PSYCHONEUROIMMUNOLOGIA

"Wiedza o tym kim jest pacjent cierpiący na daną chorobę jest cenniejsza,

niż wiedza o tym, jaka to choroba."

Sir William Osler, doktor medycyny, 1891

W epoce nowoczesnej medycyny i biologii molekularnej rośnie zainteresowanie

czynnikami psychologicznymi, które są szkodliwe dla naszego zdrowia. Prowadzi się
też poszukiwanie zachowań, które zwiększają potencjał zdrowotny. Powiązania
między naszą psychiką i naszym ciałem są niezwykle skomplikowane i jeszcze
niedostatecznie znane nowoczesnej nauce.

Rys. 1 Niektóre ważniejsze przebiegi połączeń między umysłem-mózgiem, a wzajemnie

oddziałującymi elementami układu immunologicznego.

Stres psychologiczny, dobry czy zły, pozytywny czy negatywny - w zdecydowany
sposób wpływa na nasz układ nerwowy, hormonalny czy immunologiczny. Wszystkie
te układy, jak też wszystkie układy naszego organizmu są wzajemnie powiązane przez
wiele dokładnie już poznanych systemów komunikacji, systemy mikrocząsteczek
informacyjnych i ich receptorów wszechobecnych i współdziałających w naszym
organizmie.

Stres psychologiczny powoduje rzuty stwardnienia rozsianego i pogorszenie
przebiegu innych chorób. Podobnie działają takie stany jak depresja psychiczna,

złość, niepokój i inne negatywne emocje.

Według H. Dreher'a bezinteresowna pomoc innym, obcym osobom jest

najważniejszym czynnikiem usprawniającym układ immunologiczny. Filozofia Matki
Teresy z Kalkuty jest tu godna przypomnienia.

Rys. 2 System przebiegu połączeń mózg-ciało-geny dla układu immunologicznego z podaniem

ważniejszych lokalizcji procesów oraz przybliżone parametry czasowe przekazywania informacji na

poziomie komórkowo-genetycznym.

Osoby ze stwardnieniem rozsianym mogą nauczyć się kontrolowania swych emocji
nie przez ich wyciszanie, ale przez analizę i przyswojenie sobie umiejętności ich
zamiany na emocje pozytywne. Wizualizacja, medytacja, Joga, Feldenkrais,
hipnoterapia, rehabilitacja ruchowa, terapia zajęciowa i inne rodzaje terapii, jazda na
koniu, pływanie, gotowość do zmiany trybu życia, myślenia i odczuwania pozwalają
na osiągnięcie tych zmian.

Zapobieganie chorobom według Pierwszej Międzynarodowej Konferencji Światowej
Organizacji Zdrowia "Klucz do Zdrowego Życia", Charlston, South Carolina, 1994,

obejmuje:



Dbanie o dobre samopoczucie



Aktywność fizyczną



Odżywianie



Duchowość



Odpowiedzialność za siebie samego



Programy społeczne



Minimalizację ryzyka



Twórcze rozwiązywanie problemów

Rys. 3 System przebiegu połączeń mózg-ciało-geny dla układu neuropeptydów z uwzględnieniem

niektórych ważniejszych miejsc przekazywania informacji na poziomie komórkowo-genetycznym dla
pamięci zależnej od stanu, uczenia się i zachowania.

Plastyczność tkanki nerwowej jest jednym z głównych tematów poruszanych w
pracach projektu badawczego "Mózg człowieka: Nowe narzędzie na XXI wiek",

Narodowy Instytut Zdrowia, USA.

Powyższe informacje, metody i techniki mogą wpłynąć na proces zdrowienia w
stwardnieniu rozsianym i innych chorobach przewlekłych. Są warte poznania i

wypróbowania w praktyce.

Powyższy artykuł był tworzony z myślą o chorych na stwardnienie rozsiane (SM) i był
materiałem z seminarium w Dąbku (1998r.) poświęconemu "WIELOPOZIOMOWEJ
REHABILITACJI OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM W POLSCE". Jednak

psychika tak samo działa w przypadku wielu innych chorób (m.in. nowotwory, AIDS).