom instrukcji do wykonania ćwiczeń i udzielenie odpowiedzi na pytania
dotyczące ćwiczenia.

7.

Rozdanie materiałów do wykonania ćwiczenia.

8.

Wykonywanie przez uczniów ćwiczenia.

9.

Prezentowanie wyników pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

10.

Dyskusja na temat trudności napotkanych przez uczniów podczas wykonywania
ć

wiczenia.

11.

Podsumowanie zajęć.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odpowiedz pisemnie na pytanie, jakie czynniki mają decydujący wpływ na kaszty

wykonania wyrobów poligraficznych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i osiągniętych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………...…………………………………………

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01]
Moduł:

Podstawy poligrafii 825[01].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną
825[01].O1.04

Temat: „Konserwacja i naprawa maszyn poligraficznych”.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się dokumentacją techniczno-ruchową

maszyny, w celu opracowania planu smarowania i remontów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

scharakteryzować dokumentację techniczno-ruchową maszyny poligraficznej,

−

opracować instrukcję smarowniczą maszyny,

−

zaplanować cykl naprawczy maszyny poligraficznej na podstawie dokumentacji
techniczno-ruchowej.

Metody nauczania:
–

wykład informacyjny,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

w grupach 2–3-osobowych.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn poligraficznych,

–

poradnik dla ucznia.

Przebieg zajęć:
1. Faza wstępna:
–

powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności,

–

nawiązanie do tematu, przedstawienie celów zajęć,

–

zapis tematu do zeszytów.

2. Faza właściwa:
–

wykład

informacyjny

na

temat

dokumentacji

techniczno-ruchowych

maszyn

poligraficznych oraz konserwacji i remontów maszyn poligraficznych,

–

dyskusja na temat opracowania instrukcji smarowniczych i cyklu naprawczego maszyn
poligraficznych,

–

rozdanie uczniom instrukcji do wykonania ćwiczenia i udzielenie odpowiedzi na pytania
dotyczące ćwiczenia,

–

rozdanie materiałów do wykonania ćwiczenia,

–

wykonywanie przez uczniów ćwiczenia:

3. Faza kończąca:
–

prezentowanie wyników pracy,

–

dyskusja na temat trudności napotkanych przez uczniów podczas wykonywania
ć

wiczenia.

–

podsumowanie zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odpowiedz pisemnie na pytanie, jaką rolę w prawidłowej eksploatacji maszyn

poligraficznych odgrywa dokumentacja techniczno-ruchowa tych maszyn.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i osiągniętych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1.

Wykorzystywanie elementów rysunku technicznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj część maszynową na podstawie jej rysunku technicznego.

Wskazówki do realizacji
Przeprowadzenie ćwiczenia wymaga wcześniejszego przygotowania zestawu rysunków

technicznych różnych części maszynowych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odczytać dokładnie rysunek techniczny danej części maszynowej,

2)

dokonać analizy rysunku technicznego części maszynowej,

3)

wyobrazić sobie przestrzennie daną część maszynową na podstawie jej rysunku
technicznego,

4)

scharakteryzować daną cześć maszynową.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rysunek techniczny przykładowej części maszynowej,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Napisz na papierze milimetrowym, różnymi rodzajami pisma technicznego własne imię

i nazwisko.

Wskazówki do realizacji
Przeprowadzenie ćwiczenia wymaga wcześniejszego przygotowania zestawu tablic

z alfabetami wykonanymi różnymi rodzajami rysunku technicznego .

