operator maszyn w przemysle wlokienniczym 826[01] z2 01 n

___________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Grzegorz Wójcik

Przygotowanie przędzy do tkania 826[01].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Krystyna Jaros
mgr Marian Róg

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Maria Michalak

Konsultacja:

mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z2.01
Przygotowanie przędzy do tkania, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

wiczenia

5.1.

Podział tkanin

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Sploty tkackie

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Przewijanie, cewienie przędzy

5.3.1.

wiczenia

5.4.

Snucie osnów

5.4.1.

wiczenia

5.5.

Klejenie osnów

5.5.1.

wiczenia

5.6.

Przewlekanie, przykręcanie i przywiązywanie osnów
5.6.1.

wiczenia

27
29
29

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

31
43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

operator maszyn w przemyśle

włókienniczym.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń, nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

metoda projektów,

−

metoda tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module

826[01].Z2

Technologia tekstyliów tkanych

826[01].Z2.01

Przygotowanie przędzy do tkania

826[01].Z2.02

Wytwarzanie tkanin

na krosnach czółenkowych

826[01].Z2.04

Wytwarzanie tkanin

na krosnach rapierowych

826[01].Z2.03

Wytwarzanie tkanin

na krosnach chwytakowych

826[01].Z2.05

Wytwarzanie tkanin

na krosnach dyszowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

klasyfikować podstawowe surowce włókiennicze,

–

rozróżniać przędze i wyroby włókiennicze na podstawie nazw handlowych i oznaczeń,

–

rozróżniać nitki pojedyncze, wielokrotne i skręcane wielostopniowo,

–

charakteryzować podstawowe rodzaje wyrobów włókienniczych,

–

wymieniać sposoby wytwarzania podstawowych wyrobów włókienniczych,

–

rozpoznawać i scharakteryzować płaskie wyroby włókiennicze,

–

charakteryzować podstawowe wskaźniki jakościowe wyrobów włókienniczych,

–

obliczać przełożenia przekładni,

–

wykonywać proste rysunki techniczne,

–

odczytać rysunki zestawieniowe zespołów i podzespołów maszyn,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny w zakładzie
włókienniczym,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować rodzaje tkanin i splotów tkackich,

–

odróżnić tkaniny ze względu na budowę i rodzaj surowca,

–

scharakteryzować snucie zespołowe, sekcyjne i taśmowe,

–

scharakteryzować rodzaje snowarek, klejarek i cewiarek,

–

posłużyć się Dokumentacją Techniczno-Ruchową maszyn i urządzeń,

–

przygotować snowarkę do pracy zgodnie z określonymi warunkami technologicznymi
osnowy,

–

wykonać osnowę i sprawdzić jej jakość,

–

obliczyć wydajność snowarki i prędkość snucia,

–

zanalizować przebieg procesu klejenia,

–

ustalić wpływ poszczególnych parametrów procesu klejenia na jakość osnowy,

–

przewlekać nitki osnowy przez oczka strun nicielnicowych i szczeliny płochy zgodnie
z otrzymanymi warunkami technologicznymi,

–

przygotować wątek do procesu tkania na krosnach czółenkowych,

–

ustalić zasady obsługi maszyn tkalni zgodnie z instrukcjami,

–

zanalizować przyczyny zatrzymań maszyn i urządzeń tkalni,

–

dobrać narzędzia i przyrządy do usunięcia awarii,

–

zlikwidować przyczyny zatrzymania maszyny lub urządzenia tkalni,

–

uporządkować stanowisko pracy,

–

wykonać czynności związane z konserwacją maszyn i urządzeń do tkania zgodnie
z dokumentacją techniczną,

–

posłużyć się normami oraz instrukcjami dotyczącymi maszyn i urządzeń,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas obsługi maszyn i urządzeń tkalni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Przygotowanie przędzy do tkania

826[01].Z2.01

Temat: Przygotować snowarkę do pracy.

Cel ogólny: Przygotować snowarkę do pracy zgodnie z określonymi warunkami

technologicznymi osnowy.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić typ snowarki,

−

określić funkcję podzespołów snowarki,

−

odczytać warunki technologiczne osnowy,

−

wykonać konieczne obliczenia,

−

wykonać czynności konieczne do przygotowania snowarki do pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

kontrolowania swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia,

−

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

rodki dydaktyczne

−

kalkulator,

−

komputer,

−

rzutnik multimedialny,

−

snowarka taśmowa,

−

instrukcja obsługi snowarki taśmowej,

−

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

−

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Zadanie dla ucznia

Przygotować snowarkę taśmową do pracy zgodnie z otrzymanymi warunkami
technologicznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego i ćwiczeń.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jaka jest zasada snucia taśmowego?

