dr Joanna Fryca
POZAPA
ACOWE SYSTEMY MOTYWACJI
PRACOWNIKÓW W PRZEDSI
BIORSTWACH
Człowiek - najlepsza inwestycja!
Seminarium współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
Agenda seminarium
żð motywacja a zaangażowanie pracowników
żð skuteczność motywowania pracowników w przedsiÄ™biorstwie
żð miejsce bodz
ców pozapłacowych wśród narzędzi motywowania
żð istota pozapÅ‚acowych systemów motywacyjnych
żð Å›wiadczenia niematerialne
żð Å›wiadczenia rzeczowe jako uzupeÅ‚niajÄ…ce bodz
ce materialne
żð najbardziej popularne benefity przyznawane w polskich przedsiÄ™biorstwach
żð wskazówki pomocne w procesie tworzenia systemów Å›wiadczeÅ„ pozapÅ‚acowych
w MSP
Motywacja a zaangażowanie pracowników
żð istnieje duża różnica pomiÄ™dzy pracownikiem zadowolonym a zaangażowanym
żð choć obie cechy czÄ™sto idÄ… w parze, wysoki poziom satysfakcji nie zawsze oznacza,
że dany pracownik będzie równocześnie zaangażowany
żð pracownik zaangażowany to osoba, która czuje siÄ™ motywowana przez
przedsiębiorstwo do podjęcia dodatkowych starań, aby podmiot ten odniósł sukces
żð to osoba, która utożsamia sukces organizacji ze swoim wÅ‚asnym sukcesem i wie co
należy robić, ponieważ rozumie cele i strategię przedsiębiorstwa
Droga od satysfakcji do zaangażowania
pracownika
żð zaangażowany pracownik
pozytywnie wypowiada siÄ™
na temat pracodawcy
żð jest lojalny w stosunku do
Jak bardzo chcÄ™
i w rzeczywistości
pracodawcy
zaangażowanie
działam, aby
poprawić
żð wyniki badaÅ„ potwierdzajÄ…,
wyniki pracy?
że wysokim wynikom
deklaracja
biznesowym znacznie częściej Jak bardzo chcę tutaj być?
towarzyszy wysoki poziom
zaangażowania, niż jedynie
satysfakcja
Jak bardzo lubię tutaj być?
poziom samej satysfakcji
z pracy
Badania pracownicze  rozwój w czasie
y
ródło: Raport z badania Najlepsi Pracodawcy 2011, AON Hewitt
Pozytywna korelacja z wynikami biznesowymi firmy
Skuteczność motywowania pracowników
w przedsiębiorstwie
możliwe środki
potrzeby
motywowania
pracowników
spełniane oczekiwania skuteczność
cele osiÄ…gane przez
pracowników
przedsiębiorstwo
motywowania
Klasyfikacja narzędzi motywowania
narzędzia motywowania
wewnątrz przedsiębiorstwa instytucje zewnętrzne
Miejsce opracowania
organizacja
dyscyplina
bodz
ce
Obszar regulacji
i efekty pracy
pracy
Układy zbiorowe, umowy, katalogi, kodeksy, metody, techniki, wytyczne,
Postać narzędzi
zarzÄ…dzenia, regulaminy, instrukcje, zalecenia, polecenia itp.
Sposób oddziaływania
narzędzia zachęty
narzędzia przymusu narzędzia perswazji
na pracownika
y
ródło: Z. Sekuła, Motywowanie do pracy. Teorie i instrumenty, PWE, Warszawa 2008.
Klasyfikacja bodz
ców według wymierności
wymierność bodz
ców
materialne niematerialne
finansowe rzeczowe wewnętrzne zewnętrzne
stałe ruchome
uzupełniające
y
ródło: Z. Sekuła, Motywowanie do pracy. Teorie i instrumenty, PWE, Warszawa 2008.
