Grzybice bydła, owiec i świń

Pakos Anna

Pason Karolina

Podział grzybic w zależności od

umiejscowienia procesu

chorobowego

•

Grzybice powierzchowne = skórne

(dermatomikozy) [tinea –łac.]

–

Grzyby atakują jedynie naskórek i jego wytwory

–

Najczęściej są to różne rodzaje dermatofitów,

wyjątkowo drożdżaki i pleśnie

•

Grzybice głębokie = narządowe

(organomikozy)

Co to są grzyby?

•

Bezchlorofilowe eukariotyczne plechowce,

posiadające w przeciwieństwie do

eukariontów jądro komórkowe. Ze względu na

brak chlorofilu nie są zdolne do fotosyntezy –

mogą wykorzystywać i przyswajać jedynie

organiczne związki węgla.

Postacie kliniczne dermatomykoz

•

Trychofitoza – proces dot. Naskórka i włosów

•

Mikosporoza – tworzenie okrywy drobnych

spor wokół włosa

•

Strupień woszczynowy – tworzenie tarczek lub

kubków

•

Epidermofitoza – proc. Dotyczy tylko naskórka

•

Onychomikoza – grzybica paznokci (małe

znaczenie w med. Wet.)

Na podstawie objawów klinicznych nie jesteśmy

w stanie rozpoznać czynnika etiologicznego

wywołującego chorobę, bo często objawy są

podobne – konieczne jest badanie

mikrobiologiczne. Wyjątkiem jest trychofitoza

bydła, gdzie objawy kliniczne są patognomiczne,

a chorobę wywołuje prawie zawsze jeden

gatunek – Trichophyton verrucosum.

Klasyfikacja dermatofitów (przy

tym podziale bierze się pod uwagę

szczególnie morfologię

makrokonidiów

•

Microsporum

•

Trichophyton

•

Epidermophyton

•

Keratinomyces

Dermatofity posiadają grzybnię segmentowaną

Hodowla na podłożach sztucznych

•

Podłoże stałe Sabourauda z glukozą

•

Agar z wyciągiem słodowym

Grzybica skórna bydła

(dermatomycosis bovum)

•

Choroba zakaźna o przewlekłym przebiegu i

charakterystycznych zmianach na skórze.

•

Wyst. we wszystkich krajach, atakuje bydło bez

względu na rasę i wiek, jednak najbardziej

podatne są zwierzęta młode.

•

Występowanie i przebieg tej grzybicy zależy od

pory roku, warunków oraz metod chowu i

żywienia. W Polsce szczególnie często

występuje zimą.

•

W oborach wolnowybiegowych (duża

ekspozycja na zakażenie kontaktowe) grzybice

szerzą się szybciej i powodują większe szkody.

•

Czynnikami usposabiającymi do wystąpienia

choroby są niedobory żywieniowe –

szczególnie karotenów, wit. A, Fe, Cu i Zn.

•

Nieodpowiednie pomieszczenia, nadmierne

zagęszczenie oraz błędy żywieniowe powodują

obniżenie odporności zwierząt co skutkuje

cięższym przebiegiem procesu chorobowego.

Znaczenie gospodarcze

•

zmniejszenie wartości handlowej chorych

zwierząt

•

uszkodzenia widoczne na garbowanej skórze,

także po klinicznym wyleczeniu

•

w rzadkich, uogólnionych przypadkach spadek

wydajności

Etiologia

•

Najczęściej - Trichophyton verrucosum (98%

przypadków),

rzadziej - Trichophyton mentagrophytes

Izolowano także:

T. mentagrophytes

T. equinum

T. violaceum

Microsporum canis

M. gypseum.

•

Trichophyton verrucosum - keratofilny grzyb

należący do dermatofitów. Może przenosić się

na inne zwierzęta i ludzi. Wykazuje daleko

idące przystosowania do pasożytniczego trybu

życia, powoli rośnie na podłożach sztucznych,

ma stosunkowo ubogą morfologię

(segmentowana grzybnia i chlamydospory),

nie posiada owocników.

