Iza Sawicka

Paulina Szyszka

T

RANSFER TECHNOLOGII



przekazywanie określonej wiedzy technicznej i

organizacyjnej i związanego z nią know-how celem

gospodarczego (komercyjnego) wykorzystania



szczególny przypadek transferu wiedzy, obejmujący

przepływ dokumentacji i know-how niezbędnych do

realizacji danej innowacji



proces zasilania rynku technologiami, stanowiący

szczególny przypadek procesu komunikowania się



głównie pomiędzy sektorem nauki i badań a sferą

działalności gospodarczej,

ale również pomiędzy przedsiębiostwami czy też

instytucjami naukowymi

K

NOW

-

HOW



„wiedzieć jak”



pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych,
wynikających z doświadczenia i badań:

1.

niejawne – nie są powszechnie znane;

2.

istotne – ważne i użyteczne do wytworzenia danego
produktu;

3.

zidentyfikowane – opisane w zrozumiały sposób.



musi mieć charakter sekretu lub nowości



może być chronione patentami

Transfer technologii w warunkach rynkowych może
przybierać formę:



pasywną

przedsiębiorstwo pozyskuje technologię ze

źródeł zewnętrznych i nie prowadzi własnych
prac badawczo-rozwojowych



aktywną

pozyskaniu i wdrażaniu w przedsiębiorstwie

technologii z zewnątrz towarzyszą własne
prace badawczo-rozwojowe

N

IEKOMERCYJNY TRANSFER TECHNOLOGII



wiedza przekazywana bezpłatnie (studia i staże, wyjazdy

zagraniczne w ramach studiów),



literatura, czasopisma naukowe



konferencje, wystawy, targi,



stowarzyszenia zawodowe i profesjonalne,



wzajemne nieodpłatne przekazywanie licencji,



wiedza przekazywana w ramach firm, koncernów

międzynarodowych.

K

OMERCYJNY TRANSFER TECHNOLOGII



przepływ wiedzy i technologii między podmiotami
nie związanymi ze sobą strukturalnie i obejmuje:



transfer zmaterializowany (hard) – obrót
maszynami,



obrót licencjami na wynalazki i wzory
użytkowe oraz know-how.

M

IĘDZYNARODOWY TRANSFER TECHNOLOGII



przenikanie nowoczesnej wiedzy do innych krajów



międzynarodowy transfer ludzi

T

RANSFER TECHNOLOGII A MIĘDZYNARODOWY

OBRÓT GOTOWYMI WYROBAMI



Wchodzenie na rynki różnych krajów (zazwyczaj
najpierw bogatych, potem biedniejszych) tego samego
wyrobu w różnym czasie, zgodnie z przebiegiem cyklu
jego życia, w większości przypadków nie może być
traktowana jako transfer technologii.



Ale sprzedaż nowoczesnego sprzętu
inwestycyjnego, np. maszyn do produkcji
nowoczesnych wyrobów, można określić terminem
transfer technologii.

E

TAPY WPROWADZENIA NOWEGO PRODUKTU

,

BĘDĄCEGO EFEKTEM PRAC BADAWCZO

-

ROZWOJOWYCH

1.

Wprowadzenie

(sprzedaż na terenie kraju macierzystego)
pod koniec tej fazy decyzja o eksporcie na inny rynek

2.

Wzrost konkurencji cenowej w wyniku wprowadzenia
podobnych produktów przez inne firmy

najczęściej sprzedaż patentu w drodze licencji

3.

Dojrzałość

(produkt „powszednieje” - wysoka sprzedaż, natomiast

udział w rynku maleje)

uruchomienie produkcji przez nabywcę licencji (własny

rynek, eksport)

L

ICENCJA



sprzedaż patentu w formie licencji



klasyczny transfer technologii



umowa kupna-sprzedaży praw wyłącznych
zezwalająca na korzystanie z praw wyłącznych do
wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego i
topografii układu scalonego lub dzieła będącego
przedmiotem prawa autorskiego



dotyczy wyłącznie wytwarzania dóbr materialnych

1.

