Warszawa, 20 lipca 2016 r.
Zadłużenie Skarbu Państwa 5/2016
Biuletyn miesięczny
Tablica 1. Przyczyny zmiany długu SP (w mld zł)
Zadłużenie Skarbu Państwa (SP) na koniec maja
V 2016  V 2016 
2016 r. wyniosło 890.714,6 mln zł, co oznaczało:
IV 2016 XII 2015
" wzrost o 8.840,9 mln zł (1,0%) w maju 2016 r.
8,8 56,1
Zmiana zadłużenia SP
" wzrost o 56.164,0 mln zł (6,7%) wobec końca 2015 r.
1. Potrzeby pożyczkowe netto budżetu państwa: 5,8 12,1
Wzrost zadłużenia w maju 2016 r. był głównie 1.1. Deficyt budżetu państwa 2,4 13,5
1.2. Deficyt budżetu środków europejskich 2,6 6,7
wypadkową:
1.3. Koszty reformy emerytalnej1) 0,3 1,4
" finansowania potrzeb pożyczkowych netto budżetu
1.4. Przychody z prywatyzacji 0,0 0,0
państwa (+5,8 mld zł), w tym deficytu budżetu
1.5. Saldo depozytów jsfp i depozytów sądowych -0,6 -2,7
państwa (+2,4 mld zł) i deficytu budżetu środków
1.6. Zarządzanie środkami europejskimi 1,1 -6,7
europejskich (+2,6 mld zł);
1.7. Saldo udzielonych pożyczek 0,0 0,1
" wzrostu stanu środków na rachunkach budżetowych
1.8. Pozostałe potrzeby pożyczkowe2) 0,0 -0,1
(+3,2 mld zł) związanego z gromadzeniem środków
2. Zmiany niewynikające z potrzeb pożyczkowych: 2,7 42,2
na finansowanie potrzeb pożyczkowych;
2.1. Różnice kursowe -0,8 8,5
" różnic kursowych (-0,8 mld zł)  umocnienia złotego
2.2. Zmiana stanu na rachunkach budżetowych 3,2 32,7
o 0,6% wobec EUR, 1,3% wobec CHF i o 1,9%
2.3. Pozostałe czynniki3) 0,4 1,0
wobec JPY oraz osłabienia wobec USD o 1,6%.
3. Zmiany pozostałego długu SP: 0,3 1,9
Wzrost zadłużenia od początku 2016 r. był głównie
3.1. Depozyty jsfp4) 0,3 2,0
wynikiem:
3.2. Depozyty sądowe5) 0,0 -0,1
" wzrostu stanu środków na rachunkach budżetowych
3.3. Pozostałe zadłużenie SP 0,0 0,0
(+32,7 mld zł) związanego z gromadzeniem środków
na finansowanie potrzeb pożyczkowych;
Przyczyny zmian długu SP w okresie I-V 2016 r.
" finansowania deficytu budżetowego (+13,5 mld zł);
" osłabienia złotego (+8,5 mld zł)  o 2,8% wobec
mld PLN
EUR, 0,9% wobec USD, 0,8% wobec CHF i o 9,4%
23,5
25
wobec JPY.
13,3
Zadłużenie krajowe (według kryterium miejsca emisji)
15
10,1
8,8
w maju 2016 r. zwiększyło się o 10,1 mld zł, co było
głównie wynikiem:
5
0,4
" dodatniego salda emisji rynkowych skarbowych
papierów wartościowych (SPW; +9,5 mld zł):
I II III IV V
-5
Sprzedaż Odkup/wykup
Instrument
(w mld zł) (w mld zł)
OK1018 1,8
-15
PS0721 3,7 Finansowanie potrzeb pożyczkowych Różnice kursowe
Zmiana stanu na rachunkach budżetowych Pozostałe 3)4)5)
IZ0823 1,1
Zmiana długu SP
DS0726 2,9
1)
" dodatniego salda depozytów (+0,3 mld zł).
Środki dla FUS z tytułu ubytku składki przekazywanej do OFE
2)
Saldo prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu
W maju 2016 r. zadłużenie w walutach obcych
UE, udziały w MIF oraz pozostałe rozliczenia krajowe i zagraniczne
3)
zmniejszyło się o 1,3 mld zł, co było wynikiem:
Dyskonto od SPW, indeksacja SPW, transakcje sell-buy-back
4)
Depozyty przyjęte od jednostek sektora finansów publicznych (jsfp) posiadających os.
" ujemnego salda emisji długu (-0,4 mld zł):
prawną
5)
Sprzedaż/ Odkup/wykup/
Depozyty sądowe od jsfp posiadających os. prawną i podmiotów spoza sfp
Instrument
ciągnienie spłata
Od początku 2016 r. zadłużenie krajowe SP wzrosło o 45,0 mld zł. W
kredyty z MIF* 0,1 mld EUR
tym samym okresie zadłużenie nominowane w walutach obcych
*) MIF  międzynarodowe instytucje finansowe
zwiększyło się o 11,1 mld zł, co było wypadkową:
" różnic kursowych (-0,8 mld zł).
" spadku długu w EUR (-0,5 mld EUR) i w CHF (-0,4 mld CHF),
" wzrostu zadłużenia w USD (+1,7 mld USD),
" osłabienia złotego (+8,5 mld zł).
1
Tablica 2. Zadłużenie Skarbu Państwa wg kryterium miejsca emisji w układzie wg instrumentów (w mln zł)
zmiana zmiana
struktura struktura struktura
V 2016  V 2016 
Wyszczególnienie XII 2015 XII 2015 IV 2016 IV 2016 V 2016 V 2016
IV 2016 XII 2015
w % w % w %
w mln zł w % w mln zł w %
Zadłużenie Skarbu Państwa 834 550,6 100,0 881 873,7 100,0 890 714,6 100,0 8 840,9 1,0 56 164,0 6,7
I. Zadłużenie krajowe SP 543 262,2 65,1 578 209,0 65,6 588 305,5 66,0 10 096,5 1,7 45 043,3 8,3
1. Dług z tytułu SPW 523 695,5 62,8 557 055,7 63,2 566 828,4 63,6 9 772,7 1,8 43 132,9 8,2
1.1. Rynkowe SPW 513 385,1 61,5 546 292,2 61,9 555 955,3 62,4 9 663,2 1,8 42 570,2 8,3
- bony skarbowe 0,0 0,0 6 482,3 0,7 6 482,3 0,7 0,0 0,0 6 482,3 -
- obligacje wyemitowane na rynek krajowy 513 385,1 61,5 539 809,9 61,2 549 473,0 61,7 9 663,2 1,8 36 087,9 7,0
1.2. Oszczędnościowe SPW 10 310,4 1,2 10 763,5 1,2 10 873,1 1,2 109,6 1,0 562,7 5,5
2. Pozostałe zadłużenie SP 19 566,7 2,3 21 153,3 2,4 21 477,1 2,4 323,8 1,5 1 910,4 9,8
II. Zadłużenie zagraniczne SP 291 288,4 34,9 303 664,7 34,4 302 409,1 34,0 -1 255,6 -0,4 11 120,7 3,8
1. Dług z tytułu SPW 215 629,4 25,8 228 294,2 25,9 227 920,9 25,6 -373,3 -0,2 12 291,5 5,7
2. Dług z tytułu kredytów 75 652,5 9,1 75 365,1 8,5 74 482,8 8,4 -882,3 -1,2 -1 169,7 -1,5
3. Pozostałe zadłużenie SP 6,5 0,0 5,4 0,0 5,4 0,0 0,0 0,0 -1,2 -17,8
Tablica 3. Zadłużenie Skarbu Państwa w układzie podmiotowym (w mln zł)
zmiana zmiana
struktura struktura struktura
V 2016  V 2016 
Wyszczególnienie XII 2015 XII 2015 IV 2016 IV 2016 V 2016 V 2016
IV 2016 XII 2015
w % w % w %
w mln zł w % w mln zł w %
Zadłużenie Skarbu Państwa
834 550,6 100,0 881 873,7 100,0 890 714,6 100,0 8 840,9 1,0 56 164,0 6,7
I. Zadłużenie SP wobec rezydentów
350 092,5 41,9 407 550,3 46,2 413 415,6 46,4 5 865,3 1,4 63 323,1 18,1
1. Krajowy sektor bankowy, w tym:
184 177,6 22,1 237 557,7 26,9 241 338,1 27,1 3 780,5 1,6 57 160,6 31,0
- instrumenty krajowe 171 499,8 20,5 221 160,0 25,1 224 904,9 25,2 3 744,9 1,7 53 405,1 31,1
- instrumenty zagraniczne 12 677,8 1,5 16 397,7 1,9 16 433,3 1,8 35,5 0,2 3 755,4 29,6
2. Krajowy sektor pozabankowy 165 914,9 19,9 169 992,6 19,3 172 077,5 19,3 2 084,8 1,2 6 162,5 3,7
- instrumenty krajowe 164 990,4 19,8 168 714,8 19,1 170 812,3 19,2 2 097,5 1,2 5 821,9 3,5
- instrumenty zagraniczne 924,6 0,1 1 277,9 0,1 1 265,2 0,1 -12,6 -1,0 340,6 36,8
II. Zadłużenie SP wobec nierezydentów 484 458,1 58,1 474 323,4 53,8 477 299,0 53,6 2 975,6 0,6 -7 159,1 -1,5
- instrumenty krajowe 206 772,1 24,8 188 334,3 21,4 192 588,4 21,6 4 254,1 2,3 -14 183,7 -6,9
- instrumenty zagraniczne 277 686,0 33,3 285 989,1 32,4 284 710,7 32,0 -1 278,5 -0,4 7 024,6 2,5
mld PLN
Zadłużenie SP wg kryterium miejsca emisji
1 000 40%
36,1%
34,9%
35,5% 34,4%
34,0%
900
35%
W maju 2016 r. udział długu w walutach obcych 32,0%
31,6%
30,3%
800
w całym długu SP wyniósł 34,0%, tj. zmniejszył 27,8%
30%
26,7%
700
się o 0,5 pkt proc. m/m i o 1,0 pkt proc. względem
25%
600
końca 2015 r. Spadek udziału w maju był przede
500 20%
wszystkim wynikiem dodatniego salda emisji 400
15%
300
rynkowych SPW na rynku krajowym, umocnienia
10%
200
złotego wobec EUR, CHF i JPY oraz spadku
5%
100
długu w walutach obcych. Strategia zarządzania
0 0%
długiem zakłada redukcję udziału długu w
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
walutach obcych w długu ogółem  docelowo
dług krajowy dług zagraniczny udział długu zagranicznego (prawa oś)
poniżej poziomu 30%.
Zadłużenie SP w układzie podmiotowym mld PLN
1 000 70%
60,0%
W maju 2016 r. udział nierezydentów w długu SP 54,5%
58,1%
58,6%
51,9%
60%
53,8%
53,6%
50,4%
wyniósł 53,6%, co oznaczało spadek o 0,2 pkt
800
44,6%
proc. m/m i o 4,5 pkt proc. względem końca 50%
38,5%
477,3
474,3
434,7
2015 r. Zmniejszenie udziału w maju wynikało 600
484,5
432,4 40%
456,9
389,0
439,9
przede wszystkim ze spadku zadłużenia 313,1
243,0
30%
400
nierezydentów w instrumentach zagranicznych
170,0 172,1
20%
235,5
(-1,3 mld zł), przy jednoczesnym istotnym 251,2 277,5 165,9
261,9
157,3
262,9
154,2
200
wzroście długu krajowego w posiadaniu 10%
237,6 241,3
184,2
165,7
153,0
137,6 139,4
120,2 125,8
98,6
rezydentów.