•

Artrospory T. verrucosum zawarte w strupach

lub we włosach po odpadnięciu mogą

zachować żywotność i inwazyjność nawet do

1,5 roku w pomieszczeniach.

Źródło zakażenia

•

Pierwotnym i głównym źródłem są zwierzęta

chore mogące rozsiewać artrospory

szczególnie w okresie jawnym choroby.

•

Po ustąpieniu objawów klinicznych

nosicielstwo i siestwo trwa ok.

4 tyg., a w okresie zimowym nawet do 3

miesięcy.

•

Chorobę mogą roznosić również gryzonie.

•

Istotną rolę w szerzeniu choroby wywołanej

przez T. verrucosum odgrywają zapowietrzone

obory, sprzęt i środki transportu.

•

Spory grzyba mogą być przenoszone również

mechanicznie przez ektopasożyty skóry

(świerzbowce, wszoły, wszy) a także bąki i

muchy.

•

Przy sporadycznych przypadkach zakażenia

innymi gatunkami Trichophyton

(metangrophytes, canis) pierwotne źródło

stanowią najczęściej inne gat. zwierząt (psy,

koty) a także człowiek.

Patogeneza

•

Dermatofity te wykazują wybitne

powinowactwo do keratyny.

•

Do zakażenia dochodzi przez wtarcie spor w

naskórek (istotne są miejsca podatne na

otarcia i drobne skaleczenia). Po wniknięciu

spory kiełkują, wytwarzają rozgałęzione nitki

grzybni przerastające obficie naskórek lub

oplatające włosy w formie siateczki i wrastają

w nie.

•

Poprzez produkowane enzymy keratolityczne i

produkty przemiany materii wywierają silne

działanie drażniące – miejscowe odczyny

zapalne i hiperkeratoza nabłonka.

•

Gromadzi się wysięk surowiczy, który zlepia

pozostałe komórki naskórka i tworzą się

charakterystyczne strupy.

•

Na skutek procesu zapalnego toczącego się w

okolicy mieszka włosowego wypadają włosy.

Włosy mogą także się łamać w wyniku

uszkodzenia ich struktury przez grzybnię –

najczęściej tuż przy skórze.

•

U bydła T. verrucosum nie atakuje rogów i

racic.

Objawy kliniczne

•

3 zasadnicze postacie choroby:

–

głęboka strupiasta

–

opryszczkowa

–

strzygąca

Choroba ma zazwyczaj przebieg przewlekły, u jednego

zwierzęcia może wystąpić więcej niż jedna postać

choroby (np. strupiasta i opryszczkowa)

Postać głęboka strupiasta

•

Najbardziej charakterystyczna i najczęściej

spotykana

1. drobne, guzkowate nacieki w skórze, pokryte

nastroszonym włosem (słabo widoczne, da się je

wyczuć)
2. później powstają okrągłe lub owalne bezwłose

plamy, pokryte szarobiaławymi, o różnej

grubości (0.2-1cm) azbestowymi strupami ->

występują głównie ogniskowo na skórze głowy,

szyi, łopatkach, pośladkach, w okolicy nasady

ogona, rzadziej na skórze grzbietu
3. ogniska w okolicy oczu mogą się zlewać dając

