APIACEAE - BALDASZKOWATE *K5C5A5G(2)¯
-zielne, rzadziej krzewy
-łodyga podzielona na węzły i międzywęźla, prążkowana lub żeberkowana
-liście skrętoległe, pierzastodzielne
-nasada ogonka pochwiasto rozszerzona
-ogonek rynienkowaty lub rurkowaty
-kwiaty drobne zebrane w baldachy proste lub złożone
-u podstaw baldachów często pokrywy, baldaszków-pokrywki
-kielich niepozorny
-korona biała, żółta, rzadziej niebieska, różowa
-u nasady słupka -tarczka- z niej wyrastają 2 szyjki słupka
-owoc: rozłupnia- rozpada się na 2 jednonasienne rozłupki osadzone na karpoforze
-olejki lotne, alkaloidy (koniina), kumaryny, kwasy fenolowe, żywice, flawonoidy, gumożywice, cykutol, cykutotoksyna, kw.angelikowy, chlorogenowy, daucyna, apiol
Pimpinella anisum - biedrzeniec anyż
-przeciwbólowe, przeciwastmatyczne, rozkurczowe, przeciwrakowe, podrażniają macice, obniżają ciśnienie krwi, wykrztuśne
Pimpinella major - biedrzeniec wielki
Carum carvi- kminek zwyczajny
Archangelica officinalis- arcydzięgiel litwor , dzięgiel
Petroselinum sativum - pietruszka zwyczajna
Levisticum officinale - lubczyk ogrodowy
Coriandrum sativum - koleandra siewna
Foeniculum capillaceum - koper włoski
Conium maculatum- szczwół plamisty
Cicuta virosa - szalej jadowity
Daucus carota - marchew zwyczajna
Anethum graveolens - koper ogrodowy
Apium graveolens - seler zwyczajny
Podagrycznik, barszcz
ASTERACEAE - ZŁOŻONE
-kwiaty przedprątne zebrane w koszyczki, osłonięte liśćmi okrywy
-kielich w postaci włosków puchu kielichowego
-owoc: niełupka
- olejki lotne (azulen), kwasy fenolowe, flawonoidy, inulina, laktony
Tubuliflorae - RURKOWE *↑K0[C(5)A(5)]G(2)¯
kwiaty brzeżne- niebyjęzyczkowate lub lejkowate, bezpłciowe lub żeńskie; kwiaty wew- rurkowate, żółte, obupłciowe
Liguliflorae- Języczkowe
kwiaty języczkowate, obupłciowe, sok mleczny, kauczuk, włoski dwoinkowate
-zielne
Chamomilla reticulata - rumianek pospolity
Achillea millefolium - krwawnik pospolity
Artemisia absinthium - bylica piołun
Anthemis nobilis - rumian szlachetny
Helichrysum arenarium - kocanki piaskowe
Tussilago farfara - podbiał pospolity
Arnica montana - arnika górska
Cnicus benedictus - drapacz lekarski
Calendula officinalis - nagietek lekarski
Helianthus annuus - słonecznik zwyczajny
Centaurea cyanus - chaber bławatek
Solidago virgaurea - nawłoć pospolita
Bellis perennis - stokrotka pospolita
Arctium minus - łopian mniejszy
Taraxacum officinale - mniszek pospolity
Lactuca sativa - sałata siewna
Lactuca virosa - sałata jadowita
Hieracium pilosella - jastrzębiec kosmaczek
Cichorium Intybus - cykoria podróżnik
BRASSICACEAE - KRZYŻOWE *K2+2C4A2+4G(2)_
-rośliny zielne, rzadziej krzewy
-liście pojedyncze, często pierzastodzielne, ułożone skrętolegle
-liście odziomkowe w postaci różyczki
-kwiaty zebrane w grona
-płatki korony ułożone na krzyż, międzylegle działkom
-pręciki czterosilne
-słupek i owoc podzielone fałszywą przegrodą
-owoc: łuszczyna, łuszczynka
-glikozydy siarkocyjanowe, flawonoidy, fitoncydy, cholina, acetylocholina, tyramina, diosmina, kw. erukowy, subst, antyrakowe, koenzym Q10, bromelina