Jaka jest budowa snowarki taśmowej?

Jakie czynności należy wykonać, aby przygotować snowarkę do snucia?

II. Planowanie
Pytania prowadzące:
1.

Jak ustalamy liczbę snutych taśm?

Jak ustalamy liczbę nawoi przewijarkowych zakładanych na ramę?

Jak prawidłowo należy przeprowadzić nitkę przez elementy snowarki?

Jaki ustawiamy kąt pochylenia stożka bębna snowarki?

Jak ustawiamy grzebień szerokościowy?

Jak kontrolujemy długość taśmy?

Jaka jest kolejność czynności potrzebnych do przygotowania snowarki taśmowej do
snucia?

III.

Ustalenia

Nauczyciel ustala z uczniami zaproponowaną przez nich kolejność wykonanych prac.
Udziela wyjaśnień, koryguje ewentualne błędy.

Uczniowie przygotowują się do realizacji zaplanowanych prac (ustalają podział pracy).

IV.

Wykonanie

Uczniowie przygotowują snowarkę taśmową do pracy zgodnie ze sporządzonym planem
pracy.

Sprawdzanie

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych prac, a następnie dokonują
prezentacji. Nauczyciel koryguje ewentualne nieprawidłowości.

VI.

Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Praca domowa
Mając daną liczbę nitek w osnowie, oblicz:
–

liczbę taśm, które trzeba usnuć,

–

liczbę nawoi jaka jest potrzebna do nałożenia na ramę snowarki.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Przygotowanie przędzy do tkania

826[01].Z2.01

Temat: Przewlekanie nitek osnowy przez ramki nicielnicowe i płochę zgodnie

z otrzymanymi warunkami technologicznymi.

Cel ogólny: Przygotowanie osnowy do założenia na krosno.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

przygotować ramki do przewlekania (nałożyć określoną ilość strun na ramkę),

−

przygotować stanowisko do przewlekania,

−

odczytać warunki przewlekania osnowy,

−

przewlec nici osnowy przez oczka strun,

−

przewlec nici osnowy przez płochę,

−

sprawdzić jakość wykonanej pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

kontrolowania swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne

−

stojak do przewlekania osnów,

−

komputer,

−

rzutnik multimedialny,

−

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

−

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Zadanie dla ucznia
Przewlec nitki osnowy przez ramki nicielnicowe i szczeliny płochy zgodnie z otrzymanym
warunkami przewlekania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego i ćwiczeń.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Kiedy przewlekamy osnowę przez nicielnice i płochę, a kiedy dowiązujemy (dokręcamy)
nową osnowę do starej na krośnie?

Jakie czynności należy wykonać, aby przewlec nitki osnowy przez ramki nicielnicowe?

II.

Planowanie

Pytania prowadzące:
1.

Jak ustalamy liczbę ramek nicielnicowych, które należy naszykować do przewlekania?

Jak ustalamy liczbę strun, które mają być założone w każdej ramce?

Jak wybieramy sposób przewlekania nitek osnowy?

W jaki sposób przygotowujemy ramki do tkania?

W jaki sposób przygotowujemy stanowisko do przewlekania?

Jak przewlekamy nitki osnowy przez oczka strun nicielnicowych a jak przez szczeliny
płochy?

Jak przygotowujemy osnowę, ramki nicielnicowe i płochę do przetransportowania na krosno?

Jaka jest kolejność czynności potrzebnych do przygotowania snowarki taśmowej do
snucia?

III. Ustalenie
1.

Uczniowie konsultują z nauczycielem proponowany sposób wykonania zadania
i opracowany plan, przygotowują się do realizacji zaplanowanych prac (ustalają podział
pracy).

Nauczyciel koryguje ewentualne błędy, udziela wyjaśnień.

IV. Wykonanie
1.

Uczniowie przygotowują stanowisko do przewlekania i przewlekają nitki osnowy przez
oczka strun nicielnicowych i szczeliny płochy zgodnie z przygotowanym planem.

V. Analiza końcowa
1.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Poszukaj w materiałach dydaktycznych, jakie są stosowane rodzaje przewlekania nitek
osnowy do ramek nicielnicowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podział tkanin

5.1.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Sklasyfikuj próbki tkanin otrzymane od nauczyciela ze względu na surowiec, z którego

zostały wykonane.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikowanie próbek tkanin
ze względu na surowiec, z którego zostały wykonane.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych podział tkanin ze względu na rodzaj surowca,
z którego zostały wyprodukowane,

dokonać analizy poszczególnych próbek,

rozpoznać rodzaje tkanin (spalenie, chwyt, wygląd powierzchni),

zapisać przy próbce tkaniny uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

zestaw próbek tkaniny,

–

papier formatu A4,

–

lupa, zapałki,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Sklasyfikuj próbki tkanin otrzymane od nauczyciela ze względu na rodzaj okrywy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na podział tkanin ze względu na rodzaj
okrywy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji tkanin ze względu na rodzaj
okrywy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

dokonać analizy poszczególnych próbek,

rozpoznać rodzaje tkanin,

zapisać przy próbce tkaniny uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

zestaw próbek tkaniny,

–

papier formatu A4,

–

lupa,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Na podstawie zamieszczonego rysunku określ rodzaj okrywy i omów sposób, w jaki

powstaje.

Rysunek do ćwiczenia 3 [4, s. 102]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wytwarzanie tkanin z okrywą.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji tkanin z okrywą,

dokonać analizy rysunku,

rozpoznać rodzaj okrywy,

omówić sposób jej powstawania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 4

Określ rodzaj splotu gazejskiego, jaki został wykorzystany do wyprodukowania próbek

tkaniny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaje splotów gazejskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych rodzaje splotów gazejskich stosowane
w produkcji tkanin ażurowych,

dokonać analizy poszczególnych próbek,

rozpoznać rodzaje splotów,

zapisać przy próbce tkaniny uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

zestaw próbek tkaniny,

–

papier formatu A4,

–

lupa,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 5

Dokonaj analizy próbki (wypruwając kolejne nitki wątku) i określ, czy wypukłości

i wklęśnięcia na powierzchni tkaniny powstały wskutek zastosowania odpowiednich splotów,
czy wykorzystania na wątek przędzy boucle o różnej grubości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wytwarzanie tkanin z reliefem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji tkanin z reliefem,

dokonać analizy poszczególnych próbek,

rozpoznać rodzaje stosowanych nitek,

zapisać przy próbce tkaniny uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

zestaw próbek tkaniny,

–

papier formatu A4,

–

lupa, igła,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Sploty tkackie

5.2.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Określ, które tkaniny wykonano w splocie skośnym wątkowym, a które w splocie

skośnym osnowowym. Zaznacz na próbkach tkanin kierunki rządków.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę splotów skośnych.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat splotów skośnych,

dokonać analizy poszczególnych tkanin,

rozpoznać rodzaje splotów skośnych i kierunek rządków,

zapisać przy próbce tkaniny uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

zestaw próbek tkanin,

–

papier formatu A4,

–

lupa,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

wiczenie 2

Narysuj splot skośny o wyróżniku

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady rysowania splotów skośnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące wykonywania rysunków
splotów tkackich,

wykonać rysunek splotu tkackiego o podanym wyróżniku,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Narysuj splot satynowy o wyróżniku

)

(

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady rysowania splotów
atłasowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące wykonywania rysunków
splotów tkackich,

wykonać rysunek splotu tkackiego o podanym wyróżniku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4 w kratkę,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 4

Narysuj splot satynowy o wyróżniku

)

(

. Narysuj przekroje tkaniny dla O

(trzecia

nitka osnowy) i W

(druga nitka wątku).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady rysowania przekrojów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące wykonywania rysunków
splotów tkackich i przekrojów tkanin,

wykonać rysunek splotu tkackiego o podanym wyróżniku i przekroju tkaniny,

wykonać rysunek przekroju tkaniny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

papier formatu A4 w kratkę,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 5

Oblicz możliwe wartości skoku dla wyróżnika splotu atłasowego

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady tworzenia splotów
atłasowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat splotów atłasowych,

dokonać analizy posiadanych danych,

zapisać na kartce uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 6

Określ z rysunku splotu tkaniny:

wyróżnik splotu,

numer nitki osnowy i wątku na których wykonany jest przekrój tkaniny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady tworzenia splotów atłasowych
i rysowania przekrojów osnowowych i wątkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat splotów atłasowych,

dokonać analizy rysunku splotu tkackiego,

zapisać wyróżnik splotu, nr nitki osnowy i wątku, dla których wykonano przekrój oraz
uzasadnienie wyboru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Przewijanie, cewienie przędzy