Istota pozapłacowego systemu motywacyjnego
żð to celowo stworzony w przedsiÄ™biorstwie ukÅ‚ad, bÄ™dÄ…cy kompozycjÄ… różnych
instrumentów motywacyjnych o charakterze pozapłacowym stanowiących spójną
całość
żð instrumenty pozapÅ‚acowe to:
-ð Å›wiadczenia niematerialne
-ð Å›wiadczenia rzeczowe
Świadczenia niematerialne - przykłady
żð pewność zatrudnienia i stabilizacja żð poczucie fachowoÅ›ci i dobrego
zawodowa wykonywania pracy
żð awanse i kariera zawodowa żð prestiż
żð samodzielność w pracy żð partycypacja we współzarzÄ…dzaniu
żð możliwość podejmowania decyzji żð swoboda wyboru pracy lub grupy
żð wÅ‚adza żð rozwój ogólny i zawodowy
żð możliwość wykorzystania w pracy żð satysfakcja z pracy
posiadanego potencjału zawodowego
żð komfort materialnego Å›rodowiska pracy
żð możliwość eksperymentowania
żð przyjazna atmosfera pracy
i tolerowanie prób
żð korzystna dla pracownika organizacja pracy
żð sprawiedliwa ocena wkÅ‚adu i dorobku
i elastyczny czas pracy
pracownika
żð wsparcie i pomoc ze strony kierownictwa
żð uznanie ze strony przeÅ‚ożonego
i współpracowników
i zwierzchników
żð wzbogacanie treÅ›ci pracy
żð osiÄ…ganie sukcesów
żð dostÄ™p pracownika do informacji o pracy
żð nagrody i odznaczenia w formie
i działalności organizacji, ważny do
obowiÄ…zujÄ…cych symboli
uchwycenia zwiÄ…zku jego pracy z celami
żð publiczne prezentowanie dorobku organizacji
i osiągnięć
żð uÅ‚atwienia wykonywania pracy
żð szacunek i duma z wÅ‚asnej pracy
Åšwiadczenia rzeczowe
(benefity i kafeterie) - przykłady
żð samochód sÅ‚użbowy żð bony na wyposażenie dzieci do szkół
żð laptop żð bony na zakupy preferencyjne
towarów firmy
żð telefon komórkowy
żð pikniki rekreacyjne
żð opÅ‚acanie garażu
żð karnety na pÅ‚ywalniÄ™, siÅ‚owniÄ™
żð opieka medyczna
i do ośrodków odnowy biologicznej
żð ubezpieczenie na życie
żð finansowanie sekcji sportowych
żð diety
(np. jez
dzieckich, żeglarskich)
żð staże zagraniczne
żð finansowanie imprez artystycznych
i sportowych oraz wycieczek na grzyby
żð stypendia
żð pracownicze programy emerytalne
żð finansowanie szkoleÅ„
żð nisko oprocentowane pożyczki
żð finansowanie wycieczek i urlopów
mieszkaniowe, na remont i budowÄ™
w kraju i zagranicÄ…
domu
żð bezpieczeÅ„stwo zatrudnienia
żð opÅ‚acanie mieszkania i hotelu
żð bony towarowe
żð sÅ‚użbowa karta kredytowa
żð darmowe posiÅ‚ki w zakÅ‚adzie
Najbardziej popularne benefity
(różne szczeble zarządzania)
żð najwiÄ™kszÄ… popularnoÅ›ciÄ… na wszystkich szczeblach zarzÄ…dzania (okoÅ‚o 90% badanych)
cieszÄ… siÄ™ szkolenia zawodowe
żð pracownicy zatrudnieni na niższym szczeblu zarzÄ…dzania majÄ… znacznie uboższy pakiet
świadczeń dodatkowych
y
ródło: XIX Ogólnobranżowy raport płacowy, Sedlak & Sedlak, 2010
Najbardziej popularne benefity
(specjaliści)
specjaliści
samochód służbowy 20%
ryczałt na paliwo 10%
żð najwiÄ™kszÄ… popularnoÅ›ciÄ…
telefon komórkowy 35%
cieszÄ… siÄ™ szkolenia zawodowe
szkolenia zawodowe 92%
 korzysta z nich 92%
szkolenia językowe 66%
specjalistów
dopłata do nauki 35%
żð pracodawcy chÄ™tnie oferujÄ…
dodatkowa opieka medyczna 57%
również takie świadczenia,
ubezpieczenie NNW 50%
jak szkolenia językowe czy
bony towarowe 32%
dodatkowa opieka medyczna
preferencyjne pożyczki pieniężne 37%
żð co piÄ…ta osoba na stanowisku
dopłaty do wyżywienia/ stołówka 16%
specjalistycznym ma
zajęcia sportowo - rekreacyjne 43%
do dyspozycji samochód
dodatkowy płatny urlop 4%
służbowy, a połowa objęta
program emerytalny 36%
jest ubezpieczeniem
polisa na życie 29%
od nieszczęśliwych wypadków
y
ródło: XIX Ogólnobranżowy raport płacowy, Sedlak & Sedlak, 2010
Najbardziej popularne benefity
(wybrane stanowiska na szczeblu starszych specjalistów)
najpopularniejszym świadczeniem
wśród pracowników tego szczebla
są szkolenia zawodowe, z których
korzysta ponad 90% osób