0 0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
inwestorzy zagraniczni krajowy sektor pozabankowy
krajowy sektor bankowy udział inwestorów zagranicznych (prawa oś)
2
291,3
588,3
302,4
584,3
253,8
578,2
303,7
543,0
250,9
543,3
524,7
246,4
507,0
194,8
503,1
276,9
468,7
264,7
462,7
168,8
mld PLN
Zadłużenie krajowe SP w układzie
600
podmiotowym  stan według wartości
nominalnej oraz struktura
500
192,6
193,2
188,3
154,2 190,5
128,3 206,8
W maju 2016 r. rezydenci zwiększyli swoje
81,8
400 196,0
188,7
zaangażowanie w długu krajowym o 5,8 mld zł, co
170,8
168,7
300
wynikało ze wzrostu portfela zarówno sektora
234,9
248,2 276,4 165,0
260,1
156,3
bankowego (+3,7 mld zł), jak i pozabankowego 261,0
200 153,1
(+2,1 mld zł, w tym +0,3 mld zł z tytułu wzrostu
221,2 224,9
100
stanu depozytów). Wzrost zadłużenia zanotowano 171,5
146,0 150,8
130,5 126,9
110,3 114,7
91,5
także w przypadku nierezydentów (+4,3 mld zł).
0
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
Od początku 2016 r. zmiana długu krajowego SP
w posiadaniu poszczególnych grup inwestorów
krajowy sektor bankowy krajowy sektor pozabankowy inwestorzy zagraniczni
wyniosła:
" krajowy sektor bankowy: +53,4 mld zł,
100%
" krajowy sektor pozabankowy: +5,8 mld zł,
17,7%
90%
25,3%
29,4%
33,1% 32,6% 32,7%
35,1%
" inwestorzy zagraniczni: -14,2 mld zł.
39,0% 38,1%
80% 40,3%
70%
60%
50,8%
29,2% 29,0%
50% 49,0%
30,4%
49,6% 31,1%
47,3% 32,7%
48,1%
40%
30%
20%
38,2% 38,2%
31,6% 31,6%
30,0%
27,1%
25,7%
10% 21,0%
19,6%
16,9%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
krajowy sektor bankowy krajowy sektor pozabankowy inwestororzy zagraniczni
mld PLN
Zadłużenie w krajowych SPW w układzie
600
podmiotowym  stan według wartości
nominalnej oraz struktura
500
193,2
192,6
188,3
128,3
154,2 190,5
W maju 2016 r. wzrost portfela krajowych SPW 81,8 206,8
400
196,0
188,7
zanotowano zarówno u rezydentów (+5,5 mld zł,
300 149,3
w tym banki: +3,7 mld zł, sektor pozabankowy: 147,6
235,6
252,3
266,5
145,4
249,7
+1,8 mld zł), jak i u nierezydentów (+4,3 mld zł).
145,1
251,5
200
142,3
Od początku 2016 r. zmiana zaangażowania w
221,2 224,9
100
171,5
krajowych SPW poszczególnych grup inwestorów
144,8 150,8
126,3 126,9
110,3 114,7
91,5
wyniosła:
0
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
" krajowy sektor bankowy: +53,4 mld zł,
" krajowy sektor pozabankowy: +3,9 mld zł,
krajowy sektor bankowy krajowy sektor pozabankowy inwestorzy zagraniczni
" inwestorzy zagraniczni: -14,2 mld zł.
100%
17,7%
90%
25,3%
30,0%
33,6% 33,8% 34,0%
35,7%
80% 39,8% 39,5%
41,2%
70%
60%
51,0%
26,5% 26,3%
50%
49,8%
27,8%
48,6% 29,5%
46,4% 31,1%
40% 47,1%
30%
20% 39,7% 39,7%
32,7%
31,3% 30,7%
27,7%
24,9%
10% 21,5%
20,0%
17,2%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
krajowy sektor bankowy krajowy sektor pozabankowy inwestorzy zagraniczni
Udział inwestorów zagranicznych w zadłużeniu
50%
42,1%
40,6% 40,3%
36,2%
w krajowych hurtowych SPW 34,2% 34,5% 34,6%
40%
30,4%
25,7%
30%
W maju 2016 r. udział nierezydentów w
18,1%
20%
krajowych hurtowych SPW wyniósł 34,6%, tj.
10%
zwiększył się o 0,2 pkt proc. m/m i spadł o 5,6 pkt
0%
proc. względem końca 2015 r.
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
3
mld PLN
Zmiana portfela krajowych SPW według
5
faktycznej zapadalności w układzie 4,3
3,7
4
podmiotowym w maju 2016 r. m/m*
3,0
3
W maju 2016 r. podmioty z krajowego sektora
2,3
1,9
1,8
pozabankowego i inwestorzy zagraniczni
2
1,3
1,3
1,0
zmniejszali swoje zaangażowanie w instrumenty o
0,6
1
0,5 0,5
0,4 0,4
zapadalności poniżej 1 roku, na które popyt
0,1
0
zgłaszały banki krajowe. Instrumenty o
razem do 1 roku 1-3 lat 3-5 lat 5-10 lat powyżej 10 lat
najdłuższych terminach zapadalności, tj. z
-1
-1,0 -0,9
segmentu 5-10 lat i powyżej 10 lat, były
-2
-1,7
najchętniej nabywane przez odpowiednio banki
-3
krajowe i inwestorów zagranicznych.
krajowy sektor bankowy krajowy sektor pozabankowy inwestorzy zagraniczni
mld PLN
Zmiana portfela krajowych SPW według
60
53,4
faktycznej zapadalności w układzie
50
podmiotowym w 2016 r.*
40
30
W okresie styczeń-maj 2016 r. widoczny był
16,4
wyraz
ny popyt banków krajowych na 20
13,9
12,2
10,3 10,0
6,4
krótkoterminowe SPW, w których zaangażowanie
10
3,9
3,3
2,6 2,4 2,5 2,9
2,4
zmniejszali inwestorzy zagraniczni. Nierezydenci
0
razem do 1 roku 1-3 lat 3-5 lat 5-10 lat powyżej 10 lat
wykazywali natomiast duże zainteresowanie
-10
-3,4
-9,9
instrumentami o terminach zapadalności
-20 -14,2
przekraczających 10 lat.
-30
-28,7
-40
krajowy sektor bankowy krajowy sektor pozabankowy inwestorzy zagraniczni
mld PLN
300
Zadłużenie w krajowych SPW wobec
krajowego sektora pozabankowego wg
250
podmiotów  stan według wartości nominalnej
200 125,8
oraz struktura
117,7
118,7
123,2
111,6
150
Głównymi posiadaczami krajowych SPW wśród
11,3
11,2
9,3 10,7
9,4 9,8
8,5
10,1
8,8 31,9 32,9
podmiotów z krajowego sektora pozabankowego 31,1 30,1
30,5 31,3
12,6
27,9
25,5
100 25,1
20,5
są fundusze inwestycyjne (w maju 2016 r. zyskały
50,9 50,6
52,0 52,6 52,8 52,1
53,3
60,6
56,3
56,3
przeważający udział  34,6%), zakłady 50
50,8 51,7
46,7 45,6 46,9 47,1
42,3
ubezpieczeń (33,9%) oraz tzw. inne podmioty 32,7 32,6
29,5
0
(22,0%, kategoria ta obejmuje m.in. Bankowy
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
Fundusz Gwarancyjny oraz Fundusz Rezerwy
fundusze inwestycyjne zakłady ubezpieczeń inne podmioty
Demograficznej). Istotny udział miały również
osoby fizyczne fundusze emerytalne podmioty niefinansowe
osoby fizyczne (7,6%). W maju 2016 r.
zaangażowanie sektora pozabankowego w
100%
krajowych SPW zwiększyło się o 1,8 mld zł m/m i 7,6% 7,6%
6,9% 7,4%
6,4%
90%
o 3,9 mld zł od początku roku. Wzrost zarówno
80%
21,6% 22,0%
21,1% 21,0% 21,5%
46,8% 47,2%
47,4% 47,1%
49,3%
m/m, jak i od początku roku był przede wszystkim
70%
wypadkową wzrostu portfela funduszy
60%
inwestycyjnych (odpowiednio o 0,9 mld zł i o 4,6 34,5% 33,9%
50% 3,4% 3,5% 37,0% 36,4% 35,8%
4,0%
5,3% 3,5%
11,1%
11,7%
10,1%
mld zł) i innych podmiotów (odpowiednio o 0,9 8,7% 10,0%
40%
mld zł i 1,5 mld zł) oraz spadku portfela zakładów 30%
21,2% 19,5%
23,9% 24,0%
22,5%
ubezpieczeń (odpowiednio o 0,3 mld zł i 1,5 mld 20%
34,4% 34,6%
32,1% 32,3% 32,4%
10%
zł). 17,5%
16,8%
12,5% 13,0% 13,1%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
fundusze inwestycyjne zakłady ubezpieczeń inne podmioty
osoby fizyczne fundusze emerytalne podmioty niefinansowe
*) Zmiany wynikające z przepływów, tj. z wyłączeniem zmian
klasyfikacji SPW do poszczególnych segmentów faktycznej
zapadalności wynikających z upływu czasu.
4
mld zł
Zadłużenie w krajowych SPW wobec
206,8
220
203,7
199,8
inwestorów zagranicznych wg podmiotów 
196,0
192,6
190,2
187,6 188,3
200
stan według wartości nominalnej oraz
35,7
32,4 44,9
180
33,0
30,4
42,2
49,8
8,4
struktura* 50,3
160 14,2
11,6 9,1
12,1
11,0
9,5
12,4 6,7
10,7
9,1
140 14,0
6,5
12,6 6,2
11,9
9,9 12,7
11,9 11,3
12,4
Struktura podmiotowa zadłużenia w krajowych 10,8
12,3
13,0
120 14,1 19,3 11,6
11,9
12,4
18,6
16,5 14,3
14,4
SPW w posiadaniu inwestorów zagranicznych jest 18,0 19,0 13,8
100 13,7
18,8
24,5 18,1
15,1 32,1 17,2
16,9
80
mocno zdywersyfikowana, z dominującą rolą
39,5
38,4
60 37,2 37,1
stabilnych inwestorów instytucjonalnych:
83,4
40 79,1 78,1
71,5
funduszy inwestycyjnych (29,7% udziału w maju
54,9
20 41,7 40,7 42,3
2016 r.), banków centralnych i instytucji
0
IV 2014 VI 2014 XII 2014 VI 2015 XII 2015 III 2016 IV 2016 V 2016
publicznych (łącznie 26,9%), funduszy
Fundusze inwestycyjne Banki centralne i instytucje publiczne
emerytalnych (10,1%) i zakładów ubezpieczeń
Inne podmioty Fundusze emerytalne
Banki Zakłady ubezpieczeniowe
(7,9%). Znacząca część zadłużenia w krajowych
Podmioty niefinansowe Fundusze hedgingowe
SPW wobec inwestorów zagranicznych
Osoby fizyczne Rachunki zbiorcze
zarejestrowana jest na rachunkach zbiorczych
(49,8 mld zł), które umożliwiają inwestorom
100%
4,5% 4,5% 4,6%
5,0% 5,6%
7,7% 8,5% 7,1%
nabywanie SPW bez konieczności posiadania 6,6% 8,0% 7,8% 7,9%
7,7%
5,8% 6,6%
5,7%
8,3%
7,5% 6,1% 7,9% 9,0% 8,1%
odrębnego rachunku w kraju. 7,5%
13,1%
80%
7,4%
8,0%
7,6%
7,3% 8,7% 10,1%
10,0%
9,3%
8,8% 11,1%
*) Struktura procentowa nie uwzględnia rachunków zbiorczych. 11,4% 9,9%
11,7%
12,3% 12,7%
60%
11,7%
9,6% 11,2% 15,0%
19,1%
24,4%
26,9% 26,9%
40% 25,2%
50,3% 49,8%
47,9%
42,6%
20%
34,0%
29,5% 29,7%
28,2%
0%
IV 2014 VI 2014 XII 2014 VI 2015 XII 2015 III 2016 IV 2016 V 2016
Fundusze inwestycyjne Banki centralne i instytucje publiczne
Inne podmioty Fundusze emerytalne
Banki Zakłady ubezpieczeniowe
Podmioty niefinansowe Fundusze hedgingowe
Osoby fizyczne
mld zł
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
inwestorów zagranicznych wg podmiotów 5,0
4,3
w maju 2016 r. m/m
4,0
W maju 2016 r. zadłużenie w krajowych SPW w 3,0
posiadaniu inwestorów zagranicznych zwiększyło 1,6
2,0
1,3
1,2
się o 4,3 mld zł, do czego przyczynił się przede
0,7
1,0 0,5
0,3
wszystkim wzrost zaangażowania funduszy
0,0 0,0 -0,5 -0,8
0,0
inwestycyjnych (+1,6 mld zł, w tym z
-1,0
Luksemburga: +1,1 mld zł), banków centralnych i
instytucji publicznych (+1,3 mld zł, w tym z Azji:
-2,0
+1,8 mld zł) oraz innych podmiotów (+1,2 mld zł,
w tym ze Stanów Zjednoczonych: +0,5 mld zł).