-grzybobójcze, przeciwkrwotoczne, spalają nadmiar tłuszczu,
Brassica nigra - kapusta czarna
Brassica napus - kapusta rzepak
Brassica oleraceae- kapusta warzywna
Sinapis alba - gorczyca jasna
Capsella bursa-pastoris - tasznik pospolity
Armoracia lapathifolia - chrzan pospolity
FABACEAE - MOTYLKOWATE ↑K5C5A(9)+1G(1)_
-kwiaty z 5 płatków (żagielek - velum, skrzydełka - alae, łódeczka -carina)
-kwiatostany groniaste (grono lub główka)
-liście zazwyczaj złożone
-często występują przylistki, czasem ciernie
-na korzeniach brodawki z bakteriami
-strąk
- saponiny, alkaloidy, flawonoidy, związki kumarynowe, balsamy, szczawian wapnia, fitoestrogen, fosfolipidy, alantoina, metionina, lizyna, olej arachodowy, robinina, robina,
-odtrutka, zmniejszenie krzepliwości krwi, łagodzenie napięcia przemies., objawów menopauzy, uzywki, ogólniewzmacniające, guma arabska, balsam peruwiański
Phaseolus vulgaris - fasola zwyczajna
Melilotus officinalis - nostrzyk żółty
Trigonella foeum-graecum - kozieradka pospolita
Ononis spinosa - wilżyna ciernista
Genista tinctoria - janowiec barwierski
Coronilla varia - cieciorka pstra
Cytisus scoparius - żarnowiec miotlasty
Robinia pseudoacacia - robinia akacjowa
Glycyrrhiza glabra - lukrecja gładka
Arachis hypogaea - orzecha ziemna
Galego officinalis - rutwica lekarska
Przelot- Anthylis vulneraria
Myroxylon balsamum - drzewo balsamowe
Glycine sp. - soja
Trifolium - koniczyna
Laburnum - złotokap
Caragana arborescens - karagana syberyjska
Vicia - wyka, łubin, bób, bobik
Medicago - lucerna
Astragalus arenarius - traganek piaskowy
Lathyrus vernus - groszek wiosenny
Oxytropus pilosa - ostrołódka kosmata (CH)
seradela, peruszka, komonica
FAGACEAE BUKOWATE *P3+3G(3) *P3+3A6
-drzewa wiatropylne, rozdzielnopłciowe, jednopienne
-okwiat zredukowany
-wiatropylne
-wcześnie odpadające przylistki
-jednonasienny orzech ukryty w miseczce powstałej przez zrośnięcie się zgrubienia na osi kwiatowej
Dąb szypułkowy, bezszypułkowy, czerwony
Buk
Kasztan jadalny
LAMIACEAE - WARGOWE *↑K(5)[C5A2+2]G(2)_
-zielne, rzadziej krzewy i półkrzewy lub małe drzewa
-łodyga z reguły czterokanciasta z wyraźnymi węzłami i międzywęźlami
-liście pojedyncze, naprzeciwległe, krzyżujące się parami
-skrócone kwiatostany wierzchotkowate
-korona i często kielich o 2 wargach - górna zrosła z 2 płatków, dolna z 3
-pręciki zwykle 4 dwusilne, przyrośnięte do rurki korony
-słupek górny, 4-komorowy (fałszywa przegroda)
-owoc: rozłupnia, rozpadająca się na 4 rozłupki
-zawierają olejki lotne(mentol), flawonoidy, garbniki, kwasy fenolowe, śluzy, stachydryna,
-nasercowe, bakteriostat,. wykrztuśne, pobudzające apetyt, wiatropylne, owrzodzenia, perfumeria
Mentha piperita - mięta pieprzowa
Lamium album - jasnota biała
Origanum vulgare - lebiodka pospolita
Salvia officinalis - szałwia lekarska
Thymus serpyllum - miacierzanka piaskowa
Bazylia, cząber ogrodowy
Thymus vulgaris - tymianek pospolity
Rosmarinus officinalis - rozmaryn lekarski
Lavandula vera - lawenda prawdziwa