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć dokładnie tablicę z wzorami alfabetów różnych rodzajów pism technicznych,

2)

odszukać litery wchodzące w skład własnego imienia i nazwiska,

3)

przygotować papier milimetrowy i ołówek odpowiedniej twardości,

4)

napisać różnymi rodzajami pisma technicznego własne imię i nazwisko.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

alfabetyczne tablice z różnymi rodzajami pisma technicznego,

–

papier milimetrowy,

–

ołówek,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Narysuj sposobem konstrukcyjnym linie równoległe i prostopadłe, posługując się

kompletem trójkątów, cyrklem i ołówkiem.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga przeprowadzenia przez nauczyciela

wykładu informacyjnego o metodach konstrukcyjnych kreślenia linii prostopadłych
i równoległych przy pomocy przyborów kreślarskich.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy sposobów konstrukcyjnych kreślenia linii równoległych i prostopadłych,

2)

narysować linię, a następnie sposobem konstrukcyjnym nakreślić linię do niej równoległą
i prostopadłą.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

blok techniczny,

–

komplet przyborów kreślarskich,

–

ołówek,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Narysuj rzuty prostokątne danej przestrzennej figury geometrycznej, zgodnie z zasadami

rzutowania prostokątnego.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga przeprowadzenia przez nauczyciela

pogadanki na temat rzutowania prostokątnego przestrzennych figur geometrycznych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy zasad rzutowania prostokątnego,

2)

obejrzeć dokładnie daną figurę geometryczną,

3)

ustalić ilość rzutów potrzebnych do jednoznacznego odwzorowania danej figury
w rzutach prostokątnych,

4)

przygotować arkusz z bloku technicznego oraz przybory kreślarskie,

5)

narysować rzuty prostokątne danej figury geometrycznej zgodnie z zasadami rzutowania
prostokątnego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

przestrzenna figura geometryczna,

–

blok techniczny,

–

komplet przyborów kreślarskich,

–

ołówek,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2.

Opracowanie technologiczne produkcji w zakładzie

poligraficznym

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj schemat blokowy obiegu dokumentów w warunkach technologiczno-

organizacyjnych danego zakładu poligraficznego.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe

przeprowadzenie

ć

wiczenia

wymaga

przeprowadzenia

wycieczki

dydaktycznej do zakładu poligraficznego.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z wszystkimi działami produkcyjnymi zakładu poligraficznego

2)

skonsultować wyniki obserwacji z pracownikiem działu technologicznego zakładu
poligraficznego,

3)

opracować schemat obiegu dokumentów w zakładzie poligraficznym,

4)

narysować schemat blokowy obiegu dokumentów w danym zakładzie poligraficznym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

arkusze papieru o formacie A4,

–

przyrządy kreślarskie,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj analizy zawartości i scharakteryzuj budowę PN-89/P-55030.10. Wyjaśnij cel

stosowania danej normy w przemyśle poligraficznym.

Wskazówki do realizacji
Wymagane jest zapewnienie uczniom dostępu do Polskiej Normy PN-89/P-55030.10

w formie drukowanej.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać uważnie PN-89/P-55030.10,

2)

zanalizować treść danej normy,

3)

scharakteryzować budowę danej normy,

4)

określić cel stosowania danej normy w przemyśle poligraficznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

ć

wiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

Polska Norma PN-89/P-55030.10 w formie drukowanej,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Opracuj kartę technologiczną wykonania folderu.
Dane technologiczne folderu:

−

format A3, bigowany do A4,

−

ilość kolorów: 4+4,

−

podłoże drukowe: papier kredowany dwustronnie o gramaturze 170 g/m²,

−

nakład 10 000 egz.,

−

skład komputerowy w postaci pliku PDF dostarczony i sprawdzony przez klienta.
Do dyspozycji masz następujący park maszynowy:

−

dwukolorowa arkuszowa maszyna offsetowa drukująca w formacie B2,

−

bigówka,

−

krajarka jednonożowa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy folderu na podstawie pliku PDF pod kątem charakteru pracy (obecności
elementów „na spad”, system kolorów itp.),

