Bankowosc, Bankowość - podstawy (9 stron)


Bank- jest osobą prawną, działającą na podstawie ustaw, utworzoną na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Rola banków:

  1. pośrednika- (rozróżnia ona trzy podstawowe grupy klientów)

  1. gwaranta- polega na tym, że bank jest postrzegany jako instytucja zaufania społecznego

  2. płatnika- polega między innymi na tym, że bank udzielając kredytu opłaca faktury od kredytobiorcy

  3. agenta rządowego- jako fundusz powierniczy (może być depozytariuszem).

  4. polityczna (BGŻ, PKO BP, BGK)

Banki w ramach swojej działalności prowadzą procesy transformacyjne, tj.:

Czynności bankowe

  1. zastrzeżone:

b) banki poza wykonywaniem czynności bankowych mogą także wykonywać:

  1. działalność komercyjna prowadzona nie tylko przez banki może:

Klasyfikacja klientów instytucji bankowych:

  1. Kryterium kraju pochodzenia:

  1. rezydenci- osoby prawne lub fizyczne;

  2. nierezydenci- osoby prawne i fizyczne obcokrajowe

  1. Kryterium przynależności sektorowej (klienci klasyfikowani)

  1. podmioty finansowe:

  1. podmioty niefinansowe

  1. podmioty budżetowe (jednostki budżetowe samorządowe i rządowe)

Podział operacji bankowych według przedmiotu działania:

  1. Operacje bierne- pasywne (pozyskiwanie pieniędzy z rynku- kupno pieniądza)

  1. Operacje czynne- aktywne (lokowanie pieniędzy pozyskiwanych przez bank- sprzedaż pieniądza)

  1. Operacje pośredniczące (w obrocie krajowym i zagranicznym; nie kupno i nie sprzedaż pieniądza, ale usługi w obrocie pieniądzem na rzecz klientów w banku, np. depozyty)

Operacje banku muszą być prowadzone w sposób uwzględniający dwie fundamentalne dla bankowości zasady:

Aktualne prawo bankowe formułuje wobec banków następujące obowiązki:

Działalność banku oparta jest na następujących zasadach:

  1. Samodzielność banków (oznacza autonomię banku, ale nie działanie bez ograniczeń)

  1. Samofinansowanie oznacza pokrywanie wydatków z przychodów, ale także ponoszenie wydatków na rozwój i wzrost wartości banku

  1. Uniwersalizm

  1. Zasada ochrony interesów klienta zgodna z przepisami UE

Działalność banków (procedury bankowe) regulowana jest wieloma aktami prawnymi:

Prawa i obowiązki banku i klienta:

Zasady realizacji poszczególnych operacji bankowych nazywa się procedurami bankowymi:

Bilans

Porządek prezentacji składników bilansu:

  1. aktywa- wg stopnia płynności (od najbardziej do najmniej płynnych)

  2. pasywa- wg stopnia wymagalności (od najbardziej do najmniej wymagalnych)

Najbardziej użyteczną metodą klasyfikacji aktywów i zobowiązań banku jest:

Uproszczony układ bilansu banku:

I Aktywa:

Środki pieniężne

Należności

Papiery wartościowe

Aktywa trwałe

Inne aktywa

II Pasywa

Zobowiązania

Inne aktywa i rezerwy

Kapitały (fundusze)

AKTYWA BANKU

  1. Środki pieniężne- to najbardziej płynna grupa środków gosp. Banku, a należą do nich:

  1. Należności obejmują kwoty z tytułu:

Kwoty te mogą pochodzić z sektorów finansowych NBP, sektora niefinansowego, budżetowego. Są należnościami, które pochodzą z tytułu których bank przekazał środki pieniężne innym jednostkom na okres dłuższy niż 5 lat zgodnie z zawartą umową i nie może ich wycofać wcześniej. Pochodzą także od poszczególnych sektorów, biorąc pod uwagę terminowość spłaty kapitału lub odsetek oraz sytuację ekon.-fin. dłużnika

Należności dzieli się na:

  1. normalne- w przypadku, których:

  1. pod obserwacją to należności spełniające kryteria określone dla należności normalnych lecz nie spełniające kryteriów ustalonych przez bank, związanych z określonym ryzykiem finansowym

  2. zagrożone

  1. Papiery wartościowe obejmują:

  1. dłużne papiery wartościowe handlowe, lokacyjne i operacyjne

  2. akcje i inne pap. wart. handlowe, lokacyjne i operacyjne przynoszące dochody o stałej lub zmiennej wysokości;

