www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

PATOFIZJOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO
lek. med. Arkadiusz Styszyński

Zaburzenia połykania – dysfagia:
utrudnienie przesuwania pokarmu z jamy ustnej do żołądka

Przyczyny:

- czynnościowe

• ból z receptorów połykowych

• zapalenie gardła / migdałków
• urazy okolicy gardła / ciała obce
• gruźlica krtani
• guzy okolicy gardła

• kurcz mięśni połykowych

• wścieklizna
• tężec
• globus hystericus

- organiczne – zwężenie przełyku

Skutki:

- niedożywienie / niedobory pokarmowe
- zachłystowe zapalenie płuc

Zaburzenia motoryki przełyku

- Achalazja

- zahamowanie perystaltyki dolnego odcinka przełyku
- brak rozluźniania dolnego zwieracza przełyku
- rozszerzenie i wydłużenie przełyku
Przyczyny – procesy prowadzące do zwyrodnienia splotów śródściennych (Auerbacha):
- nowotwór przełyku
- choroby tkanki łącznej
- choroby CUN
- neuropatie

Rozlany kurcz przełyku

- kurcz dolnego odcinka przełyku z zahamowaniem perystaltyki
- brak rozluźniania dolnego zwieracza przełyku
Przyczyny – jw.

Refluks żołądkowo-przełykowy

(GERD – gastro-esophageal reflux disease)

Bariery antyrefluksowe:

- dolny zwieracz przełyku
- odnogi przepony
- ostry kąt Hisa
- perystaltyka przełyku
- grawitacja
- ślina – działanie alkalizujące

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

GERD prowadzi do zapalenia przełyku, jego nasilenie zależy od:

- trawiącego wpływu zarzucanej treści
- zdolności przełyku do oczyszczania się z zarzucanej treści (perystaltyka)
- objętości zarzucanej treści
- czynników ochronnych śluzówki

Objawy GERD:

- przełykowe

- zgaga
- wymioty / cofanie się treści żołądkowej do jamy ustnej
- puste odbijanie
- dysfagia

pozaprzełykowe

- laryngologiczne

- ból gardła
- chrypka
- zaburzenia wytwarzania śliny

płucne

- duszność
- kaszel
- świsty
- bezdech senny

Powikłania:

- zwężenie przełyku => dysfagia
- wrzód przełyku => możliwa perforacja => zapalenie śródpiersia
- krwawienie => niedokrwistość
- metaplazja Baretta => rak przełyku

Przepuklina rozworu przełykowego

przedostawanie się żołądka przez rozwór przełykowy przepony
dwa typy:

- przepuklina okołoprzełykowa – wpust pod przeponą, dno w klatce piersiowej
- przepuklina ślizgowa (przełykowo-żołądkowa) – wpust i część żołądka w klatce piersiowej

Przyczyny:

- wzrost ciśnienia śródbrzusznego

- guzy w jamie brzusznej
- przewlekłe zaparcia
- choroba Hischprunga (megacolon)

- urazy / zniekształcenia klatki piersiowej

Objawy:

- ucisk i ból za mostkiem i w nadbrzuszu po posiłku
- odbijanie / zgaga
- nasilenie dolegliwości w pozycji leżącej

Powikłania:

- GERD / zapalenie przełyku

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

- uwięźnięcie / skręcenie przepukliny
- krwawienie

Patofizjologia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Wydzielanie żołądkowe

Komórki wydzielnicze:
- gruczoły dna i trzonu

• komórki okładzinowe => HCl

=> czynnik wewnętrzny Castle’a

• komórki główne =>

pepsynogen

• komórki śluzowe =>

śluz

- gruczoły odźwiernikowe

• komórki G

=> gastryna

Wydzielanie HCl

Funkcja HCl:

• denaturuje białka
• obniża pH do optymalnego dla aktywności pepsyny
• hamuje rozwój bakterii

Mechanizm wydzielania:

• w błonie luminalnej kom. okładzinowej znajduje się H

-K

-zależna ATPaza – “pompa

protonowa” (bloker: omeprazol), czynnie pompuje H

na zewnątrz a K

do wnętrza

komórki

• źródłem H

w komórce jest dysocjacja kwasu węglowego na H

i HCO

• źródłem kwasu węglowego jest reakcja

+ H

O => H

katalizowana przez anhydrazę węglanową (bloker: acetazolamid)

• odpowiednie stężenie K

na zewnątrz komórki utrzymywane jest przez zwiększoną

przepuszczalność kanałów potasowych

• w błonie podstawno-bocznej kom. okładzinowej znajduje się Cl

-HCO

wymiennik, który

usuwa z komórki nadmiar HCO

wprowadzając Cl

• Cl

wypływa z komórki przez kanały w błonie luminalnej zgodnie z gradientem

elektrochemicznym wywołanym obecnością jonów H

i K

w świetle kanalika

wyprowadzającego gruczołów żołądkowych

Czynniki pobudzające wydzielanie HCl:

• acetylocholina (blokery: parasympatykolityki) – wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia

• gastryna – jw.
• histamina (bloker: ranitydyna) – wzrost stężenia cAMP
efektem jest pobudzenie aktywności pompy protonowej

Mechanizm pobudzania wydzielania HCl:

Faza Bodziec

Droga

Czynnik

pobudzający

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

komórki okładzinowe

Głowowa Myśli o jedzeniu, węch,

żucie, połykanie

Nerw błędny do:

Kom. okładzinowych

Acetylocholina

Kom.

Gastryna

Żołądkowa Rozciągnięcie ściany

żołądka

Odruchy miejscowe i
wagowagalne do:

Kom.

okładzinowych Acetylocholina

Kom.

Gastryna

Strawione

białka Kom.

Gastryna

Jelitowa

Produkty trawienia białek
w dwunastnicy

Aminokwasy we krwi

Aminokwasy

Czynniki hamujące wydzielanie HCl:

• somatostatyna
• pH <2
• żołądkowy peptyd hamujący (GIP – gastric inhibiting peptide)

Wydzielanie gastryny

Funkcje gastryny:

• pobudza wydzielanie HCl
• zwiększa aktywność ruchową żołądka i jelit
• zwiększa aktywność wydzielniczą trzustki
• stymuluje prawidłowy wzrost śluzówki żołądka

Czynniki pobudzające wydzielanie gastryny:

• bombezyna (GRP – gastrin releasing peptide) – peptyd uwalniający gastrynę wydzielany z

komórek zazwojowych nerwu błędnego

• produkty trawienia białek
• alkohol
• kofeina

Czynniki hamujące wydzielanie gastryny:

• somatostatyna
• pH<2
• GIP

Wydzielanie pepsynogenu

Funkcja – pepsynogen jest prekursorem pepsyny, enzymu inicjującego trawienie białek

Czynniki pobudzające wydzielanie pepsynogenu:

• acetylocholina (ACh) uwalniana z zakończeń nerwu błędnego
• niskie pH wyzwala odruchy miejscowe prowadzące do wzrostu wydzielania ACh
• sekretyna wydzielana przez komórki ściany jelita

Bariera śluzówkowa żołądka

- Warstwa lepkiego (mukopolisacharydy), zasadowego (HCO

) śluzu o grubości > 1 mm

• produkcja śluzu stymulowana jest przez prostaglandyny (PGE)

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) hamują powstawanie PGE

- Śluzówkowy przepływ krwi

• zapewnia dostarczanie tlenu do błony śluzowej żołądka
• transportuje peptydy hamujące wydzielanie z dwunastnicy, umożliwiając

autoregulację wydzielania

- Bariera elektrolitowa – warstwa komórek śluzowych jest nieprzepuszczalna dla jonów
- Nabłonkowy czynnik wzrostu (EGF – epithelial growth factor)

Czynniki agresji wobec błony śluzowej żołądka

- HCl
- pepsyna
- Helicobacter pylori
- NLPZ
- alkohol
- kofeina
- żółć
- - stres