Melissa officinalis - melisa lekarska
Leonurus cardiaca - serdecznik pospolity
LILIACEAE - LILIOWATE *P3+3A3+3G(3)_
-zielne, rzadziej krzewy
-liście pojedyncze, całobrzegie, równolegle unerwione, skrętoległe
-często wytwarzają kłącza i cebule
-kwiaty pojedyncze lub w kwiatostanach groniastych
-owoc: jagoda, torebka
zawierają glikozydy kardenolidowe, alkaloidy (kolchicyna), saponiny steroidowe, lotne związki siarkowe, fitoncydy, kolchicyna, asparagina, koniferyna, wanilina, scyloren
-obniża cholesterol, przeziębienia, grypa, pobudza krążenie, przeciwzapalny, cytostatyczny, pryszcze, nasercowe, trawienie,
Colchicum autumnale - zimowit jesienny
Veratrum album - ciemiężyca biała
Allium - czosnek
Allium cepa - cebula kuchenna
Allium porrum - por
Aloe vera - aloes prawdziwy
Tulipa - tulipan
Lilium - lilia
Hyacinthus - hiacynt
Asparagus officinalis- szparagi
konwalia majowa
lilia złotogłów
RANUNCULACEAE - JASKROWATE ↑P5-&A&G&_ LUB *↑K5C5A&G&
-zielne, rzadziej krzewy, niekiedy wodne
-liście skrętoległe lub naprzeciwległe, często podzielone
-kwiatostany groniaste
-okwiat pojedynczy lub zróżnicowany
-pręciki i z reguły słupki ułożone spiralnie na dnie kwiatowym
-owoc: mieszek, orzeszek, jagoda
- glikozydy kardenolidowe, alkaloidy, substancje drażniące, saponiny, rarunkulina, adonitol,
akonityna, mezokonina, nepelina, somboryna
-przeciwbólowe, przeciwreumatyczne, antyseptyczne, przeciwkrwotoczne, znieczulające, nasercowe,
uspokajające
Adonis vernalis - miłek wiosenny
Aconitum napellus - tojad mocny
Hydrastis canadensis - gorzknik kanadyjski
Ranunculus acris - jaskier ostry
Nigella arvensis - czarnuszka polna
Consolidia regalis - ostróżka polna
Anemone nemorosa - zawilec gajowy
Hepatica nobilis - przylaszczka pospolita
Ficaria verna- Ziarnopłon wiosenny
Batrachium- Włosiennicznik
ROSACEAE - RÓŻOWATE *K5C5A&G1-&
-zielne, krzewy, byliny
-łodygi niekiedy pokryte kolcami lub cierniami
-liście z przylistkami
-kwiaty osadzone na rozszerzonym dnie kwiatowym , którego brzegi przechodzą w działki kielicha
-owoc: orzeszek, niełupka, pestkowiec, torebka, mieszek, jabłko
-kwiat 5-ciokrotny
-kielich otoczony kieliszkiem
-owoc rzekomy(dno kwiatowe bierze udział w powstawaniu owocu)
-garbniki, olejki, glikozydy nitrylowe, flawonoidy, śluzy, terpeny, fragaryna, kwasy, betakaroten, błonnik
-nasercowe, homeopatia, niedobór wit, ściągające, kruchośc naczyń, pobudzanie apetytu, odprężające, cukrzyca, wł. dietetyczne, rak okrężnicy
Tawuła
Głóg- Crateagus
Róża- Rosa
Rzepik posp.-Agrimonia eupatoria
Wiązówka błotna- Filipendula ulmaria
Poziomka- Fragaria vesca
Truskawka
Śliwa tarnina-
Migdałowiec
Morela, brzoskwinia
Pięciornik gęsi
Wiśnia, czereśnia
Jeżyna, malina
Jarzębina, jabłko
SOLANACEAE - PSIANKOWATE *K(5)[C(5)A5]G(2)_
-zielne, krzewy, niskie drzewa
-liście pojedyncze lub pierzastozłozone, skrętoległe
-kwiatostany wierzchotkowate
-pręciki zazwyczaj stykające się pylnikami
-owoc: torebka, jagoda
-występują alkaloidy tropanowe (atropina), glikoalkaloidy, saponiny, flawonoidy, kumaryny, szczawian wapnia, hyoscyjamina, atropina, skopolamina, likopen, kapsaicyna
Solanum tuberosum - ziemniak)
Atropa belladonna - pokrzyk wilcza jagoda
Datura stramonium - bieluń dziędzierzawa
Hyoscyamus niger - lulek czarny
Tytoń szlachetny
Miechunka rozdęta
Pomidor, bakłażan
papryka, psianka
PAPAVERACEAE - MAKOWATE *K2C2+2A&G(&)_
-zielne
-liście pierzastodzielne, skrętoległe
-kielich widoczny w pączku, wcześnie odpada
-owoc: torebka
-rury mleczne
- alkaloidy (papaweryna, morfina, kodeina, narkotyna, naskopina, readyna, tebaina), anntocjan, helidonina
-wykrztuśne, uzależniające, przeciwnowotworowe
Papaver somniferum - mak lekarski
Papaver rhoeas - mak polny
Chelidonium majus - glistnik jaskółcze ziele
Glaucium flavum - siwiec żółty
POACEAE - TRAWY *P0A3G(3)
-zielne
-łodyga (źdźbło) wewnątrz pusta, opatrzona pełnymi kolankami
-liście wąskie, równolegle unerwione, często z otwartymi pochwami ustawione w dwóch szeregach
-języczek (ligula)
-kwiaty zebrane w wiechy lub kłosy, drobne i obupłciowe
-owoc: ziarniak
-w kwiatostanach 2 plewy
-w kwiatach 2 plewki, 2 łuszczki
-kumarynowe, flawonoidy, dużo skrobi i białka, krzemionka, węglowodany, sole min, karbon, awenina, potas,
-przeciwgrzybiczny, czyści krew, regenerująco na naskórek, uspokaja, rozkurczowe, przeciwzapalne, uszczelnianie naczyń
Agropyron repens - perz właściwy
Saccharum officinarum - trzcina cukrowa
Hierochloe odorata - turówka wonna
Secale cereale - żyto zwyczajne
Triticum aestivum - pszenica zwyczajna
Hordeum vulgare - jęczmień zwyczajny
Avea sativa - owies zwyczajny
Oryza sativa - ryż siewny
Zea mays - kukurydza
Tomka wonna,
proso
SCROPHULARIACEAE - TRĘDOWNIKOW ↑K(4-5)[C(4-5)A2-5]G(2)_
-zielne, drzewa, krzewy
-niekiedy pasożyty, półpasożyty
-liście pojedyncze, skrętoległe, naprzeciwległe
-korona kwiatowa często dwuwargowa
-owoc: torebka
-zawierają glikozydy kardenolidowe, irydoidy, saponiny, flawonoidy, śluz, aukubina, gitalina, gitoksyna,
- zapalenia spojówki, duszności, odflegmiajacy, zaburzenia czynności jelit
Digitalis purpurea - naparstnica purpurowa, wełnista
Verbascum - dziewanna
Scrophularia nodosa - trędownik bulwiasty
Euphrasia - świetlik
Linaria vulgaris- Lnica posp
Veronica officinalis- Przetacznik leśny
PINACEAE - SOSNOWATE
-drzewa i krzewy jednopienne, wiatropylne
-zawierają przewody żywicowe
-liście szpilkowate, ułożone skrętolegle, przeważnie zimotrwałe
-kwiatostany żeńskie- szyszki, męskie- kłosokształtne
-nasiona zwykle oskrzydlone
-zawierają żywice, olejki lotne (zwiąki terpentynowe), taksol, taksyna, pinen, limonen, piceina, juniperyna,
wykrztuśne, przeciwreumatyczne, przeciwbólowe, przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, rozkurczowe, antyseptyczne, świerzb, liszaj, łojotok, reumatyzm, trądzik, depresja
Pinus sylvestris - sosna zwyczajna, limba, kosodrzewina
Picea alba - świerk pospolity
Abies alba - jodła biała, balsamicza
Larix decidua - modrzew europejski
Larix polonica - modrzew polski
Żywotnik zach, wsch
Juniperus communis- jałowiec posp.
Taxus baccata- Cis posp
Jałowiec sawina, kozacki