2)

wykonać szkic montażu folderu (ilość użytków i sposób ich rozmieszczenia),

3)

obliczyć zapotrzebowanie materiałowe,

4)

wypełnić formularz karty technologicznej dla poszczególnych wydziałów produkcyjnych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

formularz karty technologicznej,

–

stanowisko komputerowe z oprogramowaniem do analizy plików PDF,

–

kalkulator,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Wykonaj dla klienta kalkulację na wykonanie folderu reklamowego.
Dane technologiczne folderu:

−

format A3, bigowany do A4,

−

ilość kolorów: 4+4,

−

podłoże drukowe: papier kredowany dwustronnie o gramaturze 170 g/m²,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

−

brak elementów „na spad”, marginesy między obrazem a krawędzią folderu wynoszą
2 cm,

−

nakład 20 000 egz.,

−

skład komputerowy w postaci pliku PDF dostarczony i sprawdzony przez klienta.
Do dyspozycji masz następujący park maszynowy:

−

czterokolorowa arkuszowa maszyna offsetowa Rolland, drukująca w formacie B2,

−

bigówka,

−

krajarka jednonożowa.
Do obliczeń przyjmij następujące wartości:

−

wydajność nominalna maszyny drukującej – 6000 ark./h,

−

wydajność nominalna bigówki – 1500 ark. A3/h,

−

wydajność krajarki – 10000 folderów/h,

−

koszt roboczogodziny maszyny drukującej – 400 zł,

−

koszt roboczogodziny bigówki – 150 zł,

−

koszt roboczogodziny krajarki – 150 zł,

−

koszt narządu maszyny drukującej – 100 zł,

−

koszt formy (CtP) dla maszyny Rolland – 50 zł/szt.,

−

koszt papieru – 3,90 zł/kg,

−

procent papieru na przyrządzanie maszyny – 3%.

Wskazówki do realizacji
Należy przeprowadzić dyskusję na temat metod kalkulowania zamówień na wyroby

poligraficzne.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

opracować proces technologiczny wykonania zamówienia,

2)

obliczyć ilość papieru netto i brutto oraz koszt surowca,

3)

obliczyć koszty przygotowalni offsetowej,

4)

obliczyć koszty druku,

5)

obliczyć koszty procesów introligatorskich,

6)

obliczyć całkowity koszt zamówienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

kalkulator,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Wypełnianie druków zamówień na typowe prace poligraficzne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Złóż zamówienie w formie opisowej i na danym formularzu, na wykonanie wyrobu

poligraficznego na podstawie przykładowego produktu.

Wskazówki do realizacji
Należy zapewnić uczniom dostęp do druków formularzy zamówień na wyroby

poligraficzne, oraz przykładowe wyroby poligraficzne.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokładnie obejrzeć przykładowy wyrób poligraficzny,

2)

określić wymiary danego produktu,

3)

określić liczbę i sposób zadrukowania kolorów,

4)

napisać zamówienie w formie opisowej,

5)

wypełnić dany formularz zamówienia na przykładowy wyrób poligraficzny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przymiar liniowy,

−

przykładowy wyrób poligraficzny,

−

formularze zamówień na wyroby poligraficzne,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wypełnij formularz zamówienia na wykonanie naświetleń form kopiowych dla ulotki

o formacie A4, zadrukowanej jednostronnie w 4 kolorach.

Wskazówki do realizacji
Należy zapewnić uczniom dostęp do druków formularzy zamówień na naświetlanie klisz

(form kopiowych).

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić ilość potrzebnych form kopiowych,

2)

określić format naświetlanych form kopiowych,

3)

wypełnić formularz zamówienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

formularze zamówień na naświetlenie klisz (form kopiowych),

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wypełnij formularz zamówienia na wykonanie form drukowych w technologii CtP dla

montażu ulotki o formacie A4, zadrukowanej jednostronnie w 4 kolorach, dla maszyny
drukującej na formach o wymiarach 490 × 370 mm. Przyjmij że liniatura rastra nie powinna
być większa niż 133 lpi.