zatrudnionych na analizowanych
stanowiskach
y
ródło: XIX Ogólnobranżowy raport płacowy, Sedlak & Sedlak, 2010
Najbardziej popularne benefity
(pracownicy szeregowi)
pracownicy szeregowi
samochód służbowy 1%
ryczałt na paliwo 1%
żð najczęściej pracodawcy
telefon komórkowy 11%
oferujÄ… szeregowym
szkolenia zawodowe 88%
pracownikom szkolenia
szkolenia językowe 58%
zawodowe (88%) oraz
dopłata do nauki 40%
szkolenia językowe (58%)
dodatkowa opieka medyczna 32%
żð popularne sÄ… również
ubezpieczenie NNW 48%
ubezpieczenia NNW (48%)
bony towarowe 25%
oraz zajęcia sportowo-
preferencyjne pożyczki pieniężne 27%
rekreacyjne (46%)
dopłaty do wyżywienia/ stołówka 11%
żð zdecydowanie rzadziej osoby
zajęcia sportowo - rekreacyjne 46%
na tych stanowiskach sÄ…
dodatkowy płatny urlop 8%
uprawnione do korzystania
program emerytalny 42%
z dodatkowej opieki
polisa na życie 39%
medycznej
y
ródło: XIX Ogólnobranżowy raport płacowy, Sedlak & Sedlak, 2010
Satysfakcja z pracy a satysfakcja ze świadczeń
pozapłacowych
żð pracownicy, którzy sÄ… bardziej zadowoleni z pracy chÄ™tniej przedÅ‚użajÄ… umowy
i sÄ… bardziej lojalni
żð na satysfakcjÄ™ z pracy wpÅ‚ywa poziom zadowolenia z oferowanych przez
przedsiębiorstwo świadczeń pozapłacowych
żð jednak zadowolenie z pracy i benefitów zależy również od wielu innych czynników
żð w sektorze MSP Å›wiadczenia pozapÅ‚acowe nie należą do powszechnych
żð w polskich maÅ‚ych przedsiÄ™biorstwach poziom zadowolenia z otrzymywanych
benefitów jest również o wiele mniejszy niż w dużych podmiotach
Odsetek pracowników w przedsiębiorstwach
różnej wielkości zadowolonych z otrzymywanych
świadczeń pozapłacowych
60%
50%
50%
43%
40%
żð podobne wniosek wynika
27%
30%
24%
z amerykańskich badań
20%
żð w maÅ‚ych przedsiÄ™biorstwach
10%
poziom zadowolenia
z otrzymywanych benefitów jest
0%
2-49 50-99 100-499 500 i więcej
nawet o połowę mniejszy niż
w dużych podmiotach
y
ródło: Building A Better Benefits Program Without Breaking The Budget. Five Practical
Steps Every Small Business Should Consider, Metlife, 2010.
Czy można to zmienić?
MSP jako pracodawca
żð rozpoczynajÄ…ce siÄ™ ożywienie gospodarcze to szczególe wyzwanie zwÅ‚aszcza dla
małych przedsiębiorstw
żð recesja sprawiÅ‚a, że pracodawcy zmuszeni byli wymagać wiÄ™cej od mniejszej
ilości pracowników, a w wielu podmiotach sytuacja ta się nie zmieniła
żð zatrudnieni czÄ™sto zwiÄ™kszajÄ… swojÄ… produktywność, jednak pÅ‚acÄ…
za to zwiększoną dawkę stresu i napięcia
żð szczególnie silnie ta presja daje siÄ™ we znaki w maÅ‚ych przedsiÄ™biorstwach,
które balansując na granicy płynności finansowej oczekują właściwie od każdego
pracownika działań ponad przeciętną
Wskazówki pomocne w procesie tworzenia
systemów świadczeń pozapłacowych w MSP
żð wykorzystaj zalety elastycznoÅ›ci maÅ‚ego przedsiÄ™biorstwa do zwiÄ™kszania
lojalności pracowników
żð zadbaj o zdrowie zatrudnionych po to, by zwiÄ™kszyć produktywność
i zmniejszyć liczbę odejść
żð uprość proces informowania o Å›wiadczeniach i zadbaj o prawidÅ‚owe ich
zrozumienie
Procedura wprowadzania pozapłacowych
systemów motywacji
ustalenie grup pracowników, dla których uzgadnianie ze stronami wielkości środków
będą stosowane świadczenia rzeczowe na świadczenia rzeczowe
analiza elastyczności nagród rzeczowych
świadczenia sztywne - benefity świadczenia elastyczne - kafeterie
propozycje świadczeń rzeczowych
zbieranie opinii i sugestii pracowników o rodzajach świadczeń rzeczowych i ich stosowaniu
opracowanie świadczeń rzeczowych
opracowanie ostatecznego zbioru
w postaci menu kafeteryjnego
benefitów
pogrupowanych wg wartości
określenie zasad korzystania ze świadczeń rzeczowych
DZI
KUJ
ZA UWAG
!
Człowiek - najlepsza inwestycja!
Seminarium współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego