C. Friedrich		Z. K. Brzeziński		J. Linz
Istnieje sześć czynników, które odróżniają reżim totalitarny zarówno od starszych autokracji, jak i od heterokracji. Przywołują one fakty, co do których istnieje prawie powszechna zgoda. Są to: (1) totalitarna ideologia; (2) jedna partia związana z tą ideologią i zwykle kierowana przez jedną osobę -dyktatora; (3) rozbudowany aparat tajnej policji; a także trzy rodzaje monopolu, czy mówiąc ściślej, monopolistycznej kontroli nad: (a) środkami masowej komunikacji; (b) siłami zbrojnymi przygotowanymi do działań operacyjnych (operational weapons), oraz (c) wszystkimi organizacjami, łącznie z gospodarczymi (co implikuje gospodarkę centralnie planowaną)		Totalitaryzm jest nową formą rządów, która mieści się w ogólnej klasyfikacji systemów dyktatorskich: jest to system w którym technologicznie zaawansowane instrumenty władzy politycznej są wykorzystywane bez ograniczeń przez scentralizowane kierownictwo określonego elitarnego ruchu w celu przeprowadzenia totalnej rewolucji społecznej, włącznie z kształtowaniem „nowego człowieka” na podstawie arbitralnych założeń ideologicznych, proklamowanych przez przywódców w atmosferze jednomyślności wymuszonej na całej populacji		Systemy autorytarne, to systemy polityczne o ograniczonym, zwolnionym z odpowiedzialności przed społeczeństwem pluralizmie politycznym, pozbawione dopracowanej, wiodącej ideologii, ale z wyraźnymi cechami mentalnymi, wolne (z wyjątkiem pewnych okresów swojego rozwoju) od ekstensywnej i intensywnej mobilizacji politycznej, i takie, w których przywódca lub niekiedy mała grupa przywódcza dysponuję władzą o słabo określonych, formalnych granicach, które jednakże w istocie łatwo przewidzieć.

TOTALITARYZM		AUTORYTARYZM
Jedna ideologia wnikająca we wszystkie sfery życia → oficjalna, związana z ośrodkiem władzy → wiara w ideologię przybliża rządzących do części społeczeństwa której jest ona bliska, lecz oddala od skłonnych do jej podważania [np. intelektualiści] → pozytywne cechy: -nobilitacja szkolenia, rozwoju [doskonalenie intelektualne ideologii, szkolenia kadr, kursy...] -selektywny awans kulturowy [dający władze nad ludźmi, którzy według innej hierarchii społecznej znajdowaliby się znacznie wyżej]	ideologia/mentalność rozróżnienie niemieckiego socjologa Theodora Geigera: „ideologie systemami myślowymi w mniejszym bądź większym stopniu dopracowanymi intelektualnie i usystematyzowanymi, częstokroć w formie pisanej, przez intelektualistów bądź pseudointelektualistów, lub przynajmniej przy ich udziale. Typy mentalne zaś są sposobami myślenia i odczuwania, bardziej emocjonalnymi niż racjonalnymi, dostarczającymi niepisanych reguł reagowania na różne sytuacje.” Mentalność jest postawą intelektualną, ideologia -intelektualną treścią.	Mentalność, którą ciężej wprowadzić masowo do społeczeństwa niż ideologie. Jest też mniej porywająca dla intelektualistów, młodzieży... Przez brak ideologi następuję zmniejszenie mobilizacji politycznej społeczeństwa [obecnego np. podczas uniesień patriotycznych, czy też podczas zagrożenia] → pomimo znacznej liberalizacji postawy względem reżimów totalitarnych także występuję alienacja, wycofanie... ludzi ze społeczeństwa. Brak ideologi oznacza nieobecność ważnych dla nich idei, znaczeń i wartości → rozmyta, trudna do powiązania z władzą

TOTALITARYZM		AUTORYTARYZM
MONOPOL WŁADZY [charakter monistyczny] → nie musi być praktykowany przez jedną partię [pozostaje w rękach elity, stanowi fundament reżimu] → zniszczenie lub znaczne osłabienie wszystkich organizacji masowych działających poza ośrodkiem władzy	władza wspólne cechy: → władza niezależna i nieodpowiedzialna przed obywatelami, brak możliwości zinstytucjonalizowanego odsunięcia jej od rządzenia	OGRANICZONY PLURALIZM POLITYCZNY → istnienie grup nie stworzonych przez władzę i nie uzależnionych od niej, które nadal wpływają na procesy polityczne [niekiedy instytucjonalizowanie ich ograniczonej liczby z zastrzeżeniem, że ostateczna decyzja o ich powstaniu leży w gestii rządzących] → władza niezależna i nieodpowiedzialna przed obywatelami i organizacjami nawet gdy staje się wrażliwa na ich interesy.
→ władzę sprawuje elita poszukująca wsparcia w organizacjach, społeczeństwie lecz nie jest z nimi trwale związana; [cykliczność wymiany elity władzy sprawia niemożliwy silniejszy związek z ośrodkami poza elitą]			→ władzę sprawują ludzie mający oparcie w danej grupie, segmencie społeczeństwa [proces dokooptowania kolejnych przywódców prowadzi do rozszerzania systemu]

