WARTO WIEDZIEĆ

WETERYNARIA W PRAKTYCE

70

www.weterynaria.elamed.pl

MARZEC-KWIECIEŃ • 2/2007

mgr inż. Katarzyna Świąder

Biuro Higieny Środków Spożywczych Pochodzenia Zwierzęcego, Główny Inspektorat Weterynarii, Warszawa

Należy podkreślić, iż laboratoria Zakładów Higieny Wetery-

naryjnej posiadają certyfikaty akredytacji wydawane przez Pol-
skie Centrum Akredytacyjne, co podnosi wiarygodność uzy-
skiwanych wyników badań oraz zapewnia efektywniejsze za-
rządzanie laboratorium.

Pracownicy ZHW posiadają wysokie kwalifikacje i wciąż

się doszkalają, uczestnicząc w licznych szkoleniach i specjali-
zacjach. W roku 2005 na ogólną liczbę 1067 osób zatrudnio-
nych w 16 Zakładach Higieny Weterynaryjnej oraz ich placów-
kach terenowych wchodzących w skład Inspekcji Weterynaryj-
nej zatrudnionych było 454 osób z wyższym wykształceniem,
w tym:

• 168 lekarzy weterynarii,

• 14 magistrów,

• 1 inżynier,

• 3 profesorów doktorów habilitowanych,

• 1 doktor habilitowany,

• 2 docentów,

• 29 doktorów, w tym 19 doktorów nauk weterynaryjnych,

1 doktor nauk medycznych, 4 doktorów nauk rolniczych,
3 doktorów nauk chemicznych i 1 doktor nauk przyrodni-
czych,

• 5 osób po podyplomowym studium diagnostyki laboratoryjnej.

Wszyscy lekarze weterynarii zatrudnieni w laboratoriach we-

terynaryjnych mają możliwość uzyskania specjalizacji zawodo-

Weterynaryjna diagnostyka laboratoryjna poprzez mo-
nitorowanie skażeń żywności pochodzenia zwierzęcego
substancjami toksycznymi, lekami, antybiotykami, hor-
monami i metalami ciężkimi oraz diagnozowanie cho-
rób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych,
służy zapewnieniu ochrony zdrowia zwierząt i zdrowia
publicznego.

Weterynaryjna
diagnostyka
laboratoryjna

W strukturach Inspekcji Weterynaryjnej diagnostyką wetery-
naryjną zajmuje się 16 regionalnych Zakładów Higieny Wetery-
naryjnej (1 laboratorium w każdym z województw) oraz 16 pod-
ległych im pracowni i oddziałów, a także Państwowy Instytut
Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach,
jako laboratorium referencyjne. Wszelkie informacje dotyczą-
ce lokalizacji oraz zakresu wykonywanych badań przez Zakłady
Higieny Weterynaryjnej są dostępne na stronach internetowych
Głównego Inspektoratu Weterynarii: www.wetgiw.gov.pl.

Zakres działalności Zakładów Higieny Weterynaryjnej
obejmuje:

• wykonywanie rozpoznawczych badań laboratoryjnych;

• monitorowanie występowania chorób zakaźnych;

• diagnostykę laboratoryjną chorób zakaźnych, pasożytniczych

i grzybiczych;

• badanie surowców oraz produktów spożywczych pochodze-

nia zwierzęcego;

• badanie środków żywienia zwierząt i komponentów stoso-

wanych do ich produkcji;

• prowadzenie badań kontrolnych występowania zakażeń

zwierząt oraz pozostałości niedozwolonych substancji
chemicznych, biologicznych i skażeń promieniotwórczych
w tkankach zwierząt rzeźnych, mięsie, środkach spożyw-
czych pochodzenia zwierzęcego i niejadalnych surowcach
zwierzęcych; kontrolę pozostałości chemicznych, biologicz-
nych, leków i skażeń promieniotwórczych u zwierząt żywych
w tkankach lub narządach zwierząt po uboju i w produktach
spożywczych, a także środkach żywienia zwierząt objętych
nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej.