Spadek portfela SPW odnotowano przede
wszystkim u banków komercyjnych (-0,8 mld zł,
w tym z Wielkiej Brytanii: -1,4 mld zł).
mld zł
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
10,0
inwestorów zagranicznych wg podmiotów
w 2016 r.
4,9
5,0
W okresie styczeń-maj 2016 r. inwestorzy
0,4
-14,2 0,0 0,0 -0,9 -1,1 -1,1 -1,1 -2,6 -12,6
zagraniczni zmniejszyli swoje portfele krajowych
0,0
SPW o 14,2 mld zł. Zmniejszenie zaangażowania
obserwowano przede wszystkim w przypadku
-5,0
funduszy inwestycyjnych (-12,6 mld zł, głównie z
Luksemburga i Stanów Zjednoczonych). Wzrost
-10,0
portfela SPW zanotowano prawie wyłącznie na
rachunkach zbiorczych (+4,9 mld zł).
-15,0
-20,0
5
Banki
Razem
Podmioty
Fundusze
Zakłady
inwestycyjne
niefinansowe
Inne podmioty
Osoby fizyczne
ubezpieczeniowe
Banki centralne i
Rachunki zbiorcze
instytucje publiczne
Fundusze emerytalne
Fundusze hedgingowe
Banki
Razem
Podmioty
Fundusze
Zakłady
inwestycyjne
niefinansowe
Inne podmioty
Osoby fizyczne
ubezpieczeniowe
Banki centralne i
Rachunki zbiorcze
instytucje publiczne
Fundusze emerytalne
Fundusze hedgingowe
mld zł
Zadłużenie w krajowych SPW wobec
180
inwestorów zagranicznych wg regionów*  stan
6,0
6,8
160 5,5 7,1
6,2
według wartości nominalnej oraz struktura 10,0
9,7
9,7
10,4 6,3
9,2 10,0
140 10,6 7,1 5,6
5,9
10,6 10,7
8,8
10,6
10,5
Struktura geograficzna inwestorów zagranicznych 10,4
120
41,4 10,2
45,4
37,9
51,6 11,3
49,0
30,5
posiadających krajowe SPW jest mocno
100
29,4
27,6
zdywersyfikowana. W maju 2016 r. największy 80
50,0
43,8
42,1
52,7 35,7
34,9
udział w zadłużeniu mieli nierezydenci z Azji  60
57,3
54,9
34,0%, co odpowiadało zadłużeniu w wysokości 40
48,2 49,9 48,6
46,3 45,8
20
48,6 mld zł, z czego 26,5 mld zł znajdowało się w 39,3
28,3
26,1
0
portfelach azjatyckich banków centralnych, a 19,8
IV 2014 VI 2014 XII 2014 VI 2015 XII 2015 III 2016 IV 2016 V 2016
mld zł w portfelach inwestorów z Japonii. Drugi
Azja (bez Bliskiego Wschodu) Europa - kraje strefy euro
największy udział w zadłużeniu mieli nierezydenci
Ameryka Północna Europa - kraje UE spoza strefy euro
Europa - kraje spoza UE Bliski Wschód
z krajów strefy euro  25,0% (35,7 mld zł, w tym
Australia i Oceania Ameryka Południowa (w tym Karaiby)
nierezydenci z Luksemburga: 17,1 mld zł,
Afryka
Niemiec: 5,5 mld zł, Irlandii: 4,6 mld zł). Istotny
udział w zadłużeniu w krajowych SPW wobec
nierezydentów mieli także inwestorzy z Ameryki
100%
3,9% 3,4% 3,6% 4,3% 4,3%
4,4%
4,0% 3,9%
Północnej (20,6%, co odpowiadało
6,0% 6,0%
5,9% 5,8% 6,5% 7,2% 7,6% 7,4%
4,3% 5,9%
5,6% 6,3% 6,5%
7,0%
zaangażowaniu w wysokości 29,4 mld zł, z czego 8,2% 7,1%
80%
28,6 mld zł znajdowało się w portfelach
27,9% 24,7%
23,4% 20,6%
20,6%
20,0%
31,1% 30,8%
nierezydentów ze Stanów Zjednoczonych). 60%
Inwestorzy z pozostałych regionów stanowili
25,0%
28,5% 25,3%
27,1%
29,8%
40% 32,3%
20,4%.
34,9% 34,2%
20%
34,0%
33,2%
30,8% 31,3%
28,7%
24,1%
16,6% 16,9%
0%
IV 2014 VI 2014 XII 2014 VI 2015 XII 2015 III 2016 IV 2016 V 2016
Azja (bez Bliskiego Wschodu) Europa - kraje strefy euro
Ameryka Północna Europa - kraje UE spoza strefy euro
Europa - kraje spoza UE Bliski Wschód
Australia i Oceania Ameryka Południowa (w tym Karaiby)
Afryka
mld zł
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
inwestorów zagranicznych wg regionów* 3,0 2,7
w maju 2016 r. m/m
2,5
1,8
2,0
W maju 2016 r. do wzrostu zadłużenia wobec
1,5
nierezydentów w krajowych SPW przyczyniło się
1,0 0,7
0,7
przede wszystkim zwiększenie portfela przez
inwestorów z Azji (+2,7 mld zł, w tym banki 0,5
0,1
0,1
0,0 -0,2 -1,2
centralne i instytucje publiczne: +1,8 mld zł) i
0,0
Ameryki Północnej (+1,8 mld zł, niemal
-0,5
wyłącznie ze Stanów Zjednoczonych).
-1,0
Zmniejszenie portfela dotyczyło przede wszystkim
-1,5
inwestorów z krajów UE spoza strefy euro (-1,2
mld zł, prawie wyłącznie z Wielkiej Brytanii).
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
mld zł
inwestorów zagranicznych wg regionów*
1,0
0,4
0,3
w 2016 r.
0,1
0,0 -0,4 -1,3 -1,5 -8,2 -8,5
0,0
W okresie styczeń-maj 2016 r. zmniejszenie
-1,0
zaangażowania nierezydentów w krajowych SPW
-2,0
wynikało przede wszystkim ze zmniejszenia
portfela przez inwestorów z Ameryki Północnej -3,0
(-8,5 mld zł, w tym ze Stanów Zjednoczonych:
-4,0
-8,2 mld zł) oraz krajów strefy euro (-8,2 mld zł,
-5,0
w tym z Luksemburga: -5,0 mld zł, Niemiec: -1,3
-6,0
mld zł).
-7,0
-8,0
-9,0
*) Bez uwzględniania rachunków zbiorczych.
6
Afryka
UE
euro
Bliski Wschód
Wschodu)
spoza strefy euro
Europa - kraje UE
(w tym Karaiby)
Ameryka Północna
Australia i Oceania
Azja (bez Bliskiego
Europa - kraje strefy
Europa - kraje spoza
Ameryka Południowa
Afryka
UE
euro
Bliski Wschód
Wschodu)
spoza strefy euro
Europa - kraje UE
(w tym Karaiby)
Australia i Oceania
Ameryka Północna
Azja (bez Bliskiego
Europa - kraje strefy
Europa - kraje spoza
Ameryka Południowa
mld zł
Zadłużenie w krajowych SPW wobec
45
zagranicznych banków centralnych i instytucji
40
publicznych wg regionów  stan według
4,7
3,1
35 4,0 3,7
wartości nominalnej oraz struktura
8,5
8,3
30 3,8
8,4
8,4
W strukturze zadłużenia w krajowych SPW wobec
25
8,2
zagranicznych banków centralnych i instytucji 3,3
20
publicznych dominują podmioty pochodzące z
7,5
4,3
15
2,3
Azji (69,7% udziału w maju 2016 r.). Istotnymi
26,4 26,8
24,7 25,0
7,9
10 20,0
nabywcami krajowych SPW są także banki 7,6
13,6
5
centralne i instytucje publiczne z krajów
6,6
5,2
europejskich spoza UE (22,0% udziału, przy 0
IV 2014 VI 2014 XII 2014 VI 2015 XII 2015 III 2016 IV 2016 V 2016
utrzymującym się stabilnym zaangażowaniu w
Azja (bez Bliskiego Wschodu) Europa - kraje spoza UE
wysokości ok. 8,5 mld zł) oraz z Bliskiego
Bliski Wschód Europa - kraje strefy euro
Wschodu (8,1%).
Afryka Europa - kraje UE spoza strefy euro
100%
8,1%
9,8%
10,8%
11,7% 12,0%
14,9% 13,6%
22,7%
80% 22,0%
22,7%
21,1% 22,6%
25,7%
30,5%
60%
50,5%
42,0%
40%
69,7%
66,8% 66,4% 67,3%
62,3%
55,5%
20%
34,5% 35,2%
0%
IV 2014 VI 2014 XII 2014 VI 2015 XII 2015 III 2016 IV 2016 V 2016
Azja (bez Bliskiego Wschodu) Europa - kraje spoza UE
Bliski Wschód Europa - kraje strefy euro
Afryka Europa - kraje UE spoza strefy euro
mld zł
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
2,0
zagranicznych banków centralnych i instytucji 1,8
publicznych wg regionów w maju 2016 r. m/m
1,5
1,3
W maju 2016 r. zadłużenie w krajowych SPW w
1,0
posiadaniu zagranicznych banków centralnych i
instytucji publicznych zwiększyło się o 1,3 mld zł.
0,5
Było to przede wszystkim wypadkową
0,02
0,0 0,0 0,0 -0,5
zwiększenia zaangażowania przez inwestorów z
0,0
Azji (+1,8 mld zł) oraz spadku portfela
-0,5
podmiotów z Bliskiego Wschodu (-0,5 mld zł).
-1,0
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
mld zł
zagranicznych banków centralnych i instytucji
0,5 0,4
publicznych wg regionów w 2016 r.
0,1
0,0 -1,6
-1,1 0,0 0,0
W okresie styczeń-maj 2016 r. zanotowano spadek
0,0
zaangażowania banków centralnych i instytucji
publicznych w krajowych SPW o 1,1 mld zł. Było
-0,5
to przede wszystkim wypadkową zmniejszenia
portfela przez podmioty z Bliskiego Wschodu
(-1,6 mld zł) oraz wzrostu zaangażowania
-1,0
inwestorów z Azji (+0,4 mld zł).