Wskazówki do realizacji
Należy zapewnić uczniom dostęp do druków formularzy zamówień na wykonywanie

form drukowych w technologii CtP.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić ilość potrzebnych form drukowych,

2)

wypełnić formularz zamówienia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

formularze zamówień na wykonanie form drukowych w technologii CtP,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Wypełnij

formularz

zamówienia

na

wykonanie

20

jednostronnych

odbitek

wielobarwnych techniką drukowania cyfrowego, w formacie A3, bez dalszej obróbki
introligatorskiej, na papierze o gramaturze 150 g/m².

Wskazówki do realizacji
Należy zapewnić uczniom dostęp do druków formularzy zamówień na wykonywanie

odbitek cyfrowych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać dokładnie formularz zamówienia,

2)

wypełnić formularz zamówienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

formularze zamówień na wykonanie odbitek w technice drukowania cyfrowego,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Konserwacja maszyn i urządzeń poligraficznych oraz

charakteryzowanie dokumentacji techniczno-ruchowej

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj plan smarowania i remontów przykładowej maszyny poligraficznej, na

podstawie jej dokumentacji techniczno-ruchowej.

Wskazówki do realizacji
Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczenia wymaga od nauczyciela wcześniejszego

przygotowania dokumentacji techniczno-ruchowych przykładowych maszyn poligraficznych.
Należy przeprowadzić dyskusję na temat konserwacji i remontów maszyn poligraficznych.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać dokładnie dokumentacje techniczno-ruchową danej maszyny poligraficznej,

2)

dokonać analizy działania jej podstawowych zespołów i mechanizmów,

3)

określić miejsca smarowania poszczególnych jej elementów,

4)

opracować plan smarowania,

5)

opracować schemat cyklu naprawczego danej maszyny poligraficznej na podstawie jej
dokumentacji techniczno-ruchowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wykład informacyjny,

–

dyskusja konferencyjna,

–

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn poligraficznych,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczna i technologiczną”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20 są z poziomu
podstawowego

−

zadania 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym przynajmniej jednego z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym 2 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. c,
12. c, 13. d, 14. c, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia uczniów)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić przeznaczenie druków Rw

B

P

a

2

Wskazać etapy normalizacji

A

P

c

3

Określić postać formy kopiowej dla
offsetowych form drukowych
z presensybilizowanych płyt
pozytywowych

B

P

b

4

Wskazać rodzaje smarowania

A

P

d

5

Wskazać istotę smarowania części
maszyn w kąpieli olejowej

A

P

a

6

Wskazać etapy eksploatacji maszyn

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

7

Zidentyfikować etap eksploatacji
maszyn w którym tarcie jest
minimalne

A

P

b

8

Zidentyfikować etap eksploatacji
maszyn, w którym zapotrzebowanie
na czynniki smarujące jest na stałym
poziomie

A

P

c

9

Wskazać czynnik świadczący
o osiągnięciu przez maszynę okresu
niszczenia

A

P

d

10

Rozpoznać w skład jakiej instalacji
wchodzi główna tablica rozdzielcza

A

P

a

11

Określić czas naprawy bieżącej

B

P

c

12

Wskazać naprawy pozaplanowe

A

P

c

13

Wskazać najbardziej ekonomiczną
technikę drukowania

A

P

d

14

Obliczyć maksymalną liczbę użytków
na określonym arkuszu

C

P

c

15

Obliczyć wagę danej liczby arkuszy
określonego formatu i gramatury

C

P

a

16

Obliczyć liczbę arkuszy w stosie przy
danym formacie, gramaturze i wadze
stosu

C

P

b

17

Obliczyć liczbę arkuszy drukarskich
w określonych warunkach
technologicznych

C

PP

d

18

Obliczyć koszt druku nakładu
w konkretnych warunkach
technologicznych

C

PP

c

19

Określić przeznaczenie druków Wz

B

P

c

20

Dobrać rozdzielczość naświetlania
formy kopiowej dla techniki
offsetowej przy pracach
wielobarwnych

C

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

3.