charakterystyczny objaw zwany „fenomenem

okularowym”; ogniska mogą obejmować nieraz

całe połacie skóry
-Jest to postać dominująca u młodego bydła

Postać opryszczkowa

•

owalne, zaczerwienione lub sinawe, lekko

wyniesione nad powierzchnię skóry wykwity

posiadające na obrzeżu liczne, wypełnione

płynem surowiczym pęcherzyki

•

głównie na słabo owłosionych partiach skóry –

okolica zwierciadła mlecznego, wymię, moszna

•

mogą pojawiać się równocześnie z ogniskami

strupiastymi w innych okolicach ciała

Postać strzygąca powierzchowna

•

charakterystyczne, okrągłe, ostro

odgraniczone bezwłose plamy bez łuszczenia

się naskórka

•

występuje sporadycznie, u zwierząt dorosłych

w dobrej kondycji – bardziej odpornych na

zakażenie

•

Postać dominująca u dorosłego bydła

•

U młodych cieląt zmiany grzybicze mogą

tworzyć gruby, otrębiasty nalot dookoła jamy

ustnej, co utrudnia pobieranie pokarmu

stałego i zwykle prowadzi do charłactwa

Skutki choroby

•

Przy pojedynczych ogniskach chorobowych

brak jest odczynów natury ogólnej, jeśli jednak

dojdzie do uogólnienia grzybicy (zmiany

zlewające), to obserwuje się u cieląt i bukatów

obniżenie o ok. 20-30%, a później nawet

zahamowanie przyrostów masy ciała, u krów

dorosłych częściową lub całkowitą utratę

mleczności oraz zaburzenia rui

•

Po zawleczeniu choroby do gospodarstw

wolnych chorują zwierzęta w różnym wieku, w

kolejnych latach jedynie młode

•

Współczynnik zachorowalności zależny jest od

czynników środowiska- choruje od 30 do 70 %

pogłowia. Wyższe współczynniki stwierdza się

w bukaciarniach, gdzie zwierzęta trzymane są

w dużych grupach i dość jednostronnie

żywione

•

Część zwierząt może nie chorować, nawet przy

bezpośrednim kontakcie z chorymi- możliwość

niewrażliwości na zakażenie pierwotne lub

przebycie trychofitozy w postaci subklinicznej

•

Przebieg choroby jest z reguły wybitnie

przewlekły

•

Samoistne ustępowanie objawów (w

zależności od ich nasilenia i kondycji zwierząt)

następuje po 3-4 miesiącach. Wyjątek

stanowią zwierzęta przebywające na

pastwiskach lub żywione zielonkami w okresie

letnim- samowyleczenie po 6-8 tygodniach

•

Po przechorowaniu w wyniku naturalnego

zakażenia rozwija się odporność, przy

reinfekcji albo w ogóle nie dochodzi do

widocznych makroskopowo zmian albo

rozwijają się pojedyncze ogniska, samoistnie

znikają po 2-3 tygodniach.

•

Odporność nabyta w trichofitozie –

mechanizmy obronne typu komórkowego

zwykle skolerowane z pojawieniem się alergii

infekcyjnej

Rozpoznanie

•

Mikroskopowe badanie zeskrobiny ze świeżych

ognisk grzybiczych lub badanie włosów z

krawędzi zmian

•

Badanie hodowlane w celu określenia gatunku

dermatofita

–

na podłożu Saburauda z dodatkiem

chloramfenikolu i aktydionu, badanie

czasochochłonne, T. verrucosum rośnie powoli, w

pełni wykształcone kolonie otrzymuje się dopiero

po 4-6 tygodniach

–

szybką metodą Englischa – wzrost koloni grzyba

trwa 3-4 dni

•

Rozpoznanie różnicowe:

–

świerzb

–

wszoławica

–

wszawica

–

egzemy pochodzenia alimentarnego (niedobory

cynku)

Leczenie

•

Miejscowo preparaty fungicydne – leki z grupy

imidazoli

–

maść lub płyn Fungiderm z klomitrazolem

–

spray Clinafarm z enilkonazolem

Preparaty nanosi się na ogniska grzybicze i skórę wokół

nich w promieniu ok. 10 cm, co 2-3 dni. Leczenie

uciążliwe i pracochłonne- ma zastosowanie jedynie w

niewielkich gospodarstwach. W dużych fermach stosuje

się opryskiwanie zwierząt środkami grzybobójczymi

(0,5% Fungiderm, 5% wodny roztwór wodny Pollena JK

lub Mycophyt – zawiera natamycynę o szerokim

spektrum działania na chorobotwórcze dermatofity)

Leczenie c.d.

•

Wakcynoterapia – szczepionki zawierające

żywe lub atenuowane patogeny

–

zawierająca zarazek inaktywowany szczepionka

Biovitrichovac II – dobre właściwości

immunogenne; podaje się domięśniowo,

dwukrotnie przy pojedynczych, trzykrotnie przy

mnogich zmianach, co 10-14 dni. Wakcynoterapia

jest tańsza, mniej pracochłonna i daje lepsze

wyniki niż leczenie miejscowe

–

w grzybicy uogólnionej lub zaawansowanej

wskazane jest dodatkowe zastosowanie leku

grzybobójczego w celu przyspieszenia terapii.

