Celem zarządzania finansami w przedsiębiorstwie jest nie tylko zharmonizowanie środków obrotowych z bieżącymi zapasami, czyli zapewnienie wypłacalności firmy, ale przede wszystkim maksymalizacja rynkowej wartości przedsiębiorstwa.
Utrzymanie kapitału obrotowego netto na odpowiednim poziomie jest warunkiem właściwego prowadzenia działalności przedsiębiorstwa.
Wysoki poziom kapitału obrotowego netto warunkuje zdolność firmy do finansowania jej bieżących zobowiązań.
W celu utrzymania równowagi finansowej przez przedsiębiorstwo niezbędne jest pełne pokrycie majątku trwałego stabilnymi źródłami finansowania, nie wymagającymi szybkiego zwrotu, a więc kapitałami stałymi.
Kapitały stałe (pasywa) - są to: kapitał własny i zobowiązania długoterminowe.
Stan KON informuje o stopniu w jakim bieżące aktywa przeważają nad bieżącymi pasywami. Aktywa i pasywa w bilansie wyrażają w sumie globalnej ten sam zespół środków gospodarczych ułożony jednak według różnych kryteriów podziału.
Ogólna suma aktywów równa się ogólnej sumie pasywów - jest to równowaga bilansu.
Zwiększenie udziału kapitału stałego w finansowaniu aktywów zawiera element ryzyka i dlatego może stanowić niebezpieczeństwo dla oczekiwanej stopy dochodu.
W ten sposób mogą powstawać zapasy należności lub magazynowe, co spowoduje „zamrożenie” środków pieniężnych w aktywach.
A więc polityka w zakresie alokacji kapitałów w aktywa, a tym samym zwiększenia KON powinna być bardzo wyważona.
19 Co obejmuje zarządzanie kapitałem obrotowym netto? Omów cele zarządzania kapitałem obrotowym netto jako całości, oraz pojęcia i zależności między cyklem netto, a cyklem brutto.
Co obejmuje zarządzanie kapitałem obrotowym netto?
Majątek obrotowy - to składniki majątkowe o krótkotrwałym użytkowaniu (mniej niż 1 rok) podlegające zmianą w trakcie procesu produkcyjnego.
Składniki majątku obrotowego:
-zapasy (materiały, towary, produkty gotowe, półprodukty, produkty w toku.
-należności i roszczenia.
-środki pieniężne
-papiery wartościowe przeznaczone do obrotu.
KON (kapitał obrotowy netto)
1.Majątek obrotowy pomniejszony o zobowiązania krótkoterminowe
2.Część majątku obrotowego, która jest finansowana kapitałem stałym
Obliczanie KON
KON = Majątek obrotowy - zobowiązania krótkoterminowe
KON = Kapitał stały (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) - majątek trwały
Zakres zarządzania KON
1.Wielkość i struktura majątku obrotowego
2.Sposób finansowania majątku obrotowego
Omów cele zarządzania kapitałem obrotowym netto jako całości.
Cele zarządzania jako całości
1.utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa
2.optymalizacja wielkości i struktury majątku obrotowego z punktu widzenia minimalizacji kosztów ich uzyskania
3.kształtowanie struktury źródeł finansowania sprzyjających minimalizacji kosztów finansowania majątku obrotowego.
Cykl netto i cykl brutto są to pojęcia związane z krążeniem kapitału obrotowego, służą do oceny zarządzania kapitałem obrotowym w przedsiębiorstwie.
CYKL BRUTTO - czyli od gotówki do gotówki to pełny okres od momentu wydatkowania środków pieniężnych na zakup czynników produkcji do uzyskania środków pieniężnych ze sprzedaży wyrobów gotowych i usług.
CYKL BRUTTO KAPITAŁU OBROTOWEGO = OUZ + OSN
CYKL NETTO - to okres na który muszą być zaangażowane środki pieniężne (własne i obce) poza zobowiązaniami na finansowanie majątku obrotowego.
CYKL NETTO KAPITAŁU OBROTOWEGO = OUZ + OSN - ORZ
Zależność:
Cykl brutto jest dłuższy od cyklu netto ponieważ składnikiem cyklu netto są zobowiązania. Wysokość różnicy zależy w głównej mierze od średniego stanu zobowiązań , regulacja których powoduje odpływ gotówki. Obrazuje on ile czasu upływa od momentu wypływu gotówki przeznaczonej na regulowanie zobowiązań do momentu przepływu gotówki z należności. Im średni czas regulowania jest dłuższy tym mniejsze jest zapotrzebowanie na dodatkowe środki pieniężne.