TOTALITARYZM		AUTORYTARYZM
→ traktowanie postawy [patrz: pierwszy odnośnik w autorytaryzmie] jako wrogiej wobec reżimu, człowiek „sprywatyzowany” zorientowany „do wewnątrz” stanowi ukryte zagrożenie → masowe członkostwo może być poczuciem sensu, celu i przynależności → możliwość masowego członkostwa w znaczący sposób zwiększa możliwość kontroli i ukrytego przymusu → namiastka demokracji: chętni do współpracy (akceptujący podstawowe cele przywództwa i nie wysuwający własnych) otrzymują szansę uczestnictwa i zaangażowania → zacieranie granicy pomiędzy państwem i społeczeństwem -wyłonienie się s. „totalnie” upolitycznionego za pośrednictwem organizacji politycznych, mało prawdopodobna, by została w pełni zrealizowana.	wobec obywateli, społeczeństwa nie ważne: wielkość i stopień zaawansowania technologicznego społeczeństwa -ważny fanatyzm ideologiczny	→ bierne posłuszeństwo, apatia, wycofanie się w kierunku „parafialnego” lub „poddańczego” wzoru uczestnictwa w życiu publicznym → oparcie się o kadrę biurokratyczną, policyjną i specjalistyczną [ekspertów] wyróżnionych i izolowanych od społeczeństwa. Ogól obywateli nie ma właściwie szans by -oprócz życia osobistego i pracy- wpływać na życie społeczne i polityczne.

→ Pojawienie się osoby wodza -wysoce prawdopodobne w totalitaryzmie, choć nie nieuniknione, ani też niekonieczne dla stabilności. Nawet największe kryzysy sukcesyjne nie doprowadziły do upadku lub osłabienia systemu

→ Najbardziej wyróżniającą cechą autorytaryzmu: ograniczony pluralizm polityczny [ograniczony monizm]. Ograniczenia pluralizmu mogą mieć charakter formalny lub zwyczajowy, niej lub bardziej skuteczny, zawężony do grup politycznych lub rozszerzony na grupy interesów.

Ważne istnienie grup nie stworzonych i nie uzależnionych od państwa, a które nadal wpływają w jakiś sposób na procesy polityczne

→ Parita kreowana w autorytaryzmie przez grupę rządzącą, a nie rewolucyjną jak w przypadku totalitaryzmu

→ zniszczenie lub zasadnicze osłabienie wszystkich organizacji, instytucji i grup interesu, jakie istnieją przed zagarnięciem władzy i zorganizowaniem totalitarnych struktur politycznych.

=monopol władzy =polityczny monizm

Almond i Powell:		1.reżimy autorytarne głoszące przeprowadzenie zasadniczych reform modernizacyjnych, zwłaszcza sekularyzacji, reform edukacyjnych, a także przygotowanie do wprowadzenia demokracji konstytucyjnej w stylu zachodnim [turcja, meksyk] 2.r.a. O charakterze faszystowskim lub nacjonalistyczno-semifaszystowskim 3.r.a. Nazywane przez nas „etatyzmem organicznym”, usiłujące łączyć katolicką korporacją doktrynę społeczną z elementami faszystowskimi, ale odmiennie od koncepcji totalitarnych. Ten typ próbujący zinstytucjonalizować pewną formę pluralizmu bywa często mylony. 4.r.a. Zrodzone po II WŚ, same siebie jako demokracje opiekuńcze, nacisk na narodową drogę rozwoju uczestnictwa [sukarno w indonezji] 5.arabskie kraje, wzorowane na sukcesie komunistów 6.posttotalitarne reżimy [prócz ostatniego -”owocne typy”]
systemy autorytarne konserwatywne (hiszpania), modernizujące (brazylia) i wstępnie zmobilizowane, premobilized (ghana)

NOP; 12 XI 2008

Pojęcie autorytaryzmu i pojęcie totalitaryzmu.

Reżim autorytarny oraz reżim totalitarny

-cechy charakterystyczne, przykłady, różnice.

Armia i policja a polityka.

„Władza i społeczeństwo”

-antologia tekstów z zakresu socjologii polityki

wybór i opracowanie Jerzy Szczupaczyński

warszawa, 1995 [tom I]

w stronę teorii reżimów niedemokratycznych

Juan Linz

Autorytaryzm i totalitaryzm jako

„dwie skrajności pomiędzy którymi rozciąga się szara strefa”

Autorytaryzm i totalitaryzm jako

„dwie skrajności pomiędzy którymi rozciąga się szara strefa”

Autorytaryzm i totalitaryzm jako

„dwie skrajności pomiędzy którymi rozciąga się szara strefa”

Autorytaryzm i totalitaryzm jako

„dwie skrajności pomiędzy którymi rozciąga się szara strefa”

Autorytaryzm i totalitaryzm jako

„dwie skrajności pomiędzy którymi rozciąga się szara strefa”

Autorytaryzm i totalitaryzm jako

„dwie skrajności pomiędzy którymi rozciąga się szara strefa”

---