Mechanizm powstawania wrzodu:

penetracja H

w głąb błony śluzowej

uszkodzenie czynności bariery śluzówkowej

uwalnianie histaminy z kom. tucznych

stymulacja

wydzielania HCl

wzrost przepuszczalności

naczyń włosowatych

wzrost przepływu krwi

obniżenie pH soku

żołądkowego

wzrost wydzielania

pepsynogenu

obrzęk błony śluzowej

krwawienia

śródścienne

powstawanie ognisk martwicy

- powierzchownej – nadżerka

- głębokiej – nisza wrzodowa

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

Czynniki agresji wobec błony śluzowej dwunastnicy:

- HCl
- pepsyna
- nadprodukcja gastryny – zaburzenie autoregulacji
- przyspieszona motoryka żołądka
- NLPZ
- nikotyna – hamuje wydzielanie HCO

w soku trzustkowym

W patogenezie choroby wrzodowej żołądka istotniejsze jest osłabienie czynników protekcyjnych, a
w chorobie wrzodowej dwunastnicy nasilenie czynników agresji.

Powikłanie choroby wrzodowej:

- perforacja wrzodu => zapalenie otrzewnej => wstrząs septyczny
- krwawienie
- obfite => wstrząs hypowolemiczny
- skąpe => niedokrwistość z niedoboru żelaza
- zwężenie odźwiernika

=> niedożywienie / niedobory pokarmowe
=> wymioty => zasadowica metaboliczna

- rak żołądka (?)

Szczególne postacie choroby wrzodowej:

- Zespół Zollingera – Ellisona (gastrinoma)

Przyczyny:

• hormonalnie czynny guz komórek wysp trzustkowych wydzielający gastrynę
• hiperplazja komórek G części przedodźwiernikowej śluzówki żołądka

Mechanizm powstawania owrzodzeń:

• nadprodukcja HCl
• zaburzenie autoregulacji jelitowo-żołądkowej
• przyspieszona motoryka żołądka
• liczne owrzodzenia dwunastnicy i jelita cienkiego
• inaktywacja enzymów trzustkowych przez kwaśną treść żołądkową (gł. lipazy)
• zaburzenia wchłaniania tłuszczów

- Gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza typ I (MEN-I – multiple endocrine

adenomatosis)

Guz endokrynny trzustki współwystępuje z nadczynnością przytarczyc i guzami przysadki.
Możliwe objawy:

• hiperkalcemia
• kamica nerkowa
• zwapnienia miąższu nerek
• hipoglikemia
• choroba wrzodowa
• biegunki tłuszczowe
• cholera trzustkowa (VIPoma)
• zespół Cushinga
• akromegalia

- Wrzody stresowe:

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

• po rozległych oparzeniach – wrzód Curlinga
• po urazach / zabiegach na CUN – wrzód Cushinga
• w przebiegu posocznicy.

Patofizjologia zaburzeń wchłaniania

Wchłanianie – przechodzenie substancji pokarmowych ze światła jelita do przewodu
pokarmowego, zachodzi głównie w jelicie cienkim.

Enterocyty – komórki absorpcyjne jelita:

• od strony luminalnej – rąbek szczoteczkowy, zawiera enzymy, białka transportowe, swoiste

receptory

• od strony podstawnej kontaktuje się z naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi

Mechanizmy przechodzenia substancji przez warstwę enterocytów:
- dyfuzja prosta

• poprzez kanały w obrębie połączeń pomiędzy enterocytami
• zgodnie z gradientem stężeń
• bez udziału energii komórkowej

- dyfuzja ułatwiona

• przy udziale przenośników białkowych o specyficznych miejscach wiążących daną

substancję

• zgodnie z gradientem stężeń
• bez udziału energii komórkowej

- transport czynny

• zależny od obecności jonów Na

• wbrew gradientowi stężeń
• wymaga udziału energii komórkowej

- pinocytoza

• transport pęcherzyków od błony luminalnej do podstawno-bocznej
• wchłanianie przeciwciał zawartych w mleku matki przez noworodki

Warunki konieczne do prawidłowego wchłaniania:

• prawidłowe trawienie:

białek => do aminokwasów
tłuszczów => do wolnych kwasów tłuszczowych
węglowodanów => do cukrów prostych
kwasów nukleinowych => do nukleotydów