5.3.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Przewiń otrzymaną od nauczyciela przędzę na trzy nawoje. Zadanie wykonaj na

przewijarce wodzikowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady obsługi przewijarek
wodzikowych.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą przy obsłudze przewijarki,

dokonać analizy poszczególnych czynności,

nałożyć cewki przędzalnicze na trzy punkty przewijarki,

odszukać końce przędzy i przeprowadzić je przez elementy przewijarki,

założyć pustą cewkę i zainicjować przewijanie,

wymieniać przewinięte cewki przędzalnicze na pełne,

łączyć początek nitki z pełnego nawoju przędzalniczego z końcem nitki poprzednio
nawijanej na cewkę stożkową,

kontrolować proces przewijania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

przewijarka wodzikowa,

–

nożyczki,

–

instrukcja bhp i p.poż oraz ochrony środowiska obowiązująca przy obsłudze przewijarki
wodzikowej,

–

instrukcja obsługi przewijarki wodzikowej,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Przewiń otrzymaną od nauczyciela przędzę na trzy nawoje stożkowo-krzyżowe na

przewijarce wałkowej. Przewijaj z prędkością 6 m/s.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zasady obsługi przewijarek
wałkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą przy obsłudze przewijarki,

odszukać w instrukcji obsługi przewijarki informacje na temat sposobu regulacji
prędkości przewijania,

dokonać analizy poszczególnych czynności,

dokonać regulacji prędkości przewijania zgodnie z instrukcją,

nałożyć cewki przędzalnicze na trzy punkty przewijarki,

odszukać końce przędzy i przeprowadzić je przez elementy przewijarki,

założyć pusta cewkę i zainicjować przewijanie,

wymieniać przewinięte cewki przędzalnicze na pełne,

łączyć początek nitki z pełnego nawoju przędzalniczego z końcem nitki poprzednio
nawijanej na cewkę stożkową,

10)

kontrolować proces przewijania,

11)

zdjąć pełne nawoje,

12)

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

−

przewijarka wałkowa,

−

instrukcja bhp i p.poż,

−

instrukcja obsługi przewijarki,

−

nożyczki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Przewiń otrzymaną przędzę na nawoje wątkowe. Znając masę liniową przewijanej

przędzy, ustaw posuw wodzika cewiarki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wytwarzanie tkanin z okrywą.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą przy obsłudze cewiarki,

zapoznać się z instrukcją obsługi cewiarki,

ustawić posuw wodzika,

ustawić nawoje zasilające,

przeprowadzić nitkę przez elementy maszyny,

założyć pustą cewkę,

zamocować nitkę na cewce,

uruchomić cewiarkę,

wyjąć nawinięty nawój wątkowy,

10)

ocenić jakość wyprodukowanego nawoju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

cewiarka,

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca przy obsłudze cewiarki,

–

instrukcja obsługi cewiarki,

–

nożyczki,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Snucie osnów

5.4.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Załóż otrzymane od nauczyciela nawoje stożkowo - krzyżowe na ramę natykową

snowarki taśmowej zgodnie z otrzymanymi warunkami technologicznymi osnowy.
Przeprowadź nitki przez prowadniki, naprężacze, czujniki zrywu, grzebień zbiorczy
i szerokościowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przygotowanie snowarki do procesu
snucia.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją obsługi snowarki taśmowej,

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż oraz ochrony środowiska obowiązującą przy
obsłudze snowarki taśmowej,

zapoznać się z warunkami technologicznymi osnowy,

zorganizować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie według polecenia,

sprawdzić, czy wszystkie czynności wykonane są prawidłowo.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

snowarka taśmowa,

–

nożyczki, haczyk do przewlekania płochy,

–

warunki technologiczne osnowy,

–

instrukcja bhp i p.poż oraz ochrony środowiska obowiązująca przy obsłudze snowarki
taśmowej,