  3. akcje własne przejęte od akcjonariusza w zamian za dług albo nabyte w celu ich umorzenia (akcje własne banku) lub w związku z łączeniem się dwóch podmiotów

  1. Aktywa trwałe banku- to składniki majątku przeznaczone do długotrwałego użytkowania, obejmują one:

  1. finansowy majątek trwały:

  1. rzeczowy majątek trwały:

  1. wartości niematerialne i prawe

“Aktywa do zbycia” - są to zaliczane do aktywów trwałych składniki przejmowane przez banki w wyniku restrukturyzacji i przewłaszczeń, które poza rzeczowymi składnikami rzeczowego majątku trwałego obejmują też wartości niematerialne i prawne oraz zapasy.

  1. Inne aktywa

Podział aktywów

  1. Pracujące:

  1. Niepracujące

PASYWA

Banki wykazują zasadniczą różnicę co do struktury kapitałowej porównując je do firm handlowych czy produkcyjnych. Podczas gdy pasywa firm produkcyjnych stosunku kapitałów własnych do obcych jest przeważnie równy i w firmach handlowych udział kapitałów własnych kształtuje się na poziomie ok. 60%. Inaczej sytuacja przedstawia się w banku komercyjnym. Tutaj kapitały własne stanowią ok. 10% pasywów w banku.

W pasywach banku ważną grupę stanowią zobowiązania wynikając z przeszłych zdarzeń w bankach, których rozliczenie “spowoduje” wydatkowanie przez nie środków uosabiających korzyści ekonomiczne.

I. Zobowiązania wobec:

  1. sektora finansowego, które wynikają z operacji dokonywanych w:

  1. sektora niefinansowego

  1. sektora budżetowego:

II. Inne pasywa i rezerwy, obejmujące:

Rezerwy tworzone przez banki na:

  1. podatek dochodowy w związku z przejściową różnicą z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, spowodowaną odmiennością momentu uznania przychodu za osiągnięty lub kosztu na poniesiony w myśl ustawy i przepisów podatkowych

  2. ryzyko ogólne, które służy pokryciem ryzyk związanych z prowadzenia działalności bankowej;

  3. zobowiązania pozabilnasowe określone mianem rezerwy celowej, rezerwa celowa tworzona jest przez banki na zobowiązania pozabilansowe jeżeli mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa wkładów oszczędnościowych i lokat zgromadzonych w bankach lub istotnie zniekształcić sytuację finansową banku.

Rezerwy celowe tworzone na aktywa:

Kapitały (fundusze) własne banku powinno być dostosowane do rozmiarów działalności banku, gdyż od nich zależy jego bezpieczeństwo ekonomiczne. W funduszach własnych banki mogą być wyodrębnione funkcje:

Fundusze podstawowe banku składają się:

  1. Fundusz podstawowy wnoszony w chwili zakładania banku i określony jest jako kapitał założycielski. Jego wpłata powinna być dokonana przed wpisaniem banku do właściwego rejestru (tj. rejestru spółdzielni- banki spółdzielcze, rejestru handlowego- banki w formie S.A.) lub wystąpieniem do Komisji Nadzoru Bankowego o zezwolenie na rozpoczęcie działalności banku państwowego;

Przy czym funduszem podstawowym jest:

  1. w banku państwowym fundusz statusowy (równowartość składników majątku przekazywanych przez SP na pokrycie funduszu)

  2. w banku S.A.- kapitał akcyjny (równowartość emitowanych akcji w wartości nominalnej)

  3. w banku spółdzielczym- fundusz udziałowy powstaje z udziałów członkowskich

Kapitał podstawowy może być:

Fundusz (kapitał) zapasowy jest tworzony we wszystkich formach banków, zgodnie ze statusem lub ustawą z zysku po opodatkowaniu i przeznaczony jest na pokrycie strat bilansowych (w bankach spółdzielczych nazywany jest funduszem zasobowym, który poza odpisami z zysku tworzony jest z wpłat przez członków wpisowego).

W bankach w formie S.A. na jego wysokość ma również wpływ nadwyżka ze sprzedaży akcji nad ich wartością nominalną, a także dopłaty wnoszone przez akcjonariuszy.