• prawidłowa motoryka jelita
• prawidłowy przepływ krwi

Wchłanianie węglowodanów

Główne składniki węglowodanowe diety:
- skrobia
- sacharoza
- laktoza

Trawienie węglowodanów:
- α-amylaza ślinowa – zapoczątkowuje trawienie skrobi

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

- α-amylaza trzustkowa – trawi wκglowodany do oligosacharydów
- oligosacharydazy rąbka szczoteczkowego (maltaza, laktaza, sacharoza) trawią oligosacharydy

do cukrów prostych: glukozy, galaktozy, laktozy.

Wchłanianie cukrów prostych:
- Glukoza i galaktoza wchłaniane do wnętrza enterocytów na drodze transportu zależnego od

jonów Na

• 1 cząsteczka glukozy / galaktozy przechodzi do wnętrza enterocyta z 2 cząsteczkami Na

sód przechodzi zgodnie z gradientem elektrochemicznym, cukier wbrew gradientowi stężeń

• Na

jest aktywnie wypompowywany z komórki przez pompę sodowo-potasową

• Fruktoza przechodzi do wnętrza enterocytów na drodze dyfuzji ułatwionej
• Cukry proste z wnętrza enterocytów dyfunduję przez błonę podstawno-boczną do naczyń

włosowatych kosmyków

Przyczyny zaburzeń wchłaniania węglowodanów:

- zapalenie / zniszczenie błony śluzowej jelita

- choroba trzewna
- sprue tropikalna
- ostre zakażenia jelit
- uszkodzenie toksyczne – np. neomycyna

- niewydolność wewnątrzwydzielnicza trzustki
- nadmierna kolonizacja bakteryjna jelit (zespół pętli zastoinowej)
- defekty enzymatyczne enterocytów (np.: zespół nietolerancji laktozy)
- niedobór układu transportowego cukrów prostych – nietolerancja glukozy / galaktozy

Zespół nietolerancji laktozy:
Przyczyna – niedobór laktazy
Aktywność laktazy w rąbku szczoteczkowym jelit obniża się z wiekiem i jej niedobór stwierdzany
jest u 75% zdrowych dorosłych.
Patomechanizm:

- nierozszczepiona laktoza pozostaje w świetle jelita
- na drodze osmotycznej ściąga do jego światła wodę powodując biegunkę
- fermentacja bakteryjna cukrów w jelicie grubym prowadzi do zwiększonej produkcji gazów

, CH

, CO

) i kwaśnych stolców oraz przyspieszenia perystaltyki

Objawy – po spożyciu pokarmu zawierającego laktozę:

- kruczenia / przelewania / wzdęcia / wiatry
- nudności
- biegunka
- kurcze jelitowe

Rozpoznanie:

- test tolerancji laktozy – doustne podanie 50 g laktozy, ocena objawów i wzrostu glikemii
- wodorowy test oddechowy
- biopsja jelita cienkiego

Leczenie – dieta eliminacyjna

Wchłanianie białek

Dzienne zapotrzebowanie na białka:

• dorośli – 0,5 - 0,7 g/kg m.c.
• dzieci do 3 r.ż. – 4 g/kg m.c.

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

Trawienie białek:

• pepsyna żołądkowa
• proteazy trzustkowe – trypsyna, chymotrypsyna A i B, elastaza, karboksypeptydaza A i B

(wydzielane w formie proenzymów, enterokinaza uczynnia trypsynogen, trypsyna uczynnia
inne enzymy trzustkowe)

• peptydazy nabłonka jelitowego trawią białka do aminokwasów oraz dwu- i trójpeptydów

Wchłanianie aminokwasów i oligopeptydów:

• do wnętrza enterocytów transport czynny zależny od gradientu Na

• trawienie oligopeptydów do aminokwasów przez peptydazy wewnątrzkomórkowe
• transport przez błonę podstawno-boczną enterocytów na drodze dyfuzji prostej lub

ułatwionej

• dyfuzja do kapilar kosmków jelitowych

Przyczyny zaburzeń wchłaniania białek:
- zapalenie / zniszczenie błony śluzowej jelita
- niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki
- zespół krótkiego jelita
- enteropatia wysiękowa
- niedobór układu transportowego dla aminokwasów (cystynuria, ch. Hartnupów)