–

instrukcja obsługi snowarki taśmowej,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Przewiń osnowę nawiniętą na bęben snowarki taśmowej na wał osnowowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na proces przewijania osnowy z bębna
snowarki na wał osnowowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą przy obsłudze snowarki taśmowej,

zapoznać się z instrukcją obsługi snowarki taśmowej. Ze szczególną uwagą przeczytaj
fragmenty dotyczące przewijania osnowy z bębna snowarki na wał osnowowy,

przygotować wał osnowowy,

wykonać czynności zgodnie z instrukcją obsługi,

wyjąć ze snowarki wał osnowowy z nawiniętą osnową,

uporządkować stanowisko pracy,

ocenić jakość wyprodukowanego nawoju osnowowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

snowarka taśmowa,

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca przy obsłudze snowarki taśmowej,

–

instrukcja obsługi snowarki taśmowej,

–

nożyczki,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Wykonaj osnowę na snowarce pasmanteryjnej zgodnie z otrzymanymi warunkami

technologicznymi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wytwarzanie osnów na snowarce
pasmanteryjnej.

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą przy obsłudze snowarki,

zapoznać się z instrukcją obsługi snowarki,

założyć otrzymane od nauczyciela nawoje na ramę natykową,

przeprowadzić kolejne nitki przez prowadniki, czujniki zrywu, pręty prowadzące,
grzebień zbiorczy, grzebień szerokościowy, wałek mierzący, zamocować na tarczówce,

nawinąć określoną długość osnowy na wał osnowowy,

zdjąć wykonaną osnowę,

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

snowarka pasmanteryjna,

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca przy obsłudze snowarki,

–

instrukcja obsługi snowarki,

–

nożyczki, haczyk do przewlekania płochy,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenie 4

Określ jakość osnów pokazanych Ci przez nauczyciela i uzasadnij ocenę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na informacje dotyczące błędów
w snutych osnowach.

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące błędów nawojów
osnowowych przyczyn ich powstawania,

zapoznać się z warunkami technologicznymi osnowy,

dokonać oceny jakości kolejnych osnów,

rozpoznać błędy i omówić przyczyny ich powstania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

wały osnowowe wykonane różnymi technikami snucia,

−

warunki technologiczne osnów,

−

papier formatu A4,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 5

Ustaw dla otrzymanej od nauczyciela przędzy do snucia kąt pochylenia stożka na bębnie

snowarki taśmowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na informacje dotyczące błędów
w snutych osnowach.

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą przy obsłudze snowarki,

odszukać w materiałach dydaktycznych, jak ustawia się kąt pochylenia stożka na bębnie,

zapoznać się z instrukcją obsługi snowarki. Ze szczególną uwagą przeczytać fragmenty
dotyczące regulacji kąta pochylenia stożka na bębnie snowarki,

zmierzyć grubość jednej warstwy,

ustalić wielkość posuwu grzebienia szerokościowego,

obliczyć kąt pochylenia stożka,

postępując zgodnie z instrukcją obsługi, ustawić obliczoną wartość kąta pochylenia
stożka.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

–

snowarka taśmowa,

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca przy obsłudze snowarki taśmowej,

–

instrukcja obsługi snowarki taśmowej,

–

nożyczki,

–

papier formatu A4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Klejenie osnów

5.5.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Przygotuj w autoklawie klejonkę zgodnie z otrzymaną od nauczyciela recepturą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na metody sporządzania klejonki.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją obsługi autoklawu,

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż oraz ochrony środowiska obowiązującą przy
obsłudze autoklawu,

zapoznać się z recepturą klejonki,

pobrać potrzebne środki chemiczne z magazynu,

zorganizować stanowisko pracy,

przygotować klejonkę zgodnie z recepturą i postępując zgodnie z instrukcjami,

sprawdzić, czy wszystkie czynności wykonane są prawidłowo,

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

autoklaw,

−

receptura klejonki,

−

rodki ochrony osobistej,

−

instrukcja bhp i p.poż oraz ochrony środowiska obowiązująca przy obsłudze autoklawu,

−

instrukcja obsługi autoklawu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nayczyciela.

wiczenie 2

Wymień parametry procesu klejenia, które mają wpływ na jakość osnowy. Wskaż na

klejarce miejsca, gdzie te parametry się kontroluje.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na parametry procesu klejenia, mające
wpływ na jakość klejonych osnów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją obsługi klejarki. Ze szczególną uwagą przeczytaj fragmenty
dotyczące kontroli procesu klejenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odszukać w materiałach dydaktycznych parametry procesu klejenia, które mają wpływ na
jakość osnowy,

wymienić parametry procesu klejenia,

wskazać na klejarce, gdzie kontroluje się parametry procesu klejenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

klejarka,

–

instrukcja obsługi klejarki,

–

materiały dydaktyczne,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Określ jakość osnów wskazanych Ci przez nauczyciela, wykonanych na klejarce.