Im krótszy jest cykl środków pieniężnych (netto) tym korzystniej dla firmy, oznacza, że pieniądze zainwestowane w aktywa bieżące szybko wracają do firmy i mogą być ponownie wykorzystane.
20 Po co przedsiębiorstwa utrzymują:
a)środki pieniężne,
b)zbywalne papiery wartościowe,
c)zapasy
d)należności.
Jaka jest optymalna wielkość należności.
d)należności.
Utrzymanie należności jest ściśle powiązane ze sprzedażą produktów i usług, to działalność operacyjna jednostki. Utrzymywanie należności jest spowodowane uzyskaniem klientów poprzez udzielenie kredytu . Wydłużony termin płatności, upusty, ogółem korzystniejsze warunki sprzedaży, firma musi być konkurencyjna na rynku.
Jeśli okres ściągania należność jest zbyt długi, może zostać zachwiana płynność finansowa jednostki.
Jaka jest optymalna wielkość należności.
Nie ma optymalnego pkt. utrzymania należności, szacunek zależy od branży w jakiej firma działa, od warunków zewnętrznych i wewnętrznych.
c)zapasy
Jest to część całego kapitału przedsiębiorstwa, którą cechuje wysoki stopień płynności finansowej, która służy zabezpieczeniu bieżących zobowiązań.
Przedsiębiorstwa utrzymują zapasy głównie w celu zachowania rytmiczności produkcji i sprzedaży. Utrzymanie optymalnego poziomu zapasów w firmie prowadzi do obniżki kosztów wytworzenia i aktywizacji sprzedaży wyrobów gotowych.
Im krótszy jest cykl środków pieniężnych, tym jest on bardziej korzystny dla firmy.
Do oceny składników służą wskaźniki płynności finansowej:
-płynność I stopnia (bardzo szybka)
środki pieniężne / zobowiązania
-płynność II stopnia (szybka)
środki pieniężne + papiery wartościowe przeznaczone do obrotu + należności / zobowiązania
-płynność III stopnia (bieżąca)
majątek obrotowy (jak wyżej) + zapasy / zobowiązania
Optymalny poziom
1.dla wskaźników szybkiej płynności ok. 0,8 - 1,0
2.dla wskaźników bieżącej płynności ok. 1,8 - 2,0
Cele zarządzania środkami pieniężnymi
Minimalizacja wielkości środków pieniężnych jakie musi utrzymywać firma przy zachowaniu zdolności do:
-korzystania z rabatów kupieckich
-zaciągania kredytów krótkoterminowych na niezmienionym poziomie
-pokrywania nieoczekiwanych wydatków
Cel zarządzania zbywalnymi papierami wartościowymi (głównie bony skarbowe)
Utrzymanie takiej wielkości zbywalnych papierów wartościowych, która nie spowoduje wydatków na koszty transakcyjne przewyższające potencjalne korzyści z tytułu oprocentowania tych papierów.
Cel zarządzania należnościami
Utrzymanie takiego poziomu należności, który powoduje zwiększenie sprzedaży poprzez stworzenie korzystniejszych warunków płatności odbiorcom, nie spowoduje, że koszty ich utrzymania będą większe niż korzyści ze zwiększenia sprzedaży.
Cel zarządzania zapasami
Utrzymanie takiego poziomu zapasów, który zapewni ciągłość produkcji i sprzedaży przy minimalnych kosztach ich utrzymania.
Im wyższa jest wartość KON, tym mniejsze ryzyko działalności, ale również mniejsza stopa zwrotu majątku obrotowego.
Im niższy KON w firmie, tym stopa zwrotu wyższa. Jednak towarzyszy temu również wyższe ryzyko niewypłacalności.
KON - kapitał obrotowy netto.