–

Ubytki po odpadnięciu strupów smaruje się

maścią tranową

Po zakończeniu terapii należy usunąć resztki strupów, a

pomieszczenia w których przebywały zwierzęta

dokładnie oczyścić i odkazić

Zapobieganie

•

szczepionki zawierające zarazek atenuowany

lub inaktywowany

•

Szczepionka Biovitrichovac II – podanie

dwukrotne co 10-14 dni, odporność

poszczepienna pojawia się 3-4 tyg. po drugiej

dawce, utrzymuje się 9-12 miesięcy

•

U zwierząt szczepionych mogą wystąpić

pojedyncze ogniska grzybicze, które

samoistnie zanikają po 4-5 tygodniach

•

Likwidacja nadmiernego zawilgocenia,

zapewnienie pełnowartościowej paszy

zawierającej odpowiedni poziom

karotenoidów, Zn, Cu i Fe.

•

W celu zapobiegnięcia wprowadzenia zarazka

do obór wolnych należy stosować 6

tygodniową kwarantannę dla nowych

zwierząt

•

Obrót bydłem wstrzymuje się w czasie trwania

choroby i przez 6 tygodni po wyleczeniu

zwierząt i odkażeniu końcowym

Grzybice powierzchniowe u owiec

•

Występują najczęściej u owiec mających

pośredni kontakt z bydłem dotkniętym

trychofitozą (np. poprzez wypas na tych

samych pastwiskach)

•

Najczęściej T.metangrophytes, T. verrucosum,

rzadziej T. violaceum, T. rubrum i M. canis

•

Zmiany ogniskowe, owalne, różnej wielkości,

łuszczące się, ciemnoczerwone, strupiaste

•

Lokalizacja zmian:

–

głowa – okolice oczu, uszy

–

Dolne odcinki kończyn

–

Nigdy nie lokalizują się w runie!!!

•

Diagnostyka różnicowa: niesztowica, świerzb

Grzybice u trzody chlewnej

•

obecnie częstotliwość występowania

zdecydowanie mniejsza,

•

w związku ze zmianami w systemie utrzymania

zwierząt(chów wielkostadny) oraz

stosowaniem antybiotyków są coraz bardziej

powszechne,

•

w chowie wielkostadnym grzybice występują

masowo, są trudne do zwalczania i długo

utrzymują się wśród zwierząt,

Wśród zakażeń grzybiczych

wyróżniamy:

•

dermatofitozy-dotyczące powierzchniowych

warstw skóry i jej wytworów,

•

dermatomykozy-zakażenia skóry

powodowane przez grzyby nie będące

typowymi dermatofitami, np.drożdżalo czy

pleśnie,

•

organomikozy-zakażenia grzybami dotyczące

narządów wewnętrznych,

Zakażenia skórne

z zeskrobin skórnych najczęściej izolujemy:
-Trichophyton spp. (T.verrucosum;

T.mentagrophytes),

-Microsporum spp. (M.gypseum; M.cookei;

M.nanum; M.terrestre),

-Candida spp. (C.cariers; C.ajjeloi; C.tropicans),

-Cryptococcus neoformans-b.rzadko,

Źródła zakażenia:

•

kontakt bezpośredni z chorymi zwierzętami

lub nosicielami,

•

kontakt ze środowiskiem zapowietrzonym

zarodnikami grzyba, np. pomieszczenia z

nadmierną wilgocią, zanieczyszczony sprzęt,

środki transportu, a spory są bardzo trwałe,

•

kontakt mechaniczny z ektopasożytami, jak

wszy, wszoły, muchy, a także muchy i gryzonie,

Wrażliwość:

•

wrażliwe są zwierzęta w każdym wieku, ale

szczególnie prosięta i warchlaki,

•

nasilenie jesienią i zimą(wysoka wilgotność,

obniżona temperatura),

•

zakażeniu sprzyjają: brak pielęgnacji zwierząt i

ich zbytnie zagęszczenie, a także niedobory

białka, cynku, miedzi, żelaza, witaminy A,

Patogeneza

§

przerastanie warstwy rogowej naskórka przy współudziale

enzymów keratolitycznych,

§

wnikanie spor do naskórka (ocieranie się świń o przedmioty,

uszkodzenia skóry przez ektopasożyty),

§

pączkowanie spor i wytwarzanie rozgałęzionych nitkowatych

grzybni,

§

toksyny grzybów powodują rozszerzenie okolicznych nk i

obrzęk z pasem przekrwienia

Dopóki niszczona jest powierzchowna

zrogowaciała warstwa naskórka brak jest

jakichkolwiek objawów klinicznych!

Objawy kliniczne ujawniają się po

uszkodzeniu warstwy wewnętrznej

skóry:

Ø

produkty metabolizmu grzyba powodują miejscowy odczyn

zapalny i hiperkeratozę naskórka,

Ø

wysięk surowiczy skleja naskórek i tworzą się różnej wielkości

strupy,

Ø

toksyny wytwarzane przez grzyby powodują rozszerzenie nk i

powstanie obrzęku z pasem przekrwienia,

Ø

dermatofity atakują również włosy(nitki

grzybni wnikają do

torebek włosowych i wrastają w same włosy powodując łamanie się i

wypadanie włosów),

Przebieg zakażenia i obraz obserwowanych

zmian zależy od miejsca zakażenia i

umiejscowienia na skórze zmian

Ø

dermatomikozy u świń ograniczają się z reguły do wierzchnich

warstw skóry –grzybica powierzchowna,

Ø

wyróżnia się 3 postaci choroby:

1. opryszczkowata, pęcherzykowata – tinea circinata

(najbardziej typowa i najczęściej spotykana),

2. strzygąca – tinea tonsurans,
3. strupiasta – tinea crustosa,

(pozostałe dwie występują u świń stosunkowo rzadko)

Objawy kliniczne:

Grzybice skóry w zależności od rodzaju grzyba

mają różny przebieg i objawy kliniczne i

możemy je podzielić pod względem klinicznym

na:

a)te wywoływane przez Trychofity i M.canis

-

prosięta, młode warchlaki, zwykle samowyleczenie, brak nawrotów i

odczynów ogólnych,

b)te wywoływane przez M.nanum

-trudne w zwalczaniu,

Objawy kliniczne

•

zmiany na skórze głowy-głównie, rzadziej na bokach klatki

piersiowej i ud,

•

małe, czerwonosine wykwity przekształcające się w guzki,

wokół których powstają pęcherzyki i strupki,

•

skóra dookoła zmian zaczerwieniona z charakterystycznie

wyniesioną obrączką,

•

zmiany ustepują samoczynnie po 2-3tyg lub rozprzestrzeniają

się,

•

może dojść do wypadania, łamania włosów i złuszczania

naskórka,

•

sporadycznie powstają strupki o wyglądzie azbestowym,

swędzące,

Objawy kliniczne przy M. nanum

•

występuje u zwierząt w każdym wieku dobrze

utrzymanych i odżywionych,

•

obejmuje powierzchnię skóry, okolicę oczu,

kończyn przednich, brzucha,

•

zmiany jak prz Trichophyton spp. ,lecz wykwity

bardziej intensywnie czerwone, a strupy

barwy brunatnej,

•

samowyleczenie u 70%, reszta musi ulec

terapii,

Diagnostyka różnicowa

Ø

parakeratoza,

Ø

wysiękowe zapalenie naskórka (smoleń),

Ø

osutki,

Ø

świerzb (świąd, zmiany gł. na uszach i

kończynach),

Ø

łupież różowy,

Ø

wszołowica,

Ø

egzema,

Diagnostyka i leczenie

•

diagnostyka-jak w przypadku grzybic

bydlęcych,

Ø

przede wszystkim należy odizolować chore

oraz podejrzane świnie,

Ø

zwalczanie należy rozpocząć od:

•

poprawy żywienia,

•

poprawy warunków utrzymania,

•

zmniejszenia wilgotności i nadmiernego zagęszczenia ,

•

odkażenie sprzętu, pomieszczeń, zwierząt,

•

likwidacja nosicieli biologicznych-ektopasożytów,

Ø

zmiany te skutkują przyspieszeniem leczenia, a

nawet doprowadzeniem do samowyleczenia,

Łupież różowy

(Pityriasis rosea)

•

etiologia: wywoływany przez M. furfur,

pojawia się u prosiąt w 3-6tyg życia,

•

początkowo objawy z układu pokarmowego,

które ustępują w momencie pojawienia się

zmian skórnych,

•

na skórze wyst. małe czerwono zabarwione

ogniska w okolicy pachwin, z czasem otaczane

są wałem przekrwienia z łuszczeniem naskórka

w centralnej części, a brzegi pokrywają

sinoczerwone guzki,

•

spontaniczne ozdrowienie wciągu 2-3tyg, a

terapia nie wpływa na obraz choroby,

Grzybice narządowe

•

kandydiaza,

•

aspergiloza,

•

mucormikoza,

•

histoplazmoza,

Kandydiaza

Ø

warunkowo zakaźna grzybica narządowa,

Ø

głównie u prosiąt w wieku od kilku dni do kilku tyg.,

Ø

etiologia: wywołują drożdżaki z rodzaju Candida

(najczęściej

izolowano C. sloofii i C. krusei, ponadto wiele innych gatunków).

Ø

grzyby te to komensale błon śluzowych warunkowo

chorbotwórcze, a czynnikami usposabiającymi są:

zagęszczenie

zwierząt – przebieg enzootyczny, niewydolność grasicy u młodych prosiąt, deficyt

IgA, stosowanie kortykosterydów i antybiotyków przeciwbakteryjnych, niedobory

wit. A i E, błędy w żywieniu macior ciężarnych, nagłe zmiany karmy, brak siary,

Patogeneza

Ø

poprzez stosowanie antybiotyków przeciwbakteryjnych

następuje immunosupresja i spadek liczby komensali

bakteryjnych: Lactobacillus, E.coli, Str. Fecalis powoduje to

osłabienie odporności ogólnej organizmu i miejscowej

przewodu pokarmowego,

Ø

występuje nadmierne namnażanie się drożdżaków,

Ø

tworzą się naloty – mechaniczne uszkadzanie bł. śluzowej i

hamują jej funkcji,

Ø

wydzielane przez grzyby mikotoksyny wywolują ogniskowe

zmiany zapalne i martwicowe śluzówki oraz immunosupresję,

a oprócz tego pobierają znaczne ilości witaminy B powodując

awitaminozę,

Obraz kliniczny

Ø

u prosiąt młodszych – postać ostra,

Ø

u starszych – przebieg podostry lub przewlekły,

Ø

pierwsze objawy: niechęć do ssania, wymioty, zmienny

apetyt, polidypsja

Ø

najbardziej patognomiczne zmiany: ogniskowe lub rozlane

zapalenie bł. śluz. jamy gębowej i w przednich części

przewodu pokarmowego białawe lub szarobiaławe naloty

(gładkie lub pofałdowane)-wywołuje C.albicans,

naloty

stopniowo pokrywają całe podniebienie, język, migdałki,

gardło, dziąsła, wargi i dochodzą do grubości 1-2 mm,

Ø

po mechanicznym usunięciu – krwawiące ubytki i nadżerki

Ø

po kilku dniach pojawia się biegunka(żółtawozielonkawa lub

szara, z dużą il. śluzu i charakt. zapachem drożdży),

w ostrej p. kandydiozy naloty nikłe lub brak,

Leczenie i zapobieganie

•

nie leczy się zwierząt tylko kierowane są one na obój,

Zapobieganie:

Ø

usunięcie pierwotnych czynników usposabiających i

obniżających odporność, stosowanie paszy bogatej w

witaminy, ostrożność w podawaniu antybiotyków,

•

wzmocnienie odporności ogólnej przez podanie swoistej

gammaglobuliny (SUIGLOBIN) i preparatów wit. A, E, B,

Inne choroby grzybicze

Ø

Aspergilloza -przewlekłe zap. płuc i ronienia,

Ø

Mucormikoza-biegunka powodująca wychudzenie,

charłactwo, śmierć,

Ø

Histoplazmoza objawia się dusznościami, kaszlem,

wymiotami oraz przewlekłymi biegunkami powodującymi

charłactwo, śmierć,

Ø

występują sporadycznie,

Ø

źródłem zakażenia środowisko zewn.

