Tylko kwiat na pierwszym planie jest

ostry, reszta kwiatów stanowiąca

dopełnienie kompozycji jest nieostra.

Gorszym efektem byłoby jednak

wybranie ostrości na obiekcie w tle.

Na tym zdjęciu dobrze widać, co jest

fotografowanym obiektem. Ostrość

ustawiona na jaja skrzeku, natomiast

tło/otoczenie zdjęcia jest mniej

wyraźne.

Fotografia/Ustawianie ostrości

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

> Fotografia > Ustawianie ostrości »

Jeżeli wybraliśmy już odpowiedni obiekt do sfotografowania, ważne jest, aby wykonane zdjęcie było ostre,
czyli aby fotografowany obiekt był na nim przedstawiony wyraźnie.

Aby uzyskać odpowiednią jakość zdjęcia, należy wziąć pod uwagę, poza doborem odpowiedniej czułości, także
wybór odległości ogniskowania i kwestię głębi ostrości oraz zdolność rozdzielczą obiektywu.

Spis treści

1 Wybór odpowiedniej odległości ogniskowania
2 Wybór głębi ostrości
3 Przykłady zdjęć z poprawnie dobraną głębią ostrości
4 Przykłady zdjęć nieostrych lub ze złą głębią ostrości

Wybór odpowiedniej odległości ogniskowania

Nastawy automatyczne (AF) – w przypadku większości obecnie
produkowanych aparatów fotograficznych można użyć opcji
automatycznego focusu (na aparatach funkcja ta jest określona
jako AF). Niektóre aparaty w ogóle nie mają opcji manualnego
nastawu ostrości, jesteśmy więc w takich aparatach "skazani" na
AF. Na szczęście AF większości współczesnych aparatów
sprawdza się całkiem dobrze w niemal wszystkich, typowych
sytuacjach zdjęciowych, a przy zrozumieniu sposobu różnych
trybów jego działania, można też z powodzeniem robić z jego
wykorzystaniem zdjęcia nietypowe. Problem z ostrością
występuje najczęściej w przypadku fotografowania niezbyt
wielkich obiektów, często w przypadku roślin, zwierząt czy
grzybów, choć tutaj w wielu aparatach pomaga specjalny program
do zdjęć zbliżeniowych. W wielu aparatach istnieją różne tryby
funkcjonowania automatycznego nastawu ostrości, które są
bardziej szczegółowo opisane w rozdziale Automatyczny focus.
Nastawy manualne (MF) – manualne ustawianie ostrości warto
stosować w sytuacji, gdy wykonujemy zdjęcia drobnych, małych
i ruchomych lub drgających obiektów. W takich sytuacjach
automatyczne nastawy mogą powodować, że nawet ustawienie ostrości w trybie AF-S na jednym
punkcie i zamrożenie nastawu może nie dać spodziewanego efektu. Tego typu sytuacje zdarzają się,
jeżeli np. chcemy wykonać zdjęcie drobnej rośliny, lekko kołyszącej się na wietrze. Szczególnie trudne
do uchwycenia są też obiekty półprzezroczyste, takie jak np. pajęczyny. Automatyczne tryby nastawu
ostrości zawodzą też często w trudnych warunkach oświetleniowych – np. przy robieniu zdjęć nocą.
Nocą jednak bardzo trudno jest też ustawić ostrość manualnie, zwłaszcza w aparatach, które mają
ciemne wizjery lub małe ekrany podglądu zdjęć.

Przed wykonaniem zdjęcia należ zwrócić uwagę, czy przed obiektem nie znajdują się niepożądane elementy,
np. czy przed fotografowanym grzybem nie powiewa liść trawy. Po zrobieniu zdjęcia taki element może
zmienić się w rozmytą plamę i zepsuć efekt.

Fotografia/Ustawianie ostrości - Wikibooks, biblioteka wolnych podręc...

http://pl.wikibooks.org/wiki/Fotografia/Ustawianie_ostrości

1 z 4

2015-03-03 23:39

Zastosowanie dużej wartości przysłony

i krótkiej ogniskowej pozwala pokazać

niemal całą długość placu św. Marka w

Wenecji.

Rozmyte tło uzyskane przez

bokehowanie (wartość przysłony f

/1,8)

Pustułka wyraźnie odcinająca się

od nieostrego tła przez użycie

ogniskowej 240 mm

Płytka głębia ostrości na pancerzu

Phyllobius argentatus

Wybór głębi ostrości

Głębia ostrości to zakres odległości od obiektywu, w którym
fotografowane obiekty wyjdą wyraźnie i ostro na zdjęciu. Przy
maksymalnej głębi ostrości uzyskuje się zdjęcie, na którym dokładnie
wszystkie fotografowane obiekty są ostre. Nie zawsze jest to jednak
pożądane. Przy małej głębi ostrości można bowiem wyodrębnić
optycznie jeden, wybrany obiekt, a wszystkie pozostałe będą na zdjęciu
stanowiły rozmazane, nierozpraszające uwagi oglądającego tło. Stąd
dużą głębię ostrości nazwa się czasem opisującą, zaś małą
wyodrębniającą.