21. Wyjaśnij co to jest rynek pieniężny i rynek kapitałowy . Scharakteryzuj i porównaj główne instrumenty rynku.
Rynek pieniężny - tworzą go transakcje instrumentami finansowymi o dużej płynność, mające charakter wierzycielski (bony skarbowe ,bony komercyjne, certyfikaty depozytowe itp. ). Termin wymagalności instrumentów rynku pieniężnego nie przekracza jednego roku
Rynek kapitałowy - tworzą go transakcje instrumentami finansowymi o charakterze. wierzycielskim, bądź własnościowym, których termin realizacji wynosi co najmniej jeden rok. Rynek kapitałowy można określić również jako zespół instytucji i reguł umożliwiających pozyskiwanie długoterminowego kapitału w drodze obrotu (kupna i sprzedaży ) tj. przenoszenia prawa z emitowanych papierów wartościowych
Podstawowym instrumentem rynku pieniężnego są
bony skarbowe - papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa głównie w celu zapewnienia płynności na rynku pieniężnym oraz w celu sfinansowania bieżących wydatków budżetu państwa. Termin wymagalności bonów skarbowych wynosi od jednego dnia do 52 tygodni. Główne charakterystyki bonu to terminowości i wartość nominalna
bony pieniężne NBP - krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez NBP i oferowane innym bankom krajowym i krajowym podmiotom gospodarczym.
Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego ;
Akcje - papiery wartościowe stwierdzające bezwarunkowe uczestnictwo ich właścicieli w kapitale spółki akcyjnej, uprawniające do partycypacji w jej zyskach oraz do majątku spółki w razie jej likwidacji.
Obligacje - papiery wartościowe, w których emitent potwierdza zaciągnięte określonej kwoty pożyczki i zobowiązuje się do jej zwrotu właścicielowi obligacji w ustalonym z góry terminie oraz do zapłaty odsetek
22. Co to jest rynek finansowy i instrument finansowy ? Jakie są rodzaje instrumentów finansowych ? Czym różni się instrument finansowy od papieru wartościowego.
Rynek finansowy - rynek na którym zawierane są transakcje finansowe polegające na zakupie i sprzedaży instrumentów finansowych (bony skarbowe, bony komercyjne, akcje, obligacje, futures, opcje).
Instrument finansowy - kontrakt między dwoma stronami regulujący zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają.
Instrumenty finansowe :
instrumenty wierzycielskie - w których jedna strona kontraktu udziela drugiej stronie kredytu ,a druga strona zobowiązuje się zwrócić kredyt i zapłacić odsetki
instrumenty własnościowe - w których jedna strona kontraktu sprzedaje drugiej stronie prawo własności przedsiębiorstwa
instrumenty pochodne (terminowe) - w których strony określają swoje wzajemne zobowiązania i należności do których dojdzie między nimi w przyszłości
Papier wartościowy - instrument finansowy zabezpieczony aktywami emitenta
23. Co to jest instytucja finansowa? Omów role poszczególnych instytucji w obrocie giełdowym.
Instytucje finansowe - podmioty wspomagające funkcjonowanie poszczególnych segmentów rynku finansowego. Pełnią przede wszystkim funkcje pośrednika finansowego polegającą na przesyłaniu pieniędzy z miejsc gdzie występują one w nadwyżce (oszczędzający, pożyczkodawcy) do miejsc , gdzie pieniądz występuje w niedoborze (inwestorzy, pożyczkobiorcy) . Oprócz tej podstawowej powinności spełniają one również bardzo wiele dodatkowych funkcji jak np. profesjonalna analiza wiarygodności potencjalnych pożyczkobiorców, udzielanie gwarancji i poręczeń kredytowo - pożyczkowych, zarządzanie powierzonymi kapitałami, fachowe doradzanie inwestorom finansowym i wiele innych.
Banki komercyjne to najważniejsza instytucja rynku pieniężnego, których główne funkcje na rynkach finansowych stanowią:
a) dokonywanie rozliczeń płatności między podmiotami gospodarczymi
b) przyjmowanie depozytów od oszczędzających
c) udzielanie kredytów, pożyczek
d) udzielanie poręczeń ,wystawianie poręczeń
e) zarządzanie powierzonymi pieniędzmi
f) doradztwo w zakresie inwestycji kapitałowych
W podobnej roli jak banki - pośrednika finansowego występują instytucje finansowe „bankowo podobne” . Są to np. spółdzielnie kredytowe i kasy oszczędnościowe.
24.Wyjaśnij po co jest i czemu ma służyć (cele budowy) rynek kapitałowy w Polsce? (Każdy przytoczony argument uzasadnij). Jaka jest struktura tego rynku? Krótko omów.
Rynek kapitałowy zespół instytucji i reguł umożliwiających pozyskiwanie długoterminowego kapitału w drodze obrotu (kupna i sprzedaży ) tj. przenoszenia prawa z emitowanych papierów wartościowych
Cele budowy rynku kapitałowego w Polsce.
Mobilizacja i alokacja kapitału - Biurokratyczny rozdział środków finansowych do przedsiębiorstw dokonywany w gospodarce centralnie sterowanej doprowadził do nieoptymalnego wykorzystania, a czasem wręcz do marnotrawstwa kapitału. Inwestorzy kierując się własnym interesem dokonują wyboru przedsiębiorstw najefektowniejszych i tam też kierują swój kapitał. Czym przeds. jest efektywniejsze i lepiej postrzegane przez inwestorów, tym łatwiej o pozyskanie kapitału a tym samym środków na rozwój. Natomiast z przeds. Nieefektywnych, nie perspektywicznych kapitał jest wycofywany. Mechanizm przepływu kapitału powoduje ograniczenie lub wręcz eliminacje marnotrawstwa związanego z kierowaniem środków na ratowanie nierentownych i źle zarządzanych przeds.
Prywatyzacja gdy system gospodarczy uległ zmianie jednym z podstawowych celów było i jest sprywatyzowanie państwowych przedsiębiorstw, aby po pierwsze uzyskać dodatkowe środki z prywatyzacji, po drugie ważniejsze, poprawić efektywność gospodarowania w nich przez ich sprywatyzowanie.
ożywienie gospodarki - jest to cel bardzo istotny , w warunkach polskich ma on stosunkowo jeszcze niewielkie znaczenie .Uważa się bowiem , że rynek kapitałowy wywiera realny wpływ na gospodarkę , gdy jego kapitalizacja w stosunku do PKB wynosi powyżej 50% (w Polsce ok. 20%)
Struktura rynku kapitałowego
Rynek pierwotny - występuje w momencie sprzedaży instrumentu finansowego pierwszemu jego posiadaczowi (zakup bezpośrednio od emitenta) Można wyodrębnić tzw. emisje publiczną i niepubliczną. Rynek wtórny - rynek, na którym odbywają się transakcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych pomiędzy inwestorami.
W ramach rynku wtórnego można wyróżnić :
giełdę papierów wartościowych - regularne, odbywające się w określonym czasie i miejscu, podporządkowane określonym normom i zasadom, spotkanie stron zawierających transakcje kupna i sprzedaży
rynek pozagiełdowy - nie ma tu ustalonego miejsca transakcji; transakcje odbywają się zazwyczaj między stronami przy zastosowaniu środków elektronicznych i telekomunikacyjnych
rynek prywatny (niepubliczny) - na rynku tym występują spółki relatywnie małe; handel nimi odbywa się na zasadzie bezpośredniego kontaktu między inwestorami.
25. Omów poszczególne grupy wskaźników służących do oceny sytuacji finansowej jednostki
Podstawowe wskaźniki oceny sytuacji finansowej jednostki.
A) wskaźnik rentowności - obrazują one relacje zysków osiąganych przez firmę do różnych kategorii ekonomicznych. Są one podstawowymi miernikami informującymi o szybkości zwrotu majątku i kapitału własnego. Tendencja rosnąca tych wskaźników w kolejnych okresach oznacza poprawę efektywności funkcjonowania jednostki. - rentowność na sprzedaży (ROSZnS) = zysk na sprzedaży / przychody ze sprzedaży - rentowność brutto sprzedaży (ROSZB) = zysk brutto / przychody ze sprzedaży - rentowność netto sprzedaży (ROSZN) = zysk netto / przychody ze sprzedaży rentowność kapitału własnego (ROE) = zysk netto / ,kapitał własny - rentowność majątku (ROA) = zysk netto / aktywa ogółem
b) wskaźnik zadłużenia - Wsk. oceniające zadłużenie firmy pozwalają ocenić poziom zadłużenia przeds.oraz zość firmy do obsługi długu. Ocena poziomu zadłużenia pozwala ustalić kto dostarczył firmie środków: właściciele czy kredytodawcy. Najważniejsze z nich to:
- wsk. ogólnego zadłużenia
- wsk. zadłużenia kapitału własnego
- wsk. zadłużenia długoterminowego
c) wskaźnik płynności- Przez płynność fin. przeds. należy rozumieć jego zdolność do spłacania bieżących zobowiązań. Dlatego wyróżniamy:
- wsk. bieżącej płynności fin.