Cystynuria
upośledzenie wchłaniania cystyny i aminokwasów dwuzasadowych (lizyny, ornityny, argininy) w
jelitach i kanalikach nerkowych
cecha autosomalna recesywna

Wchłanianie tłuszczów

Trawienie tłuszczów:

• lipaza trzustkowa – hydroliza TAG do MAG i FFA
• esteraza cholesterolu – rozszczepia estry cholesterolu na wolny cholesterol i FFA
• fosfolipaza A – odszczepia FFA od fosfolipidów (np. fosfatydylocholina)

• sole żółciowe i lecytyna – emulsyfikują lipidy, wytwarzają roztwór micelarny

Regulacja trawienia tłuszczów:
- cholecystokinina (CCK)

• wydzielana pod wpływem kontaktu tłuszczów i białek z błoną śluzową jelita
• powoduje:

• skurcz pęcherzyka żółciowego
• rozkurcz zwieracza Oddiego
• wzrost wydzielania soku trzustkowego

- sekretyna – pobudza wydzielanie HCO

w soku trzustkowym i żółci

Wchłanianie tłuszczów:

• tłuszcze dyfundują biernie do wnętrza enterocytów
• odtworzenie lipidów – ponowna estryfikacja MAG, cholesterolu, lizofosfatydów
• powstanie chylomikronów z lipidów i β-lipoproteiny
• chylomikrony wydzielane do naczyń limfatycznych

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

Przyczyny zaburzeń wchłaniania tłuszczów:
- nieprawidłowa lipoliza

• niedobór lipazy
• niedobór HCO

• niskie pH treści dwunastniczej (gastrinoma)
• zbyt szybki pasaż jelitowy

- zaburzenia tworzenia roztworów micelarnych

• niedostateczna synteza soli żółciowych we wątrobie (niewydolność wątroby)
• utrudnienie przepływu żółci do jelita (cholestaza)
• zwiększona utrata soli żółciowych z kałem (zesp. pętli zastoinowej, zesp. krótkiego jelita,

cholestyramina)

- zaburzenia tworzenia chylomikronów

• abetalipoproteinemia
• niedożywienie
• rozległe uszkodzenie jelita

- utrudniony przepływ chłonki

• ch. Whipple’a
• nowotwory złośliwe jelit

Zespoły upośledzonego wchłaniania:

Podział:

• pełne – dotyczą wszystkich lub większości składników pokarmowych
• wybiórcze – dotyczą jednej lub kilku substancji
- pierwotne – zaburzenia dotyczą błony śluzowej jelita
- wtórne – zaburzenia trawienia – nieodpowiednie przygotowanie substratu do wchłonięcia

Upośledzone trawienie:
- niewystarczające wymieszanie treści pokarmowej

• gastroenterostomia
• gastrektomia
• przetoka żołądkowo-jelitowa

- niewydolność czynników trawiących

• przewlekłe zapalenie trzustki

•

cystic fibrosis

•

niewydolność wątroby

•

zwężenie dróg żółciowych

•

niedobór laktazy

- nieodpowiednie środowisko

•

niskie pH (gastrinoma)

•

nadmierne namnożenie bakterii (zesp. pętli zastoinowej)

•

uchyłki jelita cienkiego

Upośledzone wchłanianie:
- ostre zmiany nabłonka jelitowego

•

ostre zakażenia jelitowe

•

rzekomobłoniaste zapalenie jelit

•

alkohol

- przewlekłe zmiany nabłonka jelitowego

•

choroba trzewna

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

•

sprue tropikalna

•

ch. Whipple’a

•

amyloidoza

•

niedokrwienie

•

ch. Crohna

- zesp. krótkiego jelita

•

po resekcji

•

skręt jelit

•

wgłobienie

•

zawał jelita

- upośledzenie transportu

•

zaburzenia naczyń limfatycznych

•

abetalipoproteinemia

Patofizjologia biegunek

Wchłanianie wody:
• w procesie wydzielania śliny, soku żołądkowego, żółci i soku trzustkowego do przewodu

pokarmowego dostaje się 7 - 8 l wody dziennie

• wchłanianie wody rozpoczyna się w jelicie cienkim, najwięcej jest wchłaniane przez jelito grube
• wchłanianie wody jest procesem biernym, zgodnym z gradientem osmotycznym

