TECHNIKA UNASIENNIANIA SAMIC BYDŁA I ŚWIŃ

Technika unasienniania polega na przetransportowaniu nasienia i wprowadzenia go do dróg rodnych samicy.

Zasadnicze czynności przy unasiennianiu polegaja na:

• Zebraniu wywiadu

• Nałożeniu ubrania ochronnego

• Ustawienie i unieruchomienie latującej (będącej w rui) samicy

• Zbadanie samicy

• Sprawdzenie tożsamości zwierzęcia

• Przygotowanie nasienia i sprzętu

• Wprowadzenie do dróg rodnych dawki nasienia

Przed unasiennieniem inseminator powinien wykonać następujące czynnośći:

• Sprawdza w karcie ewidencyjnej dane dotyczące samicy, które uzupełnia za pomocą pytań zadawanych hodowcy, ustalając w ten sposób datę ostatniego porodu

• Wyjaśnia okoliczności zajścia samicy w ciążę w poprzednich latach

• Dowiaduje sie, czy powtarzała i była powtórnie unasienniana, jak długo trwa ruja

• Jaki był przebieg ostatniego porodu, czy uczestniczył przy nim lekarz wet., jaki był przebieg okresu poporodowego, czy obserwowano wycieki z narządów rodnych samicy

• Upewnia się czy samica po porodzie była badana przez lekarza wet. i jakie było rozpoznanie (diagnoza), czy była chora, przebieg choroby

• W przypadku poronienia zbiera o nim wszystkie dane.

Wprowadzenie porcji nasienia do dróg rodnych samicy.

Sposoby unasienniania zależą od miejsca, w którym deponuje sie nasienie, od stosowanej techniki i odpowiednich narządów.

W zależności od miejsca, w którym deponuje się nasienie, zabieg unasienniania dzieli się na:

• Unasiennianie dopochwowe (rzadko stosowane, wymaga przynajmniej potórjnej dawki nasienia)

• Domaciczne (unasiennianie do szyjki macicy jest sposobem stosowanym u bydła, unasiennianie do rogów macicy nie jest obecnie stosowane ze względu na niebezpieczeństwo zranienia samicy).

Technika wykonywania zabiegu u loch

Zewnętrznym objawem jest to, iż locha staje się spokojniejsza i charakteryzuje ją "odruch tolerancji". Przy uciskaniu jej grzbietu w okolicy lędźwiowo-krzyżowej locha stoi nieruchomo.

Wargi sromu ulegają w tej fazie rozpulchnieniu, zaznaczają się liczne bruzdy, a zabarwienia z czerwonego przybiera kolor sinofioletowy. Przyjmuje się, że odruch tolerancji jest najwłaściwszym momentem na wykonanie zabiegu unasieniania.

Występowanie odruchu tolerancji u lochy będącej w rui można stwierdzić uciskając jej bok (słabiznę) kolanem i grzbiet dłońmi w okolicy lędźwiowej lub kłębu, podciągając skórę fałdu kolanowego i jednocześnie uciskając grzbiet, dosiadając lochę i uciskając jej lędźwie i krzyż.

Locha przy próbie dosiadania lub ucisku:

• staje nieruchomo,

• przegina grzbiet,

• stawia uszy,

• rozstawia tylne nogi,

• unosi w górę ogon.

Obserwując takie zachowanie lochy należy dokonać zabiegu unasieniania, ponieważ uchwycenie tego momentu decyduje o skuteczności zabiegu unasieniania, a także liczebności prosiąt w miocie.

Inseminację wykonujemy między 24 a 36 godziną od wystąpienia pierwszych objawów rui właściwej, w fazie występowania odruchu tolerancji.

W celu zwiększenia liczby urodzonych prosiąt i poprawy skuteczności krycia powinniśmy stosować zabieg reinseminacji. Polega on na powtórnym kryciu lochy w tej samej rui.

Termin wykonania reinseminacji
Jeżeli pierwszy zabieg unasieniania wykonano rano, to zabieg reinseminacji należy wykonać wieczorem,

Jeżeli pierwszy zabieg unasieniania wykonano po południu, to zabieg reinseminacji należy wykonać na drugi dzień rano.

Technika wykonania zabiegu u samic bydła

• nałożyć rękawice i powlec je środkiem (żelem eksploracyjnym) ułatwiającym wprowadzenie ręki do odbytnicy

• dokonać oględzin sromu i przedsionka pochwy

• oczyścić ligniną wargi sromowe

• rozchylić wargi sromowe

• wprowadzic do pochwy pipetę lub pistolet pod katem 45 stopni na głębokość 10-15 cm, a następnie kierując się poziomo wprowadzic (w kierunku szyjki macicy) na głębokość ¾ jej długości

• wprowadzić rękę do odbytu i głębiej do jelita prostego i ustalić położenie szyjki i rogów macicznych

• określić przez omacywanie stan fizjologiczny rogów macicznych w celu wyklucznia ciąży, ropomacicza, guzów i innych zmian

• gdy stan fizjologiczny jest prawidłowy wprowadzić pistoletem lub pipetą dawki nasienia do rogu macicy