Ropne zapalenia
opon mózgowo-rdzeniowych
i mózgu
Dr n. med. Małgorzata Bednarek
Klinika Chorób Zakaz
nych i Hepatologii UM w A
odzi
DEFINICJA
Ropne zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych i
mózgu jest ostrą chorobą zakaz
ną:
- o etiologii bakteryjnej,
- objawiającą się stanem zapalnym opony miękkiej i
pajęczynówkowej mózgu i rdzenia, oraz wypełnionej
płynem m- rdz przestrzeni międzyoponowej.
- występującą endemicznie ze skłonnością do zaostrzeń
epidemicznych.
- Objętą obowiązkiem diagnostyki i leczenia w warunkach
szpitalnych
Ropne zapalenie opon m-rdz - podział
1. Pierwotne
2. Wtórne
Ropne zapalenie opon m-rdz 
drogi zaka\
enia
1. Droga kropelkowa
2. Droga naczyń krwionośnych
3. Droga naczyń chłonnych
4. Bezpośredni kontakt przez blaszkę sitową do jamy czaszki
Etiologia RZOM
Etiologia RZOM w zale\
ności od wieku
Noworodki Dieci starsze Osoby dorosłe
< 2 m-ca \
ycia > 2 mca
Bakterie Gram(-) Streptococcus Neisseria meningitdis
Pneumoniae
50 - 60% 30% - 45%
35%-45%
Paciorkowce grupy B Neisseria meningitidis Streptococcus
pneumoniae
10 - 25% 30% - 40%
10% - 30%
S. aureus, S. epidermidis Haemophilus influenzae S. aureus, S. epidermidis
5% 10% - 20% 5% - 15%
S. aureus, S. epidermidis
5%
Etiologia RZOM w USA w 1986 roku
Etiologia RZOM w USA w 1995 roku
Ropne zapalenie opon m-rdz -
diagnostyka
Podstawowym badaniem w diagnostyce zapaleń opon m-
rdz jest badanie płynu m-rdz uzyskanego drogą punkcji
lędz
wiowej
Morfologia krwi  leukocytoza
Białka ostrej fazy zapalnej (CRP, Prokalcytonina)
Stę\
enie kwasu mlekowego w PMR
Punkcja lędz
wiowa 
technika wykonania
Przeciwwskazania do wykonania
nakłucia lędz
wiowego
Kliniczne objawy znacznego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego
Objawy ogniskowego uszkodzenia OUN ( niedowlady, pora\
enia)
cię\
ka niewydolność krą\
eniowo - oddechowa
zmiany ropne w okolicy wkłucia
zaburzenia krzepnięcia
Powikłania nakłucia lędz
wiowego
Wgłobienie pnia mózgu i migdałków mó\
d\
ku do otworu
wielkiego - zejście śmiertelne pacjenta
Zespół popunkcyjny
Badanie płynu mózgowo - rdzeniowego
Płyn m-rdz L. kom Rodzaj komórek Białko Glukoza
w1 mm3 (mg%) (mg%)
Prawidłowy <4 limfocyty <45 >40
Ropny Kilka- granulocyty ę!
kilkadziesią
t tys. (>200) (0)
Wirusowy kilkaset limfocyty N / N
Gruz
liczy do 1000 limfocyty
Ropne zapalenie opon m-rdz  diagnostyka
bakteriologiczna
1. Bakteriologiczne badanie płynu mózgowo- rdzeniowego
2. Posiew krwi i uzyskanie antybiogramu
3. Wymaz z gardła i ewentualnych ognisk ropnych poza OUN
Ropny wysięk w RZOM
Wysięk ropny w RZOM
Obrzęk mózgu w RZOM
TOKSYCZNY
NACZYNIOWY
ŚRÓDMI
śSZOWY
Symptomatologia RZOM
1. Gorączka do 39-400C z dreszczami
2. Silne, rozlane bóle głowy
3. Nudności i wymioty niezale\
ne od przyjmowania posiłków
4.Zaburzenia świadomości
- 5. Pobudzenie psychoruchowe z przeczulicą
6. Szybko narastające cechy wstrząsu septycznego
7. Drgawki kloniczno toniczne (głownie u dzieci), stan padaczkowy
8. Afazja  motoryczna lub mieszana
8. Badaniem przedmiotowym
- dodatni zespół objawów oponowych
" uło\
enie odgięciowe
" u niemowląt uwypuklone, tętniące, napięte ciemie przednie
Objawy kliniczne RZOM
Objawy oponowe
Efekt leczenia RZOM zale\
y od:
wieku pacjenta
czasu jaki upływa od początku choroby do włączenia leczenia
czynnika etiologicznego
Schemat leczenia RZOM
Leki przeciwzapalne
Antybiotykoterapia - antybiotyki bakteriobójcze, szerokowidmowe,
przenikające przez barierę krew / płyn m-rdz
Leki przeciwobrzękowe
Leki przeciwdrgawkowe
Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
W przypadku współistnienia zespołu DIC
heparyna, osocze antyhemofilowe
Nakłucie lędz
wiowe w 1, 3, 5, 7& dniu hospitalizacji połączone z
dokanałowym podaniem leków: glikokortykoidy
Następstwa RZOM
I. Zaburzenia neuroradiologiczne
II. Zaburzenia neurologiczne
1. Wodogłowie wewnętrzne
III. Zmiany psychopatologiczne
2. Zarostowe zapalenie
pajęczynówki
IV. Zgon.
3. Poszerzenie przestrzeni
płynowych zewnątrzmózgowych
4. Ogniskowe uszkodzenie tkanki
mózgowej
5. Zaniki korowe i/lub korowo-
podkorowe
Powikłania RZOM
Zawał niedokrwienny mózgu
RZOM i zawał krwotoczny mózgu