-1,5
-2,0
7
Afryka
Razem
UE
euro
Bliski Wschód
Wschodu)
spoza strefy euro
Europa - kraje UE
Azja (bez Bliskiego
Europa - kraje strefy
Europa - kraje spoza
Afryka
Razem
UE
euro
Bliski Wschód
Wschodu)
spoza strefy euro
Europa - kraje UE
Azja (bez Bliskiego
Europa - kraje strefy
Europa - kraje spoza
Zadłużenie w krajowych SPW wobec
1,1%
1,2% 1,1%
inwestorów zagranicznych w maju 2016 r. wg
1,4%
1,6%
Stany Zjednoczone
5,4%
krajów*  struktura i stan według wartości
Japonia
2,0%
2,2%
Luksemburg
nominalnej
25,2% Norwegia
3,3%
Wielka Brytania
W maju 2016 r. krajowe SPW znajdowały się w
Niemcy
4,1%
portfelach inwestorów zagranicznych z 55 krajów,
Irlandia
4,8% Holandia
co potwierdza wysoką dywersyfikację struktury
Austria
nierezydentów. Największy udział w zadłużeniu
Zjednoczone Emiraty Arabskie
6,5%
17,5%
miały podmioty z USA (25,2%, w tym głównie Szwajcaria
Dania
fundusze inwestycyjne: 14,1% udziału w 7,5%
Australia
zadłużenie nierezydentów w krajowych SPW),
Kajmany
15,1%
Francja
Japonii (17,5%, w tym przede wszystkim zakłady
Pozostałe kraje
ubezpieczeń: 9,1%), Luksemburga (15,1%, w tym
głównie fundusze inwestycyjne: 11,1%), Norwegii
mld zł
(7,5%  niemal wyłącznie instytucje publiczne), 40
Wielkiej Brytanii (6,5%, w tym banki komercyjne:
28,6
30
2,8%), Niemiec (4,8%, w tym fundusze
inwestycyjne: 2,4%, inne podmioty: 1,6%) oraz
19,8
17,1
20
Irlandii (4,1%, w tym głównie fundusze
inwestycyjne: 3,5%).
8,5
7,4
10
6,1
5,5
4,6
3,7
2,5
2,2
1,8
1,6
1,3 1,3 1,3
0
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
mld zł
inwestorów zagranicznych wg krajów*
2,0
1,8
w maju 2016 r.** m/m
1,5
1,2
W maju 2016 r. wzrost zaangażowania w krajowe
SPW dotyczył przede wszystkim inwestorów ze
1,0
0,7 0,7
0,6
Stanów Zjednoczonych (+1,8 mld zł, głównie
0,5
banków komercyjnych i innych podmiotów) i 0,3
-0,4 -0,8 -1,2
Luksemburga (+1,2 mld zł, przede wszystkim
0,0
funduszy inwestycyjnych). Spadki zanotowano
natomiast głównie wśród inwestorów z Wielkiej -0,5
Brytanii (-1,2 mld zł, przede wszystkim wśród
-1,0
banków komercyjnych).
-1,5
Zmiana zadłużenia w krajowych SPW wobec
mld zł
inwestorów zagranicznych wg krajów*
3,0
w 2016 r.***
0,5
Zmniejszenie zaangażowania inwestorów
-0,4 -0,4 -0,8 -0,8 -0,9 -1,3 -1,5 -5,0 -8,2
0,0
zagranicznych w krajowe SPW w okresie styczeń-
maj 2016 r. dotyczyło głównie nierezydentów ze
Stanów Zjednoczonych (-8,2 mld zł) oraz
-3,0
Luksemburga (-5,0 mld zł)  przede wszystkim
funduszy inwestycyjnych.
-6,0
-9,0
*) Bez rachunków zbiorczych i banków centralnych.
**) Wykres przedstawia kraje o zmianie zadłużenia w
wysokości co najmniej 0,2 mld PLN.
***) Wykres przedstawia kraje o zmianie zadłużenia w
wysokości co najmniej 0,4 mld PLN.
8
Dania
Austria
Irlandia
Niemcy
Francja
Japonia
Australia
Kajmany
Holandia
Norwegia
Szwajcaria
Luksemburg
Arabskie
Pozostałe kraje
Wielka Brytania
Stany Zjednoczone
Zjednoczone Emiraty
Austria
Irlandia
Francja
Japonia
Kajmany
Luksemburg
Arabskie
Wielka Brytania
Stany Zjednoczone
Zjednoczone Emiraty
Kuwejt
Austria
Irlandia
Francja
Niemcy
Japonia
Słowacja
Luksemburg
Wielka Brytania
Stany Zjednoczone
mld PLN
Zadłużenie SP wg rodzaju oprocentowania i
1 000
indeksacji  stan według wartości nominalnej
900
oraz struktura
800
198,6
199,0
162,8
96,0 185,0
135,5
700
W strukturze zadłużenia SP dominują instrumenty 163,1
8,9
90,8 7,6
20,7 30,1 145,8
23,1 7,7
71,7 7,8
600 14,9
o stałym oprocentowaniu  w maju 2016 r. ich 7,8
10,9
500
udział wyniósł 77,7%. Udział instrumentów o
400
zmiennym oprocentowaniu wyniósł 22,3%, co
675,3 683,3
654,4 645,1 641,8
635,2
300 609,0
596,1
579,8
548,9
oznaczało spadek o 0,3 pkt proc. m/m i wzrost o
200
0,1 pkt proc. wobec końca 2015 r. Spadek tego
100
udziału w maju wynikał przede wszystkim z
0
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
emisji krajowych rynkowych SPW wyłącznie o
oprocentowanie stałe - nieindeksowane oprocentowanie stałe - indeksowane
stałym oprocentowaniu. Zwiększanie roli długu o
oprocentowanie zmienne
zmiennym oprocentowaniu w latach 2012-2016
sprzyjało obniżaniu kosztów obsługi długu.
100%
11,3%
12,9% 12,5%
17,1%
90% 19,4% 19,9% 20,9%
22,2% 22,6% 22,3%
1,7%
2,1% 2,7%
2,9%
80%
1,1%
3,6% 1,0%
0,9% 0,9% 1,0%
70%
60%
50%
86,9%
84,9% 84,9%
40% 80,0% 79,1% 78,1%
77,0% 76,9% 76,6% 76,7%
30%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
oprocentowanie stałe - nieindeksowane oprocentowanie stałe - indeksowane
oprocentowanie zmienne
Zadłużenie krajowe SP wg rodzaju
mld PLN
600
oprocentowania i indeksacji  stan według
wartości nominalnej oraz struktura
120,4
139,6
139,6
500
68,4 104,6
127,3
69,7
30,1
20,7 111,5 8,9
W maju 2016 r. udział długu o zmiennym 55,4 7,6
14,9
23,1
101,1
7,7
400 10,9
7,8
oprocentowaniu w długu krajowym wyniósł
7,8
23,7%, tj. zmniejszył się o 0,4 pkt proc. m/m i
300
jednocześnie wzrósł o 0,3 pkt proc. wobec końca
439,8
435,6 433,8 431,0
422,4
415,3
200 408,3
396,4
383,8
2015 r. Spadek udziału w maju był przede
359,8
wszystkim efektem emisji rynkowych SPW
100
oprocentowanych wyłącznie stałą stopą.
0
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
oprocentowanie stałe - nieindeksowane oprocentowanie stałe - indeksowane
oprocentowanie zmienne
100%
12,0%
13,7% 13,0%
90% 19,3%
20,6% 21,6% 22,2%
23,4% 23,7%
24,1%
2,4%
2,9% 3,9%
80%
4,3%
1,7%
5,1% 1,5%
1,4%
1,3% 1,5%
70%
60%
50%
85,7%
83,3% 83,0%
40%
76,5% 76,8% 76,3%
74,5%
74,2% 75,2% 74,8%
30%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
oprocentowanie stałe - nieindeksowane oprocentowanie stałe - indeksowane
oprocentowanie zmienne
9
mld PLN
Zadłużenie zagraniczne SP wg rodzaju
300
oprocentowania i indeksacji  stan według
59,3 58,9
57,7
wartości nominalnej oraz struktura
250 51,7
44,7
31,0
27,6 42,4
W maju 2016 r. udział instrumentów o zmiennym
200
21,1
oprocentowaniu w długu zagranicznym wyniósł
16,2
150
19,5%, tj. nie zmienił się względem poprzedniego
244,3 243,5
miesiąca i zmniejszył się o 0,3 pkt proc. wobec 233,6
225,2
218,8 219,9 220,0
211,3
100
173,7
końca 2015 r. Stabilizacja udziału w maju była
152,5
głównie wypadkową osłabienia EUR wobec USD
50
(dług zmiennoprocentowy w całości jest
0
nominowany w EUR) oraz spłat rat od kredytów z
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
MIF, w zdecydowanej większości o stałym
oprocentowanie stałe - nieindeksowane oprocentowanie zmienne
oprocentowaniu. Dług o zmiennym
oprocentowaniu od września 2015 r. stanowią
wyłącznie kredyty z MIF, wykorzystywane ze
względu na atrakcyjne warunki finansowania. 100%
9,6%
10,8% 11,2%
12,3%
16,7% 16,9%
90% 18,7%
19,8% 19,5% 19,5%
80%
70%
60%
50%
90,4%
89,2% 88,8%
87,7%
83,3% 83,1%
40% 81,3%
80,2% 80,5% 80,5%
30%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
oprocentowanie stałe - nieindeksowane oprocentowanie zmienne
Zadłużenie SP wg rodzaju instrumentu  stan mld PLN
1 000
według wartości nominalnej oraz struktura
900
74,5
75,4
W strukturze długu SP dominują rynkowe SPW 60,0
800
75,7
50,9
51,2 68,4
(88,0% udziału w maju 2016 r.), w tym przede 700 62,2 227,9
228,3
39,4 193,8
215,6
200,0
195,3
34,7
600 208,4
wszystkim instrumenty wyemitowane na rynku
155,5
18,6 32,4
202,5
31,9
134,1 16,9
29,9
17,5
500 7,8
20,1
krajowym (62,4%). Uzupełniającym z
ródłem
9,8 19,9
400
finansowania są instrumenty nierynkowe, tj.
300
565,7 556,0
546,3
kredyty z MIF, krajowe obligacje 526,1
499,3 507,2 513,4
482,9
453,0 448,8
200
oszczędnościowe, a także depozyty przyjmowane
100
w ramach konsolidacji zarządzania płynnością.
0
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
krajowe rynkowe krajowe nierynkowe zagraniczne rynkowe zagraniczne nierynkowe
100%
5,5% 5,6%
6,6% 6,4% 7,2%
8,5% 8,8% 9,1% 8,5% 8,4%
90%
21,2%
22,2%
23,1%
80% 25,3% 25,2%
27,6% 26,7% 25,8% 25,9% 25,6%
1,5%
1,1%
70%
2,2%
2,3% 2,1%
2,6% 3,6% 3,6% 3,6%
2,7%
60%
50%
40%
71,7% 71,1%
67,5%
65,8% 66,3%
30% 61,2% 61,9% 61,5% 61,9% 62,4%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
krajowe rynkowe krajowe nierynkowe zagraniczne rynkowe zagraniczne nierynkowe
10
mld PLN
Zadłużenie krajowe SP wg rodzaju
600
instrumentu  stan według wartości nominalnej 9,9 21,5
21,1
9,4
19,5
10,4
oraz struktura
500
11,2
10,8
Zdecydowanie dominującą część krajowego długu
400
SP stanowią obligacje rynkowe  ich udział w
300
maju 2016 r. wyniósł 93,4%. Uzupełniającym, 565,7 549,5
539,8
471,3 520,0
495,2
513,4
405,4
482,9
448,8
stabilnym z
ródłem finansowania są obligacje
200
oszczędnościowe, a także depozyty przyjęte od
100
jsfp i depozyty sądowe*, których łączny udział
wyniósł 3,6%. W maju 2016 r. nie były 47,5
28,0
12,0
0 6,1 6,5 6,5
przeprowadzane przetargi bonów skarbowych i w
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
bony skarbowe obligacje rynkowe
efekcie udział tych instrumentów w zadłużeniu
obligacje oszczędnościowe depozyty jsfp i depozyty sądowe*
krajowym utrzymał się na poziomie 1,1%.
pozostałe
100%
2,0% 1,7% 1,7% 2,3% 2,2%
3,6% 3,7% 3,6%
90%
80%
70%
60%
87,6%
93,0%
50%
94,4% 95,8%
96,8%
95,8% 96,0% 93,4% 93,4%
94,5%
40%
30%
20%
10%
10,3%
5,5%
2,3%
0% 1,1% 1,1% 1,1%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
bony skarbowe obligacje rynkowe
obligacje oszczędnościowe depozyty jsfp i depozyty sądowe*
pozostałe
*) Depozyty przyjęte od jsfp posiadających osobowość prawną oraz depozyty sądowe od jsfp
posiadających osobowość prawną i podmiotów spoza sfp
mld PLN
300
Zadłużenie zagraniczne SP wg rodzaju
0,0
instrumentu  stan według wartości nominalnej 0,1 75,4 74,5
0,1 75,7
250 0,2
0,5
68,4
oraz struktura 62,1
50,7
59,9
50,7
200
0,5
W strukturze długu zagranicznego dominują
38,9
0,5
obligacje wyemitowane na rynki zagraniczne
150 34,2
(75,4% udziału w maju 2016 r.), istotny udział
228,3 227,9
215,6
208,4
100 200,0 202,5
195,3 193,8
mają kredyty z MIF (24,6%). W maju udział
155,5
134,1
kredytów zmniejszył się o 0,2 pkt proc., co
50
wynikało przede wszystkim ze spłat rat od tych
0
kredytów.