Uzasadnij podaną ocenę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na błędy osnów powstałe w procesie
klejenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, jakie parametry wpływają na jakość osnowy
klejonej,

zapoznać się z warunkami technologicznymi osnowy,

dokonać oceny jakości klejonych osnów,

rozpoznać błędy i omówić przyczyny ich powstania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

wały osnowowe wykonane na klejarce,

–

warunki technologiczne osnów,

–

papier formatu A4,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Przewlekanie, przykręcanie i przywiązywanie osnów

5.6.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Przewlec ręcznie osnowę przez oczka strun nicielnicowych zgodnie z otrzymanym od

nauczyciela rysunkiem tkania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na informacje dotyczące przewlekania.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, jak przewleka się osnowę ręcznie,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie,

sprawdzić, czy osnowa jest prawidłowo przewleczona,

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

stojak do przewlekania osnów,

–

nożyczki,

–

haczyk do przewlekania,

–

materiały dydaktyczne,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Przywiąż na krośnie końce nitek nowej osnowy do nitek osnowy starej węzłem płaskim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaje węzłów stosowanych do
wiązania nitek i sposoby wybierania kolejnych nitek do wiązania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, jak wykonuje się węzeł płaski,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać zadanie,

sprawdzić, czy wszystkie nitki są prawidłowo przywiązane (jakość węzła, zachowana
kolejność nitek, napięcie nitek).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka,

–

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno przygotowane do wiązania osnowy,

–

nożyczki,

–

materiały dydaktyczne,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Zwiąż końce nitek otrzymanych od nauczyciela węzłem płaskim, tkackim pojedynczym,

tkackim podwójnym, okrągłym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaje węzłów stosowanych do
wiązania nitek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, jak wiązane są poszczególne rodzaje węzłów,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać zadanie,

sprawdzić, czy wszystkie nitki są prawidłowo związane.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

odcinki różnych nitek,

–

nożyczki,

–

materiały dydaktyczne,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przygotowanie przędzy
do tkania”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 5, 7, 8, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 6, 9, 10, 12 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. c, 5. a, 6. a, 7. c, 8. b, 9. a, 10. d, 11. b,

12. d, 13. b, 14. d, 15. c, 16. a, 17. b, 18. a, 19. a, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować rodzaje tkanin

Sklasyfikować tkaninę ze względu na rodzaj
surowca i splot

Zidentyfikować rodzaj splotu

Dobrać parametry tkaniny do osiągnięcia
zamierzonego efektu w jej wyglądzie

Określić właściwości splotu płóciennego

Rozpoznać wyróżnik splotu

Rozpoznać zespoły snowarki

Określić rodzaje nawojów przewijarkowych

Rozpoznać typy przewijarek

10 Rozpoznać element krosna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Rozpoznać typy snowarki

12 Porównać parametry snucia

13 Rozpoznać rodzaj splotu

14 Obliczyć wydajność snowarki

15 Rozpoznać błędy powstałe w procesie snucia

16 Określić znaczenie wielkości we wzorze

17 Rozpoznawać aparaty do przygotowania klejonki

18 Dobrać typ snowarki do warunków

technologicznych osnowy

19 Określić rodzaj splotu na podstawie wyróżnika

20 Rozpoznać węzeł stosowany do wiązania nici

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Tkanina posiadająca bardzo dobre właściwości izolacyjne, mająca lekko spilśnioną

powierzchnię wykonana jest z przędzy
a)

wełnianej.

lnianej.

poliestrowej.

jedwabnej.

Tkaniny jedwabne o splocie płóciennym nazywamy

płótnem.

suknem.

taftą.

korą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek przedstawia splot

skośny.

satynowy.

płócienny.

rypsowy.

Kąt nachylenia rządków w tkaninie wykonanej w splocie skośnym, gdy liczność nitek

osnowy i wątku jest jednakowa, wynosi
a)

90°.

0°.

45°.

30°

Tkanina lniana gęsta, wykonana w splocie płóciennym, jest odporna na

rozrywanie.

działanie kwasów.

działanie promieni słonecznych.

działanie zasad.