W przypadku fotografii dokumentacyjnej ważne jest, aby wszystkie
elementy interesującego nas obiektu były ostre. Zazwyczaj przy
zdjęciach pejzażowych chcemy, aby miały one maksymalną głębię ostrości, natomiast przy zdjęciach
portretowych i przyrodniczych dąży się do ustawienia takiej głębi, aby tylko jeden interesujący obiekt (twarz,
roślina, zwierzę) był ostry, choć czasami są od tego wyjątki, np. gdy ważne jest przedstawienie interesującego
nas obiektu wraz z jego otoczeniem.

Głębia ostrości zależy generalnie od dwóch czynników:

Długości ogniskowej obiektywu aparatu – im ogniskowa dłuższa, tym głębia jest mniejsza – stąd łatwiej
jest wyodrębnić obiekt z tła przy pomocy teleobiektywu niż obiektywu szerokokątnego – a gdy mamy
obiektyw z zoomem, aby wyodrębnić obiekt z tła, należy się od niego odsunąć i wybrać jak największy
możliwy zoom. Dłuższa ogniskowa pociąga za sobą także konieczność znacznie stabilniejszego chwytu
aparatu i minimalizację drgań.
Ustawienie przysłony – im przysłona ma większą wartość (czyli obiektyw jest mocniej przesłonięty), tym
głębia ostrości też jest większa. Aby zatem uzyskać małą, wyodrębniającą głębię ostrości, należy
maksymalnie otworzyć przesłonę i odpowiednio skrócić czas naświetlania – na ile tylko pozwalają na to
warunki oświetleniowe. Rozmywanie tła przez użycie małej wartości przysłony nazywane jest
bokehowaniem.

Oto przykład zdjęć wykonanych temu samemu przedmiotowi z różnymi wartościami przysłony. Zdjęcie po

Fotografia/Ustawianie ostrości - Wikibooks, biblioteka wolnych podręc...

http://pl.wikibooks.org/wiki/Fotografia/Ustawianie_ostrości

2 z 4

2015-03-03 23:39

f/9.9

f/3.9

Mała głębia ostrości - ostre są obiekty na

pierwszym planie: owad (Sphaerophoria

scripta) i liść, drugi plan całkowicie

nieostry

Dzięki małej głębi ostrości udało się

wyodrębnić jedną gałązkę

lewej stronie ma widocznie wyraźniejsze tło.

Natomiast ciekawie mogą wychodzić także zdjęcia, w których interesujący nas obiekt nie znajduje się na
pierwszym planie, np. osoba znajdująca się pośrodku tłumu przechodniów. Jednakże zazwyczaj im dalej
znajduje się tło i obiekt i im mniejsza jest odległość obiektu od tego tła, tym trudniej jest wykorzystać efekt
dobrej głębi ostrości.

Niektóre aparaty – zwłaszcza droższe modele lustrzanek jednoobiektywowych – mają podgląd głębi ostrości.
Podgląd ten polega na tym, że po naciśnięciu do połowy przycisku zwolnienia spustu migawki lub specjalnego,
dodatkowego przycisku przysłona zamyka się do pozycji takiej, w jakiej będzie wykonane zdjęcie, dzięki
czemu w wizjerze da się zaobserwować, które obiekty wyjdą na zdjęciu ostro, a które nie. Z kolei niektóre
obiektywy stałoogniskowe zaopatrzone są w skalę umożliwiającą łatwe oszacowanie głębi ostrości przy danym
nastawie przysłony.

Przykłady zdjęć z poprawnie dobraną głębią ostrości

Fotografia/Ustawianie ostrości - Wikibooks, biblioteka wolnych podręc...

http://pl.wikibooks.org/wiki/Fotografia/Ustawianie_ostrości

3 z 4

2015-03-03 23:39

Duża głębia ostrości, pierwszy plan i

szczyty w tle są równie ostre

Dzięki dużej głębi ostrości ostry jest cały

krajobraz

Kwiaty na pierwszym planie i w tle są

nieostre.

Na tym zdjęciu kwiaty lepiej byłyby

wyeksponowane przy mniejszej głębi

ostrości. Powoduje to, że zdjęcie jest

"płaskie".

Przykłady zdjęć nieostrych lub ze złą głębią ostrości

Źródło: „http://pl.wikibooks.org/w/index.php?title=Fotografia/Ustawianie_ostrości&oldid=165653”

Tę stronę ostatnio zmodyfikowano o 18:31, 23 cze 2011.
Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z
możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach
korzystania.

Fotografia/Ustawianie ostrości - Wikibooks, biblioteka wolnych podręc...

http://pl.wikibooks.org/wiki/Fotografia/Ustawianie_ostrości

4 z 4

2015-03-03 23:39