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
obligacje zagraniczne kredyty MIF pozostałe kredyty oraz zobowiązania wymagalne
100%
0,3% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% 0,0%
90%
20,3% 20,0% 20,6% 20,2%
23,6% 23,5%
24,7% 24,8% 24,6%
26,0%
80%
70%
60%
50%
40% 79,7%
79,4% 79,8% 79,2%
76,4% 76,5%
75,3% 75,2% 75,4%
74,0%
30%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
obligacje zagraniczne kredyty MIF pozostałe kredyty oraz zobowiązania wymagalne
11
mld PLN
Zadłużenie SP wg rodzaju waluty  stan
1 000
według wartości nominalnej oraz struktura
900
11,0
11,2
Zgodnie z założeniami strategii zarządzania
56,9
17,9
12,3 56,0
800
18,0
42,6 15,7 49,6
18,9
długiem, głównym z
ródłem finansowania potrzeb
44,3
18,1
52,4
700 15,3 44,4 219,8
221,6
180,0
46,2
pożyczkowych budżetu państwa jest rynek 26,9 216,0
12,8 174,0
600 164,8
196,0
22,8 139,3
186,6
krajowy. Zadłużenie nominowane w złotych w
500 119,1
maju 2016 r. wyniosło 66,0% wobec 65,6% w
400
kwietniu 2016 r. i 65,1% na koniec 2015 r. Udział
300
588,3
584,3 578,2
543,0 543,3
524,7
507,0
długu w pozostałych walutach zmienił się 503,1
462,7 468,7
200
następująco:
100
" EUR  spadek o 0,4 pkt proc. m/m i o 1,2 pkt
0
proc. względem końca 2015 r.,
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
" USD  wzrost o 0,04 pkt proc. m/m i o 0,5 pkt
PLN EUR USD CHF pozostałe*
proc. względem końca 2015 r.,
" CHF  spadek o 0,03 pkt proc. m/m i o 0,2 pkt
proc. wobec końca 2015 r.,
100%
2,0% 2,2%
2,5% 2,0% 1,5% 1,3% 1,2%
2,5% 2,3% 2,1%
6,4%
3,8%
3,6% 5,1% 5,9% 6,3%
" JPY  brak zmian zarówno m/m jak i względem 5,6% 6,3% 6,7%
5,8%
90%
końca 2015 r. 18,9%
19,8%
80% 21,5%
21,9%
21,4% 24,7%
25,9% 25,1%
25,4% 25,1%
70%
60%
50%
40%
73,3%
72,2%
69,7%
68,0% 68,4%
63,9% 64,5% 65,1% 65,6% 66,0%
30%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
PLN EUR USD CHF pozostałe*
Przed SWAP
Struktura walutowa zadłużenia zagranicznego
100%
6,9% 5,2% 4,6%
8,3% 7,5% 5,8% 5,2% 4,6% 4,9% 4,8%
SP  bez uwzględnienia transakcji SWAP i po
3,6%
4,2% 3,7%
5,7%
6,8%
90% 7,1%
7,2%
7,9%
7,7%
7,6%
ich uwzględnieniu
17,0% 18,4% 18,8%
80% 18,9%
16,8% 17,5%
13,8% 17,6%
13,5%
18,0%
W maju 2016 r. udział zadłużenia nominowanego 70%
w EUR w długu w walutach obcych, z
60%
uwzględnieniem transakcji pochodnych, wyniósł
50%
73,7%, pozostając powyżej minimalnego poziomu
40%
74,2%
73,0% 72,7%
70,6% 71,5% 70,9% 70,5% 70,8%
69,4%
66,9%
70% przyjętego w strategii zarządzania długiem.
30%
Udział EUR zwiększył się w maju o 1,1 pkt proc.,
20%
co było przede wszystkim wypadkową
10%
przeprowadzenia transakcji swap zamieniających
0%
część przepływów z obligacji w USD
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
wyemitowanej w kwietniu 2016 r. na przepływy w
EUR USD CHF pozostałe*
EUR.
Po SWAP
100%
6,9% 5,2% 4,7%
8,3% 7,5% 5,8% 5,2% 4,6% 4,9% 4,9%
6,1%
90% 7,1% 7,3% 6,8% 6,7% 6,1%
7,2%
7,9%
7,7%
7,6%
15,3%
15,7% 16,3%
80%
17,7%
16,8% 17,0%
13,8% 17,6%
13,5%
18,0%
70%
60%
50%
40%
73,7%
73,0% 72,7%
70,6% 71,5% 70,9% 70,5% 70,9%
69,4%
66,9%
30%
20%
10%
0%
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
EUR USD CHF pozostałe*
*) JPY (od 2010 r. , wcześniej do 2009 r. kategoria pozostałe zawierała również GBP).
12
Zadłużenie zagraniczne SP w mld waluty
50,3
50,2
50,7
emisji*)**)
46,0
44,9
43,4
42,6
Na koniec maja 2016 r. wartość nominalna
37,3
zadłużenia w EUR wyniosła 50,2 mld EUR, co
35,2
oznaczało spadek o 0,1 mld EUR m/m. Wartość
29,0
nominalna długu nominowanego w USD, CHF i
JPY pozostała bez zmian względem poprzedniego
miesiąca i wyniosła odpowiednio 14,5 mld USD,
14,5
14,5
14,9
12,7
2,8 mld CHF oraz 412,6 mld JPY. 15,3
13,0 14,3
14,1
9,1
8,0
*) Wykresy przedstawiają zadłużenie bez uwzględnienia
transakcji SWAP, a także nie obejmują zadłużenia w GBP,
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
spłaconego w XI 2010 r.
EUR USD
**) Wysokość zadłużenia jest podawana na wykresach w
walutach oryginalnych, natomiast w celu zachowania
porównywalności proporcje kolumn odpowiadają zadłużeniu
przeliczonemu na PLN.
5,2
5,3
5,3 5,3
416,6
4,4
4,9
412,6
412,6
405,8
461,5
412,6
367,0 438,2
4,6 462,1
3,1
395,3
2,8
2,8
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
CHF JPY
Zadłużenia SP wg faktycznych terminów
wykupu (w latach)
100%
8,1%
9,3% 9,5%
11,4% 10,6% 9,8% 9,9%
W maju 2016 r. zadłużenie o najdłuższych 12,9% 13,4% 13,1%
90%
terminach zapadalności (tj. powyżej 5 lat)
80%
30,7% 31,0%
32,3% 35,3%
stanowiło łącznie 40,8% długu SP, tj. wzrosło o 26,9% 33,7%
27,6% 29,0% 33,0%
33,3%
70%
0,3 pkt proc. m/m (przede wszystkim w efekcie
60%
przewagi instrumentów długoterminowych w
16,8%
50% 16,8%
20,5%
22,0% 19,5% 23,1% 26,3% 25,6%
20,6% 22,1%
nowo emitowanych rynkowych SPW) oraz spadło
40%
o 2,6 pkt proc. wobec końca 2015 r. Zadłużenie o
24,4%
30%
27,3%
20,7%
22,4% 21,3%
zapadalności poniżej 1 roku wyniosło 13,2%, tj. 26,8% 23,8% 20,0% 20,4%
26,2%
20%
nie zmieniło się względem poprzedniego miesiąca
10%
18,9%
16,8%
14,8%
12,6% 13,3% 13,2% 13,2%
11,5%
9,8%
8,7%
(co było głównie wypadkową wzrostu udziału
0%
długoterminowego długu krajowego i zmiany 2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
klasyfikacji obligacji JPY0517) i jednocześnie <=1 1-3 3-5 5-10 >10
zmniejszyło się o 0,1 pkt proc. względem końca
2015 r.
Zadłużenia krajowe SP wg faktycznych
100%
2,1%
terminów wykupu (w latach) 4,6% 3,6% 4,6% 4,0%
5,8% 6,2%
6,7% 7,6%
9,2%
90%
27,9%
25,0%
W maju 2016 r. udział zadłużenia krajowego o 29,0% 24,6%
24,2% 29,4% 30,1% 25,1%
80% 24,5%
22,4%
zapadalności powyżej 5 lat wyniósł 31,2%, co
70%
oznaczało wzrost o 0,8 pkt proc. m/m (w efekcie 16,3%
60% 17,0%
22,4%
26,2%
23,0% 27,1%
26,6%
22,4%
24,1% 26,3%
emisji głównie długu o relatywnie długich 50%
terminach zapadalności) oraz spadek o 2,8 pkt 40%
28,9%
32,0%
23,3%
30% 34,1% 26,2% 24,7% 24,6%
proc. wobec końca 2015 r. Udział długu o terminie 30,0%
26,2%
31,5%
20%
wykupu poniżej 1 roku wyniósł 17,6%, tj.
24,0%
10% 21,5%
19,3%
zmniejszył się o 0,2 pkt proc. m/m (na skutek 17,3% 17,8% 17,6%
15,7%
13,5% 14,3%
9,6%
0%
wzrostu udziału długu długoterminowego) i
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
jednocześnie wzrósł o 0,2 pkt proc. w porównaniu
<=1 1-3 3-5 5-10 >10
z końcem 2015 r.
13
lata
Średnia zapadalność zadłużenia SP
9
8,27
8,14
W maju 2016 r. średnia zapadalność (ATM 
7,77
7,63
8 7,50
average time to maturity) długu SP wyniosła 5,34
7,30
7,19 7,22
7,08
6,88
roku (spadek o 0,07 roku m/m i wzrost o 0,12 roku
7
wobec końca 2015 r.), pozostając na poziomie
zgodnym z założeniami strategii zarządzania 6
5,49
5,44
5,38 5,40 5,41
5,33 5,34
5,22 5,24 5,22
długiem, tj. zbliżonym do 5 lat. ATM długu
5
krajowego skróciło się o 0,05 roku, do 4,32 roku,
4,19
4,22
4,27
4,47 4,49
4,37
4,30 4,32
4,25
co było przede wszystkim wypadkową starzenia 4,08
4
się długu oraz emisji instrumentów o relatywnie
3
długich terminach zapadalności. Zgodnie ze
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
strategią zarządzania długiem zakłada się
dług ogółem dług krajowy dług zagraniczny
utrzymywanie ATM długu krajowego na poziomie
nie niższym niż 4 lata, a docelowo jego
wydłużenie do 4,5 roku. W maju 2016 r. ATM
długu zagranicznego skróciło się o 0,08 roku
(przede wszystkim w wyniku starzenia się długu),
pozostając na bezpiecznym poziomie 7,22 roku.