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań testowych.

4.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).

5.

Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

6.

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.

7.

Jeżeli uczeń zakończy test przed czasem, to podnosi rękę i czeka aż nauczyciel odbierze
od niego pracę.

8.

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.

9.

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

9.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Druki Rw to druki

a)

pobrania materiałów z magazynu.

b)

zamówień na wyroby poligraficzne.

c)

wydania towaru klientowi.

d)

działu kontroli jakości.

2.

Etapy normalizacji to

a)

systematyzacja, konsolidacja, typizacja.

b)

konsolidacja, unifikacja, klasyfikacja.

c)

klasyfikacja, unifikacja, typizacja.

d)

systematyzacja i konsolidacja.

3.

Forma kopiowa do wykonania formy offsetowej z presensybilizowanej płyty
pozytywowej powinna mieć postać

a)

diapozytywu prawoczytelnego.

b)

diapozytywu lewoczytelnego.

c)

negatywu prawoczytelnego.

d)

negatywu lewoczytelnego.

4.

Rozróżniamy następujące rodzaje smarowania

a)

olejowe, hydrauliczne, smarem stałym.

b)

hydrauliczne i smarem stałym.

c)

hydrauliczne i pneumatyczne.

d)

olejowe centralne, w kąpieli olejowej, olejowe ręczne, ręczne smarem stałym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.

Smarowanie w kąpieli olejowej polega na tym, że

a)

niektóre części maszyny pracują zanurzone w pojemniku z olejem.

b)

po zdemontowaniu, niektóre części maszyny należy zanurzyć w zbiorniku
z olejem.

c)

pewne zespoły maszyny należy okresowo zanurzać w pojemniku z olejem.

d)

określone części maszyny należy w czasie pracy polewać olejem.

6.

W czasie eksploatacji maszyny wyróżniamy następujące etapy

a)

eksploatację właściwą i niszczenie.

b)

docieranie i eksploatacje normalną.

c)

docierania, eksploatacji właściwej, niszczenia.

d)

eksploatacje normalną i zużywanie.

7.

Tarcie powierzchni współpracujących ruchomych części maszyn jest minimalne
w okresie

a)

niszczenia.

b)

eksploatacji właściwej.

c)

docierania.

d)

docierania i niszczenia.

8.

Zapotrzebowanie maszyny na czynniki smarujące jest na stałym poziomie w okresie

a)

docierania.

b)

niszczenia.

c)

eksploatacji właściwej.

d)

docierania i niszczenia.

9.

Osiągnięcie przez maszynę okresu niszczenia uwidacznia się poprzez

a)

spadek zapotrzebowania na czynniki smarujące.

b)

niezmienne zapotrzebowanie na czynniki smarujące.

c)

spadek lub stałe zapotrzebowanie na czynniki smarujące.

d)

wzrost zapotrzebowania na czynniki smarujące.

10.

Główna tablica rozdzielcza w maszynie poligraficznej wchodzi w skład

a)

instalacji elektrycznej maszyny.

b)

instalacji pneumatycznej maszyny.

c)

instalacji hydraulicznej maszyny.

d)

instalacji wyciągowej maszyny.

11.

Naprawy bieżące trwają

a)

kilka tygodni.

b)

do kilkunastu dni.

c)

do kilku dni.

d)

kilka miesięcy.

12.

Naprawy pozaplanowe to

a)

naprawy główne.

b)

naprawy średnie.

c)

naprawy awaryjne i przeciwawaryjne.

d)

naprawy bieżące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

13.

Drukowanie nakładu 100 odbitek o formacie A3 najbardziej ekonomiczne jest techniką

a)

drukowania offsetowego.

b)

drukowania rotograwiurowego.

c)

drukowania fleksograficznego.

d)

drukowania cyfrowego.

14.

