Śmiercionośny wirus - Opryszczkowe zapalenie mózgu
Czy pospolita opryszczka wargowa może być przyczyną zapalenia mózgu? Może -
rocznie w Polsce zapada na tę groz
ną formę opryszczki od 150 do 200 ludzi. Przebieg
tzw. opryszczkowego zapalenia mózgu jest ciężki i w wielu wypadkach kończy się
śmiercią bądz
trwałym kalectwem. Niestety, wiedza na ten temat wciąż jest niewielka.
Marta przy łóżku 23-letniej córki spędza już kolejny tydzień. Dziewczyna przebywa na
oddziale zakaz
nym szpitala w dużym mieście. Marta nie zgodziła się ujawnić swoich
personaliów ani miejsca leczenia córki. "Tak będzie dla niej lepiej", uważa.
Jej córka, Jagoda, jest studentką. Zachorowała nagle. Wróciła z żagli z przyjaciółmi i
pomimo pięknej, słonecznej aury skarżyła się na silne przeziębienie.
- Z mężem większość czasu spędzaliśmy na działce. Jagoda zatelefonowała do nas zaraz po
powrocie z wakacji. Powiedziała, że kładzie się do łóżka, bo boli ją głowa i łamie w
kościach. Spytałam, czy zażyła aspirynę i czy mamy wracać, ale ona zapewniała, że chce
tylko się wygrzać i pospać. Prosi o spokój.
W następnych dniach ból głowy nie mijał, a córka Marty dostała silnej gorączki. Górną
wargę miała obsypaną pęcherzykami opryszczki. Mówiła, że "zimno" wyrzuciło jej już na
początku wypadu. Uważała, że to od słońca. Smarowała wargę maścią cynkową. Nie
chciała iść do lekarza.
- Martwiłam się o nią, ale rozmawiałam w końcu z dorosłą osobą  opowiada Marta. -
Piątego dnia choroby Jagoda wstała dość wcześnie, przyszła na śniadanie i& upadła.
Straciła przytomność. Od tego czasu jest w śpiączce  Marcie łamie się głos.
Opryszczkowe zapalenie mózgu często zaczyna się od zakażenia błony śluzowej warg, jamy
ustnej lub nosa wirusem HSV1 powodującym wystąpienie w tych miejscach tzw.
opryszczki. Opryszczka często pojawia się w stanach osłabienia organizmu i spadku
odporności. Nieleczona i nawracająca może doprowadzić do przedostania się wirusa w głąb
głowy poprzez splot nerwu trójdzielnego, który ma bezpośrednie połączenie z czaszką.
Rozwijające się wówczas błyskawicznie zapalenie mózgu może być mylnie interpretowane
jako objawy grypy, a nawet migreny!
Jagoda aż do chwili utraty przytomności nie pojawiła się u lekarza. Uznała, że jest
przeziębiona, choć matka przyznała w rozmowie, że nie widziała, aby córka miała katar czy
kaszel. Niestety, zdarza się również, że i lekarz pierwszego kontaktu błędnie diagnozuje
objawy choroby i opóz
nia wdrożenie właściwego leczenia, co może się okazać katastrofalne
w skutkach. W przypadku, gdy choremu sugeruje się napad migreny, warto pamiętać, że
migrenie nigdy nie towarzyszy gorączka!
Bywa, że opryszczkowe zapalenie mózgu rozwija się bez wcześniejszych zmian na
śluzówce. Występuje wówczas jako zespół objawów, które powinny skłonić chorego do jak
najszybszej wizyty u lekarza i domagania się odpowiednich badań, takich jak tomograf
głowy i EEG. Objawy, które powinny obudzić czujność to: gorączka powyżej 38 st.C,
drgawki, zaburzenia świadomości, niedowład ręki, nogi lub powieki, zawroty głowy.
- Poza silną gorączką, zawrotami głowy i opryszczką na wardze nie przypominam sobie,
aby Jagoda miała drgawki czy niedowład ciała - mówi Marta - jednak mam wrażenie, że z
jej świadomością było już coś nie tak, choć trudno to opisać, bo od powrotu z wakacji
większość czasu przespała.
Obecnie córka objęta jest prawidłowym leczeniem i opieką, choć nie od razu ją właściwie
zdiagnozowano. Po utracie przytomności doszukiwano się wylewu, tętniaka, a nawet sepsy.
Lekarzom zajęło około tygodnia, aby dojść, że to opryszczkowe zapalenie mózgu. I o ten
tydzień mam żal, bo wiem, jak ważna jest każda godzina w walce z tą straszną chorobą. W
mózgu córki mogło dojść już do nieodwracalnych zmian. Modlę się, aby przeżyła, jednak w
jakim będzie stanie po wybudzeniu, nikt nie potrafi powiedzieć.
Marta wiedzę o chorobie czerpie od lekarzy, ale nie ukrywa, że zaraz po diagnozie
przeczesała internet w poszukiwaniu informacji. Czytała o ludziach, którzy przechodzili to
samo. Udało się jej nawiązać kontakt z matką nastolatki, która przez rok walczyła z
chorobą.
- Trudno dotrzeć do ludzi, którzy mają doświadczenie tej choroby za sobą. 150, 200 osób
rocznie to maleńka liczba w porównaniu z innymi chorobami, np. nowotworami. Kiedy
odezwała się do mnie mama Karoliny, byłam szczęśliwa, że z pierwszej ręki dowiem się, co
działo się z jej chorym dzieckiem, czy wyzdrowiało. Byłam w szoku, gdy wymieniałyśmy
się mailami. Karolina trzy razy była odsyłana przez lekarza pierwszego kontaktu do domu,
który jej gorączkę i drętwienie rąk brał na karb przeziębienia i& przemęczenia okresu
dojrzewania. Pewnej nocy dziewczynę zaczęły męczyć silne torsje. Matka wezwała
pogotowie. Wzięli dziewczynę do szpitala, ale już następnego dnia wypuścili do domu. Nie
dopatrzono się niczego niepokojącego, a skargi nastolatki na nieustępujący ból głowy
zinterpretowano jako silny atak migreny. Kilka dni póz
niej Karolina straciła przytomność.
Jak moja córka. Dziewczynka ponownie trafiła na oddział szpitalny. Dopiero wtedy zaczęło
się właściwe leczenie. Obecnie Karolina jest "na prostej". Przyznała, że zanim zachorowała,
głęboko w nosie często odnawiała się jej opryszczka, którą po prostu wydrapywała. Po
zapaleniu mózgu (leczenie i wychodzenie z choroby trwało około roku!) pozostały
niewielkie zawroty głowy i "uciekające słowa", ale matka dziewczynki zapewnia, że to
"pikuś" po tym, co działo się na początku. Karolina po stanach gorączkowych sięgających
40 stopni i okresowych utratach przytomności straciła pamięć. Nie całkowicie, jednak
rodzice wielu czynności musieli nauczyć ją od nowa. Dziewczynka zapomniała czytania i
pisania, choć wcześniej była dobrą uczennicą. Rodzina zaobserwowała również niewielkie
zmiany osobowości. Obecnie Karolina jest pod stałą opieką neurologa i psychologa. Matka
zapewnia, że bez ogromnego poświecenia i codziennej, żmudnej rehabilitacji, nie byłoby
efektów, które są teraz, choć słyszała od lekarzy o przypadkach całkowitego powrotu do
zdrowia bez większej pracy rehabilitacyjnej. Choroba Karoliny powoli, ale ustąpiła,
pozostawiając koszmarne wspomnienia.
W celu rozpoznania opryszczkowego zapalenia mózgu pobiera się płyn mózgowo-
rdzeniowy. Podniesione stężenie białek i leukocytów oraz obecność przeciwciał świadczy o
stanie zapalnym. Ponadto wykonuje się reakcję łańcuchową polimerazy (PCR) w celu
ustalenia przyczyny zakażenia.
W przypadku, gdy przyczyną zapalenia jest wirus opryszczki, podaje się leki
przeciwwirusowe (m.in. acyklowir). W pozostałych zakażeniach stosowane są działające
przeciwzapalnie kortykosterydy oraz leczenie objawowe.
Zmiany pochorobowe, czyli problemy z motoryką ciała, utrata pamięci, trudności z
wymową itd., eliminuje się drogą rehabilitacji. Osoba po przebytym zapaleniu mózgu
powinna być objętą nie tylko stałą opieką neurologa, ale i psychologa, gdyż w niektórych
przypadkach obserwuje się zmiany w obrębie osobowości, a także stany depresyjne
wywołane trudnymi przejściami oraz skutkami choroby.
Autor: Ewa Murmiłło
Onet.