ATR zadłużenia SP
lata
W maju 2016 r. wskaz
nik ATR (ang. average time
8
to refixing) zadłużenia SP wyniósł 4,07 roku
7,25
6,96
(spadek o 0,05 roku m/m i wzrost o 0,20 roku
7 6,55
6,38
wobec końca 2015 r.). Spadek ATR w maju był
5,98
5,68
6
wynikiem skrócenia się ATR zarówno długu 5,45
5,41
5,35
4,98
krajowego (o 0,05 roku, do 3,35 roku), jak i długu
5 4,54
4,46
4,33 4,31
4,29
zagranicznego (o 0,04 roku, do 5,41 roku).
4,13
4,07
4,03
3,97
3,87
Zmiany ATR obydwu kategorii długu wynikały 4
3,53
3,48
3,33
3,29 3,28
3,25
3,17
głównie ze spadku ATM, a w przypadku długu 3,39
3,35
3,24
3
zagranicznego także z rozpoczęcia w maju
nowego okresu odsetkowego istotnej części
2
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
kredytów (przede wszystkim z Banku
Światowego). Zgodnie z założeniami strategii
dług ogółem dług krajowy dług zagraniczny
zarządzania długiem, ATR zadłużenia krajowego
SP w maju 2016 r. pozostawało w przedziale 2,8-
3,8 roku.
Duration zadłużenia SP*
lata
Duration długu SP w maju 2016 r. wyniosło 3,79
6
roku, tj. zmniejszyło się o 0,02 roku m/m i 5,39
5,31
5,27
jednocześnie wzrosło o 0,18 roku względem
4,96 4,95
4,92
4,88
4,75 4,76
5
końca 2015 r. Spadek duration w maju był 4,54
wypadkową skrócenia się duration długu
3,81
3,79
3,78 3,76
krajowego (o 0,06 roku, do 3,11 roku) i 4 3,69 3,70
3,66
3,61
3,56
3,52
wydłużenia się duration długu zagranicznego (o
3,16
3,11
3,09
3,03 3,04
3,01 3,00
2,97
2,88
0,04 roku, do 4,92 roku). Zmiany duration
2,80
3
wynikały głównie ze zmian ATR, a także w
przypadku długu krajowego  ze wzrostu
2
rentowności SPW na rynku krajowym, w
2009 2010 2011 2012 2013 II 2014 2014 2015 IV 2016 V 2016
przypadku długu zagranicznego  ze spadku
dług ogółem dług krajowy dług zagraniczny
rentowności obligacji nominowanych w EUR.
*) bez obligacji indeksowanych
Zarówno wskaz
nik ATR, jak i duration wskazują,
że ryzyko stopy procentowej zadłużenia SP w
2016 r. utrzymuje się na stabilnym poziomie.
14
Zapadalność zadłużenia Skarbu Państwa (obligacje skarbowe i kredyty) wg stanu
na dzień 31 maja 2016 r.
mld PLN
120
100
dług zagraniczny
dług krajowy
80
60
40
20
0
Zapadalność zadłużenia krajowego w obligacjach skarbowych wg stanu
na dzień 31 maja 2016 r.
mln PLN
100 000
90 000
obligacje oszczędnościowe
80 000
obligacje rynkowe
70 000
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2028 2029 2037
*) Dane nie uwzględniają części zadłużenia krajowego SP stanowiącego instrumenty krótkoterminowe: (a) o terminie zapadalności w 2016 r. 
pozostały dług SP (głównie przyjęte depozyty oraz zobowiązania wymagalne) o wartości 21.380 mln zł oraz (b) o terminie zapadalności w 2017 r. 
przyjęte depozyty o wartości 98 mln zł.
Zapadalność zadłużenia zagranicznego (obligacje i kredyty) wg stanu
na dzień 31 maja 2016 r.
mln EUR
8 000
7 000
kredyty
obligacje
6 000
5 000
4 000
3 000
2 000
1 000
0
*) Dane nie uwzględniają części zadłużenia zagranicznego SP: zobowiązania wymagalne (5,4 mln zł) o terminie zapadalności w 2016 r.
15
114,0
103,5
98,2
96,8
90,9
59,8
52,1
50,6
50,0
49,3
48,1
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
8,5
2028
4,6
2029
11,6
2030
2,6
2031
1,7
2032
1,2
2033
2,4
2034
3,1
2035
3,4
2036
7,3
2037
3,7
2038
1,6
2039
0,5
2040
0,4
2041
0,4
2042
0,3
2043
0,2
2044
0,2
2045
0,1
2055
2,2
83 075
79 966
75 037
66 217
64 916
45 577
31 744
31 346
28 659
26 200
23 243
8 529
1 247
1 073
7 775
7 674
7 590
6 987
5 949
5 005
4 666
4 640
4 263
3 624
1 930
1 666
2016
576
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
797
2029
702
2030
598
2031
384
2032
275
2033
540
2034
705
2035
771
2036
2037
570
2038
368
2039
106
2040
85
2041
84
2042
66
2043
48
2044
47
2045
22
2055
500
Tablica 4. Zadłużenie Skarbu Państwa wg kryterium miejsca emisji w układzie wg instrumentów (w mln zł)
zmiana zmiana
struktura struktura struktura
V 2016  V 2016 
Wyszczególnienie XII 2015 XII 2015 IV 2016 IV 2016 V 2016 V 2016
IV 2016 XII 2015
w % w % w %
w mln zł w % w mln zł w %
Zadłużenie Skarbu Państwa 834 550,6 100,0 881 873,7 100,0 890 714,6 100,0 8 840,9 1,0 56 164,0 6,7
I. Zadłużenie krajowe Skarbu Państwa 543 262,2 65,1 578 209,0 65,6 588 305,5 66,0 10 096,5 1,7 45 043,3 8,3
1. Zadłużenie z tytułu SPW 523 695,5 62,8 557 055,7 63,2 566 828,4 63,6 9 772,7 1,8 43 132,9 8,2
1.1. Rynkowe SPW 513 385,1 61,5 546 292,2 61,9 555 955,3 62,4 9 663,2 1,8 42 570,2 8,3
oprocentowanie stałe - nieindeksowane 384 567,5 46,1 405 312,3 46,0 413 669,7 46,4 8 357,4 2,1 29 102,2 7,6
bony skarbowe 0,0 0,0 6 482,3 0,7 6 482,3 0,7 0,0 0,0 6 482,3 -
obligacje OK 38 928,4 4,7 36 583,3 4,1 38 347,4 4,3 1 764,1 4,8 -581,0 -1,5
obligacje PS 172 868,0 20,7 175 290,7 19,9 178 884,0 20,1 3 593,3 2,0 6 015,9 3,5
obligacje DS 139 393,4 16,7 153 578,4 17,4 156 578,3 17,6 2 999,9 2,0 17 185,0 12,3
obligacje WS 33 377,6 4,0 33 377,6 3,8 33 377,6 3,7 0,0 0,0 0,0 0,0
oprocentowanie stałe - indeksowane 7 677,1 0,9 7 616,4 0,9 8 887,2 1,0 1 270,8 16,7 1 210,0 15,8
obligacje IZ 7 677,1 0,9 7 616,4 0,9 8 887,2 1,0 1 270,8 16,7 1 210,0 15,8
oprocentowanie zmienne 121 140,5 14,5 133 363,4 15,1 133 398,4 15,0 35,0 0,0 12 258,0 10,1
obligacje WZ 121 140,5 14,5 133 363,4 15,1 133 398,4 15,0 35,0 0,0 12 258,0 10,1
1.2. Oszczędnościowe SPW 10 310,4 1,2 10 763,5 1,2 10 873,1 1,2 109,6 1,0 562,7 5,5
oprocentowanie stałe 4 147,5 0,5 4 517,2 0,5 4 640,6 0,5 123,4 2,7 493,1 11,9
obligacje KOS 1 355,7 0,2 872,9 0,1 871,9 0,1 -0,9 -0,1 -483,8 -35,7
obligacje DOS 2 791,8 0,3 3 644,3 0,4 3 768,7 0,4 124,3 3,4 976,9 35,0
oprocentowanie zmienne 6 162,9 0,7 6 246,3 0,7 6 232,5 0,7 -13,8 -0,2 69,6 1,1
obligacje TOZ 534,4 0,1 579,6 0,1 582,5 0,1 2,9 0,5 48,1 9,0
obligacje COI 1 656,2 0,2 1 632,5 0,2 1 608,7 0,2 -23,8 -1,5 -47,4 -2,9
obligacje EDO 3 972,3 0,5 4 034,1 0,5 4 041,2 0,5 7,1 0,2 68,9 1,7
2. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 19 566,7 2,3 21 153,3 2,4 21 477,1 2,4 323,8 1,5 1 910,4 9,8
depozyty jsfp* 15 444,9 1,9 17 142,9 1,9 17 429,9 2,0 286,9 1,7 1 984,9 12,9
depozyty sądowe** 4 096,4 0,5 4 003,7 0,5 4 040,5 0,5 36,9 0,9 -55,9 -1,4
zobowiązania wymagalne 22,0 0,0 3,3 0,0 3,3 0,0 0,0 0,0 -18,7 -85,0
inne 3,5 0,0 3,5 0,0 3,5 0,0 0,0 0,0 0,0 -0,4
II. Zadłużenie zagraniczne Skarbu Państwa 291 288,4 34,9 303 664,7 34,4 302 409,1 34,0 -1 255,6 -0,4 11 120,7 3,8
1. Zadłużenie z tytułu SPW 215 629,4 25,8 228 294,2 25,9 227 920,9 25,6 -373,3 -0,2 12 291,5 5,7
1.1. Rynkowe SPW 215 629,4 25,8 228 294,2 25,9 227 920,9 25,6 -373,3 -0,2 12 291,5 5,7
oprocentowanie stałe 215 629,4 25,8 228 294,2 25,9 227 920,9 25,6 -373,3 -0,2 12 291,5 5,7
EUR 140 382,3 16,8 146 215,5 16,6 145 359,7 16,3 -855,8 -0,6 4 977,4 3,5
USD 49 544,0 5,9 55 976,4 6,3 56 888,2 6,4 911,8 1,6 7 344,2 14,8
CHF 12 330,3 1,5 11 179,8 1,3 11 036,9 1,2 -142,9 -1,3 -1 293,4 -10,5
JPY 13 372,8 1,6 14 922,5 1,7 14 636,2 1,6 -286,3 -1,9 1 263,4 9,4
oprocentowanie zmienne 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
2. Kredyty zagraniczne 75 652,5 9,1 75 365,1 8,5 74 482,8 8,4 -882,3 -1,2 -1 169,7 -1,5
oprocentowanie stałe 17 931,1 2,1 16 019,5 1,8 15 563,6 1,7 -455,9 -2,8 -2 367,5 -13,2
EUR 17 931,1 2,1 16 019,5 1,8 15 563,6 1,7 -455,9 -2,8 -2 367,5 -13,2
oprocentowanie zmienne 57 721,4 6,9 59 345,6 6,7 58 919,2 6,6 -426,4 -0,7 1 197,8 2,1
EUR 57 721,4 6,9 59 345,6 6,7 58 919,2 6,6 -426,4 -0,7 1 197,8 2,1
3. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 6,5 0,0 5,4 0,0 5,4 0,0 0,0 0,0 -1,2 -17,8
*) Depozyty przyjęte od jsfp posiadających osobowość prawną
**) Depozyty sądowe od jsfp posiadających osobowość prawną i podmiotów spoza sfp
16
Tablica 5. Zadłużenie Skarbu Państwa w układzie podmiotowym (w mln zł)
zmiana zmiana
struktura struktura struktura
V 2016  V 2016 
Wyszczególnienie XII 2015 XII 2015 IV 2016 IV 2016 V 2016 V 2016
IV 2016 XII 2015
w % w % w %
w mln zł w % w mln zł w %
Zadłużenie Skarbu Państwa 834 550,6 100,0 881 873,7 100,0 890 714,6 100,0 8 840,9 1,0 56 164,0 6,7
I. Zadłużenie Skarbu Państwa wobec
rezydentów 350 092,5 41,9 407 550,3 46,2 413 415,6 46,4 5 865,3 1,4 63 323,1 18,1
Krajowy sektor bankowy 184 177,6 22,1 237 557,7 26,9 241 338,1 27,1 3 780,5 1,6 57 160,6 31,0
1. Krajowe SPW 171 499,8 20,5 221 160,0 25,1 224 904,9 25,2 3 744,9 1,7 53 405,1 31,1
1.1. Rynkowe SPW 171 499,8 20,5 221 160,0 25,1 224 904,9 25,2 3 744,9 1,7 53 405,1 31,1
bony skarbowe 0,0 0,0 5 824,9 0,7 5 919,9 0,7 95,0 1,6 5 919,9 -
obligacje OK 13 945,9 1,7 22 188,7 2,5 22 819,4 2,6 630,6 2,8 8 873,4 63,6
obligacje PS 57 422,7 6,9 75 714,1 8,6 75 872,1 8,5 158,0 0,2 18 449,4 32,1
obligacje DS 20 736,7 2,5 28 031,3 3,2 30 044,3 3,4 2 013,0 7,2 9 307,6 44,9
obligacje WS 2 879,1 0,3 2 823,0 0,3 2 981,0 0,3 158,0 5,6 102,0 3,5
obligacje IZ 1 500,9 0,2 1 749,8 0,2 3 060,0 0,3 1 310,3 74,9 1 559,2 103,9
obligacje WZ 75 014,5 9,0 84 828,2 9,6 84 208,2 9,5 -620,0 -0,7 9 193,7 12,3
1.2. Oszczędnościowe SPW 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
obligacje KOS 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
obligacje DOS 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
obligacje TOZ 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
obligacje COI 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
obligacje EDO 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
2. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
depozyty jsfp* 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
depozyty sądowe** 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
zobowiązania wymagalne 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
inne 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
3. Zagraniczne SPW 12 677,8 1,5 16 397,7 1,9 16 433,3 1,8 35,5 0,2 3 755,4 29,6
Krajowy sektor pozabankowy 165 914,9 19,9 169 992,6 19,3 172 077,5 19,3 2 084,8 1,2 6 162,5 3,7
1. Krajowe SPW 145 436,2 17,4 147 574,1 16,7 149 347,9 16,8 1 773,7 1,2 3 911,7 2,7
1.1. Rynkowe SPW 135 140,1 16,2 136 825,9 15,5 138 490,5 15,5 1 664,6 1,2 3 350,4 2,5
bony skarbowe 0,0 0,0 596,3 0,1 524,3 0,1 -72,0 -12,1 524,3 -
obligacje OK 10 750,6 1,3 7 948,0 0,9 8 815,1 1,0 867,1 10,9 -1 935,5 -18,0
obligacje PS 43 653,2 5,2 39 848,6 4,5 40 921,0 4,6 1 072,5 2,7 -2 732,2 -6,3
obligacje DS 30 865,1 3,7 33 212,6 3,8 33 373,1 3,7 160,5 0,5 2 508,0 8,1
obligacje WS 16 384,7 2,0 16 234,3 1,8 16 085,1 1,8 -149,2 -0,9 -299,5 -1,8
obligacje IZ 2 898,5 0,3 3 387,7 0,4 3 431,6 0,4 43,8 1,3 533,1 18,4
obligacje WZ 30 588,0 3,7 35 598,4 4,0 35 340,3 4,0 -258,1 -0,7 4 752,3 15,5
1.2. Oszczędnościowe SPW 10 296,0 1,2 10 748,2 1,2 10 857,3 1,2 109,1 1,0 561,3 5,5
obligacje KOS 1 354,9 0,2 872,1 0,1 871,2 0,1 -0,9 -0,1 -483,7 -35,7
obligacje DOS 2 788,8 0,3 3 640,9 0,4 3 764,8 0,4 123,9 3,4 976,0 35,0
obligacje TOZ 534,1 0,1 578,8 0,1 581,7 0,1 2,9 0,5 47,6 8,9
obligacje COI 1 653,5 0,2 1 629,6 0,2 1 605,9 0,2 -23,8 -1,5 -47,7 -2,9
obligacje EDO 3 964,8 0,5 4 026,7 0,5 4 033,8 0,5 7,1 0,2 69,0 1,7
2. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 19 554,2 2,3 21 140,6 2,4 21 464,4 2,4 323,8 1,5 1 910,2 9,8
depozyty jsfp* 15 444,9 1,9 17 142,9 1,9 17 429,9 2,0 286,9 1,7 1 984,9 12,9
depozyty sądowe** 4 083,9 0,5 3 990,9 0,5 4 027,8 0,5 36,9 0,9 -56,0 -1,4
zobowiązania wymagalne 22,0 0,0 3,3 0,0 3,3 0,0 0,0 0,0 -18,7 -85,0
inne 3,5 0,0 3,5 0,0 3,5 0,0 0,0 0,0 0,0 -0,4
3. Zagraniczne SPW 924,6 0,1 1 277,9 0,1 1 265,2 0,1 -12,6 -1,0 340,6 36,8
II. Zadłużenie Skarbu Państwa wobec
nierezydentów 484 458,1 58,1 474 323,4 53,8 477 299,0 53,6 2 975,6 0,6 -7 159,1 -1,5
1. Krajowe SPW 206 759,5 24,8 188 321,6 21,4 192 575,7 21,6 4 254,1 2,3 -14 183,9 -6,9
1.1. Rynkowe SPW 206 745,2 24,8 188 306,3 21,4 192 559,9 21,6 4 253,6 2,3 -14 185,3 -6,9
bony skarbowe 0,0 0,0 61,2 0,0 38,2 0,0 -23,0 -37,6 38,2 -
obligacje OK 14 231,8 1,7 6 446,5 0,7 6 712,9 0,8 266,4 4,1 -7 518,9 -52,8
obligacje PS 71 792,1 8,6 59 728,0 6,8 62 090,9 7,0 2 362,9 4,0 -9 701,3 -13,5
obligacje DS 87 791,6 10,5 92 334,6 10,5 93 161,0 10,5 826,4 0,9 5 369,3 6,1
obligacje WS 14 113,9 1,7 14 320,3 1,6 14 311,5 1,6 -8,9 -0,1 197,6 1,4
obligacje IZ 3 277,8 0,4 2 478,9 0,3 2 395,6 0,3 -83,3 -3,4 -882,2 -26,9
obligacje WZ 15 537,9 1,9 12 936,8 1,5 13 849,9 1,6 913,1 7,1 -1 688,0 -10,9
1.2. Oszczędnościowe SPW 14,3 0,0 15,3 0,0 15,7 0,0 0,5 3,0 1,4 9,8
obligacje KOS 0,8 0,0 0,7 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 -0,1 -13,2
obligacje DOS 3,0 0,0 3,4 0,0 3,9 0,0 0,5 13,5 0,9 29,8
obligacje TOZ 0,3 0,0 0,8 0,0 0,8 0,0 0,0 1,3 0,5 141,2
obligacje COI 2,6 0,0 2,9 0,0 2,9 0,0 0,0 -0,4 0,3 10,0
obligacje EDO 7,5 0,0 7,4 0,0 7,4 0,0 0,0 0,0 -0,1 -1,4
2. Zagraniczne SPW 202 027,0 24,2 210 618,7 23,9 210 222,5 23,6 -396,2 -0,2 8 195,5 4,1
3. Kredyty zagraniczne 75 652,5 9,1 75 365,1 8,5 74 482,8 8,4 -882,3 -1,2 -1 169,7 -1,5
Europejski Bank Inwestycyjny 43 996,0 5,3 42 715,9 4,8 42 158,6 4,7 -557,3 -1,3 -1 837,4 -4,2
Bank Światowy 30 763,1 3,7 31 727,8 3,6 31 465,2 3,5 -262,6 -0,8 702,1 2,3
Bank Rozwoju Rady Europy 893,4 0,1 921,4 0,1 859,0 0,1 -62,4 -6,8 -34,4 -3,8
4. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 19,0 0,0 18,1 0,0 18,1 0,0 0,0 0,0 -1,0 -5,1
*) Depozyty przyjęte od jsfp posiadających osobowość prawną
**) Depozyty sądowe od jsfp posiadających osobowość prawną i podmiotów krajowych spoza sfp
17
Tablica 6. Zadłużenie Skarbu Państwa wg kryterium miejsca emisji oraz faktycznych terminów wykupu (w mln zł)
zmiana zmiana
struktura struktura struktura
V 2016  V 2016 
Wyszczególnienie XII 2015 XII 2015 IV 2016 IV 2016 V 2016 V 2016
IV 2016 XII 2015
w % w % w %
w mln zł w % w mln zł w %
Razem 834 550,6 100,0 881 873,7 100,0 890 714,6 100,0 8 840,9 1,0 56 164,0 6,7
do 1 roku (włącznie) 110 837,2 13,3 116 656,1 13,2 117 736,8 13,2 1 080,7 0,9 6 899,5 6,2
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 177 416,4 21,3 176 721,0 20,0 181 720,6 20,4 4 999,5 2,8 4 304,1 2,4
od 3 do 5 lat (włącznie) 184 305,7 22,1 231 605,5 26,3 227 682,7 25,6 -3 922,8 -1,7 43 377,0 23,5
od 5 do 10 lat (włącznie) 294 648,4 35,3 270 744,6 30,7 275 724,0 31,0 4 979,4 1,8 -18 924,5 -6,4
powyżej 10 lat 67 342,8 8,1 86 146,5 9,8 87 850,6 9,9 1 704,1 2,0 20 507,8 30,5
I. Zadłużenie krajowe 543 262,2 65,1 578 209,0 65,6 588 305,5 66,0 10 096,5 1,7 45 043,3 8,3
do 1 roku (włącznie) 94 157,4 11,3 103 013,4 11,7 103 347,9 11,6 334,6 0,3 9 190,5 9,8
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 142 255,2 17,0 142 705,8 16,2 144 499,4 16,2 1 793,6 1,3 2 244,2 1,6
od 3 do 5 lat (włącznie) 121 878,1 14,6 156 619,4 17,8 156 649,6 17,6 30,2 0,0 34 771,5 28,5
od 5 do 10 lat (włącznie) 163 382,4 19,6 142 485,3 16,2 147 484,5 16,6 4 999,2 3,5 -15 897,9 -9,7
powyżej 10 lat 21 589,1 2,6 33 385,2 3,8 36 324,1 4,1 2 938,9 8,8 14 735,0 68,3
1.1. SPW rynkowe 513 385,1 61,5 546 292,2 61,9 555 955,3 62,4 9 663,2 1,8 42 570,2 8,3
o oprocentowaniu stałym 384 567,5 46,1 405 312,3 46,0 413 669,7 46,4 8 357,4 2,1 29 102,2 7,6
do 1 roku (włącznie) 66 509,6 8,0 55 214,6 6,3 55 175,4 6,2 -39,2 -0,1 -11 334,2 -17,0
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 98 665,4 11,8 94 997,0 10,8 96 682,9 10,9 1 686,0 1,8 -1 982,5 -2,0
od 3 do 5 lat (włącznie) 89 150,0 10,7 116 099,6 13,2 116 120,6 13,0 21,0 0,0 26 970,6 30,3
od 5 do 10 lat (włącznie) 111 405,4 13,3 105 616,0 12,0 109 366,7 12,3 3 750,7 3,6 -2 038,7 -1,8
powyżej 10 lat 18 837,1 2,3 33 385,2 3,8 36 324,1 4,1 2 938,9 8,8 17 487,0 92,8
indeksowane 7 677,1 0,9 7 616,4 0,9 8 887,2 1,0 1 270,8 16,7 1 210,0 15,8
do 1 roku (włącznie) 4 672,5 0,6 4 635,5 0,5 4 639,8 0,5 4,3 0,1 -32,6 -0,7
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
od 5 do 10 lat (włącznie) 3 004,7 0,4 2 980,9 0,3 4 247,4 0,5 1 266,5 42,5 1 242,7 41,4
o oprocentowaniu zmiennym 121 140,5 14,5 133 363,4 15,1 133 398,4 15,0 35,0 0,0 12 258,0 10,1
do 1 roku (włącznie) 0,0 0,0 19 207,5 2,2 19 207,5 2,2 0,0 0,0 19 207,5 -
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 40 081,7 4,8 43 107,6 4,9 43 107,6 4,8 0,0 0,0 3 025,8 7,5
od 3 do 5 lat (włącznie) 31 169,3 3,7 38 926,3 4,4 38 961,3 4,4 35,0 0,1 7 792,0 25,0
od 5 do 10 lat (włącznie) 47 137,4 5,6 32 122,0 3,6 32 122,0 3,6 0,0 0,0 -15 015,4 -31,9
powyżej 10 lat 2 752,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - -2 752,0 -100,0
1.2. SPW oszczędnościowe 10 310,4 1,2 10 763,5 1,2 10 873,1 1,2 109,6 1,0 562,7 5,5
o oprocentowaniu stałym 4 147,5 0,5 4 517,2 0,5 4 640,6 0,5 123,4 2,7 493,1 11,9
do 1 roku (włącznie) 2 520,8 0,3 1 862,1 0,2 1 913,3 0,2 51,2 2,8 -607,5 -24,1
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 1 626,7 0,2 2 655,1 0,3 2 727,3 0,3 72,1 2,7 1 100,6 67,7
o oprocentowaniu zmiennym 6 162,9 0,7 6 246,3 0,7 6 232,5 0,7 -13,8 -0,2 69,6 1,1
do 1 roku (włącznie) 887,8 0,1 940,3 0,1 934,7 0,1 -5,6 -0,6 46,9 5,3
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 1 881,4 0,2 1 946,1 0,2 1 981,6 0,2 35,5 1,8 100,2 5,3
od 3 do 5 lat (włącznie) 1 558,8 0,2 1 593,4 0,2 1 567,7 0,2 -25,8 -1,6 8,9 0,6
od 5 do 10 lat (włącznie) 1 834,9 0,2 1 766,4 0,2 1 748,5 0,2 -17,9 -1,0 -86,4 -4,7
2. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 19 566,7 2,3 21 153,3 2,4 21 477,1 2,4 323,8 1,5 1 910,4 9,8
do 1 roku (włącznie) 19 566,7 2,3 21 153,3 2,4 21 477,1 2,4 323,8 1,5 1 910,4 9,8
II. Zadłużenie zagraniczne 291 288,4 34,9 303 664,7 34,4 302 409,1 34,0 -1 255,6 -0,4 11 120,7 3,8
do 1 roku (włącznie) 16 679,8 2,0 13 642,8 1,5 14 388,9 1,6 746,1 5,5 -2 291,0 -13,7
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 35 161,3 4,2 34 015,2 3,9 37 221,2 4,2 3 206,0 9,4 2 059,9 5,9
od 3 do 5 lat (włącznie) 62 427,6 7,5 74 986,2 8,5 71 033,1 8,0 -3 953,1 -5,3 8 605,5 13,8
od 5 do 10 lat (włącznie) 131 266,1 15,7 128 259,2 14,5 128 239,4 14,4 -19,8 0,0 -3 026,6 -2,3
powyżej 10 lat 45 753,7 5,5 52 761,3 6,0 51 526,6 5,8 -1 234,8 -2,3 5 772,8 12,6
1. Obligacje zagraniczne 215 629,4 25,8 228 294,2 25,9 227 920,9 25,6 -373,3 -0,2 12 291,5 5,7
o oprocentowaniu stałym 215 629,4 25,8 228 294,2 25,9 227 920,9 25,6 -373,3 -0,2 12 291,5 5,7
do 1 roku (włącznie) 11 862,7 1,4 10 725,2 1,2 11 530,2 1,3 805,0 7,5 -332,5 -2,8
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 26 724,4 3,2 25 466,1 2,9 28 317,0 3,2 2 850,9 11,2 1 592,6 6,0
od 3 do 5 lat (włącznie) 49 559,0 5,9 61 657,9 7,0 57 741,8 6,5 -3 916,0 -6,4 8 182,8 16,5
od 5 do 10 lat (włącznie) 107 681,1 12,9 103 860,4 11,8 103 975,6 11,7 115,2 0,1 -3 705,4 -3,4
powyżej 10 lat 19 802,3 2,4 26 584,7 3,0 26 356,4 3,0 -228,3 -0,9 6 554,1 33,1
o oprocentowaniu zmiennym 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 - 0,0 -
2. Kredyty zagraniczne 75 652,5 9,1 75 365,1 8,5 74 482,8 8,4 -882,3 -1,2 -1 169,7 -1,5
o oprocentowaniu stałym 17 931,1 2,1 16 019,5 1,8 15 563,6 1,7 -455,9 -2,8 -2 367,5 -13,2
do 1 roku (włącznie) 3 737,1 0,4 1 757,0 0,2 1 704,8 0,2 -52,2 -3,0 -2 032,3 -54,4
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 5 178,5 0,6 5 177,1 0,6 5 141,6 0,6 -35,6 -0,7 -36,9 -0,7
od 3 do 5 lat (włącznie) 2 394,2 0,3 2 373,5 0,3 2 303,4 0,3 -70,1 -3,0 -90,8 -3,8
od 5 do 10 lat (włącznie) 4 627,4 0,6 4 790,4 0,5 4 509,7 0,5 -280,8 -5,9 -117,8 -2,5
powyżej 10 lat 1 993,9 0,2 1 921,5 0,2 1 904,2 0,2 -17,3 -0,9 -89,7 -4,5
o oprocentowaniu zmiennym 57 721,4 6,9 59 345,6 6,7 58 919,2 6,6 -426,4 -0,7 1 197,8 2,1
do 1 roku (włącznie) 1 073,6 0,1 1 155,3 0,1 1 148,5 0,1 -6,8 -0,6 75,0 7,0
od 1 roku do 3 lat (włącznie) 3 258,4 0,4 3 372,0 0,4 3 762,7 0,4 390,6 11,6 504,3 15,5
od 3 do 5 lat (włącznie) 10 474,3 1,3 10 954,8 1,2 10 987,9 1,2 33,0 0,3 513,5 4,9
od 5 do 10 lat (włącznie) 18 957,6 2,3 19 608,4 2,2 19 754,2 2,2 145,8 0,7 796,6 4,2
powyżej 10 lat 23 957,5 2,9 24 255,1 2,8 23 266,0 2,6 -989,1 -4,1 -691,5 -2,9
3. Pozostałe zadłużenie Skarbu Państwa 6,5 0,0 5,4 0,0 5,4 0,0 0,0 0,0 -1,2 -17,8
do 1 roku (włącznie) 6,5 0,0 5,4 0,0 5,4 0,0 0,0 0,0 -1,2 -17,8
18
Tablica 7. Zadłużenie SP wg kryterium miejsca emisji wyrażone w mln EUR (wg nominału)
zmiana zmiana
Wyszczególnienie XII 2015 IV 2016 V 2016 V 2016  IV 2016 V 2016  XII 2015
w mln w mln
EUR w % EUR w %
Zadłużenie Skarbu Państwa 195 834,9 200 071,2 203 266,7 3 195,5 1,6 7 431,7 3,8
I. Zadłużenie krajowe Skarbu Państwa 127 481,5 131 178,6 134 255,0 3 076,4 2,3 6 773,6 5,3
1. Dług z tytułu SPW 122 889,9 126 379,5 129 353,8 2 974,3 2,4 6 463,9 5,3
1.1. Rynkowe SPW 120 470,5 123 937,6 126 872,5 2 934,9 2,4 6 402,0 5,3
- bony skarbowe 0,0 1 470,6 1 479,3 8,7 0,6 1 479,3 -
- obligacje skarbowe wyemitowane na rynek krajowy 120 470,5 122 467,0 125 393,2 2 926,3 2,4 4 922,7 4,1
1.2. Obligacje oszczędnościowe 2 419,4 2 441,9 2 481,3 39,4 1,6 61,9 2,6
2. Pozostałe zadłużenie krajowe SP 4 591,5 4 799,1 4 901,2 102,1 2,1 309,7 6,7
II. Zadłużenie zagraniczne Skarbu Państwa 68 353,5 68 892,6 69 011,7 119,1 0,2 658,2 1,0
1. Dług z tytułu SPW 50 599,4 51 793,2 52 013,0 219,8 0,4 1 413,6 2,8
2. Dług z tytułu kredytów 17 752,6 17 098,1 16 997,4 -100,7 -0,6 -755,1 -4,3
2.1. Bank Światowy 7 218,8 7 198,1 7 180,6 -17,5 -0,2 -38,3 -0,5
2.2. Europejski Bank Inwestycyjny 10 324,1 9 691,0 9 620,9 -70,1 -0,7 -703,2 -6,8
2.3. Bank Rozwoju Rady Europy 209,6 209,0 196,0 -13,0 -6,2 -13,6 -6,5
3. Pozostałe zadłużenie zagraniczne SP 1,5 1,2 1,2 0,0 0,6 -0,3 -20,1
Kurs przyjęty do obliczeń (EUR/PLN) 4,2615 4,4078 4,3820 0,0 -0,6 0,1 2,8
Tablica 8. Zadłużenie SP wg kryterium miejsca emisji wyrażone w mln USD (wg nominału)
zmiana zmiana
Wyszczególnienie XII 2015 IV 2016 V 2016 V 2016  IV 2016 V 2016  XII 2015
w mln w mln
USD w % USD w %
Zadłużenie Skarbu Państwa 213 927,0 227 650,8 226 247,7 -1 403,1 -0,6 12 320,7 5,8
I. Zadłużenie krajowe Skarbu Państwa 139 258,7 149 261,5 149 433,7 172,2 0,1 10 175,0 7,3
1. Dług z tytułu SPW 134 243,0 143 800,8 143 978,4 177,5 0,1 9 735,3 7,3
1.1. Rynkowe SPW 131 600,1 141 022,3 141 216,5 194,2 0,1 9 616,4 7,3
- bony skarbowe 0,0 1 673,4 1 646,5 -26,8 -1,6 1 646,5 -
- obligacje skarbowe wyemitowane na rynek krajowy 131 600,1 139 348,9 139 570,0 221,1 0,2 7 969,9 6,1
1.2. Obligacje oszczędnościowe 2 642,9 2 778,5 2 761,8 -16,7 -0,6 118,9 4,5
2. Pozostałe zadłużenie krajowe SP 5 015,7 5 460,6 5 455,3 -5,3 -0,1 439,6 8,8
II. Zadłużenie zagraniczne Skarbu Państwa 74 668,3 78 389,4 76 814,0 -1 575,3 -2,0 2 145,7 2,9
1. Dług z tytułu SPW 55 274,0 58 932,9 57 893,5 -1 039,4 -1,8 2 619,5 4,7
2. Dług z tytułu kredytów 19 392,6 19 455,1 18 919,2 -535,9 -2,8 -473,5 -2,4
2.1. Bank Światowy 7 885,7 8 190,3 7 992,4 -198,0 -2,4 106,6 1,4
2.2. Europejski Bank Inwestycyjny 11 277,9 11 026,9 10 708,6 -318,3 -2,9 -569,3 -5,0
2.3. Bank Rozwoju Rady Europy 229,0 237,9 218,2 -19,7 -8,3 -10,8 -4,7
3. Pozostałe zadłużenie zagraniczne SP 1,7 1,4 1,4 0,0 -1,6 -0,3 -18,6
Kurs przyjęty do obliczeń (USD/PLN) 3,9011 3,8738 3,9369 0,1 1,6 0,0 0,9
Ministerstwo Finansów
Departament Długu Publicznego
tel. [phone]
[e-mail]
19