Opracował:

Instruktor WOPR 1107

Ratownik medyczny

Jakub Sekuła

„ N i k t n i e j e s t n a p r a w d ę m a r t w y
d o p ó k i n i e j e s t c i e p ł y i m a r t w y ”

Definicja:

-

dolegliwość medyczna, w wyniku której temperatura

ciała spada poniżej 35°C

-

stan organizmu, w którym temperatura ciała jest niższa

od bezwzględnego minimum normy fizjologicznej (36 C),
spowodowany zbyt szybkim ochładzaniem organizmu w
stosunku do jego zdolności wytwarzania ciepła

Hipotermia

Przyczyny:

-

jest najczęściej skutkiem działania zimnego powietrza
lub wody na organizm

-

wychłodzenie organizmu

Reakcja fizjologiczna:

-

zahamowanie procesów przemiany materii (np.

zmniejsza się zużycie tlenu w procesach
biochemicznych, a tym samym maleje

zapotrzebowanie na tlen) i następuje obniżenie

efektywności działania

-

jeśli temperatura ciała spada poniżej 25°C, istnieje
uzasadnione ryzyko zgonu

Hipotermia

Hipotermia

–spadek temperatury ciała

przy ekspozycji organizmu na niską
temperaturę otoczenia (mróz, śnieg,
woda) i niewłaściwej ochronie cieplnej.

O hipotermii można mówić, gdy
temperatura narządów wewnętrznych
spada

poniżej fizjologicznej osobniczej

Czynniki zwiększające

prawdopodobieństwo wystąpienia:

1.

warunki atmosferyczne

2.

wiek

3.

noworodki

– nie posiadają

wykształconych mechanizmów

wewnętrznej regulacji temperatury
(dreszcze)

4.

osoby starsze

– czynniki społeczne -

złe odżywianie i ubranie, niedogrzanie

mieszkań

5.

brak treningu przy intensywnym wysiłku
fizycznym

6.

brak doświadczenia przy turystyce
wysokogórskiej

7.

głód, wyczerpanie, stosowanie leków

8.

nadużycie alkoholu (rozszerzenie naczyń
krwionośnych)

9.

podtopienie w zimnej wodzie

Czynniki zwiększające

prawdopodobieństwo wystąpienia:

Cztery fazy hipotermii

Objawy

– faza pierwsza



Temperatura ciała 37-32

o

C



uczucie marznięcia



zimne ręce i stopy



dreszcze



drżenie mięśni



osłabienie ramion i nóg



zawroty głowy



lekki niepokój



tachypnoe
(większa częstotliwość oddechu < 40/min)



hipertensja
(wzrost ciśnienia krwi < 150/90 mmHg)



tachykardia

(przyspieszenie akcji serca < 100/min)

Objawy

– faza druga



Temperatura

– 32-28

o

C



ból z zimna



wrażliwości na bodźce



apatyczne zachowanie



utrata poczucia czasu i zachowania energii



ustanie drżenia mięśniowego



oddech wolny i płytki



hipotensja (>100/60 mmHg)



bradykardia (>50/min)



zaburzenia świadomości

Objawy

– faza trzecia



Temperatura ciała – 28-24

O

C



minimalizacja metabolizmu



poszkodowany przypomina pijanego:

○

bardzo niezgrabne zachowanie, bełkot, może nie
pozwolić sobie pomóc, nieprzytomny



bradypnoe (< 10/min)



ciśnienie nieoznaczalne



ciężka bradykardia



utrata przytomności

Objawy

– faza czwarta



Temperatura poniżej 24

O

C



stan ogólny przypominający śmierć



brak reakcji źrenic na światło
spowodowany niedotlenieniem mózgu



zimna skóra, przyjmująca sino-zielony
kolor



brak tętna



brak oddechu



ewakuować w miejsce osłonięte od
wiatru, do suchych i ciepłych warunków



stopniowo ogrzewać



zdjąć przemoczone ubranie lub nie



łagodnie ogrzewać plecy, szyję, głowę



okryć poszkodowanego śpiworem lub
kocami (folia życia), odizolować od
zimna

Postępowanie ogólne

Podczas opieki nad wychłodzonym

człowiekiem

unikaj wszelkich zbędnych ruchów

poszkodowanego

Postępowanie (objawy łagodne)



bez zbędnego poruszania rozebrać,



ułożyć w śpiworze, zawinąć dodatkowo w

folię życia,



ciepłe ale nie gorące, słodkie napoje
(alkohol-niw!

Uwaga cukrzycy!!