Wchłanianie elektrolitów:
• Na

do wnętrza enterocyta przedostaje się

• na drodze współtransportu z glukozą, aminokwasami, oligopeptydami
• na drodze współtransportu z Cl

• w wyniku dyfuzji biernej zgodnie z gradientem elektrochemicznym

• Na

z enterocytów do naczyń transportowany przez ATP-azę Na

-K

• Cl

transportowany biernie zgodnie z gradientem elektrochemicznym wywołanym przez

transport Na

Zaburzenia wchłaniania wody i elektrolitów prowadzą do biegunek.

Mechanizmy powstawania biegunek:

• biegunka osmotyczna

Wzrost ciśnienia osmotycznego treści jelitowej wywołany przez źle wchłaniające się substancje
osmotycznie czynne powoduje transport wody i sodu do światła jelita.
Przyczyny:
• zaburzenia wchłaniania węglowodanów (nietolerancja laktozy)
• nadmierne stosowania osmotycznych środków przeczyszczających (np. laktuloza)

• biegunka wydzielnicza

Jelita wydzielają więcej elektrolitów i wody niż wchłaniają.
Przyczyny:
- toksyny bakteryjne (np. cholera)
- enteropatogenne wirusy
- kwasy żółciowe (po resekcji jelita krętego)
- środki przeczyszczające (np. olej rycynowy)
- hormony peptydowe (VIPoma, gastrinoma)

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

- wzrost ciśnienia hydrostatycznego (niedrożność jelit)

• biegunka motoryczna

Przyspieszenie motoryki żołądka i jelit.
- nadmierny rozwój bakterii – produkty fermentacji pobudzają perystaltykę
- zaburzenia autonomicznego układu nerwowego

- biegunka wysiękowa

Towarzyszy przewlekłym chorobom zapalnym jelita grubego. Wskutek owrzodzeń i obrzęku
dochodzi do utraty osocza, białek surowicy krwi i śluzu.
Przyczyny
- ch. Crohna
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego
- gruźlica
- chłoniak
- rak

Patofizjologia żółtaczek

Żółtaczka – żółte zabarwienie skóry, spojówek, innych tkanek wskutek nadmiaru krążącej
bilirubiny
Bilirubina we krwi – norma: 0,2 – 1,0 mg/dl (3,4 – 17,0

μmol/l)

żółtaczka pojawia się przy stężeniu > 2,5 mg/dl

Metabolizm bilirubiny

- Powstawanie

dziennie powstaje 250 - 350 mg bilirubiny, z czego:
70 - 80 % z rozpadu erytrocytów
20 - 30 % z innych białek hemowych:
- szpik – nieefektywna erytropoeza
- wątroba – cytochrom P-450

hem

+ biliwerdyna

biliwerdyna

reduktaza

biliwerdynowa

bilirubina

mikrosomalna oksygenaza

hemowa

- Transport w osoczu

bilirubina jest nierozpuszczalna w wodzie
transportowana z albuminami – niemożliwe wydalenie przez nerki – nie pojawia się w moczu
antybiotyki i salicylany wypierają bilirubinę z jej połączeń z albuminą

- Wychwyt w wątrobie

- Sprzęganie

połączenie z kwasem glukuronowym
powstaje bilirubina sprzężona (dwuglukuronian bilirubiny)

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

reakcja katalizowana przez UDP-glukuronozylotransferazę
fenobarbital nasila sprzęganie