Jeżeli użytek ma wymiary 95 × 340 mm, to na arkuszu B1 maksymalnie zmieści się

a)

30 użytków.

b)

14 użytków.

c)

20 użytków.

d)

28 użytków.

15.

15 000 arkuszy formatu B1, papieru o gramaturze 120 g/m² waży

a)

ok. 1260 kg.

b)

ok. 1800 kg.

c)

ok. 960 kg.

d)

ok. 1100 kg.

16.

Jeżeli stos arkuszy B1 papieru o gramaturze 100 g/m² waży 900 kg, to jest w nim

a)

ok. 16 000 arkuszy.

b)

ok. 12 850 arkuszy.

c)

ok. 14 500 arkuszy.

d)

ok. 10 100 arkuszy.

17.

Jeżeli mamy wydrukować nakład 15000 ulotek o formacie A5 na pełnoformatowej (A1)
arkuszowej maszynie drukującej to musimy zadrukować

a)

1500 arkuszy drukarskich.

b)

1126 arkusze drukarskie.

c)

820 arkuszy drukarskich.

d)

938 arkuszy drukarskich.

18.

Jeżeli mamy wydrukować nakład 20000 arkuszy drukarskich na maszynie drukującej
z nominalną wydajnością 5000 ark./h i koszt roboczogodziny na danej maszynie wynosi
400 zł, to koszt druku nakładu wyniesie

a)

2000 zł.

b)

800 zł.

c)

1600 zł.

d)

1800 zł.

19.

Druki Wz to druki

a)

wydania z magazynu materiałów na okreslony dział produkcyjny.

b)

pobrania materiałów z magazynu na określony dział produkcyjny.

c)

wydania materiałów lub gotowych wyrobów na zewnątrz.

d)

określające zużycie materiałów do produkcji.

20.

Rozdzielczość naświetlania kliszy (formy kopiowej) dla techniki offsetowej przy pracach
wielobarwnych powinna wynosić minimum

a)

2400 dpi.

b)

300 dpi.

c)

600 dpi.

d)

1200 dpi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………........………………………………

Posługiwanie się dokumentacją techniczna i technologiczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

TEST 2

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczna i technologiczną”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20 są z poziomu
podstawowego

−

zadania 8, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 16 zadań, w tym przynajmniej jednego z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 19 zadań, w tym 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. a, 9. c, 10. b, 11. a,
12. a, 13. c, 14. b, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia uczniów)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić przeznaczenie druków Wz

B

P

c

2

Dobrać rozdzielczość naświetlania
formy kopiowej dla techniki
offsetowej przy pracach
wielobarwnych

C

P

a

3

Określić postać formy kopiowej do
wykonania formy sitodrukowej

B

P

d

4

Wskazać charakterystykę wydruku
impozycyjnego

B

P

d

5

Określić kolor punktów smarowania
ręcznego w maszynie

B

P

a

6

Określić procesy zachodzące
w maszynie w czasie docierania

B

P

c

7

Wskazać okres eksploatacji
maszyny, w którym pojawiają się
luzy w łożyskach

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

8

Przewidzieć zapotrzebowanie na
czynniki smarujące maszyny
w okresie docierania

C

PP

a

9

Wskazać osobę zajmującą się
konserwacją instalacji elektrycznej

A

P

c

10

Wskazać rodzaje napraw

A

P

b

11

Określić czas trwania naprawy
głównej

B

P

a

12

Wskazać elementy dokumentacji
techniczno-ruchowej

A

P

a

13

Wskazać najbardziej ekonomiczną
technikę drukowania

A

P

c

14

Obliczyć liczbę użytków na arkuszu
drukarskim

C

P

b

15

Obliczyć wagę danej liczby arkuszy
określonego formatu i gramatury

C

P

d

16

Obliczyć liczbę arkuszy w stosie
przy danym formacie, gramaturze
i wadze stosu

C

P

a

17

Obliczyć liczbę arkuszy drukarskich
w określonych warunkach
technologicznych

C

PP

c

18

Obliczyć koszt druku nakładu
w konkretnych warunkach
technologicznych

C

PP

b

19

Określić przeznaczenie druków Rw

B

P

a

20

Wskazać etapy normalizacji

A

P

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.