)



ostrożnie wysuszyć (nie nacierać, nie

masować)



ułożyć w pozycji bocznej ustalonej na

izolowanym podłożu



nie wolno pozwolić temperaturze na

opadanie, lecz trzeba unikać gwałtownego
ogrzewania

Postępowanie (objawy
umiarkowane)



nie należy rozbierać poszkodowanego



postępować tak, jak przy pierwszej fazie
hipotermii



ułożyć ofiarę z podkurczonymi kończynami,

co może zapobiec spadkowi temperatury

ciała o kolejne stopnie



podczas transportu unikać ułożenia w pionie,

bezpieczna jest tylko pozycja leżąca



można podawać ciepły płyn, jedynie gdy
poszkodowany jest przytomny i jest w stanie

go wypić



należy wezwać lekarza

Postępowanie
(objawy ostre i krytyczne)



postępować tak, jak przy umiarkowanych objawach



z uwagi na utratę przytomności nie wlewać do ust żadnych

płynów i nie podawać jedzenia



tylko pomoc medyczna i kliniczna może zapewnić przeżycie



jeżeli nastąpi zatrzymanie oddechu (ustanie krążenia krwi)

rozpocznij reanimację



jeżeli możliwe podłącz AED (wcześniej wykonaj 2 minuty RKO)

ZALECANA 3X DEFIBRYLACJA

Człowieka w skrajnej hipotermii często trudno odróżnić od

martwego. Bardzo istotne jest, aby nie rozpoczynać reanimacji

zbyt wcześnie, to znaczy, zanim nie stwierdzi się zatrzymania

oddechu lub krążenia.

„Nikt nie jest naprawdę martwy
dopóki nie jest

ciepły

i martwy”

Temperatura

Skafander

Skafander

Inne

wody

suchy

mokry

(neopren)

ubranie

+15 C

ponad 6h

4h

2h

+10 C

6h

2h

1h

+5 C

3h

1h

30 min.

-1 C

niecałe 2h

30 min.

15 min.

ODMROŻENIA

Odmrożenia – I stopnia



Stopień pierwszy – powierzchowne:



Rumień, obrzęk miejscowe przekrwienie



Parzący ból, pieczenie, pulsowaie, tępy
ból



Nadmierna potliwość

Odmrożenia – II stopnia



Zamarznięcie pełnej grubości skóry



Rumień, znaczny obrzęk



Pęcherzyki z płynem surowiczym



Zdrętwienie, tępy, pulsujący ból,



W ciężkich przypadkach zaburzenia
wazomotoryczne

Odmrożenia – III stopnia



Zamarznięcie pełnej grubości skóry i
tkanki podskórnej



Sine lub krwiste pęcherze



Martwica, sinoniebieskie zabarwienie
skóry



Początkowo brak odczuć bólowych



Później ”strzelające” bóle, pulsowanie,
tępy ból

Odmrożenia – IV stopnia

zgorzel -

odmrożenie mięśni, kości. Tkanki

są sine, czarne



Pełne zamarznięcie skóry, tkanki
podskórnej, mięśni, ścięgien i kości



Początkowo skóra sucha, plamista



Potem ciemnoczerwona, sina, czarna
„zmumifikowana”

Rokowania



I i II stopniu

– rokowania dobre



III stopień – złe



IV -

bardzo złe

Złe rokowania najczęściej dotyczą

odsłoniętych części ciała, części
dystalnych

Najbardziej podatne są okolice wcześniej

odmrażane

Postępowanie



szybkie osuszenie i ogrzanie (ciepłą wodą),
w razie potrzeby leczenie hipotermii,



zapewnić komfort termiczny i psychiczny



jałowy opatrunek



wysokie ułożenie



miejscowo

– preparaty z aloesem



hospitalizacja, opracowanie chirurgiczne,
farmakoterapia

PODSU

MOWNIE

Układ oddechowy

-

początkowo hiperwentylacja (34°C)

-

stopniowe zmniejszenie częstości i głębokości oddechu (<34°C)

-

niekardiogenny obrzęk płuc (25°C)

Układ krążenia

-bradykardia zatokowa
-

migotanie przedsionków (30°C)

-

stopniowy spadek ciśnienia tętniczego (29°C)

-

stopniowe osłabienie tętna (29°C)

-

zwiększona pobudliwość komór serca (28°C)

-hipotonia (24

°C)

Układ nerwowy

-

amnezja, dyzartria, zmniejszona zdolność krytycznej oceny sytuacji (34°C)

-

zaburzenia koordynacji, chory wydaje się „pijany" (33°C)

-ustanie dreszczy (32

°C)

-

postępujące zaburzenia świadomości (29°C)

-

poszerzenie źrenic (29°C)

-

zanik głębokich odruchów ścięgnistych (27°C)

Układ pokarmowy

-

niedrożność porażenna

Nerki, krew, elektrolity

-

diureza prowokowana zimnem prowadząca do hipowolemii i zagęszczenia krwi

-kwasica mleczanowa i hiperglikemia

uwagi…

…pytania

wątpliwości…

Dziękuję za uwagę!