- Wydalanie żółci

• wydzielanie bilirubiny do kanalików żółciowych jest procesem czynnym
• w jelitach β-glukuronidaza bakteryjna odczepia kwas glukuronowy; bilirubina jest

redukowana do urobilinogenu

• część urobilinogenu i bilirubiny sprzężonej podlega wchłanianiu, ponownemu wychwytowi

wątrobowemu i wydzieleniu do żółci lub wydaleniu przez nerki

• pozostała bilirubina jako sterkobilinogen wydalana jest w kale, dając mu brązowe

zabarwienie

Żółtaczka z przewagą bilirubiny niesprzężonej

- hemoliza

zwykle nieznaczna hiperbilirubinemia (< 4 mg/dl)

- “żółtaczka fizjologiczna” noworodków

przyczyny:
- hemoliza – zastępowanie hemoglobiny płodowej (HbF) formą dojrzałą (HbA)
- zmniejszona aktywność UDP-glukuronozylotransferazy
- zmniejszona synteza UDP-glukuronianu
przy hiperbilirubinemii > 20 mg/dl bilirubina przechodzi przez barierę krew – mózg; żółtaczka
jąder podstawy mózgu prowadzi do upośledzenia umysłowego

- zesp. Criglera-Najjara

cecha autosomalna recesywna
typ I – brak aktywności UDP-glukuronozylotransferazy, bilirubinemia zwykle > 20 mg/dl
typ II – brak izoformy UDP-glukuronozylotransferazy odpowiedzialnej za przyłączenie drugiej
cząsteczki kwasu glukuronowego, bilirubinemia zwykle < 20 mg/dl

- zesp. Gilberta

zaburzenie wychwytu bilirubiny
hiperbilirubinemia 2 – 5 mg/dl

- hiperbilirubinemia toksyczna

skutek uszkodzenia miąższu wątroby przez różne czynniki toksyczne i infekcyjne

Żółtaczka z przewagą bilirubiny niesprzężonej

- zesp. Dubina-Johnsona

cecha autosomalna recesywna
zaburzenie wydzielania bilirubiny do kanalików żółciowych

- cholestaza

Cholestaza

Przyczyny:
- wewnątrzwątrobowe:

- zapalenie wątroby
- uszkodzenie polekowe

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

- alkoholowa choroba wątroby
- pierwotna marskość żółciowa
- rak przerzutowy wątroby

- zewnątrzwątrobowe:

- kamica przewodu żółciowego wspólnego
- nowotwory dróg żółciowych
- zwężenie p.ż.w. po interwencji chirurgicznej
- choroby trzustki (rak, zapalenie, pseudotorbiele)

Patofizjologia:

niemożność wydalenia

składników żółci do jelit

przechodzenie składników żółci do krwi

bilirubina

sprzężona

sole żółciowe

tłuszcze

hiperbilirubinemia

ciemny mocz

upoœledzenie wchłaniania

tłuszczów

upośledzenie wchłaniania

witamin

upośledzenie wchłaniania

osoczowa skaza

krwotoczna

hipoprotrombinemia

żółtaczka

stolce tłuszczowe

osteoporoza

osteomalacja

świąd

hiperlipidemia

jasne stolce

Objawy:

- żółtaczka
- ciemny mocz
- jasny stolec
- przeczosy
- skaza krwotoczna
- bóle kostne
- złogi tłuszczowe w skórze
- ból

www.lek2002.prv.pl | lek2002.xoopiter.com

Document Outline

Zaburzenia motoryki przełyku
Refluks żołądkowo-przełykowy
Przepuklina rozworu przełykowego

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Patofizjologia układu pokarmowego
PATOFIZJOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO, Wykłady
Patofizjologia układu pokarmowego
Patofizjologia układu pokarmowego wykła
Wykład 8 c d Patofizjologia układu pokarmowego
4 Patofizjologia układu pokarmoweg
PATOFIZJOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO
Patofizjologia układu pokarmowego
PATOFIZJOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO, Wykłady
patofizjologia układu odpornościowego
Infekscje układu pokarmowego
Leki w chorobach układu pokarmowego

więcej podobnych podstron

Styszyński Arkadiusz Patofizjologia układu pokarmowego(1)

Document Outline