F. zapasowy może zwiększyć się także z tytułu aktualizacji wyceny rozchodowanych środków trwałych.

Fundusz rezerwowy- tworzony na określone w statucie banku cele (np. na straty z inwestycji kapitałowych za granicą)

Fundusz ogólnego ryzyka- tworzony z zysku na niezidentyfikowane ryzyko z działalności bankowej. Celem tego funduszu jest zwiększenie bezpieczeństwa banku, narażonego na niedające się przewidzieć i przepisać do poszczególnych operacji ryzyko.

Funduszami uzupełniającymi (za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego) mogą być:

  1. Zobowiązania z tytułu przyjętych przez bank na okres co najmniej 5 lat środków pieniężnych, które zgodnie z zawartą umową nie mogą być wcześniej wycofane z banku, a w razie likwidacji lub upadłości banku będą podlegały zwrotowi w ostatniej kolejności; ich wielkość zaliczona do funduszy nie może przekroczyć granic określonych ustawowo i nazwane są one zobowiązaniami podporządkowanymi

  2. Funduszami z aktualizacji wyceny majątku trwałego

  3. W odniesieniu do banku spółdzielczego, także część dodatkowej kwoty odpowiedzialności członków wynikającej z możliwości statutowego określenia, iż odpowiadają nie tylko do wysokości posiadanych udziałów, lecz podwójnej wysokości wniesionych wkładów

  4. Inne pozycje bilansu bankowego, do których zgodnie z uchwałą należą:

  1. zobowiązania z tytułu papierów wartościowych nieokreślonym terminie wymagalności oraz innych instrumentów w części opłaconej, jeśli KNB wyraziła zgodę na zaliczenie ich do funduszy uzupełniających

poza funduszami podstawowymi i uzupełniającymi jako kategorie kapitałowe stanowiące “kapitał samofinansowania” należy wymienić:

  1. nie podzielony wynik z lat ubiegłych

  2. wynik finansowy netto roku obrotowego

Dodatkowo wyróżniamy pozycje pozabilansowe, które obejmują:

  1. zobowiązania warunkowe, czyli takie, “gdy jest bardziej prawdopodobne niż nieprawdopodobne, że z wyniku zdarzeń przeszłych nastąpi wydatkowanie środków w przyszłości” są one w bankach efektem m.in. akceptowanie i indosowanie weksli, czeków, udzielonych gwarancji i poręczeń, potwierdzanie akredytyw (sposób spłacania należności)

Zobowiązania te mogą mieć charakter:

1.zobowiązań gwarancyjnych, obejmujących potwierdzone akredytywy eksportowe, czyli wykonanie eksportu, akceptowane traty, czyli zobowiązania banku potwierdzającego akredytywę do akceptowania weksla wystawionego celem odroczenia zapłaty tej akredytywy, udzielone gwarancje i poręczenie spłaty kredytów i innych zobowiązań

2.zobowiązań finansowych obejmujących otwarte linie kredytowe (limity kredytu w rachunku bieżącym lub kredytu wypłacanego w transzach), otwarte akredytywy importowe, czyli płatności za składniki importowe, akceptowane traty tj. potwierdzenie zapłaty weksla w późniejszym terminie z tytułu odroczenia płatności, jak również inne zobowiązania

Zobowiązania warunkowe:

Mogą być udzielone przez banki podmiotom finansowym, pozafinansowym, budżetowym. Wiąże się z nimi ryzyko, przed którym banki muszą się zabezpieczyć tworząc określone prawem rezerwy. Poziom rezerw jest zależny od kategorii, tak jak w przypadku należności wykazanych w aktywach, do której zostały zaliczone. Udzielone zobowiązania pozabilansowe, z tym jednak, że niewykorzystane kwoty kredytów (linie kredytowe) tworzy się rezerwy wtedy, gdy zobowiązanie banku do przekazywania środków kredytobiorcy jest bezwarunkowe, a w przypadku gdy ma ono charakter warunkowe - kredytobiorca może odmówić postawienia środków do dyspozycji, stąd wyodrębnia się w danych pozabilansowych informację o ryzyku wynikającym z nieodwołalnych zobowiązań kredytowych

Zobowiązania wynikające z operacji kupna lub sprzedaży z klauzulą odkupu:

Zobowiązania wynikające z operacji kupna lub sprzedaży z klauzulą odkupu, które wiążą się z przekazaniem w umówionym terminie wynikającym z umowy, sprzedanych wcześniej papierów wartościowych. W pierwszym przypadku bank w zamian za przekazane papiery otrzymuje środki pieniężne (ujmowane w aktywach), a w drugim przypadku - przekazuje środki pieniężne i otrzymuje papiery wartościowe

Poza tymi operacjami, banki przeprowadzają pozabilansowe transakcje:

  1. walutowe, obejmujące zobowiązania z tytułu:

  1. walutowe, obejmujące zobowiązania z tytułu:

  1. papiery wartościowe nie tylko z klauzulą odkupu, obejmujące zobowiązania z tytułu:

  1. papiery wartościowe nie tylko z klauzulą odkupu, obejmujące zobowiązania z tytułu:

  1. instrumentami finansowymi, którymi są instrumenty podstawowe (środki pieniężne, należności, płatności i lokacyjne papiery wartościowe) i instrumenty pochodne, takie jak: transakcje opcji, kontrakty terminowe (futures i forwards) oraz transakcja wymiany stóp procentowych i wymiany walut, tzw. transakcje swap

Pochodne instrumenty finansowe:

  1. pochodne instrumenty finansowe zwane często derywatami stosowane są w celu “redystrybucji ryzyka”, przed którym jedni chcą się zabezpieczyć, a inni chcą nim spekulować

  2. stąd operacje instrumentami pochodnymi mogą mieć charakter operacji zabezpieczających, których celem jest domykanie określonych pozycji w celu redukcji ryzyka lub operacji spekulacyjnych, polegających na otwieraniu pozycji w celu osiągnięcia korzyści finansowych

  3. derywaty mogą występować jako proste pochodne instrumenty finansowe lub złożone

Do pozostałych instrumentów finansowych należą:

  1. transakcje terminowe - to transakcje, których “termin realizacji (tzn. zakup nie sprzedaż pewnych aktywów) nastąpi w przyszłości, ale po cenie ustalonej z góry już w momencie zawarcia transakcji”. Może to być transakcja typu forward lub typu futures. Transakcja forward rozliczana jest przez dostawę instrumentu, który był przedmiotem transakcji, zaś transakcja futurres rozliczana jest przez różnicę cen kursów i indeksów, czyli instrument bazowy ma w tym przypadku tylko charakter umowy i nie jest dostarczany w ramach rozliczenia.

  2. Transakcje opcyjne - to dające prawo a nie obowiązek “kupna lub sprzedaży określonej ilości instrumentu bazowego w ciągu ustalonego terminu (opcja amerykańska) lub w dniu wygaśnięcia (opcja europejska) po z góry ustalonej cenie.”

Transakcje złożone:

Są między innymi transakcje swap polegają na kupnie lub sprzedaży walut z dostawą natychmiastową oraz jednoczesnej sprzedaży, kupnie tej samej kwoty waluty obcej z dostawą terminową po ugodowym z góry kursie. Dokonywane są one w celu wyeliminowania ryzyka kursowego w przypadku, gdy równocześnie powstają wymagalne zobowiązania w walucie obcej i terminowa należność terminowo lub odwrotnie

Pozabilansowo prezentowane są:

Także w bankach informacje o przyjętych w zamian na wierzytelność aktywach, na które bank posiada jeszcze tytułów użytkowych na podstawie zawartych umów najmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bankowosc, Podstawy bankowości (11 stron)
Podstawy bankowości 1, BANKOWOŚĆ, PODSTAWY BANKOWOŚCI
2 Bankowość podstawy, Powstanie i zasady emisji banknot˙w
Bankowość - ściąga (5 stron)
Bankowosc (17 stron)
Prawo bankowe (17 stron)
Bankowość podstawy
test bankowosc, BANKOWOŚĆ, PODSTAWY BANKOWOŚCI
system bankowy, Podstawy Przedsiębiorczości
OPRACOWANIE PRAWO BANKOWE (26 STRON)
konspekt z bankowosci - 40 stron, Finanse
Bankowość internetowa (9 stron), BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA
Podstawy bankowości 2, BANKOWOŚĆ, PODSTAWY BANKOWOŚCI
OPRACOWANIE. PRAWO BANKOWE. (28 STRON), PRAWO, STUDIA, PRAWO FINANSOWE
rachunkowo 9c e6+bankowa+ 2830+stron 29 IAZ5ZOS4UHUBIVGYTOHAEHQGGT7UY6U3ZU25GPY

więcej podobnych podstron