ZHW wykonują badania urzędowe zlecane przez:

• wojewódzkich lekarzy weterynarii,

• powiatowych lekarzy weterynarii,

• granicznych lekarzy weterynarii,

• prywatnie praktykujących lekarzy weterynarii wyznaczonych

do wykonywania czynności urzędowych.
Ponadto wykonują działalność konsultacyjno-doradczą oraz

badania zlecane przez osoby fizyczne i prawne.

Schemat weterynaryjnych laboratoriów diagnostycznych w Polsce

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Państwowy Instytut

Weterynaryjny

– laboratorium referencyjne

Główny Lekarz

Weterynarii

Wojewódzcy lekarze

weterynarii

16 laboratoriów regionalnych

– Zakłady Higieny Weterynaryjnej

WARTO WIEDZIEĆ

WETERYNARIA W PRAKTYCE

71

www.weterynaria.elamed.pl

MARZEC-KWIECIEŃ • 2/2007

wej w zakresie laboratoryjnym, a pracownicy z wykształceniem
wyższym innym niż weterynaryjne oraz laboranci medyczni
doskonalenia wiedzy zawodowej – na kursach specjalistycz-
nych organizowanych przez Państwowy Instytut Weterynaryj-
ny w Puławach.

Wśród pracowników Zakładów Higieny Weterynaryjnej 87 osób
ma specjalizację w następujących kierunkach:

• diagnostyka laboratoryjna – 6 osób,

• choroby ryb – 1 osoba,

• choroby drobiu i ptaków ozdobnych – 8 osób,

• rozród zwierząt – 3 osoby,

• weterynaryjna diagnostyka laboratoryjna – 42 osoby,

• choroby owadów użytkowych – 3 osoby,

• higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzę-

cego – 11 osób,

• higiena środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego

– 1 osoba,

• epizootiologia i administracja weterynaryjna – 5 osób,

• mikrobiologia – 2 osoby,

• prewencja weterynaryjna i higiena pasz – 4 osoby,

• choroby zwierząt futerkowych – 1 osoba,

• choroby psów i kotów – 1 osoba.

Nadzór nad jakością badań wykonywanych przez laborato-

ria ZHW pełnią laboratoria Państwowego Instytutu Wetery-
naryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach
będące laboratoriami referencyjnymi. Laboratoria referencyjne
są laboratoriami odwoławczymi, uprawnionymi na podstawie
przepisów o systemie oceny zgodności i akredytacji, stosujący-
mi w zakresie oceny jakości zdrowotnej żywności wiarygodne
metody badań potwierdzone w systemie badań międzylabora-
toryjnych. Sprawują zwierzchnią i wiodącą rolę w badaniach
jakości zdrowotnej żywności.

Do zadań laboratorium referencyjnego należy:

• ujednolicanie wymagań i metod badawczych,

• sprawdzanie jakości preparatów diagnostycznych używanych

do badań,

• organizacja okresowych testów porównawczych poszczegól-

nych metod badawczych stosowanych przez laboratoria,

• prowadzenie szkoleń pracowników laboratoriów,

• prowadzenie badań laboratoryjnych mających na celu po-

twierdzenie wyników badań przeprowadzonych przez labo-
ratoria,

• gromadzenie i przetwarzanie danych dotyczących wyników

badań laboratoryjnych.

Wyniki badań przeprowadzanych w urzędowych laborato-
riach weterynaryjnych są podstawą dla Inspekcji Weteryna-
ryjnej (IW) do wydawania decyzji administracyjnych zarówno
w sprawie chorób zakaźnych zwierząt, żywności pochodzenia
zwierzęcego niespełniającej wymogów pełnego bezpieczeń-
stwa dla konsumentów, jak też materiału biologicznego, środ-
ków żywienia zwierząt i niejadalnych produktów zwierzęcych.
Wyniki te są również niezbędne dla bezpiecznego eksportu
oraz importu żywych zwierząt oraz produktów pochodzenia
zwierzęcego.

‰

lek. wet. Katarzyna Świąder

Biuro Higieny Środków Spożywczych

Pochodzenia Zwierzęcego

Główny Inspektorat Weterynarii

00-930 Warszawa

ul. Wspólna 30