Ograniczenie liczby potencjalnych biorców



jeden biorca w danym kraju



sublicencja – licencja udzielona poprzez licencjobiorcę

2.

Okres, na jaki licencja jest przyznawana



przedłużenie



licencja na określoną liczbę egzemplarzy wyrobu, np. licencja na bardzo

duże urządzenia

3.

Odpłatność za uzyskanie licencji



wstępna jednorazowa zapłata;



opłaty od z góry określonej wielkości produkcji;



opłaty okresowe, tzn. royalties.

4.

Sprzedaż wyrobów licencyjnych



klauzula konkurencji (określenie rynków zastrzeżonych dla licencjodawcy,

przyznanych licencjobiorcy i mogących być przedmiotem penetracji obu

partnerów)

5.

Rozwiązywanie w umowach licencyjnych zagadnień marketingowych



użycie znaku towarowego (marki handlowej) dawcy przez odbiorcę,



kontrola jakości wyrobu wytwarzanego na podstawie licencji,



korzystanie (ewentualne) ze stacji serwisowych licencjodawcy,



zagadnienie wykorzystania materiałów z zakresu promocji marketingowej

(wspólne opracowywanie materiałów reklamowych, uczestnictwo w

imprezach targowo-wystawienniczych).

6.

Sprzedaż know-how

F

RANCHISING



odstępowanie opatentowanej technologii
produkcji lub systemu usług



stosunkowo rzadko dotyczy samej produkcji (ew.
produktów spożywczych)

U

MOWY FRANCHISINGOWE



liczba biorców w jednym kraju może być
znaczna, co zależy od chłonności danego rynku i
możliwości kapitałowych potencjalnych biorców

R

ODZAJE

F

RANCHISINGU



dystrybucyjny

(centra dystrybucji, systemy sprzedaży)



usługowo-wytwórczy

(gastronomia, hotelarstwo)



usługowy

(wynajem samochodów, stacje benzynowe, usługi konsultingowe)



wytwórczy

O

BOWIĄZKI ORGANIZATORA SIECI

(

DAWCY

)



udostępnienie prawa do znaku towarowego (marki

handlowej)



bezwzględny warunek dla dawcy



zachowanie wystroju zewnętrznego i wewnętrznego, zasad

obsługi klientów i ubioru personelu



identyfikacja działalności biorcy z działalnością dawcy



przekazanie know-how pozwalające na prowadzenie

danej działalności



modernizowanie technologii i udostępnianie jej

uczestnikom sieci



zapewnienie wyłączności terytorialnej lub grupy

nabywców uczestnikom sieci



prowadzenie działań z zakresu promocji marketingowej

na skalę globalną i częściowe ponoszenie kosztów

O

BOWIĄZKI PRZYSTĘPUJĄCEGO DO SIECI



poniesienie kosztów niezbędnych inwestycji (budowle lub

lokale, zakup i montaż odpowiednich urządzeń)



uiszczenie kwoty za uzyskanie zezwolenia od

organizatora sieci oraz opłat okresowych za prowadzenie

działalności, uzależnionych od obrotu lub zysku



zastosowanie pozyskanej wiedzy i wersji

zmodernizowanych usług lub produktów



dbanie o jakość i identyfikację towaru lub usługi



dobry wizerunek całej sieci



ponoszenie kosztów lokalnej promocji marketingowej i

(częściowo) promocji w skali globalnej



nieprowadzenie działań konkurencyjnych w stosunku do

organizatora sieci



wykorzystanie pozyskanej wiedzy w niezależnym

przedsięwzięciu

L

EASING



forma najmu, dzierżawy ruchomych środków trwałych
albo nieruchomości



możliwość użytkowania określonych dóbr bez
konieczności ich nabycia (użytkownik nie jest
formalnym właścicielem użytkowanego przedmiotu)



Leasing finalnych wyrobów gotowych, np. wynajem
samochodów osobowych, nie jest formą transferu
technologii,



ale np. leasing linii technologicznych lub maszyn
do produkcji nowoczesnych wyrobów, można
uznać za transfer technologii.

F

ORMY LEASINGU



pośredni

(częściej występujący)
wyspecjalizowane firmy nabywają dobra

inwestycyjne od producentów i wynajmują je
użytkownikom w kraju i zagranicą



bezpośredni

prowadzony przez wytwórców danego sprzętu

inwestycyjnego czy środków transportowych

C

HARAKTER LEASINGU



netto

sam najem lub dzierżawa



brutto

dodatkowo, klauzula dotycząca montażu

wynajmowanych urządzeń, ich obsługi i
konserwacji



1. Określenie przedmiotu leasingu.



2. Zakres obowiązków związanych z obsługą
wynajmowanego sprzętu (leasing netto lub
brutto).



3. Sposoby, terminy zapłaty oraz zabezpieczenie
opłat.



Stopa amortyzacji- fizyczne i moralne zużycie
przedmiotu najmu.



- koszty obsługi technicznej i ewentualnych
napraw.



4. Czas trwania umowy leasingowej;
przedłużenie.

O

FFSET



Ujęcie szersze - wszelkie rodzaje transakcji wymiennych:



barter,



kompensata,



wiązanie,



samospłata (buy back),



counter-purchase (zobowiązanie do wzajemnego zakupu).



Ujęcie węższe - rodzaj transakcji wymiennych
polegających na współpracy w dziedzinie zakupu, głównie
kosztownego sprzętu inwestycyjnego, samolotów
pasażerskich i wojskowych, itp.



Transferem technologii możemy uznać offset w przypadku
urządzeń o wysokim stopniu nowoczesności.

F

ORMY OFFSETU



bezpośredni

(nabywca drogiego sprzętu dostarcza

bezpośrednio sprzedawcy pewne części składowe
do nabywania urządzeń, montowane zarówno w
nabywanych urządzeniach, jak i w urządzeniach
wytwarzanych przez sprzedawcę nabywanego
sprzętu dostarczanych także innym nabywcom).



pośredni

(formą kompensowania zakupu określonych

urządzeń jest dostawa przez ich nabywcę
pewnych produktów z innej dziedziny produkcji).

U

MOWA OFFSETOWA



Umowa offsetowa zawiera klauzule dotyczące
elementów wytwarzanych przez nabywcę
urządzeń (w formie dokumentacji technicznej),
dostaw maszyn i urządzeń do ich produkcji oraz
ich montażu, terminów dostaw z jednej i z drugiej
strony, przewidywane wielkości produkcji, koszty
produkcji i ceny sprzedaży. Istnieje też klauzula o
nieudostępnianiu pozyskanych informacji innym
osobom i organizacjom.

J

OINT VENTURES



Transfer technologii przez uruchamianie
produkcji za granicą w filiach lub firmach
działających na zasadach współwłasności



W szerszym znaczeniu joint ventures oznacza
współpracę między jednostkami zagranicznymi w
postaci umów dżentelmeńskich, kontraktów,
umów (licencyjnych, franchisingowych).



Joint venture - wykupienie części udziałów na
określonych zasadach. Inwestująca firma jest
zmuszona do współpracy z miejscowym
współzarządzającym (podejmowanie decyzji
inwestycyjnych, kadrowych i rynkowych).

T

RANSFER LUDZI



kraj przyjmujący (importujący)- wysoki stopień
zaawansowania technologicznego,



kraj wysyłający (eksportujący)- znacznie niższy
poziom rozwoju.



Coca-cola

(technologia produktów utrzymana w

największej tajemnicy, rozlewnie otzrymują

ekstrakt, który rozcieńczają i przelewają do

butelek lub puszek, nie znając składu

ekstraktu)- elementy transferu technologii

zawarte są jedynie w oprzyrządowaniu

rozlewni.



Heineken



Marks&Spencer, C&A



Phillips

L

ITERATURA

1.

Duliniec E., Marketing międzynarodowy, Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009

2.

Matusiak K. B. (red.), Innowacje i transfer
technologii, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2008

3.

Burdecka W. (red.), Systemy wspierania innowacji i
transferu technologii w krajach Unii Europejskiej i
w Polsce, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2003

4.

Głodek P., Gołębiowski M., Transfer technologii w
małych i średnich przedsiębiorstwach, Warszawa
2006

Dziękujemy za uwagę!