3.

Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązywania zadań testowych.

4.

Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).

5.

Udziel odpowiedzi na pytania formalne uczniów.

6.

Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu.

7.

Jeżeli uczeń zakończy test przed czasem, to podnosi rękę i czeka aż nauczyciel odbierze
od niego pracę.

8.

Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.

9.

Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

9.

Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj aż nauczyciel odbierze od Ciebie pracę.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Druki Wz to druki

a)

wydania z magazynu materiałów na określony dział produkcyjny.

b)

pobrania materiałów z magazynu na określony dział produkcyjny.

c)

wydania materiałów lub gotowych wyrobów na zewnątrz.

d)

określające zużycie materiałów do produkcji.

2.

Rozdzielczość naświetlania kliszy (formy kopiowej) dla techniki offsetowej przy pracach
wielobarwnych powinna wynosić minimum

a)

2400 dpi.

b)

300 dpi.

c)

600 dpi.

d)

1200 dpi.

3.

Forma kopiowa do wykonania formy sitodrukowej powinna mieć postać

a)

diapozytywu lewoczytelnego.

b)

negatywu prawoczytelnego.

c)

negatywu lewoczytelnego.

d)

diapozytywu prawoczytelnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

4.

Wydruk impozycyjny to

a)

testowy arkusz nakładowy z maszyny drukującej.

b)

pierwszy arkusz z maszyny drukującej.

c)

odbitka próbna służąca do akceptacji kolorów.

d)

próbny wydruk arkusza drukarskiego.

5.

Wszystkie punkty w maszynie, które należy smarować ręcznie, oznaczone są kolorem

a)

czerwonym.

b)

zielonym.

c)

niebieskim.

d)

ż

ółtym.

6.

W czasie docierania następuje

a)

zwiększenie chropowatości powierzchni współpracujących ze sobą.

b)

zwiększenie siły nacisku na współpracujące z sobą części maszyny.

c)

wygładzanie się współpracujących części.

d)

wzrost siły tarcia między powierzchniami współpracującymi w maszynie.

7.

Luzy w łożyskach powstają w okresie

a)

eksploatacji normalnej.

b)

niszczenia.

c)

eksploatacji właściwej.

d)

docierania.

8.

W czasie okresu docierania zapotrzebowanie maszyny na czynniki smarujące

a)

spada.

b)

wzrasta.

c)

utrzymuje się na stałym poziomie.

d)

utrzymuje się na stałym poziomie lub wzrasta.

9.

Konserwacją instalacji elektrycznej maszyny poligraficznej może zajmować się

a)

drukarz.

b)

maszynista i elektryk konserwator.

c)

elektryk konserwator.

d)

mechanik maszyn poligraficznych.

10.

Rozróżniamy naprawy

a)

przeglądowe i główne.

b)

bieżące, średnie, główne.

c)

przeglądowe i generalne.

d)

generalne i bieżące.

11.

Naprawy główne trwają

a)

od kilku tygodni do kilku miesięcy.

b)

do kilkunastu dni.

c)

kilka dni.

d)

od kilku do kilkunastu dni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

12.

Dokumentacja techniczno ruchowa składa się zasadniczo z następujących elementów:
a)

dokumentacji technicznej, instrukcji obsługi, instrukcji konserwacji.

b)

schematów poszczególnych zespołów maszyny i instrukcji konserwacji.

c)

instrukcji obsługi i instrukcji bhp.

d)

instrukcji bhp i schematów poszczególnych zespołów maszyny.

13.