Gdy spełnione są warunki: R

= R

≥

5, 1 < s < R-1 (s-wartość skoku), ułamek

jest

nieskracalny, to zapiszemy wyróżnik splotu

rypsowego.

panamowego.

skośnego.

atłasowego.

Rama przedstawiona na rysunku posiada

sekcje obrotowe.

zapasowe nawoje do ciągłego snucia.

przejezdną snowarkę taśmową.

wymienne wózki nawojowe.

Rysunek przedstawia nawój

walcowy równoległy.

walcowy krzyżowy.

stożkowy krzyżowy.

szyszkowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na rysunku przedstawiono sposób rozprowadzania nitki w przewijarce
a)

wodzikowej.

z wałkiem rowkowym.

z bębnem szczelinowym.

do nawojów rakietowych.

10.

Na rysunku cyfrą 2 oznaczono
a)

płochę.

osnowę.

strunę nicielnicową.

lamelę.

11.

Rysunek przedstawia
a)

snucie zespołowe.

snucie sekcyjne.

snucie taśmowe.

snucie beznapięciowe.

12.

Do wolnej komórki w tabeli należy wstawić

Parametry

Sposób snucia

Zespołami

Taśmami

– liczba nitek równocześnie snutych,

o –

liczba nitek osnowy,

, i

– liczba taśm lub wałów.

– szerokość snucia,

– szerokość osnowy.

= const

(uzależniona jest od

szerokości roboczej

snowarki)

– długość snucia,

– długość osnowy.

≥

≅

– liniowa gęstość snucia,

– liniowa gęstość osnowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13.

Jeśli suma liczb znajdujących się w liczniku równa się sumie liczb w mianowniku, to
splot nazywamy
a)

jednostronnym.

dwustronnym.

osnowowym.

wątkowym.

14.

Prędkość snucia wynosi 4 m/s, współczynnik wydajności 1, liczba snutych taśm 36.
Wydajność snowarki wyniesie

•

Vs 3600

m osnowy/h

gdzie:
Vs – prędkość snucia m/s,
i – liczba snutych taśm lub liczba wałów w zespole,
n – współczynnik wydajności,

480 m osnowy/h.

460 m osnowy/h.

600 m osnowy/h.

400 m osnowy/h.

15.

Przyczyną błędu snucia przedstawionego na rysunku jest

mały przesuw grzebienia
szerokościowego lub małego kąta stożka.

duży przesuw grzebienia
szerokościowego lub kąta stożka.

złe łączenie taśm.

uszkodzona tarcza osnowowa.

16.

Wielkość h we wzorze tg

, gdzie tg

to kąt pochylenia stożka na bębnie snowarki

taśmowej oznacza
a)

wysokość 1 warstwy snutej przędzy.

długość 20 warstw snutej przędzy.

długość 10 warstw snutej przędzy.

wysokość 5 warstw snutej przędzy.

17.

Klejonkę gotuje się w
a)

kotle.

autoklawie.

wannie z płaszczem wodnym.

kotle z płaszczem wodnym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18.

Snucie osnowy bawełnianej z przędzy podwójnej w kolorowe podłużne pasy najlepiej
wykonać na
a)

snowarce taśmowej

snowarce zespołowej.

snowarce sekcyjnej.

klejarce.

19.

Błąd klejenia – miękka osnowa (niedostatecznie sklejona) – spowodowany jest
a)

małym stężeniem klejonki.

dużą ilością środków zwilżających w klejonce.

przesuszoną osnową.

złym rozłożeniem nitek w grzebieniu szerokościowym.

20.

Przedstawiony na rysunku węzeł to
a)

płaski (tkacki).

płaski podwójny.

rybacki.

okrągły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Przygotowanie przędzy do tkania

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Przygotowanie przędzy do
tkania”

Treść zadania:

Przewiń na przewijarce wałkowej otrzymaną od nauczyciela przędzę z kopek przędzalniczych
na nawoje stożkowo-krzyżowe. Pracuj na wskazanych przez nauczyciela punktach przewijarki.
Przewinięte nawoje ułóż w pojemniku na przędzę.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:

Ocena

Normy wymagań

dopuszczający

12 punktów

dostateczny

14 punktów

dobry

18 punktów

bardzo dobry

20 punktów

Kryteria oceny

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba
punktów

Czynność 1:

Zapisanie czynności związanych z założeniem
ubrania roboczego.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: założenie ubrania roboczego.