- wsk. szybkiej płynności fin.
- wsk. płynności natychmiastowej
d) wskaźnik rotacji - określają jak efektywne jest wykorzystanie zasobów majątkowych firmy lub kapitałów. Istotą ich jest pokazanie jak częsty jest obrót poszczególnymi składnikami. Wyróżniamy wsk. rotacji:
należności, zapasów, zobowiązań bieżących
26. Usystematyzuj inwestorów na rynku kapitałowym. Wyjaśnij ,co oznaczają następujące wskaźniki ; EPS , P/E, P/CE, P/BV. Jak należy interpretować P/e, P/CE oraz P/BV.
Inwestorzy na rynku kapitałowym:
1.Instytucjonalni:
a) fundusze
-inwestycyjne
-emerytalne
-ubezpieczeniowe
-venture kapital
b) banki
c) przedsiębiorstwa
2. Indywidualni
EPS - zysk netto przypadający na akcję
P/E - wskaźnik cena / zysk na akcje
P/ CE - wskaźnik cena / cash flow na akcje
P/ BV - wskaźnik cena / wartość majątku przypadająca na jedną akcję
Najpopularniejszym wskaźnikiem rynku kapitałowego jest P/ E . Pokazuje on bowiem ,ile inwestorzy są skłonni zapłacić za jednostkę zysku generowaną przez przedsiębiorstwo. Podobną interpretacje ma wskaźnik P/ CE pokazujący ile inwestorzy są wstanie zapłacić za jednostkową nadwyżkę gotówki wygenerowaną przez przedsiębiorstwo. Z kolei wskaźnik P/BV pokazuje zależność między rynkową a księgową wartością przedsiębiorstwa. Jeśli wskaźnik ten jest większy od 1 oznacza to, że wartość rynkowa jest większa od wartości księgowej, co z kolei może być wynikiem dobrego zarządzania.
27.Omów następujące pojęcia związane z rynkiem praw pochodnych: rynek praw pochodnych i instrument pochodny. Jaka jest zasadnicza różnica między opcją a futures? Jakie są rodzaje opcji (krótko omów) . Wskaż cele funkcjonowania rynku praw pochodnych.
Rynek praw pochodnych - tworzą go transakcje tzw. Instrumentami pochodnymi (opcja, futures, warranty)
Instrument pochodny - taki instrument, którego wartość zależy od innego instrumentu ( w szczególności papieru wartościowego) ,na który pochodny instrument został wystawiony. Opcja - instrument finansowy, który daje jego posiadaczowi prawo do zakupu lub sprzedaży innego instrumentu finansowego (tzw. Instrumentu pierwotnego) Kontrakt futures (forward) - instrument finansowy, który zobowiązuje dwie strony do zawarcia w przyszłości transakcji na warunkach określonych w kontrakcie. Wystawiający kontrakt przyjmuje krótką pozycje tzn. zobowiązuje się do dostarczania i sprzedaży przedmiotu kontraktu (instrumentu pierwotnego) w ustalonym terminie, zaś nabywający kontrakt przyjmując długą pozycje zobowiązuje się do zapłacenia określonej kwoty za przedmiot kontraktu (instrument pierwotny) po jego dostarczeniu.
Rodzaje opcji :
-opcja kupna - daje jej posiadaczowi prawo do zakupu instrumentu finansowego ,będącego tu instrumentem pierwotnym(np. akcje),po określonej cenie
-opcja sprzedaży - daje jej posiadaczowi prawo do sprzedaży instrumentu finansowego ,będącego tu instrumentem pierwotnym(np. akcje),po określonej cenie, w ustalonym okresie.
Cele funkcjonowania rynku praw pochodnych:
a) zabezpieczenie przed ryzykiem
b) spekulacja w nadziei uzyskania ponadprzeciętnych dochodów.