Drukowanie nakładu 1000 odbitek formatu A2 jest najbardziej ekonomiczne

a)

techniką drukowania cyfrowego.

b)

techniką drukowania rotograwiurowego.

c)

techniką drukowania offsetowego.

d)

techniką drukowania fleksograficznego.

14.

Jeżeli użytek ma wymiary 300 × 118 mm, to na arkuszu RA1 (A1 brutto) maksymalnie
zmieści się

a)

10 użytków.

b)

14 użytków.

c)

20 użytków.

d)

26 użytków.

15.

25000 arkuszy formatu RA1 (A1 brutto), o gramaturze 80 g/m² waży

a)

ok. 1580 kg.

b)

ok. 920 kg.

c)

ok. 1300 kg.

d)

ok. 1049 kg.

16.

Jeżeli stos arkuszy RA1 (A1 brutto) papieru o gramaturze 120 g/m² waży 1500 kg, to jest
w nim

a)

ok. 23 830 arkuszy.

b)

ok. 33 520 arkuszy.

c)

ok. 15 460 arkuszy.

d)

ok. 19 850 arkuszy.

17.

Jeżeli mamy wydrukować 25000 ulotek formatu B6, na półformatowej (B2) arkuszowej
maszynie drukującej, to musimy zadrukować

a)

1254 arkusze drukarskie.

b)

956 arkuszy drukarskich.

c)

1563 arkusze drukarskie.

d)

674 arkusze drukarskie.

18.

Jeżeli mamy wydrukować nakład 100 000 arkuszy drukarskich na maszynie drukującej
z nominalna wydajnością 10 000 ark./h i koszt roboczogodziny na danej maszynie wynosi
600 zł, to koszt druku nakładu wyniesie

a)

8000 zł.

b)

6000 zł.

c)

12 000 zł.

d)

10 000 zł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

19.

Druki Rw to druki

a)

pobrania materiałów z magazynu.

b)

zamówień na wyroby poligraficzne.

c)

wydania towaru klientowi.

d)

działu kontroli jakości.

20.

Etapy normalizacji to

a)

systematyzacja, konsolidacja, typizacja.

b)

konsolidacja, unifikacja, klasyfikacja.

c)

klasyfikacja, unifikacja, typizacja.

d)

systematyzacja i konsolidacja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………........………………………………

Posługiwanie się dokumentacją techniczna i technologiczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

7.

LITERATURA

1.

Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba
Druku, Warszawa 1999

2.

Ciupalski S.: Maszyny drukujące konwencjonalne. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Warszawskiej, Warszawa 2001

3.

Czichon H., Magdzik S., Jakucewicz S.: Formy drukowe. WSiP, Warszawa 1996

4.

Gruin I.: Materiały polimerowe. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003

5.

Gruszczyński Cz.: Farby graficzne. WSiP, Warszawa 1990

6.

Jakucewicz S., Magdzik S.: Materiałoznawstwo dla szkół poligraficznych. WSiP,
Warszawa 2001

7.

Jakucewicz S., Czichon M., Czichon H.: Materiałoznawstwo poligraficzne.
Wydawnictwa PW, Warszawa 1992

8.

Jakucewicz S.: Materiałoznawstwo poligraficzne. Wydawnictwa PW, Warszawa 1993

9.

Jakucewicz S., Magdzik S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 1997

10.

Kołak J., Ostrowski J.: Maszyny i urządzenia – Maszyny drukujące. WSiP,
Warszawa 1979

11.

Moos J., Koludo A. (red.): Metody aktywizujące z uwzględnieniem technologii
informacyjnej w kształceniu dorosłych. Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli
Centrów Kształcenia Praktycznego – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego, Łódź 2006

12.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997

13.

Poligrafia ogólna. WSiP, Warszawa 1982

14.

Poligrafia procesy i technika. Tłumaczenie ze słowackiego. COBRPP, Warszawa 2005

15.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Wydawnictwo i Zakład Poligrafii
Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2000