(gleba, ściółka, pasza),

Ø

na ogół nie notuje się przekazywania choroby z jednego

zwierzęcia na drugie,

Mykotoksykozy

•

Choroby wywołane przez toksyny grzybów,

wytwarzane poza organizmem zwierzęcia – na

paszach roślinnych

•

Do zachorowania dochodzi po skarmieniu

paszą zawierającą toksyny

•

Mykotoksyny mogą mieć działanie:

hepatotoksyczne, teratogenne, nefrotoksyczne

lub estrogenne

•

Można podzielić na dwie grupy- wywoływane

przez:

–

grzyby pasożytujące na roślinach w okresie ich

wegetacji

–

grzyby saprofityczne, rozwijające się na źle

przechowywanej paszy

Zatrucie sporyszem (ergotismus)

•

Przyczyną są formy przetrwalnikowe buławinki

czerwonej – pasożyt zbóż

•

Objawy chorobowe wywołują alkaloidy

•

Najbardziej podatne na zatrucia są bydło i

ptaki

•

Objawy – zaburzenia ze strony układu

pokarmowego, zgorzel i mumifikacja

obwodowych odcinków kończyn, objawy

nerwowe, ronienia

Zatrucia aflatoksyną

•

Produkowana przez Aspergillus fumigatus

(rośnie na ziarnach zbóż i nasionach roślin

oleistych)

•

Bydło i owce w miarę oporne na zatrucia,

bardzo podatne są świnie w wieku 3-12

tygodni

•

Działają hepatotoksycznie i karcynogennie,

hamują przyrosty

Zatrucia wywołane przez

Aspergillus clavatus

•

Najczęściej pasożyt kiełków słodowych

•

Na zatrucia podatne bydło w różnym wieku

•

Objawy- najczęściej nerwowe (lękliwość,

nadwrażliwość skóry, ślinotok, drżenia

mięśniowe, nadwrażliwość na bodźce, arytmia

•

Przy lekkich zatruciach wyzdrowienie po 2-6

dniach

Stachybotriotoksykoza

•

Grzyb Stachybotrys alternans atakujący

głównie zboże i siano

•

Najbardziej podatne konie i bydło (wrażliwość

wzrasta przy skarmianiu kiszonkami)

•

2 postace kliniczne:

–

Typowa

•

Stadium I – wypływ śliny, powiększenie ww. chłonnych

podżuchwowych, przekrwienie bł. Śluzowej jamy

ustnej, pęknięcia i wypryski na skórze

•

St. II (utajone) – brak objawów, leukocytoza ->

leukopenia, trombocytopenia, agranulocytoza

•

St. III – biegunka, gorączka, arytmia, nasila się

leukopenia i trombocytopenia, wtórne infekcje; po kilku

dniach następuje śmierć zwierzęcia

–

Atypowa (szokowa) – duża dawka toksyny –

zaburzenia ze strony OUN, śmierć po 1-3 dniach

•

Leczenie- swoistego brak

Fuzariotoksykoza

•

Grzyby z rodzaju Fusarium

•

Wrażliwe: bydło, świnie, owce, konie, kury,

kaczki i ludzie

•

Objawy ze strony OUN

•

Leczenie- swoistego brak

Zatrucia także powodują toksyny

wytwarzane przez grzyby

•

Głowniowe – śnieć kamienna, głownia

powietrzna i sadzowata pszenicy, głownia

kukurydzy

–

Zaburzenia nerwowe albo zaburzenia ze strony

układu pokarmowego

–

Rokowanie jest niepomyślne

•

Rdzawnikowe- czarna rdza zbożowa, rdza

źdźbłowa, rdza kukurydzy

–

Wrażliwe bydło, świnie, owce konie, króliki

–

Zaburzenia nerwowe i stany zapalne skóry