Czynność 2:

Zapisanie czynności związanych z przygotowaniem
stanowiska pracy

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: sprawdzić stan techniczny przewijarki.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: przygotować przewijarkę do pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: pobrać przędzę do przewijania.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: pobrać potrzebne narzędzia.

Czynność 3:

Zapisanie czynności związanych z organizowaniem
stanowiska pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń założył ubranie robocze i je pozapinał.

1 punkt – jeżeli uczeń sprawdził stan techniczny przewijarki.

1 punkt - jeżeli uczeń przygotował stanowisko pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń pobrał przędzę do przewijania.

1 punkt – jeżeli uczeń zgromadził potrzebne narzędzia do wykonania

zadania.

Czynność 4:

Zapisanie czynności związanych z wykonaniem
zadania.

1 punkt – jeżeli uczeń założył kopki przędzalnicze na ramę

przewijarki.

1 punkt – jeżeli uczeń przeprowadził nitkę przez wszystkie

prowadniki przewijarki.

1 punkt – jeżeli uczeń założył cewkę stożkową na wrzeciono

przewijarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1 punkt – jeżeli uczeń uruchomił pozostałe punkty przewijarki.

1 punkt – jeżeli uczeń dowiązuje po wymianie kopki przędzalniczej

koniec starej nitki do nowej.

1 punkt – jeżeli uczeń obcina nożyczkami końce dowiązanych nitek.

1 punkt – jeżeli uczeń wiąże końce nitek węzłem tkackim.

1 punkt – jeżeli uczeń zdejmuje nawój z wrzeciona przewijarki

trzymając za cewkę.

1 punkt – jeżeli uczeń układa przewinięte nawoje w pojemniku.

Czynność 5:

Zapisanie czynności związanych z prezentacją
zadania.

1 punkt – jeżeli uczeń uzasadnił kolejność wykonywanych czynności.
1 punkt – jeżeli uczeń ocenił jakość przewiniętych nawoji.

1
1

RAZEM

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami ćwiczenia podobne do zawartych w teście.

Omów z uczniami sposób wykonania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli planowanie,
organizowanie, wykonanie i prezentowanie.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

Przypomnij uczniom o konieczności przestrzegania przepisów bhp i p.poż w czasie pracy
w oddziale przygotowawczym tkalni.

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.

10.

Sprawdź czy uczeń prawidłowo wykonuje wszystkie czynności.

11.

Przeprowadź dyskusję na temat błędów powstałych z powodu nieprawidłowego
wykonywania czynności przez ucznia.

12.

Ustal przyczyny trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.

13.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.

Zapoznaj się z treścią zadania.

Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Przygotowanie przędzy do tkania”.

Dokonaj analizy treści zadania.

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie.
–

w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz w celu
wyprodukowania tkaniny,

–

organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do wykonania zadania,

–

wykonanie, to etap w którym wyprodukujesz tkaninę o określonych warunkach
technologicznych i długości,

–

prezentowanie, to przedstawienie wykonanego wyrobu, ocena jego jakości, jeśli są
błędy w tkaninie określ przyczyny ich powstania.

Pracuj samodzielnie.

Na rozwiązanie zadania masz 135 minut.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca w oddziale przygotowawczym tkalni,

–

instrukcja obsługi przewijarki wałkowej

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ZADANIA

Nazwisko i imię: …………………………………………………………………………..

Treść zadania:

Przewiń na przewijarce wałkowej otrzymaną od nauczyciela przędzę z kopek przędzalniczych
na nawoje stożkowo-krzyżowe. Pracuj na wskazanych przez nauczyciela punktach przewijarki.
Przewinięte nawoje ułóż w pojemniku na przędzę.

Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Wykonanie
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………...…...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Ignasiak B. (red.): Podstawy włókiennictwa. PŁ, 1978

Lewiński J., Suszek H.: Tkactwo cz. I. WSiP, Warszawa1992

Schellenberg A. (red.): Encyklopedia techniki. WN-T, Warszawa 1986

Szosland J.: Podstawy budowy i technologii tkanin. WN-T, Warszawa 1979

rednicka L., Owczarz R., Nycz E.: Budowa tkanin. WSiP, 1990

Czasopisma:
–

Przegląd Włókienniczy

Literatura metodyczna

1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma
–

Nowa Edukacja Zawodowa

–

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php